Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ Lawn 15

Nawˬ hto toˇ kuiˬ lo ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

Nawˬ hto toˇ kuiˬ lo ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

Heh teˇ hpaˍ htaꞈ chiˇ nyi˗o. Chi beuꞈ kaꞈ caˬ gʼeuꞈ tuˬ caˬ meh la leh shiˉ˗ehˍ hpehꞈ la peuˬ.”—YOˇHANˬ 4:35.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 64 Ha lehˬ ve hkʼaw caˬ gʼeuꞈ chehˇ ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1-2. Yoˇhanˬ liꞈ 4:35, 36 hkʼaw Yeˍsuˆ kʼoˆ ve tawˇ hkawˇ tcuhˉ kuiˬ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le?

 Yeˍsuˆ Gaˍliˍlehˇ mvuhˇ miˬ lo kʼai htaˇ, yawˇ heh hkʼaw lo hpanˍ kʼai leh caˬ daꞈ la chehˇ ve gʼa mawˬ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 4:3-6) Caˬ gʼeuꞈ tuˬ ve 4 ha pa gʼa law sheˍ. Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, “heh teˇ hpaˍ htaꞈ chiˇ nyi˗o. Chi beuꞈ kaꞈ caˬ gʼeuꞈ tuˬ caˬ meh la leh shiˉ˗ehˍ hpehꞈ la peuˬ.” (Yoˇhanˬ 4:35, 36 gʼaw sheˍ.) Yeˍsuˆ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le?

2 Nyi˗a kʼo, caˬ gʼeuꞈ ve maˇ heˆ Yeˍsuˆ chaw shaw hponˆ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Chi awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ hpehꞈ la ve awˬ ceuˬ htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yuˇdaꞈ chaw lehˬ Saˍmaˍriˆ chaw htaꞈ maˇ caˉ daꞈ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ Saˍmaˍriˆ chaw yaˇ miˇ htaꞈ bon maˍ piˇ leh yawˇ kaꞈ na ve yoˬ. Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, “caˬ gʼeuꞈ tuˬ caˬ meh la leh shiˉ˗ehˍ hpehꞈ la peuˬ.” Chaw awˬ moˍ lonˉ Yeˍsuˆ ve awˬ lawn yaˇ miˇ chi teˇ gʼaˇ kʼoˆ piˇ ve htaꞈ gʼa kaˇ htaˇ, yawˇ hui Yeˍsuˆ ve awˬ lawn henˇ tuˬ laˬ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 4:9, 39-42) Liꞈ kʼoˆ teˇ kʼoˆ hkʼaw Liꞈ hpu ve awˬ lawn kʼoˆ ve, “chaw oˇ ve teˇ hpaˍ nyi ma pfuhˇ jaˇ ve lehˬ caˬ meh la leh gʼeuꞈ yanˇ gaˬ˗oˬ ve hkʼe, yawˇ hui hpehꞈ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ.”

Hto toˇ kuiˬ lo ve chaw “caˬ gʼeuꞈ tuˬ caˬ meh la leh shiˉ˗ehˍ hpehꞈ la peuˬ” ve htaꞈ shuˍ htaˇ, nawˬ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? (Awˬ tawn 3 nyi sheˍ)

3. Shu htaꞈ Yeˍsuˆ dawˇ ve hkʼe nawˬ dawˇ ve kʼo, chi ve nawˬ hto toˇ ve htaꞈ awˬ bon hkʼaˬ hkʼe gʼa ve le?

3 Nawˬ hto maˍ piˇ ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le? Yawˇ hui caˬ gʼeuꞈ yanˇ gaˬ˗oˬ ve hkʼe hpehꞈ ve tehꞈ nawˬ dawˇ˗aw laˇ? Nawˬ chi hkʼe dawˇ ve kʼo, chi ve 3 ceuˬ htaꞈ te tuˬ yoˬ. Awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ caˬ gʼeuꞈ ve awˬ yanˇ a ciˉ ceh cawˬ ve nawˬ shiˍ ve pa taw, awˬ yanˇ maˇ gʼa shonˇ chehˇ tuˬ, haˆ haˆ gʼa hto toˇ ve yoˬ. Nyiˇ ceuˬ lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, caˬ gʼeuꞈ ve awˬ yanˇ “ha lehˬ chehˇ” ve hkʼe, shu daꞈ ve awˬ lawn sha tanˇ htaꞈ haꞈ yuˬ ve nawˬ mawˬ htaˇ, ha lehˬ tuˬ yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 9:3) Shehˆ ceuˬ lehˬ nawˬ tawˇ yaw daꞈ ve chaw Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve tehꞈ dawˇ sheˍ. Yawˇ hui nyi ma pfuhˇ tuˬ tawˇ yaw ve awˬ hkʼaˇ pa sheˍ.

