1, 2. Extëm jyënaˈanyë Fwank 4:35, 36, ¿tidaa Jesus myaytyäˈägan?

KO JESUS ojts nyijkxy Galilea, tyuknäjx kanäägë kam tuˈu, waˈan nyajxy mä ja sebäädë kam, diˈib tsuxkkëëynyë këxëˈkp ets kyajnëm ja tiempë tpääty parë pyëdëˈëgët (Fwank 4:3-6). Ja nety yˈaktëgoyˈaty naa taxk poˈojën parë myukët. Pääty ja yˈëxpëjkpëty, waˈan kyaj tjaygyujkëdë ko tˈanmääy: “¡Ixtë kam! Të pëjtaˈaky tyëtsnë es të tpääty ja tiempë es pyëdëˈëgët” (käjpxë Fwank 4:35, 36). ¿Ti Jesus myaytyäˈägan?

² Ko duˈunë Jesus jyënany, waˈan yëˈë dyajjaygyukëyanë ko jäˈäy tyuˈukmuky. Nˈokpawinmäˈäyëmë ti nety jam të tyuny të jyatyëty. Ja judiyëtëjk kyaj ijty tˈixäˈändë ja samaritanëty, etsë Jesus të nety ttukmëtmaytyaˈagyë Diosë yˈayuk tuˈugë toxytyëjk diˈib samaritanë, ets yëˈë jantsy oyë nety të tmëdoy. Mientrës ja Jesus jyënaˈany ko ja pëjtaˈaky të “tyëtsnë es [ko] të tpääty ja tiempë es pyëdëˈëgët”, ta nimayë samaritanë jyantsy nyimiinëdë parë tˈaknijawëyäˈändë pënën yëˈë, pesë tyäˈädë toxytyëjk të nety tyukmëtmaytyäˈägëdë (Fwank 4:9, 39-42). Tuˈugë jäˈäy diˈib yˈëxpëjkpëtsëëmbyë Biiblyë, jyënaˈany: “Tyäˈädë jäˈäyëty pojën tnimiindë Jesus ets ojts tmëdoowˈittë, [...] ko duˈun ttuundë, yëˈë yajnigëxëˈktë ko duˈunë nety yajpäättë extëm ja pëjtaˈaky të tyëtsnë ets të tpääty ja tiempë parë pyëdëˈëgët”.

3. Pën ëtsäjtëm nanduˈun nˈijxëmë jäˈäy extëmë Jesus, ¿wiˈix xypyudëkëyäˈänëm parë mas oy nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

³ Ets ëtsäjtëm, ¿wiˈix nˈijxëmë jäˈäy diˈib ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk? ¿Winmäˈäyëm ko duˈun yajpäättë extëm ja pëjtaˈaky diˈib të tyëtsnë ets ko të tpääty ja tiempë parë pyëdëˈëgët? Pën duˈun, ta ndunäˈänëmë tyäˈädë tëgëk pëkypyë. Myëduˈuk, mas niˈigyë njotmoˈoyäˈänëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. ¿Tiko? Yëˈko näjxpë nyidiempë parë myukët ja kojy pëjktaˈaky, pääty, tsojkëbën ndukjotëgoˈoyëm. Myëmajtsk, nnayjyawëyäˈänëm agujk jotkujk ko ndukjotëgoˈoyëmë tyäˈädë tuunk mä myuky ja pëjtaˈaky. Biiblyë jyënaˈany: “Janty jotkujk tyam ja jaˈay nyäyjyawëtë, [...] ko ja pëjktäˈäky yˈity wyindëy” o ko pyëdëˈknë (Is. 9:3, TY). Ets myëdëgëëk,  winmayäˈänëm ko tuˈugë jäˈäy mbäät ok tpanëjkxyë Jesus, ets päätyën nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈoymyëdowdë ja Diosë yˈayuk.

