Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Mbili Jangu

“Uwe Tuli Apano, Atutume!”

“Uwe Tuli Apano, Atutume!”

ANA akusaka kutenda yejinji pakumtumichila Yehofa mwakusamila kwakukusosechela ŵakulalichila ŵajinji, mwinesoni kusamila m’chilambo chine? Naga yili myoyo, yaŵasimene nayo M’bale soni Mlongo Bergame chiyakamuchisye mnope.

M’bale soni Mlongo Bergame aŵele ali mkutenda yimpepe undumetume wandaŵi syosope kutandila mu 1988. Jemanjaji aŵele ali mkutenda maundumetume gakulekangalekangana ku Guadeloupe soni French Guiana. Apano nyambi ja ku France ni jajikusalolela masengo ga yilambo yeleyi. Kwende tukambilane nawo yiwusyo yamnono.

Ligongo chichi ŵatandite undumetume wandaŵi syosope?

Marie-Line: Nakulile ku Guadeloupe, soni nanonyelaga kulalichila ni mama lisiku lyosope. Soni mamawo ŵalalichilaga mwakulimbichila. Ngusanonyela ŵandu, myoyo panagambile kumalisya sukulu mu 1985, natandite upayiniya.

Jack: Panaliji mnyamata nakungulukaga mnope ni ŵandu ŵaŵatendaga undumetume wandaŵi syosope, soni ŵawunonyelaga undumetumewo. Patuwugalile sukulu natendaga upayiniya wakamuchisya. Kumapeto kwa wiki twajawulaga kukulalichila ni apayiniya m’madela gaŵalalichilaga. Patumalisisye kulalichila twajawulaga kunyasa. Ndaŵi jeleji jaliji jakusangalasya.

Patwagambile kulombana ni Marie-Line mu 1988, natite, ‘Nganitukola chakusawusya chilichose, tukusosekwa kutenda yejinji mu undumetume.’ Myoyo mpela ŵamkwangu unesoni natandite upayiniya. Pali pamasile chaka chitendele sukulu ja apayiniya ŵatuŵendile kuti tutande upayiniya wapajika. Twasangalalaga ni mautumiki gakulekanganalekangana ku Guadeloupe mkanaŵe kutusalila kuti tusamile ku French Guiana.

Aŵele ali mkupochela maundumetume gakulekanganalekangana kwa yaka yeleyi. Ana chichi chachakamuchisye kuti asyoŵeleleje ndamo jasambano?

Marie-Line: Abale ŵa ku Beteli ja ku French Guiana ŵamanyililaga kuti lilemba lyatukusalinonyela lili Yesaya 6:8. Myoyo patujimbile foni ŵatandaga ni kuŵecheta mwakunguluka kuti, “Ana akukumbuchila lilemba lyakusalinonyela lila?” Patugambile kupikana yeleyi, twamanyililaga kuti pana kuchenga kwa undumetume kwachikutendekwe. Papopo twajangaga kuti “Uwe Tuli Apano, Atutume!”

Twaŵambalaga kulandanya undumetume watukutenda ni watwatendaga kala. Ligongo kutenda yeleyo kukatendekasisye kuti tukasangalalaga ni undumetume wasambano. Twalingagasoni kutenda yindu yakuti twamanyilile chenene abale ni alongo ŵakumaloko.

Jack: Munyumamu achimjetu ŵane ŵapamtima ŵatulekasyaga kuti tukasama. Ŵatendaga yeleyi ni chakulinga chakuti tutameje nawo. Nambo patwatyosile ku Guadeloupe, m’bale jwine jwatukumbwisye maloŵe ga Yesu ga pa Mateyu 13:38, gakuti, “Mgunda wula ni chilambo chapasi.” Myoyo undumetume wetu pawuchenjile, twakumbuchilaga kuti tukutumichilape mu mgunda uwowo mwangasamala kandu kuti tuli kwapi. Kwa m’we chakusosekwa mnope chaliji ŵandu ngaŵa kumalo kwatuli.

