Ir al contenido

Ir al índice

ÑA̱ NÁTÚʼUN XA̱ʼA̱

“Yóʼo íyondi̱, ndi̱ʼi̱ chindaʼándó ku̱ʼu̱n”

“Yóʼo íyondi̱, ndi̱ʼi̱ chindaʼándó ku̱ʼu̱n”

¿Á KÚNI̱ÚN ku̱ʼún kachíñún nu̱ú Jehová inka ñuu, nu̱ú xíniñúʼuna na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ra? Tá saá íyoña, tá ná kaʼviún ña̱ nátúʼun xa̱ʼa̱ na̱ matrimonio Bergame chika̱a̱níña ndee̱ xíʼún.

Ta̱ Jack xíʼin ñá Marie-Line nda̱a̱ tá ku̱i̱ya̱ 1988 ki̱xáʼana inkáchi káchíñuna nu̱ú Jehová. Ku̱a̱ʼánína xíni̱nana xa̱ʼa̱ ña̱ kamaní káanna, ta nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼání chiñu chí Guadalupe xíʼin ña̱ Guayana Francesa, ña̱ kíʼin na̱ Betel ña̱ Francia kuenta xíʼin. Ná nda̱ka̱tu̱ʼunyóna sava ña̱ʼa.

¿Nda̱chun chi̱ka̱a̱-inindó ña̱ kachíñundó ku̱a̱ʼá tiempo nu̱ú Jehová?

Marie-Line: Xa̱ʼnui̱ ña̱ ñuu Guadalupe, xi̱kuumiíi̱ costumbre ña̱ ku̱ʼi̱n iníí ki̱vi̱ xíʼin siʼíi̱ ña̱ natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta xi̱kusi̱íní-iniñá xi̱keʼéñá ña̱ chiñu yóʼo. Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-inii̱ xíni̱i̱ na̱ yiví, tá sa̱ndíʼii̱ ka̱ʼvii̱ escuela tá ku̱i̱ya̱ 1985, ki̱xáʼíi̱ kúi̱ precursora.

Jack: Tá ni̱xi̱yo loʼi̱, xi̱kitáʼi̱n xíʼin na̱ hermano na̱ xi̱kachíñu ku̱a̱ʼání tiempo nu̱ú Jehová ta xi̱kutóonína natúʼunna xa̱ʼa̱ra. Tá xi̱xiyo vacación ña̱ escuela, xi̱kui̱ precursor auxiliar. Ta sava sábado xíʼin domingo xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xíʼin iin autobús, ña̱ va̱ʼa natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin na̱ yiví iníí ki̱vi̱, xíʼin na̱ precursor, ta tá xi̱sandíʼindi̱ xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ playa. Liviní ni̱xi̱yo ña̱yóʼo.

Ti̱ndaʼa̱ndi̱ tá ku̱i̱ya̱ 1988. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo, nda̱kanixi̱níi̱: “Xíniñúʼu ku̱a̱ʼáka chiñu keʼéyó nu̱ú Ndióxi̱. Ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ sási nu̱úyó ña̱ keʼéyóña”. Tasaá ki̱xáʼíi̱ kúi̱ precursor, xíʼin ñá Marie-Line. Tá ni̱ya̱ʼa iin ku̱i̱ya̱ ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ Escuela nu̱ú Sákuaʼa na̱ Precursor, ta̱xina chiñu ndaʼa̱ndi̱ ña̱ koondi̱ precursor especial. Ni̱xi̱yondi̱ ku̱a̱ʼá lugar ña̱ íyo chí Guadalupe nu̱ú ni̱kusi̱íní-inindi̱ ka̱chíñundi̱ nu̱ú Ndióxi̱, ta tándi̱ʼi chi̱ndaʼána ndi̱ʼi̱ chí Guayana Francesa.

Ku̱a̱ʼání chiñu nda̱kiʼinndó ndiʼi ku̱i̱ya̱ ña̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa yóʼo. ¿Ndáaña chíndeétáʼan xíʼinndó ña̱ va̱ʼa káanndó?

