1-2. Eaa a Iesu i tuatua ai i teia ia Ioane 4:35, 36?

KUA aere a Iesu na roto i te aua kai titona. (Ioa. 4:3-6) Papa teia no te kokoti i roto i te a marama. Tuke rai te tuatua anga a Iesu: “Ka akateitei i to kotou mata, ka akara i te au koro ra; kua teatea ïa i teianei kua mou.” (E tatau ia Ioane 4:35, 36.) Eaa te aiteanga i tana tuatua?

² Tuatua a Iesu no te akaputuputuanga mai i te tangata. Akamanako ana i tei tupu. Noatu kare te ngati Iuda e tuatua ana ki to Samaria, kua tuatua ra a Iesu ki tetai vaine Samaria e kua akarongo maira aia! Ia Iesu e tuatua ra no te koro kua “teatea ïa i teianei kua mou,” kua aere mai tetai pupu Samaria kiaia. (Ioa. 4:9, 39-42) Karanga tetai tataanga Pipiria: “Te inangaro o te tangata . . . akaari maira te reira aite ratou mei te titona kua papa no te kokoti.”

3. Me akara koe i te tangata mei ia Iesu rai, akapeea koe me akatano i taau ka tuatua?

³ Akapeea te tangata taau e tutu aere ra i te nuti meitaki? Te manako ra ainei koe ia ratou mei te titona kua papa no te kokoti? Me koia ia, e toru apinga ka tupu. Mea mua, ka tutu aere koe ma te rapurapu. Te poto nei te tuatau kokoti; eiaa e kaimoumou taime. Te rua, ka  mataora koe i te kite i te tangata e ariu maira ki te nuti meitaki. Karanga te Pipiria: “Te rekareka [ra te tangata] i te tuatau mou.” (Isa. 9:2) Te toru, penei ka riro mai te tangata ei pipi, ka akatano koe i taau ka tuatua kia ariu mai ratou.

4. Eaa ta tatou ka apii mai mei te apotetoro ko Paulo?

⁴ Kare a Iesu i kopae ana i te iti tangata Samaria. Mari ra, kua akara aia ia ratou ei pipi. Ka anoano katoaia tatou kia akara i te tangata ei pipi na Karaiti. Akanoo a Paulo i tetai akaraanga meitaki no tatou. Eaa ta tatou ka apii mai? I teia atikara, ka uriuri tatou e kua mārama aia (1) i ta te tangata e irinaki ra, (2) ta ratou e inangaro ra, e te (3) e mamoe ratou na Iesu.

5. Eaa a Paulo i mārama ai i te tangata i te sunago?

⁵ E tutu aere putuputu ana a Paulo i ko i te sunago o te ngati Iuda. Ei akaraanga, i te sunago i Tesalonia, “ka toru akera sabati, i te māro anga atu [me kore akamārama anga aia ki te ngati Iuda] i te tuatua i tataia ra.” (Anga. 17:1, 2) Reka ana a Paulo i te aere ki te sunago. Utuutuia mai aia ei ngati Iuda. (Anga. 26:4, 5) Mārama a Paulo i te ngati Iuda no reira aia i tuatua ai kia ratou.—Phili. 3:4, 5.

6. Eaa te tuke i te tangata i te makete i Atene e te sunago ta Paulo i tutu aere?

⁶ Te arumaki anga te aronga takinokino ia Paulo kia oro mei Tesalonia e Berea, kua tae aia ki Atene. “Kua māro atura aia ki te ngati Iuda i roto i te sunago ra, e te aronga akamori Atua, i reira.” (Anga. 17:17) E tuke te tu o te tangata ia Paulo e tutu aere ra i te makete. Tei reira te aronga kimi kite, te au tangata ke, tei manako i ta Paulo tuatua ei “tuatua ou.” Karanga ratou kiaia: “E tuatua tu ke oki taau e apai mai ki to matou nei taringa.”—Anga. 17:18-20.