4. Chi ve hkʼaw tcuh yaˇ Pawˇluꞈ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ hkʼaˬ hkʼe maˍ laˇ ve le?

4 Saˍmaˍriˆ chaw Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ maˇ hpehꞈ la gʼa tehꞈ awˬ laꞈ gʼawˇ teˇ hpaˍ dawˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ chi hkʼe maˇ dawˇ. Yawˇ hui Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ awˬ hkʼaˇ cawˬ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui kaꞈ chi hkʼe gʼa dawˇ ve yoˬ. Hto toˇ kuiˬ lo ve chaw Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve tehꞈ ngaˬ hui gʼa dawˇ cawˇ ve yoˬ. Chi ve tcuh yaˇ Pawˇluꞈ daꞈ ve henˇ yuˬ tuˬ hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ hkʼaˬ hkʼe maˍ laˇ gʼa ve le? (1) Pawˇluꞈ yaw daꞈ ve chaw aˬ htoꞈ ma ve htaꞈ yonˍ ve, (2) nyi ma pfuhˇ ve, (3) Shu Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ, Pawˇluꞈ dawˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma ga piˇ ve le? henˇ tuˬ yoˬ.

YAWˇ HUI Aˬ HTOꞈ MA HTAꞈ YONˍ VE LE?

5. Aˬ htoꞈ ma te Pawˇluꞈ Yuˇdaꞈ chaw ve hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw na la ve chaw htaꞈ na gʼa piˇ ve le?

5 Pawˇluꞈ Yuˇdaꞈ chaw ve hpawnˬ daꞈ kuiˬ lo bon laiˉ pawˆ maˍ ve yoˬ. Hteˇsaˍlawˇniˆ venˇ lo “shehˆ shinˉ hkʼa gaˬ Liꞈ hpu htaꞈ cuˇ leh [Yuˇdaꞈ chaw] geh jehˬ daꞈ cehˇ daꞈ ve yoˬ.” (Tcuh yaˇ 17:1, 2) Pawˇluꞈ Yuˇdaꞈ chaw hpehꞈ ve pa taw, yawˇ hui ve hpawnˬ daꞈ kuiˬ lo chehˇ htaˇ maˇ kawˆ. (Tcuh yaˇ 26:4, 5) Pawˇluꞈ yawˇ hui htaꞈ na gʼa leh haꞈ hanˉ ve hkʼaw bon maˍ piˇ ve yoˬ.—Hpiˇliˇpiˆ 3:4, 5.

6. Aˍhtenˍ venˇ tcuh hkʼaw lo ve chaw leh Yuˇdaꞈ chaw ve hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw ve chaw hkʼaˬ hkʼe peun daꞈ ve le?

6 Hteˇsaˍlawˇniˆ venˇ leh Beˍriˆ venˇ lo tawˍ taˍ paˍ Pawˇluꞈ htaꞈ tawˍ piˇ ve pa taw, yawˇ gʼa tawˆ˗e ve yoˬ. Aˍhtenˍ venˇ lo gaˬ htaˇ kaꞈ yawˇ hkʼa shuˍ gʼa hpuˇ sheˍ. Pawˇluꞈ “bon yehˬ awˬ hkʼaw lo Yuˇdaꞈ chaw hui leh Gʼuiˬ sha htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve chaw hui htaꞈ” kʼoˆ maˍ piˇ ve yoˬ. (Tcuh yaˇ 17:17) Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ tcuh hkʼaw lo bon maˍ˗e htaˇ, oˇ kaˬ lo ve chaw Yuˇdaꞈ chaw ve hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw lo ve chaw htaꞈ peun daꞈ jaˇ. Cuˇ yiˍ cawˬ ve chaw hui leh shu mvuhˇ miˬ chaw Pawˇluꞈ bon maˍ ve htaꞈ “awˬ lawn awˬ suhˉ” hpehꞈ ve tehꞈ yawˇ hui dawˇ ve yoˬ. Yawˇ hui Pawˇluꞈ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, “maˇ shiˍ maˇ kaˇ jaw ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ nawˬ kʼoˆ laˇ ve yoˬ.”—Tcuh yaˇ 17:18-20.

7. Tcuh yaˇ liꞈ 17:22, 23 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, Pawˇluꞈ bon maˍ ve awˬ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe pa ve le?

