Ko Jack mo Marie-Line kua fitā ni a laua he fekafekau mau tokoua tali mai he 1988. Iloa lahi a laua he mukamuka ke hikihiki mo e talia ai loga he tau kotofaaga i Guadeloupe mo French Guiana. Ke he tau matakavi ua nei kua ha ha mogonei i lalo he levekiaga he la ofisa i Falani. Hūhū la ki a Jack mo Marie-Line e falu hūhū.

Ko e heigoa ne omoomoi a koe ke kamata e fekafekauaga mau?

Marie-Line: Ke he tama ne tupu hake i Guadeloupe, gahua fakamatala tumau au he aho katoa mo e haaku a matua fifine, ko ia ko e Fakamoli fakamakutu. Fakaalofa au ke he tau tagata, magaaho ne oti ai haaku aoga he 1985, kamata e gahua paionia haaku.

Jack: Ko e fuata mui, agaagai au mo e tau matakainaga ne gahua mau ne fiafia ke he fekafekauaga. Fa mahani au ke gahua paionia fakakū he tau magahala okioki mai he aoga. Ke he matahiku he faahi tapu fa o atu a mautolu he pasi ke feleveia mo e tau paionia he matakavi ha lautolu. Gahua a mautolu he aho katoa mo e fakaoti ke he mataafaga. Ko e tau aho ia kua to lahi e fiafia!

He mole e mau mo Marie-Line he 1988, talahau e au ki a au, ‘Atā a maua, he ha he fakalahi e fekafekauaga?’ Ti fakalataha au mo Marie-Line ke he fekafekauaga paionia. He tau hake, he mole e o atu ke he aoga paionia, kotofa a maua ko e tau paionia pauaki. Loga e tau kotofaaga fiafia ha maua i Guadeloupe ato uiina a maua ke o atu ki French Guiana.

Loga e tau hikiaga ke he tau kotofaaga ha mua he tau tau kua mole. Ko e heigoa kua lagomatai a koe ke hikihiki ke he tau tuaga foou? 

Marie-Line: Ko e tau matakainaga he Peteli i French Guiana ne iloa ko e kupu tohi ne fiafia lahi a maua ki ai ko e Isaia 6:8. Ti ka vilo mai a lautolu ki a maua, fa tala fefeua a lautolu, “Manatu nakai e mua e kupu tohi ne fiafia lahi a mua ki ai?” Iloa e maua kua kakano to hiki e kotofaaga, ti pehē a maua, “Ko maua hanai! Kia fakafano atu a maua!”

Kalo kehe a maua he fakatatai mo e tau kotofaaga fakamua ha ko e taute pihia kua taofi a maua ke loto fakaaue ke he mena ne moua e maua.  Fakailoilo foki a maua ke iloa e tau matakainaga ha maua.

Jack: He tau magaaho kua mole, ha ha i ai e tau kapitiga tata ha maua ne fakalolelole mai ke ua hiki a maua ha kua manako a lautolu ke nonofo a maua fakalataha mo lautolu. Magaaho ne toka e maua a Guadeloupe, taha e matakainaga ne fakamanatu mai ki a maua e manatu ha Iesu he tohi ha Mataio 13:38: “Ko e kaina [po ke, fonua] foki, ko e lalolagi haia.” Magaaho ne hiki ai e kotofaaga ha maua ke he matakavi fe ni ne fekafekau a maua ki ai, tatai agaia ni e ha maua a fekafekauaga. Ka mole ia, ko e tau tagata mo e matakavi kua uho lahi!

Magaaho ka hoko atu a maua ke he matakavi foou, mailoga e maua kua fiafia e tau tagata ke nonofo i ai. Ti lali a maua ke momoui tuga e tau tagata he matakavi ia. Liga kehe e tau mena kai ka e kai e maua e tau mena kai ne kai e lautolu mo e inu e tau mena ne inu e lautolu, mo e fakaeneene ke he tau puhala malolō tino. Eketaha a maua ke tutala fakamitaki hagaao ke he tau kotofaaga takitaha.

Marie-Line: Lahi foki e tau mena ne fakaako e maua mai he tau matakainaga he matakavi. Manatu e au he hohoko atu fakapā a maua ki French Guiana. Tō lahi e uha ti manatu a maua kua lata ke fakatali ke mao e uha ato ō ke he gahua fakamatala. Ka e pehē mogoia e matakainaga fifine ki a au, “Kua lata nakai a taua ke ō?” Ofo lahi au ti tali, “Ō fēfē?” Tali mai a ia, “Uta e piu haau ti ō a taua he tau pasikala taholi.” Ti fakaako au ke totō e piu mo e heke e pasikala taholi he magaaho taha. Ane mai nakai fakaako e au, to nakai fano au ke fakamatala he vahā uha!

Laga 15 tuai e hiki ha mua. Fai lagomatai nakai a koe ma e falu ke lata mo e hiki?