7. Ia Angaanga 17:22, 23, akapeea a Paulo te akatano anga i tana ka tuatua?

⁷ E tatau ia Angaanga 17:22, 23. Kua akatano a Paulo i tana ka tuatua ki te au tangata ke i Atene e ki te ngati Iuda i te sunago. Papu kua ui a Paulo kiaia uaorai, ‘Eaa ta te iti tangata Atene e irinaki ana?’ Akara meitaki aia i teia au ngai  e kua kite i te au peu akonoanga a te tangata. E oti, kimikimi a Paulo i tetai au irinakianga ka āriki ratou e kua akakite i te tuatua mou Pipiria. “Ei Kerititiano ngati Iuda, kite aia e kare te au Ereni e akamori ana i te Atua ‘mou’ o te ngati Iuda e te Kerititiano,” i na te tangata tata Pipiria ei, “tauta aia i te akamārama e kare te Atua i tuke ki to Atene.” Inangaro a Paulo i te akatano i tana ka tuatua ki te tangata. Akakite aia ki to Atene e no ko mai tana karere i te “Atua Kitea Kore,” ta ratou e akamori ra. Noatu e kare te au tangata ke i kite i te au Tuatua Tapu, kare a Paulo i tuku ana i te au. Mari ra, kua akaaite aia ia ratou ki te titona tei papa no te kokoti, e kua akatano i tana tuatua no te nuti meitaki.

8. (a) Akapeea koe e kite ei i te irinakianga o te tangata i taau ngai tutu aere? (e) Me karanga mai tetai tangata e akonoanga rai tana, eaa taau ka tuatua?

⁸ Mei ia Paulo rai, e akara meitaki. E akara eaa ta te tangata e irinaki ra i taau ngai tutu aere. Akapeea tetai te akamanea anga i tona are me kore motoka? Na tona ingoa, kakau, akamanea, e te tuatua e akakite mai i tana akonoanga? Penei kua akakite atu aia e akonoanga rai tana. Tupu anga teia ki te painia takake ko Flutura, pau aia e, “Kare au i aere mai kia māro i taku irinakianga, inara kia tuatua maru no teia tumu manako . . . ”

9. Eaa te au manako taau ka uriuri ki tetai tangata akonoanga?

⁹ Eaa te au tumu manako taau ka uriuri ki tetai tangata akonoanga? E kimi i te manako ka āriki mai aia. Penei te akamori ra aia okotai Atua, āriki aia e ko Iesu te Akaora o te tangata, e te irinaki ra aia te noo nei tatou i te tuatau openga. E uriuri i te au manako Pipiria te āriki ra ratou e te akakite maru i te reira.

10. Eaa ta tatou ka tauta i te rave, e eaa ra?

¹⁰ Akamaara kare te tangata e irinaki ana i te au apiianga a ta ratou akonoanga. Me kua kite koe i te akonoanga a te reira tangata, e ui eaa tana e irinaki ana. “I teia rā, e kairo ana te tangata i to ratou irinakianga ki te au apiianga kimi kite,” i na David ei, e painia takake i Autireria. Karanga a Donalta, i Albania e, “Aravei matou i tetai pae tei karanga e e akonoanga ta ratou, inara i muri akera kua akakite mai ratou e kare ratou e  irinaki ana i te Atua.” Akakite tetai taeake mitinari i Argentina e te irinaki ra tetai pae i te Toru Tai, inara kare ratou e irinaki ana e ko te Metua, te Tamaiti, e te vaerua tapu, okotai ïa Atua. “Kite anga au i teia e māmā ake i te tuatua no tetai apinga te āriki ra ratou,” i nana ai. No reira e ui eaa tikai ta te tangata e irinaki ra. Mei ia Paulo rai, “kua akaarite [koe] uaorai i te au mea katoa i te tangata ravarai nei.”—1 Kori. 9:19-23.