7 Tcuh yaˇ liꞈ 17:22, 23 gʼaw sheˍ. Aˍhtenˍ chaw htaꞈ Pawˇluꞈ bon maˍ piˇ htaˇ, Yuˇdaꞈ chaw ve hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw bon maˍ ve hkʼe maˇ shuˍ. ‘Aˍhtenˍ venˇ tcuh hkʼaw ve chaw aˬ htoꞈ ma htaꞈ yonˍ ve le?’ tehꞈ, Pawˇluꞈ dawˇ nyi ve yoˬ. Yawˇ hui aˬ htoꞈ ma ve bon htaꞈ yonˍ ve yawˇ awˬ paˇ awˬ kui lo ve htaꞈ chaˬ nyi ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, oˇ kaˬ lo chehˇ ve chaw yonˍ hkʼaˇ Liꞈ hpu hkʼaw hawˍ daꞈ ve laˇ tehꞈ yawˇ coˇ caˇ leh chaˬ nyi ve yoˬ. Liꞈ hpu chaˬ nyi tehˆ nyi paˍ kʼoˆ ve, “Pawˇluꞈ lehˬ Yuˇdaꞈ chaw ve Hkriꞈ yaˇ hpehꞈ ve yoˬ. Yuˇdaꞈ chaw Hkriꞈ yaˇ ‘awˬ tehˬ ve’ Gʼuiˬ sha htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve hkʼe, Heˍlaˍsaˆ chaw hui awˬ tehˬ ve htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ pui leh maˇ heˆ heˆ ve gʼuiˬ sha htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve Pawˇluꞈ shiˍ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ chehˇ ve Gʼuiˬ sha lehˬ Aˍhtenˍ chaw hkʼa dehꞈ shiˍ ve tehꞈ yawˇ hui htaꞈ shiˍ tcuh ve yoˬ.” Pawˇluꞈ tawˇ yaw ve awˬ hkʼaˇ pa ve yoˬ. Yawˇ bon maˍ ve awˬ lawn lehˬ nawˬ hui “maˇ shiˍ ve Gʼuiˬ sha” leh nawˬ hui oˉ kʼoˍ pui chehˇ ve gʼuiˬ sha geh laˬ ve tehꞈ yawˇ Aˍhtenˍ chaw htaꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. Buiˇ shaˆ aˉ naˆ chaw Liꞈ hpu htaꞈ maˇ shiˍ ve htawˇ, Hkriꞈ yaˇ maˇ hpehꞈ la gʼa taˍ tehꞈ Pawˇluꞈ maˇ dawˇ. Yawˇ hui caˬ meh˗oˬ ve hkʼa shuˍ hpehꞈ ve tehꞈ Pawˇluꞈ dawˇ leh yawˇ bon maˍ ve awˬ hkʼaˇ kaꞈ pa ve yoˬ.

Pawˇluꞈ hkʼa shuˍ chaˬ nyi puiˉ ve chaw hpehꞈ ve, hto toˇ ve awˬ hkʼaˇ pa ve, shu Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa tuˬ awˬ hkʼaˇ cawˬ ve tehꞈ dawˇ ve (Awˬ tawn 8, 12, 18 nyi sheˍ) *

8. (a) Nawˬ hto toˇ kuiˬ lo ve chaw aˬ htoꞈ ma ve bon htaꞈ yonˍ ve nawˬ hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa tuˬ le? (b) Chaw teˇ hpaˍ yawˇ bon liˇ cawˬ˗oˬ kʼoˆ laˇ ve kʼo nawˬ hkʼaˬ hkʼe hkʼawꞈ piˇ tuˬ le?

8 Nawˬ Pawˇluꞈ hkʼa shuˍ gʼa chaˬ nyi puiˉ ve yoˬ. Nawˬ hto toˇ˗e htaˇ, oˇ kaˬ lo chaw aˬ htoꞈ ma htaꞈ yonˍ ve gʼa chaˬ nyi ve yoˬ. Nawˬ tawˇ yaw chehˇ ve chaw yawˇ ve yehˬ hkʼaˬ hkʼe gu ve leh yawˇ ve kaˇ hkʼaˬ hkʼe ve gʼa chaˬ nyi ve yoˬ. Yawˇ ve awˬ meh, veuꞈ kʼaˇ veuꞈ ve, yawˇ tawˇ yaw ve awˬ hkʼaˇ, yawˇ bon hkʼaˬ hkʼe ve htaꞈ yonˍ ve shiˍ gʼa tuˬ te laˇ˗aw laˇ? Teˇ pawˆ pawˆ kʼo yawˇ aˬ htoꞈ ma ve bon htaꞈ yonˍ ve hteˇ˗ehꞈ kʼoˆ laˇ ve yoˬ. Fon˗to˗laˇ tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te htaˇ, chi hkʼe gʼa hpuˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “nawˬ ngaˬ hkʼa shuˍ yonˍ tuˬ nyiˉ laˇ tuˬ ngaˬ laˬ ve maˇ heˆ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ nawˬ geh tawˇ yaw tuˬ laˬ ve . . . ”