4. Mä tyäˈädë artikulo, ¿ti xytyukniˈˈixëyäˈänëmë apostëlë Pablo yˈijxpajtën?

⁴ Ja Jesusë yˈëxpëjkpëty wyinmääytyë ko ja samaritanëty ninäˈä tkapanëjkxäˈändë Jesus, perë yëˈë kyaj nety duˈun wyinmay. Jesus yˈijx ko ja samaritanëty mbäät ok tˈëxpëjkpëˈaty. Ëtsäjtëm nanduˈun mbäät nˈijxëmë jäˈäy mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Apostëlë Pablo ojts xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën diˈib mbäät nbanëjkxëm. Mä tyäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tëgëk pëky. Myëduˈuk pëky, Pablo nyijäˈäwëbë nety wanaty ti myëbëjktëp ja jäˈäy mä yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy. Myëmajtsk pëky, pyëjkë kuentë ti ja jäˈäy nyijawëyandëp. Ets myëdëgëk pëky, duˈunë nety tˈixyë jäˈäy ko mbäät ok tpanëjkxtë Jesus.

5. ¿Tiko Pablo tjaygyujkë ja jäˈäyëty diˈib tyukmëtmaytyakë Diosë yˈayuk mä ja sinagoogë?

⁵ Apostëlë Pablo xëmë ojts nyijkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mäjaty ja sinagoogë. Extëm nˈokpëjtakëm, jam Tesalónica, myëtmaytyakë judiyëtëjk ets ojts “nyejxy sääbëdë sääbëdë jap tsäjptëgoty tëgëk sëmään” parë dyajwinmayäˈändë mët ja “Diosë jyaaybyajtën” (Apos. 17:1-3). Seguurë ko Pablo oy nyayjyäˈäwë ko yajpaty mä sinagoogë, pes yëˈë nan judiyë jäˈäyë nety (Apos. 26:4, 5). Yˈixyˈajtypyë nety yajxon ja myëgunax myëgugäjpn ets pääty kyaj tsyëˈk jyäˈäwë ko ttukmëtmaytyakyë Diosë yˈayuk (Filip. 3:4, 5).

6. ¿Tiko nety kyaj tyuknaxˈattë ja jäˈäy diˈibë Pablo myëtmaytyak mä sinagoogë ets diˈib myëtmaytyak määyoty?

⁶ Ko Pablo yajnibëdëˈky Tesalónica ets Berea, ta kyeky ets ta ojts nyijkxy Atenas, jam duˈunyëm ttukjaygyujkëdë Diosë yˈayuk duˈun ja israelitëty ets duˈun ja “diˈibë kyaj yˈisraelitëty diˈibë [netyë] Dios yˈawdäjtëp” mä ja sinagoogë (Apos. 17:17). Ko ojts nyijkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë määyoty, wiˈixëm ja jäˈäy diˈib myëtmaytyak. Tamë netyë ëxpëkyjyaˈayëty ets nan tam diˈib kyaj jyudiyëty. Tyäˈädë jäˈäyëty ak jemy tmëdoowdë tijatyë Pablo tukniˈˈijxëdë. Pääty yˈanmääyëdë: “Tëkatyës nmëtowdë. Yëˈës njanijawëjantëp tiitën mjanikäjpxypy” (Hech. 17:18-20, TY).

