1. ¿Tlen techmachtia Eclesiastés 3:1, 7?

UALEUA sekimej kinpaktia sapanoua tlajtoskej pero oksekimej amo okachi tlajtouaj. Texto tlen ika peua nin tlamachtil kijtoua keman titlajtoskej uan keman amo titlajtoskej (xiktlajtolti Eclesiastés 3:1, 7). Pero ualeua xamo tikijtouaj sekimej tokniuan ayakmo okachi ma tlajtokan uan oksekimej okachi ma tlajtokan.

2. ¿Akin kijtos keman moneki titlajtoskej uan ken tikchiuaskej?

² Jehová techkauilia ma titlajtokan uan tikitaj ken se tetliokolil (Éx. 4:10, 11; Apoc. 4:11). Ik non, Biblia kijtoua ma titlajtokan ken moneki. Axkan tikitaskej tlen okichijkej sekimej itekipanojkauan toTajtsin Dios uan ken techpaleuis ma tikmatikan keman titlajtoskej uan keman amo titlajtoskej. Noijki tikitaskej tlen mokuayejyekoua Jehová ijkuak itlaj tikinmiluiaj oksekimej. Axkan ma tikitakan keman titlajtoskej.

3. Ijkon ken kijtoua Romanos 10:14, ¿keman moneki titetlapouiskej akin Jehová uan tlen kijtosneki iTekiuajkayo?

³ Nochipa moneki tikintlapouiskej oksekimej akin Jehová uan tlen kijtosneki iTekiuajkayo (Mat. 24:14; xiktlajtolti Romanos 10:14). Ijkon tikchiuaskej ken Jesús. Ye ouala nikan tlaltikpak okitematiltiko akin iTajtsin (Juan 18:37). Pero noijki ma tikilnamiktokan miak ipati ken titlajtouaj. Ik non, ijkuak titetlapouiaj akin toTajtsin Dios, moneki ‘tikmatiskeh kenomi tikinnankiliskeh nochteh akimeh techtlajtlaniahʼ tlen tikneltokaj. Ma tikajsikamatikan ken momachiliaj uan ma tiktlakaitakan tlen kineltokaj (1 Ped. 3:15). Tla ijkon tikchiuaskej, kajsikamatiskej  tlen tikintlapouiaj uan xamo ajsis itech inyolo.

4. Ijkon ken kijtoua Proverbios 9:9, ¿ken kinpaleuis oksekimej tlen tikijtouaj?

⁴ Tlayekankej moneki san niman motlapouiskej iuan se tokni tla moneki kiyektlaliskej. Pero kichiuaskej ijkuak moneki. Motlapouiskej iuan tokni ijkuak kajki iselti uan ijkon amo pinauas. Noijki moneki kitlakaitaskej ijkuak iuan motlapouiskej. Pero nochipa kititiskej principios bíblicos tlen kipaleuis ma kichiua tlen kuali (xiktlajtolti Proverbios 9:9). ¿Tleka moneki ma tiyetokan tiyolchikauakej uan ma titlajtokan ijkuak moneki? Ma tikitakan tlen okichijkej ome itekipanojkauan toTajtsin Dios. Achto ma tikitakan tlen okichi se tlakatl ijkuak omonekiaya kinyektlalis ikoneuan. Noijki tikitaskej tlen okichi se siuatl tlen omotlapoui iuan se tlakatl tlen satepan yetoskia tekiua.

5. ¿Tlen okichi teopixki Elí?

⁵ Teopixki Elí okinpiaya ome ikoneuan uan sapanoua okintlasojtlaya. Pero yejuan amo okitlakaitayaj Jehová. Okatkaj teopixkej ompa kanin okatka tabernáculo. Pero amo okipatioitayaj itlamanal Jehová uan oauilnemiayaj (1 Sam. 2:12-17, 22). Tlanauatil tlen okijkuilo Moisés okijtouaya akin ijkon okichiuaya omonekiaya mikis pero Elí amitlaj okichi. San tepitsin okinmajuak uan okinkauili ma yetokan teopixkej ompa kanin okatka tabernáculo (Deut. 21:18-21). ¿Ken okitak Jehová? Okilui Elí: “¿Tleka okachi tikintlakaita mokoneuan uan amo ne?”. Jehová okijto omonekiaya mikiskej (1 Sam. 2:29, 34).

