Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 15

Ino Bantu Bakumusena Nkomushimikila Mulababona Buyani?

Ino Bantu Bakumusena Nkomushimikila Mulababona Buyani?

“Amulangishishe mumyuunda, shakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa.”​—JONI 4:35.

LWIIMBO 64 Kwaabanamo Lubasu Cakukondwa Muncito Yakutebula

NSHESHI TWIIYE *

1-2. Ino Yesu wakalinga kusansulula nshi ndyaakaamba maswi ngotucana pa Joni 4:35, 36?

NDYAAKALINGA kuya ku Galili, Yesu wakalinga kwiinda mumyuunda, mpashi myuunda ya shishango shakatalikabo kumena. (Joni 4:3-6) Shishango isho shakalinga kusa mukupya mpashi pesule lya myeenshi yone. Cilyeelete kwaamba ayi bantu baanji bakakankamana Yesu ndyaakaamba ayi: “Amulangishishe mumyuunda, shakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa.” (Amubelenge Joni 4:35, 36.) Ino wakalinga kusansulula nshi?

2 Cilyeelete kwaamba ayi Yesu wakalinga kwaamba kutebula munshila yacikoshanyo, nkokwaamba ayi kubunganya bantu. Amuyeeye shakacitika Yesu kaatana kwaamba maswi aya. Nabi kwaamba ayi ba Juda tabakalinga kunyumfwana abene Samaliya, Yesu wakashimikila mwanakashi mwine Samaliya uyo wakakutika cakubikila maano! Alimwi Yesu ndyaakalinga kwaamba ayi “shakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa,” likoto lya bene Samaliya bakanyumfwa makani pali Yesu kuswa kumwanakashi, bakalinga munshila kusa kuli Yesu. (Joni 4:9, 39-42) Muntu umwi wakeeya shamu Baibo wakaamba ayi: “Mukwiinga bantu bakesa cakufwambaana kuli Yesu kusa mukukutika nshaakalinga kwiisha, cakatondesha patuba kwaamba ayi bakalinga anga nshakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa.”

Ino nshiinshi nshotweelete kucita na katubona ayi “shakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa”? (Amubone palagilafu 3)

3. Ino kubona bantu bweenka mbuli Yesu mbwaakalinga kubabona inga kwatucafwa buyani muncito yakushimikila?

3 Ino bantu mbomushimikila makani abotu mulababona buyani? Sa mulababona mbuli shakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa? Na mbomubabona, nkokwaamba ayi munanoocita shintu shotatwe shitokonkelaawo. Cakutaanguna, mulaakunoosebensa amoyo wakwaamba ayi ciindi camana. Ciindi cakutebula teshi cilaamfu, aboobo tatweelete kusowa ciindi. Cabili, mulaakuba alusangalalo ceebo cakubona bantu basumina makani abotu. Baibo ilaamba ayi: “Bantu balakondwa ciindi cakutebula.” (Isa. 9:3) Alimwi catatu, mulaakunoobona muntu uli woonse ayi inga waaluka akuba shikwiiya wakwe Yesu, aboobo mulaakunobandika makani eenga ashika muntu pamoyo.

4. Ino mumutwi uyu tutokwiiya nshi pa mutumwi Paulo?

4 Bashikwiiya bakwe Yesu bamwi bakalinga kubona anga bene Samaliya inga tabaaluki akuba bashikwiiya bakwe Klistu. Nacibi boobo, Yesu teshi mbwaakalinga kubabona. Wakalinga kubabona ayi inga baaluka akuba bashikwiiya bakwe. Aswebo mbotweelete kubona bantu bakumusena nkotushimikila. Mutumwi Paulo wakatutondesha cakubonenaako cibotu abuumbi. Ino nshiinshi nsheenga tweeya kucakubonenaako cakwe? Mumutwi uyu, tutobandika (1) shakacafwa Paulo kushiba shakalinga kushoma bantu mbaakalinga kushimikila, (2) shakalinga kusuni bantu mbaakalinga kushimikila, (3) ambwaakalinga kubabona mbuli bantu beenga baaluka akuba bashikwiiya bakwe Yesu.