Patuyiche ku dela jine, tukusayiwona kuti ŵandu akukombola kutama mudelaji mwakusangalala. Pa ligongo lyeleli tukusalingalinga kutenda yindu mpela mwakusatendelaga achimsyene delajo. Pane yakulya yikusaŵa yakulekangana, nambope tukusalingalinga kulya yakusalya jemanjajo soni kumwa yakusamwaga achimsyenewo nambosoni kukuya matala gambone gakuŵela ŵachasa. Tukusalingalinga kuŵecheta yambone yakwamba undumetume uliwose.

Marie-Line: Tukusalijiganya yejinji kutyochela kwa abale ni alongo. Ngusakumbuchila yayatendekwe paulendo wandanda wanayiche ku French Guiana. Kwagwaga ula jejinji, myoyo twaganisisye yakuti chitujawule kukulalichila pachijileche ulapo. Nambo kaneko mlongo jwine jwambusisye kuti, “Ana akoseche kuti tukalalichile?” Mwakusimonga, namwusisye kuti, “Chitujenje chamtuli?” Jwalakwe jwatite, “Mjigale ambulela jwenu tujawule panjinga syetu.” Pelepo ni panalijiganyisye kwendesyaga njinga kwineku ndili ngamulile ambulela. Yikaŵe kuti nganinalijiganya yeleyi nikuti ngamkaningombolaga kulalichila kuli mkugwa ula.

Jemanjatu aŵele mkusama kwa maulendo gakwana 15, ana akwete yiliyose yampaka ŵasalile ŵane pangani jakusama?

Marie-Line: Kusama kuli kwakusawusya. Nambope pawuwusile kukulalichila ukusasosekwa kupata malo gambone gakutama kuti upumule.

Jack: Patuyiche mnyumba jasambano napentagasoni mkati mwakwe. Naga abale ŵa ku nyambi ayimanyi kuti ngatutama kwandaŵi jelewu kumaloko, ŵangwelegulaga mwakuŵecheta kuti, “Jack, ngamkusosekwa kupenta nyumbajo.”

Marie-Line akusamanyilila kulonganya yindu. Jwalakwe akusaŵikaga chilichose m’makatoni ni akusalembaga mena ga yindu yayili mkatimo. Mpela “yakubafa,” “yagonela,” “yakukichini,” soni yine yejinji. Myoyo patuyiche mnyumba jasambano ngatukusalaga kuyiŵika yindu m’malo gakwe. Pakatoni jilijose jwalembaga mena ga yindu yayikusimanikwa mkati mwakwemo kuti tuyipateje mwangasawusya pandaŵi jatukuyisaka.

Marie-Line: Ligongo lyakuti twalijiganyisye kutenda yindu mwadongosolo, nganitulagaga kutanda undumetume wetu.

Ana akusajigaŵa chamtuli ndaŵi jawo kuti ‘akamuleje masengo gawo gosope mpela ŵakutumichila ŵa Mlungu’?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Lyakulemba lililyose twapumulaga soni kukosechela misongano. Nambo kutandila Lyaŵili twajawulaga mu undumetume.

Jack: Atamose kuti twasosekwaga kwanisya maawala ganegakwe, nambope nganituganichisyaga mnope ya yeleyo. Kulalichila kuli kwakusosekwa mnope kwa m’weji. Kutandila ndaŵi jatukutyoka panyumba mpaka patukuwujila, tukusaŵechetana ni ŵandu wosope ŵatusimene nawo.

Marie-Line: Patupite kukukunguluka ni abale kumalo gane gakwe ndaŵi syosope najigalaga tumapepala. Ŵandu ŵane ŵatusimanaga ni kutuŵenda mabuku. Ŵatendaga yeleyi atamose yili kuti nganitwasalila kuti tuli Ŵamboni sya Yehofa. Myoyo ndaŵi syosope tukusaŵa ŵakusamala ni kawale soni katende ketu ka yindu. Ŵandu akusalolaga yeleyi.

Jack: Tukusalalichilasoni mwakwatendela yambone ŵandu ŵakuŵandikana nawo nyumba. Nalokotaga tumapepala, kwasa yinyalala, soni kupyajila paluŵala. Ŵandu ŵatuŵandikene akusayiwona yeleyi ni ndaŵi sine akusatuwusya kuti, “Ana mpaka atugayile Baibulo?”

Pakuŵa aŵele ali mkulalichila mmadela ga kumusi. Ana pana chindu chilichose chakusachikumbuchila pa maulendo gelego?

