1, 2. ¿Kukwe tä Juan 4:35, 36 ye ñobätä Jesukwe niebare raba ruin nie?

JESÚS nikani Galilea ngwane kä keta kabre känti nura mutu jatani krire nirien yekänti ta nikani (Juan 4:3-6). Sö namani kräbokä jire nura ngwä ötakrä. Aisete Jesukwe kukwe niebare nitre ja tötikaka ben ie ye namani tuin jene ietre. “Nura tirete ye nena biare ötadre, ye munkwe mika ñäräre” niebare kwe (ñäkädre Juan 4:35, 36 yebätä). ¿Dre gäräbare kwe?

² Jesús nämäne blite nura ngwä ötadre ja üairebiti yebätä, ye abokän nitre kwati ükadrekrö raba ruin nie. Dre namani bare känenkri yebätä ani töbike. Nitre judío ñaka nämäne ja kete nitre samaritano ben, akwa Jesukwe kukwe driebare meri samaritana iti yei, Jesús kukwe nuabare kwin kwe aune blitabare niarabätä nitre samaritano madabe. Aisete “nura tirete ye nena biare ötadre” Jesús nämäne niere ngwane nitre samaritano ye ruäre krötabare ken kukwe nuakäre (Juan 4:9, 39-42). Tärä keteiti tä kukwe ne niere kukwe yebätä: “Nitre yekwe ja töi mikani kwin [...] yebiti bämikani kwetre nura ngwä tä juto biare ötakäre ye erere niaratre nämäne”.

3. Jesús nämäne nitre mike tuin ño jai ye erere nikwe mikai tuin jai ngwane, ¿ñobätä ni rabai kukwe driere bäri kwin?

³ ¿Nitre ie nita kukwe driere ye nita mike tuin ño jai? ¿Niaratre ye nura ngwä tä juto biare ötakäre ye erere tuin nie? Ye erere ngwane, kukwe ketamä ne rabai bare. Kena, nikwe kukwe driei jötrö ngwarbe. Kätä braibe nura ngwä ötakäre yebätä ñaka kä mikadre niken ngwarbe ta. Ketebukäre, nita sribire ja dibiti ye köböire kä rabai juto nibätä. Biblia tä niere: “Nura ngwä ötata käi näire kätä juto nitrebätä” (Is. 9:3). Ketamäkäre, nitre ye raba nemen ja tötikaka Jesukwe ye erere nikwe mikai tuin jai, aisete niaratre töita drebätä ye ererebätä nikwe kukwe ükaite jai kukwe driekäre ietre.

4. ¿Dre rabai gare nie apóstol Pablobätä kukwe ja tötikara nekänti?

 ⁴ Nitre samaritano ñaka raba ja töi kwite nitre ja tötikaka Jesukwe nämäne nütüre ye erere Jesukwe ñaka nütübare. Ñakare aune, nitre ye raba nemen ja tötikaka kwe ja känenkäre namani tuin ie. Ye erere ni rabadre nitre ie nita kukwe driere mike tuin jai. Apóstol Pablo kukwe kwin bämikani ni käne kukwe yebätä. Kena, nitre niara kukwe nuaka nämäne dre mike era jai ye nämäne gare ie. Ketebukäre, nitre töi nämäne drebätä ye nämäne nüke gare ie. Aune ketamäkäre, nitre ye raba nemen ja tötikaka Jesukwe ye erere mikani tuin kwe jai.

5. Nitre nämäne Pablo kukwe nuin sinagogate, ¿ye ñobätä töi nämäne nüke gare ie?

⁵ Bä kabre Pablo kukwe driebare sinagoga nitre judiokwe yete. Ñodre, bati “köbö jadükakrä bämän krämä jire Pablokwe blitabare Jesubtä nitre israelitabe niaratre töi diankäre” juta Tesalónica yete (Hech. 17:1, 2). Erametre ja nämäne nemen ruin kwin ie sinagogate ñobätä ñan aune niara ngübabare ni judío erere (Hech. 26:4, 5). Nitre judío töi nämäne ño ye nämäne gare ie ye köböire kukwe driebare töi jämebiti kwe ietre (Filip. 3:4, 5).

