1-2. Ko so mislindža o Isus ked phendža o lafija kola tane pisime ko Jovan 4:35, 36?

O ISUS phirdža prekalo poljija. Akava puti verovatno phirdža prekalo polje kaj o ječam tek počmindža te barjol (Jov. 4:3-6). Pana štar masek valjandže te nakhen, te šaj o ječam te čedel pe, a o Isus phendža: „Vazden tumare jačha hem dikhen o njive, sar tane zrela asi žetva.“ E manušendže na hine odmah jasno so o Isus mislindža odoleja so phendža. (Čitinen Jovan 4:35, 36.) So značindže odola e Isusese lafija?

² O Isus na mislindža so o usevija valjani te čeden pe, već ov vačerdža kotar manuša. Te dikha so ulo hari angleder odova so o Isus phendža. Iako o Jevreja na družindže pe e Samarićanencar, o Isus propovedindža jekha romnjače andi Samarija hem oj šundža le. U stvari, dži o Isus vačerdža ando poljija kola tane „zrela asi žetva“, but Samarićanija kola šundže e Isusestar kotar odija romni alje koro Isus te sikljon pobuter olestar (Jov. 4:9, 39-42). Jekh e biblijako priručniko ando akava izveštaj phenela: „Odova so o manuša odobor sig alje koro Isus hem so šundže le, mothovdža so on hine sar dživ kova tano spremno te ovel čedimo.“

3. Ako dikheja upro manuša sar o Isus, sar odova ka utičini ko to propovedibe?

³ Savo tano toklo stav premalo manuša kolendže propovedineja i šukar vest? Da li upro lende dikheja soj tane sar o dživ kova tano zrelo asi žetva? Trin buča ka mothoven da li isi tut asavko stav. Sar prvo, ked ka propovedine tu ka ovel tut osećaj so akija buti tani hitno. I žetva tani jekh ograničeno period, odolese ma našal to vreme. Sar dujto, ka ove bahtalo ked dikheja sar o manuša reagujinena ki šukar vest, sose ki Biblija pisini: „Radujinena pe o manuša ked tano vreme asi žetva“ (Is. 9:3). Sar trito, tu ka dikhe so svako manuš šaj te ovel e Isuseso učeniko. Odova ka dičhol ako hijan spremno te vačere e manušencar kotar odova so olen interesini.

4. So ko akava članko ka sikljova kotar o apostol Pavle?

 ⁴ Disave e Isusese sledbenikija šaj mislindže so o Samarićanija niked na ka oven e Isusese učenikija. Ama, o Isus na mislindža adžahar. Ov dikhlja so o Samarićanija šaj te oven olese učenikija. Isto adžahar, hem amen valjani te dikha so o manuša ko amaro područje šaj te oven e Hristese učenikija. O apostol Pavle ačhavdža amendže but šukar primer. So šaj te sikljova olestar? Ko akava članko ka dikha (1) sar ov sikljilo diso ando odova ko so verujinena o manuša kolendže propovedindža, (2) sar haljilo so olen interesini hem (3) sar dikhlja so on šaj te oven e Isusese učenikija.

5. Sose o Pavle šajindža te haljol e Jevrejen kolendže propovedindža ki sinagoga?

⁵ But putija, o Pavle propovedindža ko jevrejska sinagoge. Na primer, ko Solun, ki sinagoga „trin sabatija vačerdža olencar hem mothovdža lendže dokazija kotar Lila“ (Dela 17:1, 2). E Pavlese verovatno na hine pharo te propovedini ki sinagoga. Ov barilo sar Jevrejin (Dela 26:4, 5). Sebepi so haljilo sar o Jevreja razmislinena, ov šajindža uverljivo te propovedini olendže (Fil. 3:4, 5).