7. Extëm jyënaˈanyë Apostʉlʉty 17:22, 23, ¿wiˈixë Pablo tˈëxtääyë winmääy parë tnimaytyakyë Diosë yˈayuk?

⁷ (Käjpxë Apostʉlʉty 17:22, 23). Pablo kyaj tuknaxë jäˈäy tmëtmaytyaky jam Atenas, tëgatsy tmëtmaytyaky ja judiyëtëjk diˈib mä sinagoogë ets nan tëgatsy ja diˈib kyaj jyudiyëty. Waˈan nyayajtëëwë tijaty myëbëjktëp ja jäˈäy diˈib Atenas. Nan yˈijx tyuun tijaty myëdäjttëp ets wiˈix ja kostumbrë tmëdattë. Pablo yëˈë net yajtuun tijaty ja Atenas jäˈäy myëbëjktëp parë  net ttukmëtmaytyaky wiˈix ja Diosë jyaaybyajtën jyënaˈany. Tuˈugë jäˈäy diˈib yˈëxpëjkpëtsëëmbyë Biiblyë duˈun tnimaytyaˈagyë Pablo, jyënaˈany ko yëˈë judiyë nety ets pyëjkë kuentë ko ja grieegë jäˈäyëty, kyaj yëˈë tˈawdattë ja Diosë tëyˈäjtënbë diˈibë nety yˈawdäjttëp ja judiyëtëjk ets pënaty pyanëjkxtëbë Jesus, ets ko Pablo yëˈë ojts tjayajnigëxëgäˈäny ko ja Dios diˈib nyimaytyakypy yˈixyˈäjttëbë nety. Extëm nˈijxëm, päätyë apostëlë Pablo tˈëxtääyë winmäˈäny wiˈix mbäädë jäˈäy tˈoktukmëtmaytyaˈaky ja Diosë yˈayuk. Ja jäˈäyëty diˈib Atenas yˈanmääy ko diˈib nyimaytyakypy, jam tsyoony mä “ja Dios diˈibë kyaj [yaˈixyˈaty]” ets yëˈë diˈib jyaˈˈawdatandëp. Tyäˈädë jäˈäyëty oyë nety tkanijawëdë ja Diosë jyaaybyajtën, perë Pablo ninäˈä kyawinmääy ko tëdën tkapanëjkxtë Kristë. Niˈigyë wyinmääy ko yëˈëjëty, duˈun extëm ja pëjtaˈaky diˈib të tyëtsnë ets të tpääty ja tiempë parë pyëdëˈëgët ets yˈëxtääy ja winmäˈäny wiˈix tˈoknimaytyäˈägët ja oybyë ayuk.

8. 1) ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm ti myëbëjkypy ja jäˈäy mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm? 2) ¿Wiˈix mbäät nˈatsoˈowëm ko pën xyˈanmäˈäyëm ko myëdäjtypyë ryelijyonk?

⁸ Duˈun extëmë Pablo, nˈokˈijx nˈoktuˈunëm ja jäˈäy. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäwëm ti ja jäˈäy myëbëjktëp mä ja it lugäär mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm? Ko nˈijxëm pën jam ti adornë dyaˈity mä jyëën tyëjk o mä kyarrë. Nan mbäät nnijäˈäwëm ti relijyonk tyukˈijtëdëp ko nnijäˈäwëm wiˈix txëwˈaty, ko nˈijxëm wiˈix nyaywyit nyayxyoxëdë ets wiˈix nyayˈoytyunëdë o kyäjpx myaytyäˈäktë. O nan mbäät netyë xyˈanmäˈäyëm ko tyukˈijtëp tuˈugë relijyonk. Ko tuˈugë prekursoora espesial yˈatsoyëty duˈunë jäˈäy, ta tˈanëëmë: “Ko niminy, kyaj yëˈëjëty parë ndukmëbëkäˈäny tijatyëts nmëbëjkypy. Yëˈëyë tyäˈädë ndukmëtmaytyäˈägaampy...”.

9. ¿Tijatyë jäˈäy myëbëjktëp diˈib myëdäjttëbë ryelijyonk mët diˈib ëtsäjtëm nmëbëjkëm?

⁹ ¿Tijaty mbäät tuˈugë jäˈäy ndukmëtmaytyakëm diˈib myëdäjtypyë ryelijyonk? Tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny parë ndukmëtmaytyakëm diˈib yëˈë myëbëjktëp ets diˈib ëtsäjtëm nmëbëjkëm. Waˈan ja jäˈäy, jeˈeyë tuˈuk tˈawdatyë Dios, tmëbëky ko Jesus yëˈë yajnitsokë naxwinyëdë jäˈäy o tmëbëky ko ja axëkˈäjtën diˈib tyam nˈijxëm tim tsojk jyëjptëgoyaˈany. Pën nˈijxëm ko ja jäˈäy nanduˈun tijaty tmëbëky extëm ëtsäjtëm, ta net ndukmëtmaytyakëmë Biiblyë. Ko duˈun nduˈunëm, mbäät tmëdoowˈitäˈänët diˈib ndukmëtmaytyakëm.