11. Ia Angaanga 14:14-17, akapeea a Paulo te oronga anga i tana karere ki te tangata i Lusetera?

¹¹ E tatau ia Angaanga 14:14-17. Kite a Paulo i ta te tangata e reka ra, e kua akatano i tana ka tuatua. Ei akaraanga, kare te tangata i Lusetera i kite i te Tuatua Tapu. No reira kua akatano a Paulo i tana ka tuatua kia mārama ratou. Tuatua aia no te kokoti anga meitaki e kia mataora te oraanga. Taangaanga aia i te au tuatua e te au akaraanga ka mārama te tangata e ka ariu mai.

12. Akapeea tatou e kite ei i ta te tangata e reka ra e kia akatano i ta tatou ka tuatua kia ratou?

¹² E kimi i te ravenga kia kite i ta te tangata e reka ra i toou ngai tutu aere e e akatano i taau ka tuatua kia ratou. Akapeea koe e kite ei ta te tangata e reka ra, ia koe e tuatua atura me kore i to ratou kainga? E akara meitaki. Penei te tanu tiare ra aia, te tatau puka ra, te maani ra i te apinga akaoro, e tetai angaanga ke. I te taime tau, e tuatua no runga i tana e rave. (Ioa. 4:7) Penei na tona kakau e aao ra, e kite ei koe noea mai aia, tana angaanga, e tana pupu tipoti e reka ana. “Akamata au i tetai pukapuka anga ki tetai tamaiti e 19 ona mataiti, te aao ra i te piriaro no tetai tangata imene rongonui,” i na Gustavo ei. “Ui atu au no te reira, akakite mai te tamaiti i te tumu i reka ai aia i tera tangata imene. Kua taki atu te reira pukapuka anga ki tetai  apii Pipiria, e i teianei, e taeake aia no tatou.”

13. Akapeea koe me oronga i te apii Pipiria kia rekaia mai te reira?

¹³ Me oronga koe kia apii i te Pipiria ki tetai ke, e akakite i te reira ma te oraora e te maru; e akaari mei teaa te tu o te apii e tauturu ra iaia. (Ioa. 4:13-15) Ei akaraanga, kua patiia a Poppy ki roto i te are o tetai vaine tei inangaro i te apii. Kite anga a Poppy i te pepa apii i runga i te paruru e e professor teia vaine, akakite aia e e apii ana tatou i te tangata na roto i tetai porokaramu apii Pipiria e te au uipaanga. Āriki te vaine i te apii, kua aere ki te uipaanga i tera mai rā, e kua aere ki te akaputuputuanga kotinga i muri mai. Okotai mataiti i muri mai, kua papetitoia aia. E ui kia koe uaorai: ‘Eaa ta te aronga taku e atoro ra e reka ana? Ka akakite ainei au i ta tatou porokaramu apii Pipiria kia reka mai ratou i te reira?’

14. Akapeea koe me akatano i te apii ki te tangata e apii ra?

¹⁴ I muri ake i te akamata anga i tetai apii Pipiria, e akapapa no te apii tataki tai, te akamanako anga e noea mai ratou e ta ratou e reka ra. Ia koe e akapapa ra, akamanako i te au irava taau ka tatau, te au vitio taau ka akaari, e te au akatutu anga taau ka taangaanga no te akataka i te au tuatua mou Pipiria. E ui kia koe uaorai, ‘Eaa tikai ta teia tangata apii e reka ra e kia pakia tona ngakau?’ (Mase. 16:23) I Albania, akakite tetai vaine te apii ra ki te painia ko Flora e, “Kare au e āriki i te apiianga o te tuakaouanga.” Kare a Flora i marō ana e kia irinaki aia i te reira. Akakite aia, “Mea mua, manako au e ka anoanoia aia kia kite i te Atua tei taputou mai i te tuakaouanga.” Mei te reira taime, kua apii meitaki a Flora i to Iehova aroa, pakari, e te ririnui i roto i ta raua apii. I muri mai, kua irinaki te vaine i te tuakaouanga. E Kite maroiroi aia i teianei no Iehova.