Marie-Line: Ko e paleko ke hiki. Ka e aoga agaia ke fai kaina ke liu mai ki ai ka oti e gahua fakamatala.

Jack: Fa mahani au ke liu ke vali a loto he fale ha maua. Ko e tau matakainaga taane he la ofisa ne mailoga to nakai nonofo leva a maua ti fa pehē, “Jack, ua tupetupe ke vali e kaina mogonei!”

Makaka a Marie-Line he peke! Tuku e ia e tau mena oti i loto he tau puha ti fakamailoga ai “fale koukou,” “poko mohe,” “peito,” mo e falu mena foki. Ti ka hohoko a maua ke he kaina foou kua mukamuka ke tuku e tau puha ia he tau poko kua  lata. Tohi e ia e tau mena i loto he tau puha takitaha ke mukamuka a maua ke moua e tau mena ka kumi.

Marie-Line: Ha kua fakaako e maua ke fakatokatoka fakamitaki, kua maeke ia maua ke kamata e gahua fakamatala ha maua.

Fakatokatoka fēfē e tau magaaho haau ke maeke a koe ke “fakakatoatoa ni hāu a feua”?​—2 Timo. 4:5.

Marie-Line: He tau Aho Gofua, ne okioki a maua mo e tauteute ma e feleveiaaga. Kamata mogoia a maua he Aho Ua ke o atu he fonua.

Jack: Pete kua kotofa e tau tulā ha maua ka e nakai hagaaki a maua ki ai. Ko e gahua fakamatala e matapatu he tau momoui ha maua. He magaaho ne toka e maua e kaina ke hoko ke he magaaho ka liliu mai a maua, eketaha a maua ke tutala ke he tau tagata oti ne feleveia e maua.

Marie-Line: Ma e fakatai, ka ō a maua he pikiniki fa uta e au e tau tuleke. Falu tagata ne o mai ki a maua mo e ole ma e tau tohi pete kua nakai la tala age e maua ko e Tau Fakamoli a Iehova a maua. Ko e mena ia, kua mataala a maua ke he tauteuteaga mo e tau mahani ha maua ha kua mailoga ai he tau tagata.

Jack: Fakamatala foki a maua he eke mo tau katofia mitaki. Oko e au e tau laupepa, ligi e tau veve, mo e tekateka e tau laukou he kaina ha maua. Ti mailoga he tau katofia ha maua e tau mena nei mo e fa ole mai a lautolu, “Fai Tohi Tapu nakai a koe ma haaku?”

Fa fakamatala tumau a mua he tau matakavi mamao. Fai fenoga nakai ne manatu lahi e koe?

Jack: I Guiana, ne uka lahi falu matakavi ke hohoko ki ai. Fa o atu a maua he tau puhalatū hagahaga kelea ke he 600 kilomita he taha e faahi tapu. Manatu lahi agaia e maua e ahiahi ki St. Élie he vao uhi i Amazon. Loga e tulā ato hoko atu a maua ki ai he fakaaoga e motokā ne maeke ke holo he tau halatua mo e posi ne holo he enisini. Laulahi he tau tagata ne nonofo i ai ne gahua keli auro. Ha ko e loto fakaaue ha lautolu ke he tau tohi ha tautolu ne foaki mai e lautolu e tau tepu auro ko e tau mena foaki fakaalofa. He magaaho afiafi, ne fakakite e maua e taha he tau vitiō he fakatokatokaaga. Tokologa e tagata he matakavi ne o mai.

Marie-Line: Nakai la leva ia he ole ki a Jack ke taute e lauga Fakamanatuaga i Camopi. Ke hoko atu ki ai, fā e tulā he fenoga atu a maua he posi he Oyapock River. Ko e mena ofoofogia ne tupu.

Jack: He tau matakavi ne pōtake e vailele, ne hagahaga kelea lahi e mafiti he tafe. Tala atu e au kua ofoofogia e tafe ia he vailele ka kitia. Lata ni e tagata ne fakaholo e posi ke iloa e ia e gahua haana. Ka kua mitaki e fenoga. Pete kua toko 6 ni e Fakamoli i ai kavi ke he toko 50 ne o mai he Fakamanatuaga, putoia foki e tau Amerindian!

Marie-Line: To moua he tau fanau fuata e tau mena ofoofogia nei ne tutupu, kaeke kua foaki fakalahi e lautolu ke lata mo Iehova. Lata a koe ke falanaki ki a Iehova he tau tutūaga pehēnei, ti fakamalolō ai e tua haau. Fa kitia e maua e lagomataiaga ha Iehova.

Loga e vagahau ne fakaako e mua. Mukamuka nakai a koe ke fakaako e tau vagahau?