Jack: Ku Guiana madela gane gali gakusawusya kwawulako. Ndaŵi sine twasosekwaga kwenda kwa wiki jamtundu makilomita 600 m’misewu jakusawusya. Ulendo wetu wakwawula ku musi wine (St. Élie) wawaliji ku ngalango ja Amazon uli wangaliŵalichika. Yatujigalile maawala gejinji kuti tukayicheko pakamulichisya masengo galimoto jakupita mmalo gakusawusya soni liboti lya yinjeni. Ŵandu ŵajinji ŵakusatama kweleku akusakamula masengo m’migodi. Pakusaka kuyamichila mabuku getu ŵandu ŵane kweleku ŵatupaga tumaganga twa golidi mpela yakupeleka. Ligulo twalosyaga jimo mwa mafidiyo ga likuga lyetu. Ŵandu ŵajinji ŵayikaga kukulolela.

Marie-Line: Pachangakaŵapa, Jack ŵamŵendile kuti aŵechete ngani ja chikumbuchilo ku Camopi. Kuti tukayiche twajesile kwa maawala mcheche paliboti lya yinjeni kupitila mu lusulo lwa Oyapock. Ulendowu waliji wakusangalasya.

Jack: Pamalo gele mesi ga mlusulo gaŵaga gamnono, paŵaga pakogaya kupitapo ligongo lyakuti maganga gawonechelaga. Yaŵaga yakutesya lung’wanu kugawona yagakuti kawutuche mesi mpela matumbela gali mkwika kwatuli m’wejo. Pelepa pasosekwaga kuti jwakwendesya liboti amanyilile mwampaka atendele pakupita pamalo gelaga. Nambope, yatwasimanaga nayoyi yaliji yakusangalasya. Atamose kuti kumaloko kwaliji ŵamboni 6, ŵandu ŵakwana 50 ŵasimanikwe pa chikumbuchilo kupwatikapo Amwenye ŵa ku America.

Marie-Line: Yatwasimene nayoyi mpaka yakamuchisye ŵachinyamata ŵakusaka kumtumichila Yehofa. Payakutendekwa yeleyi ukusasosekwa kumdalila Yehofa, yeleyi yikusakamuchisya kuti ukole chikulupi chakulimba. Twayiweni yaŵatite Yehofa pakutukamuchisya.

Ŵakwete upile wakulijiganya yiŵecheto yejinji. Ana jemanja yangasawusyaga kulijiganya yiŵecheto?

Jack: Ngaŵa myoyo. Nalijiganyisye yiŵechetoyi kuti nakamuchisye ŵane. Ndaŵi jine nasosekwaga kutendesya lijiganyo lya Sanja ja Mlonda m’chiŵecheto cha Chisranantongo * mkanindande atamose kupedwa kuŵalanga Baibulo. Namwusisye m’bale naga natesile chenene. Jwajanjile kuti, “Maloŵe gane nganitupikanaga chenene, nambo yaliji chenene.” Ŵanache ni ŵaŵangamuchisye mnope. Pandemwisye ŵanjongolelaga, nambo achakulungwa nganatendaga yeleyo. Nalijiganyisye yejinji kutyochela kwa ŵanacheŵa.

Marie-Line: Mudela jine natendesyaga majiganyo ga Baibulo mu Chifalansa, Chipwitikisi, soni Chisranantongo. Mlongo jwine jwasalile kuti ndandeje kutendesya lijiganyo lya chiŵecheto chakusawusya ni kumalichisya lijiganyo lya chiŵecheto changusachimanyilila chenene. Najangwiye kupikanichisya ligongo lyakwe ŵasalile kuti ndendeje yeleyo.

Lisiku line nasosekwaga kutendesya lijiganyo lya Baibulo mu Chisranantongo kaneko ni kutendesya line mu Chipwitikisi. Panatandite lijiganyo lyaŵililyo mlongo junaliji najo jwatite, “Marie-Line, nguwona kuti panepakwe palemwechekwe.” Kaneko nayikopochele kuti nguŵecheta Chisranantongo kwa mundu jwanasosekwaga kuŵechetana najo mu Chipwitikisi.