INO NSHIINSHI NSHOBASHOMA?

5. Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi Paulo abashibe kabotu ba Juda bakalinga mu sunagogi?

5 Liinji Paulo wakalinga kushimikila muma sunagogi aba Juda. Kucakubonenaako, “kwanshiku shakookesha sha Cibelu shotatwe, wakabandika [aba Juda] kuswa mu Malembo,” ndyaakalinga mu sunagogi ku Tesalonika. (Milimo 17:1, 2) Cilyeelete kwaamba ayi Paulo taakalinga kuloonda kushimikila mu sunagogi. Mukwiinga wakalinga mwine Juda. (Milimo 26:4, 5) Mukwiinga Paulo wakalinga kubeshi kabotu ba Juda, taakalinga kucite boowa ndyaakalinga kushimikila.​—Fili. 3:4, 5.

6. Ino bantu Paulo mbaakalinga kushimikila ku Atenisi bakalinga kupusene buyani abaabo mbaakashimikila mu sunagogi?

6 Pesule lyakuloboka bakalinga kumupensha ku Tesalonika alimwi aku Biliya, Paulo wakaya ku Atenisi. Alimwi akwalo uku, “wakatalika kubandikishanya aba Juda alimwi abantu bamwi bakalinga kupaila Lesa mu sunagogi.” (Milimo 17:17) Ano ndyaakalinga kushimikila kumusena wamakwebo, bantu mbwaakalinga kushimikila bakalinga kupuseneeko aba Juda. Bamwi pabaabo bakalinga kwiiyite abuumbi mumakani abusongo bwa bantu alimwi bamwi tabakalinga ba Juda, aboobo bakalinga kubona ayi Paulo waleta “kwiisha kupya.” Bakalinga kwaamba ayi: “Shintu nshotokwaamba nsheensu kuli ndiswe.”​—Milimo 17:18-20.

7. Kweelana a Milimo 17:22, 23, ino Paulo wakaalula buyani mbwaakalinga kushimikila?

7 Amubelenge Milimo 17:22, 23. Paulo wakasebensesha nshila ipusene ndyaakalinga kwiisha bantu batakalinga ba Juda ku Atenisi andyaakalinga kushimikila ba Juda bakalinga mu sunagogi. Cilyeelete kwaamba ayi Paulo wakataanguna kuyeeya bantu baku Atenisi nshobashoma. Wakabikila maano pashintu shakalinga pamusena pakalinga baabo mbaakalinga kushimikila akuyeeya milawo njobakalinga kukonkela akushoma. Lyalo ndyaakatalika kushimikila cancine camu Baibo, Paulo wakataanguna kubandika pashintu nshobakalinga kushoma. Muntu wakeeya shamu Baibo wakaamba ayi: “Mukwiinga Paulo wakalinga Mwineklistu wa mumushobo waba Juda, aboobo wakalinga kucishi ayi ba Giliki tabakalinga kupaila Lesa ‘wancine’ uyo ba Juda ngobakalinga kupaila. Nacibi boobo, wakalinga kusuni ayi babone kwaamba ayi Lesa ngwaakalinga kubaiisha, ngu Lesa bene Atenisi ngobakalinga kushi kale.” Aboobo Paulo wakalinga kulibambite kwaalula nshila mbwaakalinga kushimikila. Wakalwiita bene Atenisi ayi wakaleta nkombe kuswa “Kuli Lesa Utashibikitwe,” uyo ngobakalinga kusuni kupaila. Nabi kwaamba ayi abo batakalinga ba Juda tabakalinga kwaashi kabotu Malembo, Paulo taakwe kuyeeya ayi inga tabaaluki akuba Beneklistu sobwe. Sombi, wakalinga kubabona anga nshakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa, aboobo wakaalula nshila mbwaakalinga kushimikila makani abotu.