6. ¿Nitre Pablo kukwe nuani sinagogate ye ñobätä ñaka ja erebe nitre niara kukwe nuani jondron rürübäin yekänti yebe?

⁶ Pablo rüe nakaninkä yebätä kämikaninkä kwe Tesalónica aune Berea biti nikani Atenas. Namani yete ngwane, “käre nämäne blite sinagoga yete nitre judiotre ben aune nitre mada Ngöbö mikaka täte yebe” (Hech. 17:17). Akwa, kukwe driebare kwe jondron rürübäin nämäne yekänti ngwane, nitre töi jene jene mada kwani ie. Kukwe driebare Pablokwe ye namani kukwe “btin” ye kwrere nitre ja tötikaka krikri aune nitre ñaka judío ye kräke. “Kukwe bä jene btä mata blite” niebare kwetre ie (Hech. 17:18-20).

7. Hechos 17:22, 23 tä niere erere, ¿nitre töi nämäne drebätä ye ererebätä Pablokwe kukwe driebare ño?

⁷ (Ñäkädre Hechos 17:22, 23 yebätä). Juta Atenas yete, Pablo ñaka kukwe driebare ja erebe nitre judío ie aune nitre ñaka Judío yei. Nitre Atenas nämäne dre mike era jai ye ngwanintari kwe jai raba ruin nie. Dre nämäne niaratre bäre aune nämänentre kukwe meden mike täte ye mikani ñärärä kwe. Biti, kukwe medenbätä töi nämänentre ja erebe Pablobe yebätä Pablo nämäne blite bentre. Ni kukwe Bibliabätä mikaka gare käkwe niebare Pablobätä: “Niara ye judeocristiano, aisete nitre griego ñaka nämäne Ngöbö ‘metre’ nitre  judiokwe aune nitre kristianokwe ye mike täte nükani gare ie, aune Ngöböbätä niara nämäne blite ye ñaka ngöbö menteni nitre Atenas kräke ye tö namani bämikai ietre”. Aisete nitre töi nämäne drebätä ye ererebätä Pablo ja töi mikani blite. “Ngöbö gare ñakare” abokän nitre Atenas tö nämäne mikai täte ye arabätä Pablo nämäne blite bentre niebare kwe ietre. Nitre yei kukwe Bibliabätä ñaka nämäne gare, akwa ñaka ja töi kwitai ye Pablo ñaka nütübare. Ñakare aune, nura ngwä tä juto biare ötakäre ye kwrere mikani tuin kwe jai aune niaratre töi nämäne drebätä ye ererebätä kukwe driebare kwe ietre.

8. a) ¿Nitre tä kukwe meden mike täte ye raba nemen gare ño nie? b) Ni iti tärä kukwebätä niedre kwe nie ngwane, ¿ni raba dre niere ie?

⁸ Pablo erere nikwe nikradre ja bäre. Nita kukwe driere ngwane nitre tä kukwe meden mike täte ye jondron meden raba mike gare nie ye nikwe mikadre ñärärä. ¿Jondron ruäre tä gwi ietre? ¿Nitre kä ño, tä ja ngwäkite ño aune tä blite ño ye tä kukwe meden mikata täte kwetre ye mike gare nie? Kukwe ne raba nemen bare arato. Niaratre tä kukwebätä niedre kwetre nie. Kukwe ye erere nieta prekursora especial iti ie ngwane, niarata kukwe ne niere: “Mä ja mikadre kukwe madabätä ye ñan aibätä tita nete. Ti tö jerekäbe blitai mäbe kukwe nebätä...”.

9. ¿Kukwe medenbätä ni niena kukwebätä raba töbike ni erere?