Aŵele ali mkunonyeledwa ni ŵandu ŵa kumalo kwaŵele ali mkutumichila. Ana chichi chachakamuchisye kuti akamulaneje mnope ni abale?

Jack: Pa Misyungu 11:25, pakusati, “Mundu jwakupeleka tachisichila.” Twapataga ndaŵi jakukunguluka ni ŵane. Paŵalinganyagasoni Nyumba ja Uchimwene, abale ŵane ŵasalilaga kuti, “Chakamule masengogo ŵakulalichila.” Nambo najangaga kuti, “Unesoni ndili jwakulalichila. Myoyo naga pana masengo gakuti gakamulidwe, ngusosekwa kukamula nawo.” Atamose kuti wosopewe tukusasosekwa ndaŵi jakutenda yindu yine pajika, nambo tukusosekwa tukumbuchileje kuti yeleyo yikatulepelekasya kwatendela ŵane yambone.

Marie-Line: Tukusalingalinga kutenda chidwi ni abale ni alongo ŵetu. Yeleyi yikusatukamuchisya kuti tumanyilile naga akusosekwa mundu jwakuti ŵakamuchisye kusamalila ŵanache ŵawo kapena kwajigala ŵanache ŵawo kusukulu. Myoyo tukusalolechesya kuti tukupata mipata jakwakamuchisya. Kutenda yeleyi kukusatukamuchisya kuti tukamulaneje mnope ni achimjetu.

Ana apatile upile wamtuli ligongo lyakutumichila kumalo kwakusosechela ŵakulalichila ŵajinji?

Jack: Tukusangalala mnope ligongo lyakutenda undumetume wandaŵi syosope. Tuŵelesoni tuli mkusangalala ni yindu yaŵapanganyisye Yehofa. Atamose kuti pana yakusawusya yejinji, tukwete mtendele wa mumtima ligongo tukumanyilila kuti kulikose kwampaka tujawule kwana ŵandu ŵa Mlungu ŵampaka atukamuchisye.

Panaliji mnyamata nataŵidwe ku French Guiana ligongo lyangajinjilila nawo yandale. Nganinganisyaga kuti lisiku line chinjiwujilako kukulalichila kundende mpela mmishonale. Kusala yisyene, Yehofa akusapeleka upile mwakoloŵa magasa.

Marie-Line: Chachikusasangalasya mnope chili chakuti ngusinakamuchisyaga ŵandu ŵane. Tukusasangalala ligongo lya kumtumichila Yehofa. Kumtumichila Yehofa kutukamuchisyesoni kuti liŵasa lyetu liŵe lyakamulana. Ndaŵi sine Jack ŵambusyaga naga mpaka tukombole kuliŵilanga liŵasa lyalikusosekwa kulilimbikasya kuti tulye nawo yimpepe chakulya. Najangaga kuti, “Unesoni nguganisya myoyo.” Ndaŵi syejinji twaganisyaga mwakulandana.

Jack: Pachangakaŵapa ŵasimene ni kasa ja achalume. Atamose kuti ŵamkwangu ŵangasangalalaga, ngusanonyela kwasalila kuti, “Naga nguwa malaŵi, Ngaŵa kuti chimbwe ndili ‘njekulwipe mnope.’ Nambo chimbwe ndili jwakwikutila, pakumanyilila kuti ngamulichisye masengo umi wangu pakumtumichila Yehofa soni ndili jwakusangalala.”—Gen. 25:8.

Marie-Line: Yehofa ŵatupele undumetume wanganitujembecheyaga kuti mpaka tutende. Soni ŵatukundile kutenda yindu yanganituganichisyaga kuti mpaka tuyitende. Kusala yisyene umi wetu ugumbele ni yindu yambone. Tuli ŵakusimichisya kuti tuchijawula kulikose kwele Likuga lya Yehofa litusalile kuti tujawule ligongo tukusakulupilila kuti Yehofa chachitukamuchisya ndaŵi syosope.

^ ndime 32 Chisranantongo chili chiŵecheto chewanganyichilane ni Chisungu, Chidutch, Chipwitikisi soni yiŵecheto yine ya ku Africa. Chiŵechetochi chatandite ni ŵandu ŵakwika ligongo lya ukapolo.