Bweenka mbuli mutumwi Paulo, amubikile maano kushitoocitika, kwaalula mbomushimikila, akunobona ayi bantu inga baalula buumi bwabo akuba bashikwiiya (Amubone mapalagilafu 8, 12, 18) *

8. (a) Ino nshiinshi sheenga shamucafwa kushiba nshobashoma bantu bakumusena nkomushimikila? (b) Ino inga mwakumbula buyani na muntu wamulwiita ayi alicite nkwaapaila?

8 Bweenka mbuli Paulo, amubikile maano kushitoocitika. Amubikile maano kushintu sheenga shamucafwa kushiba bantu nshobashoma kumusena nkomushimikila. Ino ngamadeeko nshi ngobakabika pamaandaabo na mumyotoka? Sa meenaabo, mfwalilo, mbobalibotesha, na ŋambilo yabo inga shamucafwa kushiba nkobapaila? Ino mbuyani na bakamulwiita ayi balicite nkobapaila? Ishi nsheshakacitikila painiya ulibetele wa liina lya Flutura. Na muntu wamulwiita ayi, ndicite nkompaila, alakwe alakumbula ayi; “Nshina kusa mukumukakatisha ayi mushome nshenshoma, sombi ndesa kwaamba ayi tubandike makani akwaamba ayi . . .”

9. Ino ngamakani nshi ngeenga mwabandika amuntu waamba ayi alicite nkwaapaila?

9 Ino ngamakani nshi ngeenga mwabandika amuntu waamba ayi alicite nkwaapaila? Amuyeeye nsheenga taakaki. Mpashi alashoma ayi tulyeelete kupaila Lesa womwibo, na ayi Yesu Ngomupulushi wa bantu boonse, alimwi ayi tutokala munshiku shakweelaako isho shacaalabo pafwiifwi kumana. Amubandike pamakani amu Baibo ngeenga wasumina, akubandika munshila yeenga yamupa kusuna kwiiya.

10. Ino nshiinshi nshotweelete kweelesha kushiba, alimwi ino nceebonshi?

10 Mutaluubi kwaamba ayi teshi makani oonse bantu ngobeeya nkobapaila ngobashoma. Aboobo na mwashiiba muntu nkwaapaila, amweeleshe kushiba nshaashoma. Mukwesu David painiya ulibetele kucishi ca Australia wakaamba ayi: “Bantu baanji munshiku shino balashoma busongo bwa buntu alimwi abupailishi.” Ba Donalta bakucishi ca Albania bakaamba ayi: “Bantu bamwi mbotucana balaamba ayi balicite nkobapaila, sombi mukuya kwaciindi balatalika kwaamba ayi tabashomi muli Lesa.” Mukwesu umwi usebensa mbuli mishonali kucishi ca Argentina wakabona ayi bantu bamwi balaambabo ayi kuli Balesa Botatwe, sombi tabashomiiwo njiisho yakwaamba ayi Ta, Mwaana, alimwi amushimu usalashi ngu Lesa womwi. Wakatolelela akwaamba ayi: “Na ndashiiba kwaamba ayi muntu ngontoshimikila mpashi taashomi makani oonse ngobaiisha nkwaapaila, cilaba cuubu kushiba makani ngeenga ndabandikaakwe.” Aboobo amweeleshe kushiba bantu nshobashoma. Lyalo bweenka mbuli Paulo, inga mwacikonsha “kuba shintu shoonse kubantu boonse.”​—1 Koli. 9:19-23.

INO NSHIINSHI NSHOBASUNI ABUUMBI?

11. Kweelana a Milimo 14:14-17, ino Paulo wakacita buyani kwaamba ayi abo mbaakalinga kushimikila ku Lisitila basumine makani abotu?

11 Amubelenge Milimo 14:14-17. Paulo wakalinga kweelesha cankusu kushiba shintu nshobakalinga kusuni bunene bantu mbaakalinga kushimikila, lyalo wakalinga kwaalula nshila yakushimikila. Kucakubonenaako, bantu mbaakashimikila ku Lisitila taakuwo ncobakalinga kucishi pamakani amu Baibo. Aboobo Paulo wakabandikaabo munshila njobakalinga kucikonsha kunyumfwishisha. Wakaamba pakufula kwa shakulya alimwi ambweenga bantu baba alusangalalo. Wakaamba maswi alimwi ashakubonenaako nsheenga abo bakalinga kukutika banyumfwishisha.