⁹ ¿Ni tärä kukwebätä ben ni raba kukwe medenbätä blite? Kukwe medenbätä nita töbike ja erebe yebätä blitadre bentre. Tä Ngöbö itibe mike täte, Jesús ye ni mikaka kwäre tuin metre ie o kukwe tare tä nemen bare ni näire ye dianka köböra ruin ie raba ruin nie. Kukwe meden tuin ja erebe nie yebiti nikwe kukwe Bibliabätä ye mikadre gare kwin ie.

10. ¿Nikwe ja töi mikadre dre nuainne aune ñobätä?

¹⁰ Kukwe drieta iglesiate ye jökrä ñaka tuin metre nitre tä kukwebätä yei nikwe ngwandre törö jai. Aisete, niaratre tä kukwe meden mike täte rabadre gare nie ngwane, dre mikata era kwe jai ye nikwe ja di ngwandre mike gare jai. David, ni prekursor especial nünanka Australia tä niere: “Kä nengwane, nitre kwati tä kukwe mikata täte kwetre ye mrite kukwe nieta nitre ja tötikaka krikri yekwe ben”. Meri testiko nünanka Albania kädekata Donalta tä niere: “Nitre tä kukwebätä ben nun tärä blite, akwa ye bitikäre ñaka Ngöbö mike era jai nieta kwetre”. Aune misionero iti nünanka Argentina tä niere, nitre ruäre tä ngöbö nimä ngöböre itibe ye mike era jai nieta kwetre, akwa Rün, Monso aune üai deme ye Ngöbö itibe ye ñaka tuin metre ietre tätre niere. Biti tä niere: “Kukwe ye rabadre gare nie ye ütiäte  krubäte blitakäre kukwebätä nitre töita ja erebe nibe yebätä”. Ye medenbätä, nitre tä dre mike täte ye nikwe ja di ngwandre mike gare jai. Ye erere nikwe nuaindi ngwane, nikwe ja mikai “ni mda mda kwrere” Pablokwe nuainbare erere (1 Cor. 9:19-23).

11. Hechos 14:14-17 tä niere erere, ¿Pablokwe dre nuainbare kukwe driekäre kwin nitre nünanka Listra yei?

¹¹ (Ñäkädre Hechos 14:14-17 yebätä). Kukwe nämäne tuin kwin nitre ie yebätä Pablo nämäne ja töi mike kukwe driekäre ietre. Ñodre, juta Listra yete nitre kwati ie Pablo kukwe driebare yei Ngöbö Kukwei ñaka nämäne gare krubäte. Yebätä kukwe nuain nämäne kwetre yebätä Pablo blitabare bentre. Ñodre, nura ngwä ötadre aune nünandre kä jutobiti yebätä blitabare kwe bentre. Kukwe nuäre bämikani kwe aune nuäre rükadre gare yebiti diribare kwe.

12. ¿Kukwe tuin kwin nitre ie ye ñokänti raba nemen gare nie kukwe driekäre bäri kwin ietre?

¹² Ni itire itire töita ño ye nikwe ja di ngwandre mike gare jai aune ye ererebätä kukwe driedre ietre. Nita blite nitre ben o nita ju kwetre känti ngwane, ¿kukwe tuin kwin ietre ye ñokänti raba nemen gare nie? Nikwe nikradre ja bäre. Ni gwi tädre kä ükete jubäre, radio kukwe nuin, dän dike o jondron mada nuainne. Ni raba kukwe yebätä blita kömike ben ngwane, nikwe nuaindre (Juan 4:7). Ne madakäre, dän ño täbätä ye raba kukwe mike gare niarabätä nie arato. Ñodre, niara kä medenbu, sribi ño nuainta kwe o jadaka meden tuin kwin ie ye raba nemen gare nie. Ni Testiko kädekata Gustavo tä niere: “Monso bati kä 19 biti yebe ti blitaba ngwane ni kantaka ütiäte ye üai nämä camisetabätä. Tikwe kukwe ngwantariba camiseta yebätä ie ngwane ñobätä ni kantaka ye nämä tuin ütiäte ie nieba kwe tie. Tikwe blitaba ben ye köböire jataba ja tötike tibe Bibliabätä aune nengwane niena testiko Jehovakwe”.