9. Bon liˇ yonˍ hehnˇ jaˇ ve chaw geh nawˬ hkʼaˬ ve teˇ lawn yaw daꞈ gʼa tuˬ le?

9 Bon liˇ yonˍ hehnˇ ve chaw htaꞈ nawˬ tawˇ yaw daꞈ tuˬ aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le? Nawˬ hkʼa shuˍ dawˇ ve htaꞈ chaˬ nyi sheˍ. Yawˇ Gʼuiˬ sha teˇ gʼaˇ tiˉ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve, Yeˍsuˆ htaiˍ hkʼawꞈ laˇ shehˍ hpaˇ hpehꞈ ve tehꞈ yonˍ ve, maˇ heˆ leh chi teˇ hkui ve awˬ yanˇ haiˬ jaˇ tehꞈ yonˍ ve, leh maˇ maw ve awˬ yanˇ awˬ leh meuˇ gaˬ la tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ ve yoˬ hehˉ. Chi ve teˇ hpaˍ Liꞈ hpu hkʼaw caˉ daꞈ ve nyi ma pfuhˇ lawꞈ lawꞈ ve hkʼaw yawˇ geh tawˇ yaw daꞈ sheˍ.

10. Ngaˬ hui coˇ caˇ leh aˬ htoꞈ ma te cawˇ ve le? Aˬ htoꞈ ma pa taw ngaˬ hui chi hkʼe te cawˇ ve le?

10 Yawˇ hui ve bon liˇ maˍ ve teˇ ceuˬ le le htaꞈ maˇ yonˍ ve tehꞈ nawˬ tawnˇ taˍ sheˍ. Nawˬ tawˇ yaw daꞈ ve chaw aˬ htoꞈ ma ve bon liˇ htaꞈ yonˍ ve shiˍ ve htawˇ, yawˇ aˬ htoꞈ ma htaꞈ yonˍ ve gʼa chaˬ nyi cawˇ ve yoˬ. Awˆsuh˗teˇriˇaˇ mvuhˇ miˬ hkʼaw tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve Daˍviˆ kʼoˆ ve, “chi teˇ hkui laiˉ gʼaˇ cuˇ yiˍ leh bon liˇ teˇ geh pawnˇ daꞈ ve yoˬ.” Ehˬbeˇniˇ˗aˇ mvuhˇ miˬ lo Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve yaˇ miˇ Do˗na˗taˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ hui yaw daꞈ ve chaw teˇ hpaˍ kʼoˆ ve bon liˇ cawˬ˗oˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, hkʼa dehꞈ yaw daꞈ htaˇ yawˇ hui Gʼuiˬ sha htaꞈ maˇ yonˍ tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ.” Aˬjiˬtiˇnaˇ mvuhˇ miˬ hkʼaw Miˍshenˍnaˍliˍ hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ kʼoˆ ve, chaw teˇ hpaˍ hpaˍ 3 gʼaˇ teˇ to htaꞈ yonˍ ve kʼoˆ laˇ ve htawˇ, Gʼuiˬ sha, Yeˍsuˆ, daꞈ kehˬ ve Awˬ ha hpu, teˇ to tiˉ hpehꞈ ve maˇ yonˍ. Yawˇ kʼoˆ ve, “yawˇ hui ve bon liˇ maˍ ve htaꞈ teˇ ceuˬ le le maˇ yonˍ tehꞈ ngaˬ tawnˇ taˍ ve yoˬ. Chi hkʼe dawˇ htaˇ, dawˇ hkʼaˇ hkʼa shuˍ ve htaꞈ ca gʼa tuˬ sha jaˇ.” Hkʼe te leh nawˬ geh tawˇ yaw daꞈ ve aˬ htoꞈ ma htaꞈ yonˍ ve chaˬ nyi sheˍ. Nawˬ chi hkʼe te ve kʼo, Pawˇluꞈ ‘chaw hkʼa peu˗eˬ awˬ pon hpehꞈ la peuˬ’ ve hkʼe nawˬ kaꞈ hpehꞈ la tuˬ yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 9:19-23.

YAWˇ HUI Aˬ HTOꞈ MA HTAꞈ A YEˇ YUˬ VE LE?