12. Ino inga mwacita buyani kwaamba ayi mushibe shintu muntu nshaasuni bunene, lyalo akwaalula mubandi?

12 Amweeleshe kuyeeya nsheenga bantu bakumusena nkomushimikila basuna kwiiya, lyalo akwaalula nshila njeenga mwasebensesha. Ino nciinshi ceenga camucafwa kushiba muntu nshaasuni bunene na mwashika paŋanda yakwe? Bweenka mbotwaambawo kale, amubikile maano kushitoocitika. Mpashi mwamucana atoolima, na kubelenga libuku, kulungisha ncinga, na kucita ncito shimwibo. Na cilibo kabotu, mpashi inga mwatalika mubandi wanu kwiinda mukwaamba pashintu isho nshomwamucana kaacita. (Joni 4:7) Alimwi shakufwala muntu nshaafwete inga shatucafwa kushiba makani amwi pali nguwe. Mpashi inga shatucafwa kushiba kucishi nkwakaswa, incito njaasebensa, na tiimu ya boola njaasuni abuumbi. Ba Gustavo bakaamba ayi: “Ndakatalika mubandi amusankwa ucite myaaka 19 wakalinga kufwete sikipa yakalinga kulembetwe cikope ca shikwiimba umwi upukite abuumbi. Ndyendakamwiipusha ncaakafwalila sikipa iyo, wakandwiita ayi wakalinga kumusuni abuumbi shikwiimba uyo. Musankwa uyo wakasumina kwiiya Baibo, alimwi pacecino ciindi ngu mukwesu wakabombekwa.”

13. Ino inga mwacita buyani kwaamba ayi muntu ngomutotondesha mbotwiiya Baibo abe alusuno lwakwiiya?

13 Ndyemutotondesha muntu mbotwiiya Baibo, amwaambe munshila yeenga yapa muntu kusuna kwiiya; amumutondeshe ciiyo ca Baibo mbweenga camucafwa. (Joni 4:13-15) Kucakubonenaako, nankashi umwi ndyaakenjila muŋanda ya mwanakashi umwi wakalinga kusuni kwiiya, wakabona setifiketi ya mwanakashi uyu palubumbu yakalinga kutondesha ayi wakalinga ngu pulofesa wakeeya sha kwiisha. Lyalo nankashi uyu ndyaakalinga kubandika amwanakashi uyu wakayuminisha makani akwaamba ayi aswebo tulaiisha bantu, kwiinda mupulogilamu ya ciiyo ca Baibo alimwi amabungano esu. Mwanakashi uyo wakasumina kwiiya Baibo alimwi bushiku bwakaboolawo wakesa akumabungano esu, alimwi ndyekwakalinga kubungana kwalubasu akwalo wakacanikaako. Ndipakeendabo mwaaka womwi, wakabombekwa. Amuliipushe ayi: ‘Ino bantu mbondakashimikila mbonjeelete kuboolelaako nshintu nshi nshebasuni? Sa inga ndeelesha kusansulula bubaambo bwesu bwakwiisha bantu Baibo munshila yeenga yabapa kusuna kwiiya?’