13. ¿Ja tötika Bibliabätä rabadre tuin kwin nitre ie yekäre ni rabadre dre nuaindre?

¹³ Nita ja tötika Bibliabätä driere ngwane  nikwe mikadre tuin kwin nitre okwäte. Ja tötika ye raba niara dimike ño ye nikwe mikadre gare ie (Juan 4:13-15). Ñodre, bati meri testiko kädekata Hester nämäne kukwe driere ngwane meri tö nämäne kukwe mikabätä gare jai yekwe nübaibare niken gwä. Hester nikani gwäkäre ngwane diploma meri yekwe jutuabare ie. Meri ye ni dirikä namani gare ie. Aisete nunta dirire Bibliabiti aune gätä yebiti ye Hester mikani gare ie. Meri yekwe ja tötika Bibliabätä ye kani ngäbiti, jändrinaine nikani gätäbätä aune kä nikani braibe ta ye bitikäre janamane gätä kri circuito yebätä. Kä nikani kwati ta ngwane ja ngökani ñöte kwe. Kukwe ne ngwentari jai: “¿Kukwe meden tuin ütiäte nitre tuabitita tikwe yei? ¿Nunta nitre tötike Bibliabätä ye ti raba mike gare ño kwin ietre?”.

14. ¿Ni raba ja ükete ño ni ja tötikaka itire itire ye tötikakäre?

¹⁴ Nikwe ja tötika Bibliabätä kömikani ni iti ben ngwane, nikwe ja ükadrete kwin ja tötika ye kräke. Tä ja tuin kukwe meden ben aune kukwe meden tuin ütiäte ie ye ngwandre törö jai. Texto medenbätä ñäkäi ie, video meden mikai tuare ie aune kukwe meden bämikai kukwe metre mikakäre gare ie yebätä nikwe töbikadre. Dre rabai tuin ütiäte ie aune dre raba nemen brukwäte ye nikwe ngwandretari jai (Prov. 16:23). Kä Albania yekänti, meri iti nämäne ja tötike prekursora kädekata Flora ben, meri ye käkwe niebare: “Nitre krütanina gaikröta drieta ye ti ñaka raba kain ngäbiti”. Flora ñaka nikabare kukwe yebätä. Niara tä niere: “Ngöbö rabadre gare käne ie ye rababa gare tie”. Yete ja käne, Flora nämäne niara tötike ngwane Jehovata ni tarere, niara ye töbätä aune dite krubäte yebätä käre nämäne blite ben. Ye bitikäre, meri yekwe nitre krütanina gaikröta drieta ye kani ngäbiti. Nengwane tä Jehová mike täte kä jutobiti.

15. Hechos 17:16-18 tä niere erere, ¿nitre Atenas nämäne dre nuainne abokän ñaka namani tuin kwin Pablo ie akwa drei tö ngwani kwe?

¹⁵ (Ñäkädre Hechos 17:16-18 yebätä). Erametre nitre Atenas nämäne ngöbö ngwarbe mike täte, nämänentre ja ngwen käme krubäte aune nitre töbätä krikri kukwei mika nämäne era kwetre jai. Akwa niaratre raba ja töi kwite yei Pablokwe tö ngwani. Niaratre ñäkäbare Pablo rüere akwa ye ñaka ngwani di nekä. Niara ja mikadre kristiano ye känenkri nämäne ñäke blo Ngöbö rüere, nitre ja tötikaka Jesukwe jiebiti nänbare kisere kwe aune nämäne bike kri, akwa yebiti ta ja töi kwitani kwe (1 Tim. 1:12, 13). Pablo raba nemen ja tötikaka Jesukwe namani tuin Jesús ie, ye erere nitre Atenas raba nemen ja tötikaka Jesukwe namani tuin Pablo ie. Aune ye erere namani bare (Hech. 9:13-15; 17:34).