15. Ia Angaanga 17:16-18, eaa te tu o te tangata i Ereni taito tei manata a Paulo, e eaa aia i tuatua ua atu ei ki te tangata o Atene?

¹⁵ E tatau ia Angaanga 17:16-18. Kare a Paulo i akangaropoina ana i te tangata o Atene, noatu ta ratou akamorianga itoro, rave i te ainga tau kore, te kimi kite; kua tutu ua atu aia noatu kua akavaavaaia. Riro mai a Paulo ei Kerititiano, noatu “te takinga-kino, e te rave kino” i mua ana. (1 Timo. 1:13) Mei ta Iesu i kite ia Paulo, kite rai a Paulo i te tangata o Atene. Papu iaia.—Anga. 9:13-15; 17:34.

16-17. Eaa te akaari maira e ka riro te au tu tangata ke ei pipi na Karaiti? Oronga mai i te akaraanga.

¹⁶ I te anere mataiti mua, tukeke te tangata tei riro mai ei pipi na Iesu. Te tataanga a Paulo i tana reta ki te au Kerititiano i te oire Ereni ko Korinetia, karanga aia e e aronga kino e te rave angaanga tau kore tetai ia ratou i mua ana. Karanga katoa aia: “Mei te reira oki tetai papaki o kotou na: kua oreiia ra kotou.” (1 Kori. 6:9-11) Kua kite ainei koe e ka taui te reira aronga kia riro mai ei pipi?

¹⁷ I teia tuatau, e maata te inangaro ra i te taui kia riro mai ei pipi na Iesu. Ei akaraanga, kite mai a Yukina, e painia takake i Autireria, e ka ariu mai te au tu  tangata ki te karere Pipiria. Kite aia i tetai vaine kakau karukaru e tattoo tona, i roto i te opati o te real estate. “Emiemi rai au,” i na Yukina ei, “inara kua akamata au i te tuatua kiaia. Kite mai au e reka ana aia i te Pipiria e tetai o tona au tattoo e au irava no roto mai ia Salamo!” Akamata aia i te apii i te Pipiria e te aere ki te uipaanga. *

18. Eaa te tumu eiaa tatou e akava i te tangata?

¹⁸ Manako ainei a Iesu e kua papa te koro no te kokoti anga, no te mea kua tapapa atu aia e ka aru te tangata iaia? Kare. Akakite te Pipiria e iti ua te aronga te ka akarongo iaia. (Ioa. 12:37, 38) Na roto i te ravenga temeio, kite a Iesu i te ngakau o te tangata. (Mata. 9:4) Kua akono aia i te aronga tei irinaki, e kua tutu aere ki te katoatoa. E tutu aere tatou noatu kare tatou e kite i te ngakau o te tangata, e eiaa e akava atu i tetai tangata e te ngai e tutu aere ra tatou! Mari ra, e akara i te meitaki o te tangata. Karanga a Marc, e mitinari i Burkina Faso e: “Te aronga taku i manako e ka mako, akamutu ratou i te apii. Te aronga taku i manako e kare e mako ana, meitaki ta ratou apii. Apii tera iaku e e ngari ake i te tuku i to Iehova vaerua kia arataki ia ratou.”

19. Eaa to tatou manako i te tangata i ta tatou ngai tutu aere?

¹⁹ Me akaraia atu, penei kare e maata ana te tangata tei aiteia ki te titona kua papa no te kokoti. Akamaara i ta Iesu tuatua ki tana au pipi. E teatea te koro, kua papa no te kokoti. Ka taui rai te tangata kia riro mai ei pipi na Karaiti. Irinaki a Iehova e ka taui te tangata ei pipi “tei inangaroia.” (Haga. 2:7) Me akara tatou i te tangata mei ia Iehova e Iesu, ka kite tatou i to ratou tu e ta ratou e reka ra. Ka akara tatou ia ratou ei au taeake e te au tuaine a te tuatau ki mua, kare ei aronga ke.