14. Ino inga mwacita buyani kwaamba ayi munookwaalula mbomwiisha shikwiiya womwi awomwi?

14 Na mwatalika kwiisha muntu Baibo, lyoonse munoolibambila kamutana kuya mukucita ciiyo. Ndyemutoolibambila amuyeeye mukwashi wakwe shikwiiya, lwiiyo ndwaacite, nshaakeendaamo, ashintu nshaasuni bunene. Amusale malembo ngeshi mukabelenge aakwe, mavidyo ngeshi mukamutondeshe, ashikoshanyo nsheshi mukasebenseshe kusansulula cancine camu Baibo. Amuliipushe ayi, ‘Ino nshiinshi bunene bunene shikwiiya uyu nshaasuni abuumbi alimwi sheenga shamushika pamoyo?’ (Tus. 16:23) Mwanakashi umwi kucishi ca Albania, wakalinga kwiiya Baibo a nankashi painiya waliina lya Flora, wakaamba cakushinisha ayi, “Nebo makani abubuke inga nshaashomiiwo nabi paniini.” Aboobo nankashi Flora taakwe kumukakatisha kusumina makani abubuke. Wakaamba ayi: “Ndakayeeya ayi kaantana kumucafwa kusumina kwaamba ayi kulaakuba bubuke, ndyeelete kumwiisha pali Lesa uyo wakatushomesha ayi kulaakuba bubuke.” Kuswabo ciindi ico, nankashi Flora lyoonse ndyaatokwiisha mwanakashi uyu wakalinga kuyuminisha mibo yakwe Yehova mbuli lusuno, busongo alimwi ankusu. Ici cakapa kwaamba ayi shikwiiya ashike pakusumina ayi ncakwiila bubuke bulaakubaako. Pacecino ciindi ngu Kamboni wakwe Yehova utoosebensa cankusu.

MUNOOBABONA AYI INGA BABA BASHIKWIIYA

15. Kweelana a Milimo 17:16-18, ino njimibo nshi ibiibi yakalinga kucite bantu baku Atenisi yakapensha Paulo, ano ino nceebonshi taakwe kucileka kubashimikila?

15 Amubelenge Milimo 17:16-18. Paulo wakatolelela kushimikila bene Atenisi, nabi kwaamba ayi baanji bakalinga kupaila shibumbwabumbwa, kucita bufuule, akushoma bunene mubusongo bwakalinga kwiisha bantu. Alimwi taakwe kucileka kubashimikila nabi kwaamba ayi bakalinga kumucobola. Paulo alakwe wakesa mukuba Mwineklistu nabi kwaamba ayi kale kale wakalinga “shikucobola Lesa alimwi shikupensha bantu bakwe Lesa alimwi mukali abuumbi.” (1 Timo. 1:13) Bweenka mbuli Yesu mbwaakabona ayi Paulo inga waaluka akuba shikwiiya wakwe, Paulo alakwe wakalinga kubona ayi bene Atenisi inga baaluka. Alimwi nshaakalinga kubona shakalinga shancine, mukwiinga baanji bakaaluka akuba bashikwiiya.​—Milimo 9:13-15; 17:34.

16-17. Ino ncakubonenaako cili citotondesha ayi muntu wa mushobo uli woonse inga waba shikwiiya wakwe Klistu?

16 Muciindi ca batumwi, bantu bakakula buumi bupusenepusene bakaba bashikwiiya bakwe Yesu. Ndyaakalembela Beneklistu bakalinga kukala ku Gilisi mundabala ya Kolinto, Paulo wakaamba ayi bamwi kabatana kwiiya cancine bakalinga bakapondo akucita shimwi shibiibi abuumbi. Lyalo wakaamba ayi: “Ubo mbobakalinga bamwi pakati kanu. Sombi bulya mwakasanshikwa.” (1 Koli. 6:9-11) Nimwakalingaako paciindi cilya, sa naakwiinga mwakayeeya ayi bantu aba inga baaluka akuba bashikwiiya bakwe Yesu?

17 Munshiku shino bantu baanji balalisalila kwaalula buumi bwabo akuba bashikwiiya bakwe Yesu. Kucakubonenaako, painiya ulibetele waliina lya Yukina wakucishi ca Australia wakesa mukushiba ayi muntu wa mushobo uli woonse inga waaluka na weeya cancine camu Baibo. Bushiku bumwi ndyaakalinga pa ofesi ya baabo beshikuulisha maanda, wakabona mwanakashi umwi wakalinga walilembaula pamubili alimwi taakalinga kufwete kabotu. Nankashi Yukina wakaamba ayi: “Nabi kwaamba ayi pakutaanguna ndakaloonda, ndakacikonsha kubandikaakwe. Ndakesa mukushiba kwaamba ayi anu wakalinga kusuni bunene makani amu Baibo, alimwi shilembo shimwi nshaakalinga walilemba akalinga mavesi amulibuku lya Kulumbaisha!” Mwanakashi ulya wakatalika kwiiya Baibo akutalika kucanika kumabungano. *