10. ¿Ti mbäät nduˈunëm, ets tiko?

¹⁰ Nˈokˈyaˈijtëm winmäˈänyoty ko waˈan ja jäˈäy kyaj tmëbëjktäˈäy tijaty yajtukniˈˈijxëp mä ryelijyonk. Pääty, ko nety të nnijäˈäwëm ti relijyonk tyukˈijtëp, nˈokpayoˈoyëmë net wiˈix tijaty tmëbëky. David, tuˈugë prekursoor espesial diˈib Australia, jyënaˈany: “Tijaty tyamë jäˈäy tukniˈˈijxëdëp mä ryelijyonk, xyëbiindëp mëdë wyijyˈäjtënë ëxpëkyjyaˈaytyëjk”. Donalta, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Albania, jyënaˈany: “Näˈäty, nmëtmaytyaktëbëtsë jäˈäy diˈib  jënandëp ko tyukˈijtëdëp tuˈugë relijyonk, per ta net ok jyënäˈändë ko kyaj tmëbëktë Dios”. Ets tuˈugë misioneerë diˈib Argentina tnimaytyaˈaky ko näägë jäˈäy diˈib jënandëp ko myëbëjktëbë Trinidad, per kyaj net tmëbëktë ko ja Teety, ja Uˈunk ets ja espiritë santë, jeˈeyë tuˈugë Dios. Ets yˈakjënaˈany: “Ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty ko ja jäˈäy kyaj tmëbëjktäˈäy tijaty yajtukniˈˈijxëp mä ryelijyonk, mbäädë net nnijäˈäwëm ti ndukmëtmaytyakëm”. Pääty, nˈokˈijxëm tidën ja jäˈäy myëbëjkypy. Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx nmëtmaytyakëm “oytyim diˈibë jäˈäyëty”, duˈun extëm ttuunyë Pablo (1 Kor. 9:19-23).

11. Extëm jyënaˈanyë Apostʉlʉty 14:14-17, ¿wiˈixë Pablo ttukmëtmaytyakyë Diosë yˈayuk ja jäˈäyëty diˈib Listra?

¹¹ (Käjpxë Apostʉlʉty 14:14-17). Pablo yˈijx ti mbäät ja jäˈäy tˈoymyëdowdë ets kyaj tuknax tmëtmaytyaky. Extëm nˈokpëjtakëm, ko jam Listra tmëtmaytyaky ja mayjyaˈay, tamë nety diˈib yiˈin waˈan nyijäˈäwëdëp ja Diosë jyaaybyajtën ets tam diˈib kyaj ttimnijawëdë. Päätyë Pablo, yëˈë tyukmëtmaytyak diˈibë nety yˈixyˈäjttëp, extëm ko jyantsy yˈity jyantsy wyindëy ja kojy pëjtaˈaky ets wiˈix jyantsy yˈoyëty ko njukyˈäjtëm. Extëm nˈijxëm, Pablo yëˈë yajtuunë ääw ayuk ets ja ijxpajtën diˈib mbäät pojën ja jäˈäy tjaygyukëdë.

12. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nnijäˈäwëm ti mbäädë jäˈäy tˈoymyëdoy, ets wiˈix mbäät nmëtmaytyaktsoˈonëm?