Marie-Line: Na̱ hermano ña̱ Betel ña̱ ñuu Guayana Francesa, xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ texto ña̱ kútóoníndi̱ kúú Isaías 6:8. Ña̱kán, tá xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ xíʼin teléfono, ku̱a̱ʼá yichi̱ xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo: “¿Á ndákaʼánndó ndáaña kúú texto ña̱ kútóoníndó?”. Tá xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo xíʼinndi̱, xi̱kunda̱a̱-inindi̱ ña̱ tuku nasa̱ma chiñundi̱, ña̱kán xi̱ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼinna: “Yóʼo íyondi̱, ndi̱ʼi̱ chindaʼándó ku̱ʼu̱n”.

Va̱ása kútóondi̱ chitáʼanndi̱ chiñu ña̱ xi̱kuumiíndi̱ tá ya̱chi̱ xíʼin chiñu ña̱ kúúmiíndi̱ vitin, chi kivi kasiña nu̱úndi̱ ña̱ kusi̱í-inindi̱ xíʼin chiñundi̱. Ta chíka̱a̱ndi̱ ndee̱ ña̱ kuxini̱ndi̱ na̱ hermano na̱ íyo ñuu nu̱ú xáa̱ndi̱.

Jack: Tá ya̱chi̱, sava na̱ migondi̱ xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ ná va̱ása ku̱ʼu̱nndi̱ inka ñuu, chi xi̱kuni̱na yatin koondi̱ xíʼinna. Soo tá sa̱ndákoondi̱ ña̱ ñuu Guadalupe, iin ta̱ hermano ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinndi̱ tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, ña̱ va̱xi nu̱ú Mateo 13:38: “Ñuʼú nu̱ú chíʼina kúú iníísaá ñuyǐví”. Ña̱kán, tá ndákiʼinndi̱ inka chiñu, ndákaʼánndi̱ ña̱ inkáchi nu̱ú ñuʼú kúú ña̱ káchíñundi̱ ni nda̱a̱ ndáaka nu̱ú xíkandi̱. Soo na̱ ndáyáʼvika kúú na̱ yiví na̱ íyo nu̱ú ña̱ territorio yóʼo.

Tá xáa̱ndi̱ iin lugar ña̱ xa̱á, xítondi̱ ña̱ si̱íní táku na̱ yiví kán. Ta chíka̱a̱ndi̱ ndee̱ ña̱ kutakundi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva tákuna. Sava xa̱a̱ síínva íyo ña̱ xíxina, soo xíxindi̱ ña̱ xíxina ta xíʼindi̱ ña̱ xíʼina, soo kíʼinndi̱ kuenta ña̱ ná va̱ása kiʼin kue̱ʼe̱ ndi̱ʼi̱. Ta chíka̱a̱ndi̱ ndee̱ ña̱ vií ka̱ʼa̱nndi̱ xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ kúúmiíndi̱.

Marie-Line: Ta saátu ku̱a̱ʼání ña̱ sákuaʼandi̱ xíʼin ña̱ kéʼé na̱ hermano kán. Ndákaʼíi̱n iin ña̱ ku̱u, tá sa̱kán ni̱xa̱a̱ndi̱ ña̱ ñuu Guayana Francesa. Ndeéní kóon sa̱vi̱, ta nda̱kanixi̱níndi̱ ña̱ xíniñúʼu kundatundi̱ nda̱a̱ ná ndiʼi koon sa̱vi̱, tasaá ku̱ʼu̱nndi̱ natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Soo iin ñá hermana ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n. “¿Á xa̱a̱ íyo tu̱ʼvaún ña̱ ku̱ʼu̱nyó?”. Iin nda̱kanda̱-inii̱ ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼíi̱nñá: “Soo, ¿ndáa ki̱ʼva ku̱ʼu̱nyó?”. Ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n ña̱ ná ndakiʼii̱n paraguas ta ku̱ʼu̱nndi̱ xíʼin tú bicicleta. Ña̱kán, sa̱kuaʼi̱ kakai̱ xíʼin tú bicicleta ta iin ndaʼíi̱ kuniʼii̱ paraguas. Tá kǒo níkeʼíi̱ ña̱yóʼo, sana va̱ása kivi natúʼi̱n xíʼin na̱ yiví ndiʼi tiempo ña̱ ko̱on sa̱vi̱.