18. Ino nceebonshi tatweelete kunoobona ayi bantu bamwi inga tabaaluki?

18 Sa Yesu wakalinga kubona ayi shakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa ceebo cakwaamba ayi wakalinga kulangila ayi bantu baanji balaakuba bashikwiiya bakwe? Sobwe napaceyi. Baibo yakaambila limwi ayi mbantu baniinibo beshi bakashome muli Yesu. (Joni 12:37, 38) Alimwi Yesu wakalinga kucite nkusu sha kushiba shili mukati kamoyo wa muntu. (Mate. 9:4) Nabi kwaamba ayi wakabikila maano abuumbi kubaabo baniini bakalinga kusa mukumushoma, wakasebensa cankusu kushimikila muntu uli woonse. Mukwiinga tatucitewo nkusu shakushiba shili mu moyo wa muntu, tatweelete kunoobona bantu bamwi ayi inga tabaaluki! Sombi, tulyeelete kunoobona ayi inga baaluka. Mukwesu Marc, mishonali mucishi ca Burkina Faso, wakaamba ayi: “Liinji bantu mbombona ayi balaakuya panembo lwakumushimu balacileka kwiiya Baibo. Ano balya mbombona ayi inga tabayi panembo mbobeshi kucita kabotu abuumbi. Aboobo ndakeeya ayi cili kabotu kulekela mushimu wakwe Yehova kwaamba ayi ututanjilile.”

19. Ino bantu mbotucana kumusena nkotushimikila tulyeelete kunoobabona buyani?

19 Pakutaanguna, mpashi inga mwayeeya ayi kumusena nkomushimikila kulibo bantu baniini bali anga nshakulya shapya kale, shitolindilabo kutebulwa. Nacibi boobo, mutaluubi Yesu nshaakalwiita bashikwiiya bakwe. Wakaamba ayi shakulya shapya kale, nkokwaamba ayi, shitolindilabo kutebulwa. Bantu inga baalula buumi bwabo akuba bashikwiiya bakwe Klistu. Yehova alabona bantu bakumusena nkotushimikila mbuli “shintu shiyandika.” Mukwiinga inga baalula buumi bwabo. (Aga. 2:7, NWT) Na katubona bantu bweenka mbuli Yehova a Yesu mbobababona, tulaakusuna kushiba mbobakakomena alimwi ashintu nshebasuni bunene. Tulaakunoobabona anga mbantu beenga baalula buumi bwabo akuba bamakwesu abenankashi.

LWIIMBO 57 Kushimikila Bantu Boonse

^ par. 5 Ino incito yesu yakushimikila akwiisha ilakumwa buyani ambotubona bantu bakumusena nkotushimikila? Mumutwi uyu tutoobandika Yesu alimwi a Paulo mbobakalinga kubona bantu mbobakalinga kushimikila alimwi ambweenga aswebo twakonkela cakubonenaako cabo kwiinda mukubikila maano kusheesho shishoma baabo mbotutooshimikila, shintu nshebasuni akunobona ayi inga baaluka akuba bashikwiiya bakwe Yesu.

^ par. 17 Lubasu lwa “Baibo Ilaalula Buumi” lulatondesha shakubonenaako shipusenepusene sha bantu mbobaalula buumi. Lubasu ulu lwakalinga kucanika mu Njashi Yamulindilishi kushika mu 2017. Pacecino ciindi lulacanika pa jw.org®. Amuye palembetwe ayi ABOUT US > EXPERIENCES.

^ par. 57 BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Beebene ndyebatooshimikila kuŋanda aŋanda, babona (1) ŋanda yakaboteshekwa kabotu icite amaluba abambitwe kabotu; (2) ŋanda pekala mukwashi ucite baana baniini; (3) ŋanda icite matombe mukati akunsengwe; alimwi a (4) ŋanda pali citondesho ayi balicite nkobapaila. Ino mpaŋanda ili mpweenga mwacaana muntu weenga waba shikwiiya?