6. Sar o manuša kolendže o Pavle propovedindža ko trg ki Atina hine averčhane kotar o manuša ki sinagoga?

⁶ Sebepi o protivnikija, o Pavle morandilo te našel kotar o Solun, a palo odova hem andi Verija hem adžahar reslja ki Atina. Palem, ov ki sinagoga „vačerdža e Judejconencar hem avere manušencar kola verujinena ko Devel“ (Dela 17:17). Ko trg, o Pavle hine le prilika te propovedini e manušendže kola hine averčhane. Maškaro lende hine o filozofija hem o nejevreija kola mislindže so o Pavle propovedini olendže disavo „nevo sikljovibe.“ On phendže lese: „Vačereja amendže buča kolendar niked na šundžam“ (Dela 17:18-20).

7. Premalo Dela 17:22, 23, sar o Pavle prilagodindža po način sar propovedindža?

⁷ Čitinen Dela apostolska 17:22, 23. O Pavle na propovedindža ko isto način e nejevrejendže ki Atina hem e Jevrejendže ki sinagoga. Verovatno o Pavle pučlja pe: „Ko so verujinena o manuša ki Atina?“ Ov pažljivo posmatrindža i okolina hem zapazindža kola religiozna običaja o manuša ičerena. Palo odova, ked manglja te vačeri olencar kotar o čačipe ando e Devleso Lafi, ov vačerdža kotar buča kola tane olendže zajednička hem kola on već pendžarena. Jekh e biblijako priručniko phenela: „O Pavle hine  Jevrejin hem hrišćanin hem haljilo so o Grcija kola tane paganija na obožavinena jekhe čačutne Devle sar o Jevreja hem hrišćanja. Ov manglja te mothovi so o Devel kastar ov vačeri nane disavo stranco e manušendže ki Atina.“ Odolese, o Pavle hine spremno te prilagodini po način sar propovedini. E manušendže ki Atina, ov phendža so i poruka kotar koja ov vačeri avela ando Devel kole na pendžarena a kole mangena te obožavinen. Iako e nejevrejendže na hine pendžarutno e Devleso Lafi, o Pavle na mislindža so on niked na ka oven hrišćanja. Umesto odova, ov dikhlja so on tane sar o dživ kova tano spremno asi žetva hem prilagodindža po način sar propovedindža lendže i šukar vest.

8. (a) Sar šaj te džane ko so verujinena o manuša ko to područje? (b) Ako neko phenela so isi le pi vera, so šaj te phene lese?

⁸ Sar o Pavle, pažljivo posmatrin i okolina. Dikh o buča kola ka pomožinen tuče te haljove ko so verujinena o manuša ko to područje. Da li o stanari isi le disave ukrasija ko čher ja ko vorda? Da li oleso nav, urajbe, frizura ja lafija kola koristini mothovena ki koja religija tano? Šaj kokri o manuš phendža tuče ki koja religija pripadini. Ked odova desindža pe jekha phenjače koja vičini pe Flutura hem koja služini sar specijalno pionir, oj odgovorindža: „Me na mangava te čhivav tu zorjeja te verujine ko odova ko so me verujinava, već mangava te vačerav tuvaja kotar...“

9. Kotar kola teme šaj te vačere nekasa ko verujini ko Devel?

⁹ Sostar šaj te vačere nekasa ko verujini ko Devel? Šaj te vačere kotar disave zajednička teme. Šaj hem ov obožavini samo jekhe Devle, šaj priznajini so o Isus tano amaro Spasitelj hem šaj verujini so živinaja ko vreme ked pana hari ka avel o krajo e lošnipase. Koristin o buča ko kola verujinena solduj te šaj te mothove lese e biblijaki poruka ko jekh zanimljivo način.