6. ¿Tlen techmachtia tlen okichi Elí?

⁶ Tlen okichi Elí techmachtia itlaj miak ipati. Tla tikitaj se toyolikni noso se akin iuan tichantij amo kintlakamati itlanauatiluan toTajtsin Dios, moneki iuan ma timotlapouikan uan ma tikilnamiktikan tlen kijtoua Biblia. Noijki ma tikiluikan ma kinmilui tlayekankej ma kipaleuikan (Sant. 5:14). Amo keman ma tikchiuakan ken okichi Elí. Amo okachi ma tiktlasojtlakan toyolikni noso akin iuan tichantij uan amo Jehová. Pero moneki tiyetoskej tiyolchikauakej ijkuak tikiluiskej se toyolikni noso akin iuan tichantij tlen amo kuali kichijtok. Tla tikiluiskej, non sapanoua  kipaleuis. Axkan ma tikitakan tlen okichi se israelita tlen omotokayotiaya Abigaíl.

7. ¿Tleka Abigaíl omotlapouito iuan David?

⁷ Abigaíl omonamikti iuan se tlakatl tlen omotokayotiaya Nabal. Non tlakatl okipiaya miak tomin uan okinpiaya miakej tlalmej. David uan sekimej itlakeualuan ocholojkej porque Saúl okinekiaya kinmiktis. Ik non, okinmajsitoj akinmej okitlajpialiayaj Nabal uan okinpaleuijkej amo ma kinmichtekilikan ichkamej. ¿Omotlasojkamatki Nabal? Amo. Ye okualanki uan okiuijuikalti David uan itlakeualuan ijkuak okiluitoj ma kinmaka atl uan tlakuali (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14). Ik non, David okijto kinmiktiskia nochtin akinmej ochantiayaj iuan Nabal (1 Sam. 25:13, 22). ¿Tlen kinpaleuiskia amo ma kinmiktikan? Abigaíl okitak omonekiaya itlaj kichiuaskia uan kijtoskia. Omoyolchika uan okinamikito David uan cuatrocientos itlakeualuan. Yejuan otiojsiuiayaj uan okualantokaj pero ye omotlapoui iuan David.

8. ¿Tlen techmachtia tlen okichi Abigaíl?

⁸ Abigaíl omoyolchika uan okitlakaitak David ijkuak iuan omotlapouito uan amo omomojti. Ye amo okatka itlajtlakol pero okiluito David ma kitlapojpolui tlen okichi Nabal. Abigaíl okijto David okipiaya kuali iyelis uan Jehová kipaleuiskia (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34). Tejuan noijki moneki tiyetoskej tiyolchikauakej ken Abigaíl ijkuak timotlapouiskej iuan akin tikitaj tlajtlakolchiuas (Sal. 141:5). Ma tiktlakaitakan pero ma tikiluikan tlen moneki. Ijkuak ikaj tikyektlaliaj ika tlasojtlalistli, tikteititiaj tiknekij iuan timouikaskej (Prov. 27:17).

9, 10. ¿Tlen moneki kilnamiktoskej tlayekankej ijkuak motlapouiaj iuan akin kineki kichiuas tlen amo kuali?

 ⁹ Tlayekankej moneki yetoskej yolchikauakej ijkuak motlapouiaj iuan akinmej kinekij kichiuaskej tlen amo kuali (Gál. 6:1). Yolyamankej uan kimatij xamo se tonal noijki inmiuan motlapouiskej porque noijki tlajtlakolejkej. Pero non amo kijtosneki amitlaj kiluiskej akin kichijtok tlen amo kuali (2 Tim. 4:2; Tito 1:9). Kualtsin kitlapouiaj uan amo san niman mosotlauaj. Kintlasojtlaj tokniuan uan kinekij kinpaleuiskej (Prov. 13:24). Pero kinekij ma tikintlakaitakan itlanauatiluan Jehová uan ijkon tikueyichiuaskej. Ijkon tlayekankej kinmaluiaj tokniuan (Hech. 20:28).