11. Tcuh yaˇ liꞈ 14:14-17 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, Luˇtaˍraˆ chaw nyi ma pfuhˇ tuˬ Pawˇluꞈ hkʼaˬ hkʼe te bon maˍ piˇ ve le?

11 Tcuh yaˇ liꞈ 14:14-17 gʼaw sheˍ. Pawˇluꞈ tawˇ yaw piˇ ve chaw aˬ htoꞈ ma htaꞈ yonˍ ve yawˇ shiˍ htaˇ, yawˇ kaꞈ tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼaˇ pa ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Luˇtaˍraˆ chaw Liꞈ hpu htaꞈ a ciˉ˗ehꞈ shiˍ ve maˇ heˆ leh maˇ shiˍ˗oˬ ve chaw geh yawˇ tawˇ yaw htaˇ, yawˇ hui na gʼa tuˬ ve awˬ hkʼaˇ Pawˇluꞈ shiˍ ve yoˬ. Awˬ shiˍ awˬ nu gʼeuꞈ ve yawˇ yehˇ ve tawˇ pa haˉ shu laꞈ haˉ na gʼa ve htaꞈ yaw ve yoˬ.

12. Chaw teˇ hpaˍ nyi ma pfuhˇ ve shiˍ tuˬ nawˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma ga laˇ ve le? Leh nawˬ hto toˇ ve awˬ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe pa tuˬ le?

12 Hto toˇ kuiˬ lo ve chaw aˬ htoꞈ ma htaꞈ nyi ma pfuhˇ ve chaˬ nyi leh nawˬ tawˇ yaw tuˬ ve awˬ hkʼaˇ pa sheˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hkʼaˬ hkʼe ve htaꞈ dawˇ cawˇ ve, nawˬ hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa tuˬ le? Chi awˬ gʼuˇ suhˍ kʼoˆ kʼai peuˬ ve hkʼa shuˍ, nawˬ gʼa chaˬ nyi cawˇ ve yoˬ. Teˇ pawˆ pawˆ yawˇ hko te ve, liꞈ gʼaw ve, kaˇ gu ve, maˇ heˆ leh teˇ ceuˬ ceuˬ te chehˇ ve htaꞈ nawˬ gʼa chaˬ nyi ve yoˬ. Yawˇ te chehˇ ve hkʼaˬ ve teˇ maˬ htaꞈ hawˍ daꞈ ve kʼo, yaw daꞈ gʼa ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 4:7) Chaw ceuˬ, kanˉ te ve, maˇ heˆ leh yawˇ dawˇ cawˇ ve enˍ daꞈ ve hpawˇ awˬ moˍ, yawˇ veuꞈ ve veuꞈ kʼaˇ kaꞈ yawˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve shiˍ tuˬ te laˇ ve yoˬ. Gonˇsuˍtaˍvoˇ kʼoˆ ve, “hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ 19 hkʼawꞈ gaˬ˗oˬ ve geh ngaˬ tawˇ yaw daꞈ ve yoˬ. Yawˇ veuꞈ ve aˉ poꞈ liꞈ hkawˇ kʼa paˍ awˬ meh bvuhˬ ve teˇ gʼaˇ awˬ han cawˬ leh aˬ htoꞈ ma te yawˇ chi ve htaꞈ dawˇ cawˇ ve kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Tawˇ yaw daꞈ ve chi teˇ pawˆ yawˇ ngaˬ geh Liꞈ hpu henˇ gaˇ tuˬ te piˇ leh yawˇ awˬ viˉ awˬ nyi hpehꞈ la ve yoˬ.”

13. Shu nyi ma pfuhˇ tuˬ nawˬ Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ lawn hkʼaˬ hkʼe ve htaꞈ maˍ piˇ tuˬ le?