¹² Nˈokˈijxëm ti diˈib mbäädë jäˈäy tˈoymyëdoy mä ja it lugäär mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets duˈun mbäät nmëtmaytyakëm. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäwëm ti ja jäˈäy yˈoymyëdowaampy ko nety ninëjkxëm mä jyëën tyëjk? Ko nˈijx nduˈunëm ti jam tyuumpy. Extëm nˈokpëjtakëm, waˈan jam jyënˈaduny tyëjkˈaduny, dyaˈoyë tuˈugë karrë, o yaˈëy yajˈyaˈaxy. Ets pën nˈijxëm ko mbäät nmëtmaytyakëm, ta yëˈë mëët nimaytyaktsoˈonëm ja diˈib jam tyuumpy (Fwank 4:7). Ko nˈijxëm wiˈix nyaywyit nyayxyoxyëty, mbäät nnijäˈäwëm mä tsyoony, ti tyuunkˈäjtypy ets ti tyukˈëyëˈëgaampy tyukuyataampy. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëwˈäjtypy Gustavo, jyënaˈany: “Nmëtmaytyaktsoˈonëts tuˈugë mixy diˈibë jyëmëjt 19 ets yëˈë nety të ttuktëkë tuˈugë playeerë mä kyëxëˈëky tuˈugë jäˈäy diˈib ëëw yaxp ets diˈib mayë jäˈäy ixyˈäjtëp. Tats nyajtëëy tiko tˈoyˈixy duˈumbë playeerë, ets tats xyˈanmääy ko yˈoymyëdoopy extëm yˈëy yaˈaxy taabë jäˈäy. Oy kots ojts nmëtmaytyaˈagyë tyäˈädë  mixy, pes nyaˈëxpëjktsondakëts, ets tyam yëˈë niduˈugë nmëguˈukˈäjtëm”.

13. Ko tuˈugë jäˈäy nˈanmäˈäyëm ko nyaˈëxpëkäˈänëm, ¿wiˈix mbäät nˈanmäˈäyëm parë tjantsy yˈoymyëdowët?

¹³ Ko nety tuˈugë jäˈäy nˈanmäˈäyëm ko nyaˈëxpëkäˈänëm, nˈokˈyajtuˈunëmë ääw ayuk extëm mbäät tjantsy yˈoymyëdoy. Nˈoktukmëtmaytyakëm wiˈix ttukˈoyˈatäˈäny ko yˈëxpëkët (Fwank 4:13-15). Extëm nˈokpëjtakëm, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ojts yajnaxyëty tëgoty tuˈugë toxytyëjk diˈibë nety nyijawëyaambyë Diosë yˈayuk. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm, ta tˈijxy ko tap tmëdaty tuˈugë diplomë, ets ta tpëjkyë kuentë ko tyäˈädë toxytyëjk yëˈëdëm të tniˈëxpëkë maˈestrëˈäjtk, ta tˈanmääy ko Jyobaa tyestiigëty nan yaˈëxpëjktëbë jäˈäy mä jyëën tyëjk ets mä reunyonk. Tyäˈädë toxytyëjk, ta jyënany ko yˈëxpëkaambyë Biiblyë ets jakumbom, ta ojts nyijkxy reunyonk, ko waanë tiempë nyajxy, ta yˈojtsy mä asamblee. Ets ko nyajxy tuk jëmëjt, ta nyëbejty. Pääty nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Ti nyijawëyandëbë jäˈäy diˈibëts jatëgok nëjkx nguˈixëyaˈany? ¿Mbäädëts ndukmëtmaytyaˈaky wiˈixëtsë jäˈäy nyaˈëxpëktë extëm mbäät tˈoymyëdoy?”.

14. ¿Wiˈix mbäät tuˈuk tuˈugë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm?