¹⁰ Axkan yotimomachtijkej keman moneki titlajtoskej. Pero ualeua amo moneki titlajtoskej. ¿Tlen panos tla amo ijkon tikchiuaskej?

11. ¿Tlen techpaleuia ma tikajsikamatikan tlen okijto Santiago uan tleka?

¹¹ Ualeua san tlen amo tikijtouaj. Santiago okijto itlaj tlen techpaleuia ma tikajsikamatikan tleka ualeua ijkon techpanoua. Okijto: “Tla onka se tlakatl non amo kimati motlapololtia ijkuak itla kijtoa, non tlakatl yekmilajka iwa weletis kinawatis nochi ikuerpo” (Sant. 3:2, 3). Santiago otlajto itech freno tlen kintlaliliaj caballos ipan intsonteko uan inkamak. Kiyekanaj yolkatl ika non freno ijkuak ipan tlejkoj noso ika kiketsaltiaj. Pero tla amo kuali kiyekanaj, yolkatl uelis mokojkos noso akin ipan yaui. Noijki ijkon uelis tikinyolkokoskej oksekimej tla san tlen amo tikijtouaj. Ma tikitakan keman amo moneki titlajtoskej.

12. ¿Keman amo moneki titlajtoskej?

 ¹² ¿Tlen tikchiuaj ijkuak se tokni itlaj kimati tlen amo moneki kijtos? Tla tikixmatij se tokni tlen kajki kanin amo kinkauiliaj tokniuan ma tetlapouikan nion ma monechikokan, ¿tiknekij tiktlajtlaniskej ken tetlapouiaj? Xamo tiknekij tikmatiskej porque tikintlasojtlaj tokniuan uan techtekipachoua tlen kinpanoua. Noijki tiknekij tikmatiskej tlen intoka uan ijkon tikiluiskej Jehová ma kinpaleui. Pero amo ma tiktlajtlanikan tokni uan amitlaj ma tikijtokan. Tla tikiluiskej se tokni ma techilui tlen amo moneki kijtos, amo tikteititiskej tiktlasojtlaj nion oksekimej tokniuan tlen kineltokiliaj. Amo tiknekij okachi tikinmouijtiliskej tokniuan kanin amo kinkauiliaj ma tetlapouikan nion ma monechikokan. Noijki tokniuan tlen ompa chantij amitlaj ma kijtokan tla kintlajtlaniaj ken tetlapouiaj noso ken kichiuaj okseki tekitl.

13. Ijkon ken kijtoua Proverbios 11:13, ¿tlen amo ma kichiuakan tlayekankej uan tleka?

¹³ Tlayekankej moneki moyekanaskej ika tlen kijtoua Proverbios 11:13 (xiktlajtolti). Amo kijtojtinemij tlen amo moneki kimatiskej oksekimej. Xamo oui ijkon kichiuaskej tlayekankej tlen yomonamiktijkej. Porque akinmej yomonamiktijkej kuali mouikaj uan nochi kimoiluiaj tlen mokuayejyekouaj, tlen kimachiliaj uan tlen kintekipachoua. Pero tlayekankej kimatij amo moneki kijtojtinemiskej tlen kinpanoua tokniuan. Tla kijtojtinemiskej, tokniuan ayakmo kinneltokiliskej uan ayakmo kintlakaitaskej. Akinmej kipiaj se tekitl itech tlanechikol amo ma kipapatlakan tlen kijtouaj (1 Tim. 3:8). Nin kijtosneki amo ma tlakajkayauakan nion ma kijtojtinemikan tlen kinpanoua tokniuan. Tla se tlayekanki kitlasojtla isiua, amo kiluis tlen amo moneki kimatis.

14. ¿Ken tlapaleuis isiua se tlayekanki ma kitlakaitakan inamik?

¹⁴ Isiua tlayekanki uelis kipaleuis ma kitlakaitakan oksekimej tokniuan. ¿Ken kichiuas? Amo kiluijtos ma kilui tlen amo moneki kimatis. Ijkon kiteititia kipaleuia inamik uan kintlakaita tokniuan tlen iuan omotlapouijkej. Noijki kiyolpaktia Jehová porque tlapaleuia nochtin ma mouikakan ika yolseuilistli (Rom. 14:19).