Ndóʼó xa̱a̱ yáʼaka 15 yichi̱ kúú ña̱ nása̱ma nu̱ú íyondó. ¿Á íyo sava ña̱ kivi ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíʼinndi̱?

Marie-Line: Ña̱ nasa̱mayó nu̱ú íyoyó iin ña̱ yo̱ʼvi̱ kúú ña̱yóʼo. Soo iin ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ kuumiíyó iin veʼe, nu̱ú kivi ndakindee̱yó tá xa̱a̱ ndi̱ʼi ni̱xa̱ʼa̱nyó na̱túʼunyó xíʼin na̱ yiví.

Jack: Tá nása̱ma veʼe nu̱ú íyondi̱, kúúmiíi̱ costumbre ña̱ ndakaʼyii̱ ini ña̱ veʼe kán. Sava yichi̱ na̱ hermano ña̱ Betel, kúnda̱a̱-inina ña̱ va̱ása ku̱a̱ʼá tiempo koondi̱ kán, ña̱kán xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n: “Jack, kǒo kundi̱ʼi̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ ndakaʼyiún ini ña̱ veʼe yóʼo vitin”.

Ñá Marie-Line va̱ʼaní xíni̱ñá ndáa ki̱ʼva ndataán va̱ʼañá ña̱ʼa ña̱ kúúmiíndi̱. Táanñá ndiʼiña ti̱xin caja ta chínúuñá iin tutu loʼo ña̱ káchi “ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuyó baño”, “ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuyó nu̱ú kísi̱yó”, “ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuyó cocina”. Ña̱kán, tá xáa̱ndi̱ inka veʼe, xa̱a̱ xíni̱ndi̱ ndáa míí chindoondi̱ caja. Ta ña̱ va̱ʼa kama ndani̱ʼíndi̱ ña̱ xíniñúʼundi̱, ñá síʼíi̱ kéʼéñá iin lista nu̱ú va̱xi ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ ñúʼu ini iin iin caja.

Marie-Line: Xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱kuaʼandi̱ vií keʼéndi̱ sava ña̱ʼa, ña̱kán ndi̱ku̱n tá xáa̱ndi̱ iin lugar, kíxáʼandi̱ nátúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

¿Ndáa ki̱ʼva xíniñúʼundó tiempondó ña̱ va̱ʼa sáxi̱nundó chiñundó? (2 Tim. 4:5).

Marie-Line: Ña̱ ki̱vi̱ lunes ndákindee̱ndi̱ ta káʼvi kúeendi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ koo ti̱xin reunión. Ta ña̱ inkaka ki̱vi̱ xáʼa̱nndi̱ nátúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

Jack: Ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ xíniñúʼu saxínundi̱ hora ña̱ xíniñúʼu ndataxindi̱, soo va̱ása ndíʼi̱ní-inindi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Chi ña̱ ndáyáʼvika nu̱úndi̱ kúú ña̱ ku̱ʼu̱nndi̱ natúʼunndi̱ xíʼin na̱ yiví. Nda̱a̱ tá kéendi̱ veʼendi̱ ta nda̱a̱ ndíkóndi̱, chíka̱a̱ndi̱ ndee̱ ña̱ natúʼunndi̱ xíʼin ndiʼi na̱ yiví na̱ ndáni̱ʼíndi̱.

Marie-Line: Tá kúú, tá xáʼa̱n si̱índi̱ nina níʼii̱ sava tratado. Sava na̱ yiví kúyatinna nu̱úndi̱ ta ndúkúna iin publicación, ni ta̱ʼán ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼinna ña̱ kúúndi̱ testigo Jehová. Ña̱kán, kíʼinndi̱ kuenta xíʼin ki̱ʼva ña̱ ndíxindi̱ ta saátu xíʼin ña̱ kéʼéndi̱. Chi na̱ yiví kíʼinna kuenta xíʼin ña̱yóʼo.