¹⁴ Pën të tuˈugë jäˈäy nyaˈëxpëjktsondakëm, oy ko kontiempë nˈëxpëjkëm tëgok tëgok ninëjkxäˈänëm, tsojkëp nˈijxëm wiˈix ja jäˈäy yaˈixy yajpääty ets ti nyijawëyaampy. Nˈokwinmäˈäyëm diˈibatyë tekstë ngäjpxäˈänëm, diˈibë bideo ndukˈixäˈänëm ets ti ijxpajtën nyajtunäˈänëm parë tjaygyukët ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Nˈoknayajtëˈëwëm ti mbäät tˈoymyëdoy ets ti mbäät yˈajäˈt jyotjäˈtëty (Prov. 16:23). Flora diˈib tuump prekursoora jap Albania, duˈun yˈanmääyë tuˈugë toxytyëjk diˈibë nety yaˈëxpëjkypy: “Tsipëts nmëbëkët ko oˈkpë jyukypyëkäˈändë”. ¿Ti net tyuunë Flora? Kyaj mëktaˈaky tˈanmääy parë tmëbëkët. Flora jyënaˈany: “Nbëjkëtsë kuentë ko tyäˈädë toxytyëjk tsojkëbë nety jawyiin tˈixyˈattë ja Dios diˈib wyandakypy ko oˈkpë dyajjukypyëkäˈäny”. Desde jaa, tëgok tëgokë Flora dyaˈëxpëkyë tyäˈädë toxytyëjk, xëmë ttukmëtmaytyaˈaky wiˈixë Jyobaa tmëdatyë tsojkën, wijyˈäjtën etsë mëkˈäjtën. Ko tiempë nyajxy, ta tyäˈädë toxytyëjk tmëbëjky ko oˈkpë jantsy jukypyëkandëp. Ets tyam, agujk jotkujkë Jyobaa tmëduny.

15. Extëm jyënaˈanyë Apostʉlʉty 17:16-18, ¿ti Pablo kyaj ttukˈoyˈijxy ja jäˈäyëty diˈib Atenas, ets tiko kyaj wyinmääy ko ninäˈä mbäät kyanayajtëgatsëdë?

¹⁵ (Käjpxë Apostʉlʉty 17:16-18). Ja jäˈäyëty diˈib Atenas yˈawdäjttëbë netyë dios diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty, axëëgë nety nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë ets yëˈë nety myëbëjktëp ja wyijyˈäjtënë ëxpëkyjyaˈaytyëjk diˈib kyaj tˈawdattë Jyobaa. Perë Pablo, duˈunyëm ttukmëtmaytyaky ja Diosë yˈayuk oyë nety të wyinˈëbat wyingäjpxpatëdë. Pes yëˈë të nety tyëkë ëxpëjkpë oyë nety nanduˈun të tpajëdity ja Dios mëduumbëty ets të tnimaytyaˈaky “tsäätsykyëbety” (1 Tim. 1:13). Duˈun extëmë Jesus tˈijxy ko Pablo mbäät ok tˈëxpëjkpëˈaty, nanduˈunë Pablo tˈijxy ja jäˈäyëty diˈib Atenas, ets ojtsën tjantsy pyanëjkxtë Jesus (Apos. 9:13-15; 17:34).

16, 17. ¿Ti ijxpajtën xytyukˈijxëm ko mbäät oytyim pënëty tpanëjkxyë Jesus?

¹⁶ Ja tiempë mä apostëlëtëjk jyukyˈäjttë, oypyënëty ojts tpanëjkxtë Jesus. Ko Pablo tnijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, jyënany ko tamë nety diˈib të yajjäˈäyˈooktë ets diˈib axëëk të nyaymyëtˈit të nyaymyëttsëënëdë. Ta net tˈanmääytyë: “Tëë ja [Dios] myajwaˈatsëtë” (1 Cor. 6:9-11, TY). Koxyëp ojts nˈixyˈäjtëmë tyäˈädë jäˈäyëty, ¿ojtsxyëp nwinmäˈäyëm ko mbäät tyëgatstë ets tpanëjkxtë Jesus?