Jack: Nakai. Fakaako e au e tau vagahau nei ha kua lata ke fakaaoga ai. Taute fakamua e au e Fakaakoaga Kolo Toko he vagahau Sranantongo * ka e nakai la taute e au e totou Tohi Tapu! Ti hūhū au ke he matakainaga taane ko e fēfē e gahua haaku. Tali e ia, “Falu magaaho nakai maama e mautolu falu kupu, ka e to lahi e mitaki.” Lahi e lagomatai he tau fanau. Ka hepe e mena haaku ne talahau fa fakahako e lautolu au, ka e nakai pihia e tau tagata lalahi. Lahi e mena haaku ne fakaako mai he tau fanau.

Marie-Line: He taha matakavi, taute e au e tau fakaako Tohi Tapu ke he tau vagahau Falani, Portuguese, mo e Sranantongo. Tala mai he taha matakainaga fifine ki a au ke kamata mo e vagahau ne mua atu e uka ti fakaoti aki e vagahau ne mahani au ki ai. Maama agataha e au e pulotu he fakatonuaga ia.

 He taha aho, taute e au e fakaako Tohi Tapu ke he vagahau Sranantongo mo e taha fakaako Tohi Tapu ke he vagahau Portuguese. Mogo ne kamata e au e fakaakoaga ke uaaki, ko e matakainaga fifine mo au ne pehē, “Marie-Line, liga fai lekua he manatu e au!” Mailoga e au kua vagahau Sranantongo au ke he fifine mai Brazil ka e lata ke vagahau Portuguese!

Fakaalofa hofihofi a lautolu ne lagomatai e mua. Maeke fēfē a koe ke fakatata ke he tau matakainaga?

Jack: Pehē e Tau Fakatai 11:25: “To fakamuhu mena ai e tagata fakamokoi.” Nakai fakauaua a maua ke lagomatai e falu. He fakafoou e Fale he Kautu, fai tagata ne pehē ki a au: “Toka ke taute he tau tagata fakailoa e mena ia.” Ka e tali au: “Ko e tagata fakailoa foki au. Ti ka fai gahua kua lata ke taute, manako au ke fakalataha ki ai.” Pete kua lata a tautolu oti ke fai magaaho fakatagata, fa fakamanatu tumau ki a maua ke nakai eke e mena ia ke taofi a maua he lagomatai e falu.

Marie-Line: Eketaha a maua ke fakakite e fiafia fakatagata ke he tau matakainaga ha maua. He puhala ia, to iloa e maua kaeke kua lata a lautolu ma e taha ke leveki e tau fanau ha lautolu po ke tamai a lautolu he aoga. Maeke a maua ke hikihiki e fakaholoaga ha maua ke atā ke lagomatai. Ati feaki e maua e pipiaga tata mo e falu ti mautali ke lagomatai a lautolu kua manako ki ai.

Ko e heigoa e tau monuina ne moua e koe he fekafekau he matakavi ne manako lagomatai?

Jack: Kua fakamuhukoloa mooli he gahua mau e tau momoui ha maua. Fa tata a maua ke he tau tufugatia ti fiafia he kehekehe e tau gahua ha Iehova. Pete kua ha ha i ai e tau paleko, moua e maua e mafola he tau loto he iloa kua lalago he tau tagata he Atua a maua ko e mena fe ni kua ha ha i ai.

He fuata au, ne tuku au he fale puipui i French Guiana ha ko e haaku a tuuho faka-Kerisiano. Ai manatu au to liu au a taha aho ke he matakavi ia ko e misionare mo e moua e fakaatāaga ko e fekafekau he Atua ke ahiahi e tau fale puipui. Fakamokoi mooli a Iehova he tau fakamonuinaaga haana!

Marie-Line: Fiafia lahi mahaki au he lagomatai e falu. Ti loto fiafia a maua ke fakalataha ke he fekafekauaga ha Iehova. Kua maeke foki ke fakatata lahi a maua ko e hoa. He falu mogo, pehē a Jack ke uiina e taha hoa loto lolelole ke kai auloa. Fa tali atu au, “Ko e mena taha ia haaku ne manamanatu ki ai!” Ko e mena ia ni ne tupu.

Jack: Nakai la leva ia e iloa kua moua au he gagao kenesā prostate. Pete e nakai fia logona a Marie-Line, fa pehē au ki a ia: “Haaku lotofakavihi, ka mate au a pogi, to nakai mate au he ‘motua lahi.’ Ka e mate au mo e fiafia he iloa kua puke e moui haaku he tau mena fakaagaaga mo e tau mena ne mua e aoga.”​—Kene. 25:8.

Marie-Line: Foaki mai e Iehova e tau kotofaaga ne nakai amaamanaki a maua to taute. Puke mooli e moui ha maua ke he tau mena mitaki. Ha ko e mauokafua katoatoa ke he Atua, ko e ha matakavi ne fakafano he fakatokatokaaga haana a maua ki ai, ko e mena ia ka ō a maua ki ai!