Jack: Saátu náʼa̱ndi̱ ña̱ kúúndi̱ na̱ ndásakáʼnu Jehová, tá kéʼéndi̱ ña̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ na̱ íyo yatin xíʼinndi̱. Kúúmiíi̱ costumbre ña̱ ndakayai̱ tutu ña̱ ndóo nu̱ú ñuʼú, ña̱ tavái̱ basura xíʼin ña̱ ndaya̱kúi̱n jardín. Ta na̱ íyo yatin xíʼinndi̱ kíʼinna kuenta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta sava yichi̱ ndáka̱tu̱ʼunna yi̱ʼi̱: “¿Á kǒo iin Biblia kúúmiíún taxiún ndaʼíi̱?”.

Ndóʼó xi̱xa̱ʼa̱n ni̱ʼindó xi̱natúʼunndó xíʼin na̱ yiví na̱ íyo xíka. ¿Á íyo sava ña̱ ndákaʼánndó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?

Jack: Íyo sava ñuu ña̱ yo̱ʼvi̱ní ku̱ʼu̱nyó chí Guayana Francesa. Ku̱a̱ʼá yichi̱ ti̱xin iin semana xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ ki̱ʼva 600 kilómetro, ta kininí káa yichi̱. Ña̱ ndákaʼánkai̱ xa̱ʼa̱ kúú ña̱ tá ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ ñuu ña̱ naní Saint Élie, ña̱ íyo chí Amazonia. Ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ndi̱ kán, xi̱niñúʼu ku̱ʼu̱nndi̱ ku̱a̱ʼá hora xíʼin iin carro tú va̱ʼa xíka nu̱ú kini káa, tándi̱ʼi ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ xíʼin iin lancha loʼo. Ta chiñu ña̱ kúúmií ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ íyo kán kúú ña̱ nandukúna oro. Xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱xinína tíxa̱ʼvi xa̱ʼa̱ tutu ña̱ nda̱kiʼinna, nda̱a̱ ta̱xina oro válí ndaʼa̱ndi̱. Tá xa̱a̱ ku̱ñuú, chi̱ka̱a̱ndi̱ iin video ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa kotona, ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví xi̱to ña̱yóʼo.

Marie-Line: Xa̱a̱ íyo loʼo tiempo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Jack, ña̱ taxira iin discurso ti̱xin Conmemoración chí Camopi. Ku̱mí hora ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ xíʼin iin lancha loʼo chí yu̱ta tá naní Oyapock ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ndi̱ kán. Liviní ni̱xi̱yo ña̱yóʼo.

Jack: Nu̱ú kúnu loʼo tá yu̱ta, xíʼin nu̱ú kamaní ku̱a̱ʼa̱nra iin ña̱ i̱yoní kúú ña̱yóʼo. Kivi ka̱ʼi̱n ña̱ nda̱kanda̱ní-inii̱ tá ku̱yatinkandi̱ nu̱ú kamaní ku̱a̱ʼa̱nra. Ta̱a ta̱ níʼi yichi̱ xíʼin tú lancha yóʼo, xíniñúʼu kuxini̱ va̱ʼara ndáaña kéʼéra. Soo liviní ni̱xi̱yo ña̱yóʼo. Ni i̱ñu̱ kuití kúú na̱ hermano na̱ ni̱xi̱yo ti̱xin ña̱ Conmemoración, soo ni̱xa̱ʼa̱n ki̱ʼva 50 na̱ yiví, ta savana xi̱kuuna mií na̱ ñuu kán.

Marie-Line: Táʼan experiencia ña̱ liviní yóʼo kúú ña̱ kivi kundoʼo na̱ va̱lí na̱ kúni̱ kachíñu ku̱a̱ʼá tiempo nu̱ú Jehová. Tá ná ya̱ʼayó nu̱ú ña̱yóʼo xíniñúʼu kandíxayó Jehová, ta ña̱ kándíxayóra ndundakúkaña. Ndiʼi tiempo kíʼinndi̱ kuenta ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinndi̱.

Ndóʼó xa̱a̱ sa̱kuaʼandó ku̱a̱ʼá tu̱ʼun. ¿Á kúúmiíndó iin ña̱ va̱ʼa ña̱ chíndeétáʼan xíʼinndó sákuaʼandó ña̱yóʼo?