13 Chaw teˇ hpaˍ hpaˍ htaꞈ Liꞈ hpu henˇ tuˬ jehˬ piˇ htaˇ, yawˇ dawˇ cawˇ ve htaꞈ te sheˍ. Liꞈ hpu henˇ ve yawˇ awˬ pon awˬ bon hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve te piˇ sheˍ. (Yoˇhanˬ 4:13-15) Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ Bawˆbeˇ nyi ma pfuhˇ ve chaw teˇ gʼaˇ geh ca guiˇ˗e ve yoˬ. Yawˇ Bawˆbeˇ htaꞈ aˉ hkʼaw loꞈ la tcuh ve yoˬ. Liꞈ henˇ peuˬ ve liꞈ maꞈ gʼoꞈ pa htaꞈ nehˉ˗aꞈ ve yawˇ gʼa mawˬ leh yaˇ miˇ oˇ ve teˇ gʼaˇ liꞈ henˇ mvuh jaˇ˗oˬ ve tehꞈ yawˇ gʼa shiˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le htaꞈ Liꞈ hpu maˍ piˇ gaˇ leh hpawnˬ daꞈ kuiˬ kaꞈ cawˬ ve tehꞈ yawˇ htaꞈ shiˍ tcuh ve yoˬ. Yaˇ miˇ oˇ ve Liꞈ hpu henˇ gaˇ leh gʼuˇ suhˍ teˇ pawˆ hpawnˬ daꞈ kuiˬ hkʼaw kʼai ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ hpawnˬ daꞈ lonˉ teˇ nyi kaꞈ kʼai ve yoˬ. Teˇ hkʼawꞈ gaˬ leh yawˇ Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ ve yoˬ. A shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve, ‘ngaˬ ca kʼawꞈ guiˇ˗e ve chaw aˬ htoꞈ ma htaꞈ dawˇ cawˇ ve le? Ngaˬ Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ lawn kʼoˆ leh yawˇ dawˇ cawˇ la tuˬ hkʼaˬ hkʼe te piˇ gʼa tuˬ le?’

14. Liꞈ hpu henˇ ve chaw teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ htaꞈ keunˍ daꞈ ve hkʼe nawˬ hkʼaˬ hkʼe maˍ piˇ gʼa tuˬ le?

14 Liꞈ hpu henˇ ve chaw htaꞈ maˍ piˇ tuˬ teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ awˬ pon nawˬ gu teh taˍ sheˍ. Yawˇ hpehꞈ laˬ jaw ve leh dawˇ cawˇ ve htaꞈ dawˇ nyi piˇ sheˍ. Liꞈ hpu hkʼaˬ ve teˇ tawn htaꞈ yehˇ tuˬ, VDO hkʼaˬ ve hpaw tuˬ, Liꞈ hpu henˇ ve chaw awˬ tehˬ ve htaꞈ na gʼa tuˬ, aˬ htoꞈ ma ve awˬ lawn htaꞈ yehˇ cawˇ ve ngaˬ hui dawˇ nyi leh gʼa gu ve yoˬ. Liꞈ hpu henˇ ve chaw aˬ htoꞈ ma htaꞈ dawˇ cawˇ ve, leh tawˇ hkʼaˬ hkʼe yaw cawˇ ve, a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 16:23) Ehˬbeˇniˇ˗aˇ mvuhˇ miˬ lo Hpaw˗laˇ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te ve yoˬ. Liꞈ hpu henˇ ve chaw teˇ gʼaˇ yawˇ htaꞈ hteˇ˗ehꞈ kʼoˆ piˇ ve, “kʼawꞈ teꞈ tu la ve awˬ lawn hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve kaꞈ ngaˬ maˇ yonˍ taˬ.” Yawˇ yonˍ tuˬ Hpaw˗laˇ maˇ nyiˉ piˇ. Hpaw˗laˇ kʼoˆ ve, “yawˇ kʼawꞈ teꞈ tu la ve htaꞈ maˇ yonˍ sheˍ htaˇ, Gʼuiˬ sha ka tiꞈ te taˍ laˇ ve htaꞈ awˉ lawˉ gʼa yonˍ ve tehꞈ ngaˬ dawˇ ve yoˬ.” Oˇ ve teˇ nyi htaꞈ tanˬ leh teˇ pawˆ le le Liꞈ hpu henˇ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ haꞈ pehnˇ ve, cuˇ yiˍ, leh kanˇ paˆ cawˬ ve Liꞈ hpu hkʼaw ve kʼoˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼawꞈ teꞈ tu la ve htaꞈ yonˍ la ve yoˬ. Chi teˇ hkui yawˇ Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw hpehꞈ leh kaiˬ jaˇ.

YAWˇ HUI KAꞈ AWˬ LAꞈ GʼAWˇ HPEHꞈ LA GʼA VE TEHꞈ DAWˇ SHEˍ

15. Tcuh yaˇ liꞈ 17:16-18 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, Pawˇluꞈ nyi ma maˇ sha tuˬ aˬ htoꞈ ma te piˇ ve le? Aˬ htoꞈ ma te yawˇ Aˍhtenˍ chaw htaꞈ bon maˍ piˇ sheˍ ve le?