15. ¿Tlen omokuayejyeko Jehová tlen okichijkej eyi tlakamej ijkuak okitatoj Job uan tleka?

¹⁵ Amochtli Job noijki techititia keman moneki titlajtoskej uan tlen tikijtoskej. Job sapanoua otlajyoui, ik non, naui tlakamej iuan omotlapouitoj uan okiyolseuitoj. Okitlapouito Elifaz, Bildad uan Zofar pero ijkuak oajsitoj amitlaj okiluiayaj. Pero non amo okinpaleui achto kuali ma mokuayejyekokan ken kipaleuiskiaj Job. San omokuayejyekojkej ken kiluiskiaj tlen amo kuali okichi. Seki tlamantli tlen okijtojkej melauak ijkon opanok pero okseki tlamantli tlen okijtojkej okichi Job uan Jehová amo melauak uan okiteititijkej amo otetlasojtlayaj. Okijtojkej amo kuali iyelis Job (Job 32:1-3). ¿Tlen okichi Jehová? Okiyolkokojkej nonmej eyi tlakamej. Okinmilui okatkaj xoxojtin uan okinnauati ma kiluitij Job inpatka ma motlatlaujti (Job 42:7-9).

16. ¿Tlen techmachtia tlen okichi Elifaz, Bildad uan Zofar?

¹⁶ ¿Tlen techmachtia tlen okichi Elifaz,  Bildad uan Zofar? Achto, amo ma tikinmiluikan tokniuan amo kuali inyelis (Mat. 7:1-5). Moneki kuali ma tikinkakikan uan amo san niman itlaj ma tikijtokan. Ijkon tikajsikamatiskej tlen kinpanotok (1 Ped. 3:8). Noijki ijkuak ikaj iuan timotlapouiaj, moneki achto kuali ma timokuayejyekokan tlen tikiluiskej uan ma tikiluikan tlen melauak (Efes. 4:25). Noijki Jehová kitekipachoua tlen tikinmiluiaj oksekimej.

17. ¿Tlen techmachtia tlen okichi Elihú?

¹⁷ Okse tlakatl tlen okitlajpaloto Job itoka Elihú uan okatka ixui Abrahán. Ye otlakaktoka ijkuak oksekimej tlakamej okitlapouijtokaj Job. Kuali okikak tlen okijtojtokaj. Non okipaleui ma kiknomati Job ijkuak iuan omotlapoui uan okipaleui ma kipatla ken omokuayejyekouaya (Job 33:1, 6, 17). Elihú okinekiaya kiueyichiuas Jehová uan amo okse tlakatl nion ye amo omoueyineki (Job 32:21, 22; 37:23, 24). Tlen okichi Elihú techmachtia keman titlajtoskej uan keman amo moneki titlajtoskej (Sant. 1:19). Noijki techmachtia moneki tikueyichiuaskej Jehová ijkuak ikaj iuan timotlapouiaj uan amo tejuan.

18. ¿Ken tikteititiaj tiktlasojkamatiliaj Jehová techkauilia ma titlajtokan?

¹⁸ Ma tiktlasojkamatilikan Jehová techkauilia ma titlajtokan. Ik non, ma tiktlakamatikan Biblia ijkuak techiluia keman moneki titlajtoskej uan tlen tikijtoskej. Tekiua Salomón okijkuilo: “Melauak teyolchikaua se tlajtoli tlen moijtoua ijkuak moneki, yetoskia ken manzanas tlen chijchitokej ika oro uan tlen katej ipan itlaj tlen chijchitok ika plata” (Prov. 25:11). Tla kuali tikinkakij oksekimej uan achto timokuayejyekouaj tlen tikijtoskej, yetos ken “manzanas chijchitokej ika oro”. Ijkon tikteititiskej kuajkualtsin titlajtouaj uan miak ipati. Maski san tepitsin titlajtoskej noso miak, tikinyolchikauaskej oksekimej uan Jehová yolpakis porque kualtsin tikintlapouiaj (Prov. 23:15; Efes. 4:29). Ijkon tikteititiskej tiktlasojkamatiliaj Jehová techkauilia ma titlajtokan.