Jack: Va̱ása. Sa̱kuaʼi̱ ña̱ tu̱ʼun yóʼo ña̱ va̱ʼa natúʼi̱n xíʼin na̱ yiví, á ña̱ chindeétáʼi̱n xíʼin na̱ congregación. Tá kúú, xi̱niñúʼu sayáʼi̱ Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó ña̱ tu̱ʼun sranangtongo * ta ni ta̱ʼán ya̱ʼi̱ kaʼvii̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia. Ni̱nda̱ka̱tu̱ʼíi̱n iin ta̱ hermano á na̱kunda̱a̱-inira xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n: “Kǒo níkunda̱a̱-inindi̱ xíʼin sava tu̱ʼun, soo va̱ʼaníva ke̱ʼúnña”. Na̱ va̱lí kúú na̱ va̱ʼaníka chi̱ndeétáʼan xíʼi̱n nu̱úka na̱ náʼnu, chi na̱ va̱lí yóʼo xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n tá va̱ása va̱ʼa íyo iin ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n. Ku̱a̱ʼání ña̱ sa̱kuaʼi̱ xíʼin na̱yóʼo.

Marie-Line: Sava ñuu, yi̱ʼi̱ xi̱kaʼvii̱ Biblia xíʼin na̱ yiví na̱ káʼa̱n tu̱ʼun francés, portugués xíʼin sranangtongo. Iin ñá hermana ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n ña̱ siʼnaka xíʼin na̱ káʼa̱n tu̱ʼun ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼi̱n ná kaʼvii̱, ña̱ tu̱ʼun yóʼo kúú ña̱ portugués, ta tá xa̱a̱ ndi̱ʼi ná kaʼvii̱ xíʼin na̱ káʼa̱n tu̱ʼun ña̱ va̱ása íxayo̱ʼvi̱ xíʼi̱n. Tasaá ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n.

Iin ki̱vi̱ ku̱a̱ʼi̱n kaʼvii̱ Biblia xíʼin iin na̱ káʼa̱n tu̱ʼun sranangtongo ta saátu xíʼin iin na̱ káʼa̱n portugués. Tá ki̱xáʼíi̱ káʼvii̱ xíʼin na̱ káʼa̱n portugués, ñá hermana ñá ku̱a̱ʼa̱n xíʼi̱n ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n: “Marie-Line, ñá nána va̱ása kúnda̱a̱-iniñá xíʼin ña̱ káʼún”. Tasaá ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ tu̱ʼun sranangtongo, kúú ña̱ káʼi̱n xíʼin iin ñaʼá ñá káʼa̱n tu̱ʼun portugués.

Na̱ hermano na̱ íyo ñuu nu̱ú ni̱xa̱ʼa̱nndó ka̱chíñundó nu̱ú Jehová kúni̱nína xínina ndóʼó. ¿Ndáaña kéʼéndó ña̱ va̱ʼaní kítáʼanndó xíʼinna?

Jack: Proverbios 11:25 káchiña: “Na̱ táxi ña̱ʼa ndaʼa̱ inkana kǒo kuma̱ní ña̱ʼa nu̱úna”. Va̱ása ndákaniníxi̱níndi̱ á chindeétáʼanndi̱ xíʼin inkana, chi kéʼévandi̱ña. Tá chíndeétáʼi̱n xíʼin na̱ hermano ña̱ ndasaviíndi̱ salón, savana káʼa̱nna xíʼi̱n: “Taxiña ná keʼé na̱ publicador”. Soo yi̱ʼi̱ káʼi̱n xíʼinna: “Publicador kúútu yi̱ʼi̱va. Tá íyo chiñu keʼéyó, kúni̱i̱ chindeétáʼi̱n xíʼinndó”. Ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ xíniñúʼuyó loʼo tiempo ña̱ keʼéyó ña̱ kúni̱ miíyó, soo va̱ása táxindi̱ ña̱ kasi ña̱yóʼo nu̱úndi̱ ña̱ chindeétáʼanndi̱ xíʼin inkana.