15 Tcuh yaˇ liꞈ 17:16-18 gʼaw sheˍ. Aˍhtenˍ chaw htaꞈ Pawˇluꞈ dawˇ law chehˇ sheˍ. Oˇ kaˬ lo ve chaw shaˉ hoꞈ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve, pehꞈ ve tzuhˆ ve, miˬ guiˬ yaˇ ve dawˇ hkʼaˇ hkʼe cawˬ leh Pawˇluꞈ htaꞈ nyi cha piˇ ve htawˇ, yawˇ bon maˍ piˇ sheˍ. Pawˇluꞈ Gʼuiˬ sha htaꞈ maˇ shawˍ maˇ caˆ kʼoˆ ve, yawˇ ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ leh hkʼa mvuhˇ hkʼa na kʼoˆ ve htawˇ yawˇ kaꞈ Hkriꞈ yaˇ hpehꞈ la gʼa ve yoˬ. (1 Tiˆmoˉseˍ 1:13) Pawˇluꞈ kaꞈ awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa tuˬ awˬ hkʼaˇ cawˬ ve tehꞈ Yeˍsuˆ dawˇ ve yoˬ. Aˍhtenˍ chaw kaꞈ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve tehꞈ Pawˇluꞈ dawˇ leh nyi ma maˇ luˬ.—Tcuh yaˇ 9:13-15; 17:34.

16-17. Hkʼaˬ hkʼe ve chaw hpehꞈ ve htawˇ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve tehꞈ hkʼaˬ hkʼe gʼa mawˬ ve le? Tawˇ pa haˉ kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

16 Awˉ lawˉ peuˇ ve awˬ co˗e htaˇ, laiˉ chaw ceuˬ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve yoˬ. Kawˇrenˍhtuˆ Hkriꞈ yaˇ htaꞈ Pawˇluꞈ liꞈ bvuhꞈ piˇ htaˇ, yawˇ kʼoˆ ve, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ haiˬ ve chaw leh pehꞈ ve tzuhˆ ve te jaw ve yoˬ. Yawˇ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “awˉ lawˉ htaˇ nawˬ hui teˇ hpaˍ hpaˍ chi hkʼe ve chaw hpehꞈ jaw ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, chi beuꞈ nawˬ hui tsuhˇ hkʼa peuˬ leh daꞈ la kehˬ la peuˬ.” (1 Kawˇrenˍhtuˆ 6:9-11) Chi hkʼe ve chaw te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ pa leh awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa tuˬ tehꞈ nawˬ dawˇ˗aw laˇ?

17 Chi beuꞈ teˇ co˗e laiˉ gʼaˇ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ pa ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Awˆsuh˗teˇriˇaˇ mvuhˇ miˬ lo tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve Yu˗kiˇnaˍ kʼoˆ ve, hkʼaˬ hkʼe ve chaw hpehꞈ ve htawˇ Liꞈ hpu htaꞈ dawˇ cawˇ la gʼa ve yoˬ. Teˇ nyi htaˇ, kanˉ te kuiˬ lo yaˇ miˇ teˇ gʼaˇ naˬ meuꞈ htawˆ˗aˬ ve htaꞈ yawˇ gʼa mawˬ ve yoˬ. Yu˗kiˇnaˍ kʼoˆ ve, “awˉ lawˉ htaˇ ngaˬ yawˇ geh yaw daꞈ tuˬ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ yawˇ geh yaw daꞈ htaˇ yawˇ Liꞈ hpu htaꞈ dawˇ cawˇ jaˇ. Awˬ tehˬ kʼo, yawˇ naˬ meuꞈ htawˆ˗aˬ ve oˇ ve lehˬ chiˇ mvuh ve liꞈ hkʼaw ve Liꞈ hpu awˬ tawn hpehꞈ ve yoˬ.” Maˇ maw ve awˬ yanˇ yaˇ miˇ chi ve teˇ gʼaˇ Liꞈ hpu henˇ leh hpawnˬ daꞈ la ve yoˬ. *

18. Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui shu htaꞈ maˇ dawˇ cheˆ piˇ cawˇ ve le?