¹⁷ Mä tyäˈädë tiempë, mayë jäˈäy nan yajtëgatsandëbë jyukyˈäjtën parë mbäät tpanëjkxtë Jesus. Yukina, tuˈugë prekursoora espesial diˈib Australia, pyëjkë kuentë ko mbäät oypyënëty tˈaxäjë tëyˈäjtën. Tëgok, jamë nety yajpääty mä tuˈugë negosyë ko tˈijxy tuˈugë kiixy nitsäˈäy kutsäˈäy ets woonytyëjojnë wyit. Yukina jyënaˈany:  “Njëjptsëˈk njëjpjäˈäwëts nmëtmaytyäˈägët. Per kots nmëtmaytyaky, tats nbëjkyë kyuentë ko jyantsy tsyojkënyëˈajtypyë Biiblyë, pes ja tyatuajë yëˈë nety myëdäjtypy ja ääw ayuk diˈib yajpatp mä Salmos”. Ja kiixy yˈëxpëjktsondakë Biiblyë ets yoˈoytsyondak reunyonk. *

18. ¿Tiko kyaj yˈoyëty tëgatsy nwinmäˈäygyojëm mä tuˈugë jäˈäy?

¹⁸ ¿Päätyëdaa Jesus jyënany ko të nety ja pëjtaˈaky tyëtsnë ets pëdëˈëganëp mët ko ttsojky ets nimayë jäˈäy pyanëjkxëdët? Kyaj. Pesë Biiblyë të nety tnaskäjpxë ko niwaanë jäˈäy diˈib mëbëkanëdëp (Fwank 12:37, 38). Jesus mbäädë nety tnijawë ti japˈäjtp mä jäˈäyë jyot kyorasoon ets nyijäˈäwëbë nety ko nimay kyaj tkupëkäˈändë tijaty yëˈë tukniˈˈijxëp (Mat. 9:4). Per oy dyuˈunëty, tyukmëˈijt tyukmëxoon ja Diosë yˈayuk niˈamukë jäˈäy, per diˈib mas pyudëjkë, yëˈë diˈib mëbëjkëdë. Kom ëtsäjtëm kyaj nnijäˈäwëm ti japˈäjtp mä jäˈäyë jyot kyorasoon, pääty kyaj yˈoyëty tëgatsy nwinmäˈäygyojëm ko nmëtmaytyakëm. Niˈigyën mbäät nwinmäˈäyëm ko mbäät ok tpanëjkxtë Jesus. Marc, tuˈugë misioneerë diˈib Burkina Faso, duˈun tnimaytyaˈaky: “Ja jäˈäy diˈibëts nˈijxypy ko mbäät wyimbety, kyaj net yˈokˈëxpëkanë. Per ja diˈibëts nˈijxypy ko tsip parë wyimbatët, yëˈë diˈib pojën wimbajtp. Tyäˈädë yëˈëts xytyukniˈˈijxëp ko mas oy ko yëˈë xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëmë Diosë myëjääw parë nbatëmë jäˈäy diˈib jyantsy nyijawëyaambyë tëyˈäjtën.”

19. ¿Wiˈix mbäät nˈijxëmë jäˈäy mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

¹⁹ Ko tim ogäˈänë jäˈäy nˈijxëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, waˈan nwinmäˈäyëm ko niwaanë diˈib yajpattëp extëm ja pëjtaˈaky diˈib të tyëtsnë ets ko mukanëp. Per oy ko njamyajtsëm extëmë Jesus tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty ko të ja pëjtaˈaky tyëtsnë, jaˈa njënäˈänëm, ko të ja tiempë tpatnë parë pyëdëˈëgët. Mbäädë jäˈäy dyajtëgatstë jyukyˈäjtën etsë net tpanëjkxtë Jesus. Pesë Jyobaa “tsuj” yajnaxëdë (Ageo 2:7). Pën duˈunë jäˈäy nˈijxëm extëmë Jyobaa etsë Jesus, ta njaygyukëyäˈänëm wiˈix yaˈix yajpäättë ets duˈunë net ndukmëtmaytyäˈägäˈänëm ja Diosë yˈayuk. Kyaj mbäät nwinmäˈäygyojëm tëgatsy mä ja jäˈäy, niˈigyën mbäät nwinmäˈäyëm ko ok pyanëjkxandëbë Jesus.