Marie-Line: Chíka̱a̱ndi̱ ndee̱ ña̱ kundi̱ʼi̱-inindi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼo iin tá iin na̱ hermano. Saá kúú ña̱ kúnda̱a̱-inindi̱ tá xíniñúʼuna iin na̱ kundaa se̱ʼena á na̱ ku̱ʼu̱n ndakiʼinna escuela. Tasaá távándi̱ tiempo ña̱ chindeétáʼanndi̱ xíʼinna. Saá kúú ña̱ va̱ʼaní xáa̱ndi̱ kítáʼanndi̱ xíʼinna, ta íyo tu̱ʼvandi̱ ña̱ chindeétáʼanndi̱ xíʼinna.

¿Ndáaña va̱ʼa ndákiʼinndó xa̱ʼa̱ ña̱ káchíñundó nu̱ú xíniñúʼuna na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

Jack: Ña̱ káchíñundi̱ ku̱a̱ʼá tiempo nu̱ú Jehová sákusi̱íníña-inindi̱. Ta kúsi̱íní-inindi̱ ña̱ káchíñundi̱ yatin nu̱ú íyo ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼa Jehová ña̱ liviní. Ndiʼi tiempo va̱ʼaní kúnindi̱ ni yáʼandi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo, chi kúnda̱a̱-inindi̱ ña̱ íyo na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ chindeétáʼanna xíʼinndi̱, ni nda̱a̱ ndáaka nu̱ú íyondi̱.

Tá loʼokai̱, chi̱ka̱a̱na yi̱ʼi̱ veʼeka̱a chí Guayana Francesa xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxii̱n koi̱ soldado. Nda̱a̱ ni loʼo va̱ása níndakanixi̱níi̱ ña̱ kixaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ ndikó tukui̱ ñuu yóʼo ta kúi̱ misionero, ta kuumiíi̱ permiso ña̱ ku̱ʼi̱n natúʼi̱n xíʼin na̱ ñúʼu veʼeka̱a. Ku̱a̱ʼání bendición táxi Jehová ndaʼa̱ndi̱.

Marie-Line: Ña̱ sákusi̱íníka-inii̱ kúú ña̱ chindeétáʼi̱n xíʼin inkana. Kútóoníndi̱ kachíñundi̱ nu̱ú Jehová. Ta ña̱yóʼo va̱ʼaní nda̱sandakúña ña̱ kítáʼi̱n xíʼin yiíi̱. Sava yichi̱, ta̱ Jack ndáka̱tu̱ʼunra yi̱ʼi̱ á kivi kanandi̱ iin na̱ matrimonio na̱ nda̱kava-ini ña̱ ku̱ʼu̱nna kuxuna xíʼinndi̱. Ta káʼi̱n xíʼinra ña̱ saátu ndákanixi̱ní yi̱ʼi̱va, ku̱a̱ʼání yichi̱ ndóʼondi̱ ña̱yóʼo.

Jack: Xa̱a̱ íyo sava ku̱i̱ya̱, ni̱ka̱ʼa̱n na̱ doctor xíʼi̱n ña̱ kúúmiíi̱ cáncer ña̱ próstata. Ni va̱ása kútóo ñá Marie-Line kuniso̱ʼoñá ña̱yóʼo, soo káʼi̱n xíʼinñá: “Tá ná kuvii̱ taa̱n, va̱ása kuvii̱ ‘xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱chéei̱ʼ. Soo xíʼin ña̱ si̱í-ini kuvii̱ chi kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ xi̱niñúʼi̱ ña̱ tákui̱ ña̱ ka̱chíñui̱ nu̱ú Jehová, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ndáyáʼviníka” (Gén. 25:8).

Marie-Line: Ku̱a̱ʼání chiñu ta̱xi Jehová ndaʼa̱ndi̱, ña̱ kǒo níndakanixi̱níndi̱ xa̱ʼa̱. Ta ku̱a̱ʼání bendición ndákiʼinndi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ku̱ʼu̱nndi̱ nda̱a̱ ndáaka nu̱ú ná chindaʼá na̱ ñuu Jehová ndi̱ʼi̱, chi kándíxaníndi̱ ña̱ chindeétáʼanra xíʼinndi̱.

^ párr. 32 Ña̱ sranangtongo kúú iin tu̱ʼun ña̱ i̱xava̱ʼa na̱ esclavo, ta sáka̱ ña̱ tu̱ʼun inglés, holandés, portugués xíʼin inkaka tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nna chí África xíʼinña.