18 Heh hkʼaw lo caˬ meh ve htaꞈ yawˇ kʼoˆ htaˇ, teˇ gʼaˇ le le Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa tuˬ tehꞈ yawˇ dawˇ˗aw laˇ? Maˇ dawˇ. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve yawˇ htaꞈ yonˍ ve chaw hkʼaˬ nyiˇ gʼaˇ maˇ cawˬ. (Yoˇhanˬ 12:37, 38) Yeˍsuˆ chaw yaˇ ve nyi ma htaꞈ shiˍ leh yawˇ maˍ ve htaꞈ laiˉ gʼaˇ a yeˇ maˇ yuˬ tehꞈ yawˇ shiˍ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 9:4) Yawˇ htaꞈ yonˍ ve chaw hkʼaˬ nyiˇ gʼaˇ maˇ cawˬ ve htawˇ, caˉ leh maˍ piˇ sheˍ. Ngaˬ hui shu ve nyi ma htaꞈ maˇ shiˍ ve pa taw, hto toˇ kuiˬ awˬ ti lo ve chaw leh teˇ gʼaˇ htaꞈ kaꞈ maˇ dawˇ cheˆ piˇ cawˇ. Yaꞈ hkʼaˇ, teˇ gʼaˇ le le kaꞈ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve tehꞈ dawˇ cawˇ ve yoˬ. Buˬkiˬnaˬ Faˬsoˬ mvuhˇ miˬ lo miˍshenˍnaˍliˍ te ve Maiˆ kʼoˆ ve, “Liꞈ hpu henˇ ve chaw uiˍ la mvuh la tuˬ dawˇ ve kʼo, maˇ henˇ˗o. Hkʼa dehꞈ maˇ uiˍ la mvuh la tuˬ dawˇ ve kʼo, uiˍ la mvuh la vaiˇ jaˇ. Awˬ tehˬ ve htaꞈ gʼaꞈ ca ve chaw htaꞈ mawˬ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ve daꞈ kehˬ ve Awˬ ha hpu gʼa ga laˇ tcuh cawˇ ve tehꞈ ngaˬ shiˍ la ve yoˬ.”

19. Ngaˬ hui hto toˇ kuiˬ lo ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ nyi cawˇ ve le?

19 Nyi˗a kʼo, ngaˬ hui hto toˇ kuiˬ lo ve chaw caˬ meh ve htaꞈ shuˍ ve maˇ cawˬ maˇ ve htawˇ, Yeˍsuˆ awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve tawnˇ taˍ sheˍ. Yawˇ kʼoˆ ve, heh hkʼaw lo caˬ meh leh gʼeuꞈ yanˇ gaˬ˗oˬ. Chaw yaˇ pa gʼa leh Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve awˬ hkʼaˇ cawˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ yawˇ hui htaꞈ “hpu shi” hkʼe dawˇ ve yoˬ. (Haˆgehˇ 2:7) Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ dawˇ ve hkʼe dawˇ ve kʼo, hto toˇ kuiˬ lo ve chaw hpehꞈ laˬ jaw ve awˬ lawn coˇ caˇ leh na gʼa piˇ ve, yawˇ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ dawˇ cawˇ ve shiˍ ve, yawˇ hui htaꞈ maˇ daꞈ ve hpawˇ ngaˬ hui maˇ nyi cawˇ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ yawˇ hui kaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi hpehꞈ la gʼa ve awˬ hkʼaˇ cawˬ ve yoˬ.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 57 Teˇ chaw ceuˬ le le geh ca hto toˇ ve

^ Ngaˬ hui hto toˇ kuiˬ lo ve chaw leh Liꞈ hpu maˍ piˇ ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le? Yeˍsuˆ leh tcuh yaˇ Pawˇluꞈ shu htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Ngaˬ hui hto toˇ kuiˬ lo ve chaw yonˍ ve leh nyi ma pfuhˇ ve htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve yawˇ huiˉ maˬ htaꞈ henˇ yuˬ gʼa ve, awˬ lawn chi ve hkʼaw henˇ yuˬ tuˬ yoˬ. Yawˇ hui Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ.

^Liꞈ hpu a shaꞈ htaꞈ pa gʼa ve” tehꞈ kʼoˆ ve awˬ hkʼaw lo laiˉ gʼaˇ ve a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ pa gʼa ve awˬ lawn cawˬ ve yoˬ. Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ 2017 hkʼawꞈ leh vehˆsaiˉ jw.org® leh NGAˬ HUI HTA CAˉ DA VE > HPEH LAˬ JAW VE AWˬ LAWN hkʼaw nyi sheˍ.

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Teˇ yehˬ peuˬ teˇ yehˬ hto toˇ˗e htaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi teˇ ca chaˬ nyi ve. (1) Yehˬ gʼuˇ suhˍ lo daꞈ kehˬ tuˬ te leh suhˉ veˆ kaꞈ daꞈ jaˇ. (2) Yehˬ chi hkʼaw yaˇ ehˉ cawˬ ve. (3) Yehˬ chi peuˍ taˆ jaˇ. (4) Yehˬ shehˍ hpaˇ bon htaꞈ yonˍ hehnˇ jaˇ. Shu awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la gʼa tuˬ awˬ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?