16, 17. ¿Nitre bätäkä ngwarbe raba nemen ja tötikaka Jesukwe, ¿ye kukwe meden tä bämike?

¹⁶ Siklo kena yete, nitre bätäkä ngwarbe namani ja tötikaka Jesukwe. Pablo tärä tikani nitre Corinto ie ngwane, niaratre ruäre nämäne ni mada nuainne tare aune nämänentre nemen kämekäme jabe niebare kwe ietre. Biti niebare kwe: “Akwa mun bätäninte” (1 Cor. 6:9-11, TNM). Ni tädre yete akräke, ¿nitre ye raba ja töi kwite aune nemen ja tötikaka Jesukwe ni raba nütüre?

¹⁷ Kä nengwane, nitre kwati tä juto biare ja töi kwitakäre rabakäre ja tötikaka Jesukwe. Ñodre, ni meden erere raba kukwe Bibliabätä ye kain ngäbiti ye nükani gare prekursora iti nünanka Australia kädekata Yukina ie. Bati, niara nämäne jondron rürübäinta yekänti ngwane meri bati tatuaje jökrä ngrabare jutuabare ie. Yukina tä niere: “Ti blitadre ben o ñakare yebätä ti rababa töbike. Akwa tikwe  nuainba ngwane, meri ye töi nämä krubäte Bibliabätä ñobätä ñan aune Salmo ruäre nämä tikani niara ngrabarebätä rababa tuin tie”. Meri ye jatani ja tötike Bibliabätä aune niken gätäbätä. *

18. ¿Nitre ñaka ja töi kwitai ye ñobätä nikwe ñaka nütüdre?

¹⁸ Jesús blitabare nura ngwä namanina juto biare ötakäre yebätä ngwane, nitre jökrä rabai ja tötikaka kwe ye ñan ai gäräbare kwe. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune Ngöbö Kukwei käkwe mikani gare, nitre brai krubäte käkwe tödekai niarabiti (Juan 12:37, 38). Aune dre nämäne nitre brukwäte ye nämäne gare Jesús ie (Mat. 9:4). Akwa yebiti ta, niarakwe kukwe driebare kä jutobiti nitre jökrä ie, akwa ja töi mikani kwe nitre braibe käkwe tödekabare ie yebätä. Dreta nitre brukwäte ye ñaka raba nemen gare nie, yebätä ni ñaka rabadre nütüre nitre ruäre ye ñaka raba ja töi kwite. Ñakare aune, niaratre raba nemen ja tötikaka Jesukwe ye erere nikwe mikadre tuin jai. Misionero iti Burkina Faso kädekata Marc tä niere krörö: “Nire ririai kukwe ja üairebiti tä nemen ruin tie ye ñaka tä ja tötike mada. Akwa meden ñaka ririai kukwe ja üairebiti tä nemen ruin tie ye abokän tä kite nirien kwin krubäte. Nikwe ja tuanemetre jie ngwandre üai deme Jehovakwe yei ye bäri kwin niena gare tie”.

19. ¿Nitre ie nita kukwe driere ye nikwe mikadre tuin ño jai?

¹⁹ Nitre ie nita kukwe driere ye braibe rabai nemen ja tötikaka Jesukwe rabai tuin nie. Akwa Jesukwe kukwe niebare nitre ja tötikaka kwe ie ye nikwe ngwandre törö jai. Nura ngwä niena juto biare ötakäre niebare kwe ietre. Nitre raba ja töi kwite aune raba nemen ja tötikaka Jesukwe. Niaratre ye “jondron ütiäte” ye kwrere Jehová kräke (Ageo 2:7). Jehová aune Jesús tä nitre mike tuin ño jai ye erere nikwe mikai tuin jai ngwane, niaratre tä ja tuin kukwe meden ben aune dre tuin ütiäte ietre ye nikwe ja di ngwain mike nüke gare jai. Nikwe ñaka mikai tuin jai ni gare ñaka nie ye erere, ñakare aune ja mräkätre nikwe ja känenkäre ye erere.