10. So valjani te trudine tut te haljove hem sose?

¹⁰ Ma te bistre so o manuša šaj na verujinena ko sa so olengi religija sikavi. Odolese, iako haljiljan ki koja religija tani odija osoba, trudin tut te haljove ko so oj čače verujini. Amaro phral o Dejvid, kova tano specijalno pionir ki Australija, phenela: „Avdije but manuša na odvojinena i manušikani mudrost kotar olenge verovanja.“ Amari phen, i Donalta koja služini ki Albanija phenela: „Disave manuša phenena so isi len pikli vera, ama palo odova priznajinena so hor ano vilo na verujinena ko Devel.“ Jekh amaro phral kova služini sar misionar ki Argentina, zapazindža so disave manuša, iako phenena so verujinena ko Trojstvo, ipak na verujinena so o Dad, o Čhavo hem o sveti duh tane jekh Devel. Ov phenela: „Ked odova džaneja,  tuče tano polokho te vačere odole manušeja kotar zajednička buča.“ Odolese, de sa tutar te haljove ko so o manuša čače verujinena. Tegani, sar o Pavle hem tu sa e manušendže ka ove sa (1. Kor. 9:19-23).

11. Premalo Dela apostolska 14:14-17, sar o način ko kova o Pavle vačerdža privucindža e manušen kotar i Listra?

¹¹ Čitinen Dela apostolska 14:14-17. O Pavle haljilo so interesujini e manušen hem sebepi odova ov prilagodindža po način sar propovedindža. Na primer, o manuša kolencar vačerdža ki Listra džandže hari kotar e Devleso Lafi, a disave na džandže ništa. Odolese, o Pavle vačerdža kotar buča kola on šaj te haljon. Ov vačerdža kotar i žetva hem kotar odova so hijam čerde te uživina ko dživdipe. O Pavle koristindža lafija hem primerija kola o manuša šajindže lokho te haljon.

12. Sar šaj te haljove so interesini dijekhe manuše hem sar šaj te prilagodine toklo uvod?

¹² Ov razborito te šaj te haljove so interesini e manušen ko to područje hem prilagodin to uvod. Dži aveja dži o udara, sar šaj te džane so interesini odole manuše? Palem, važno tano pažljivo te posmatrine i okolina. Šaj o manuš tano ki bašta, čitini dijekh knjiga, popravini o vorda ja čerela diso aver. Šaj te počmine te vačere oleja kotar odova so čerela (Jov. 4:7). Čak o način sar o manuš uravi pe šaj te mothovi amendže kotar kova narodo avela, so čerela ja kova tano oleso omiljeno sportsko tim. Amaro phral, o Gustavo, phenela: „Počmindžum te vačerav jekhe čhaveja kova hine le 19 berš hem ki olesi majca hine slika kotar jekh pendžarutno pevači. Vačerdžam kotar odova pevači hem phendža maje sose mangela le. Ko krajo, počmindžum te proučinav oleja hem akana ov tano amaro phral.“

13. Ked nekase nudineja e biblijako kurs sar šaj te podstaknine le te mangel te proučini?

¹³ Ked nekase nudineja e biblijako kurs, tu šaj te podstaknine le te mangel te proučini, adžahar so ka mothove lese sar e biblijako kurs ka koristini lese (Jov. 4:13-15). Ked jekh amari phen, posetindža jekha romnja, oj vičindža la te khuvel andre. Ked  ko zido dikhlja diploma, amari phen haljilji so akija romni tani profesorka koja sikavi averen. Odolese, naglasindža so hem amen sikavaja e manušen. Oj phendža so odova čeraja adžahar so proučinaja e manušencar i Biblija hem prekalo amare sastankija. I romni prihvatindža e biblijako kurs, dive palo odova dželji ko sastanak hem sig palo odova hine ko amaro pokrajinsko sastanko. Berš dive palo odova, oj krstindža pe. Odolese, puč tut: „So interesini e manušen kolen posetinava? Ked vačerava olendže sar izgledini jekh biblijako kurs, da li vačerava ko način kova ka čhivel len te mangen te proučinen?“

14. Sar šaj svakone manušese te prilagodine e biblijako kurs?

¹⁴ Ked počmineja te proučine i Biblija nekasa, svako puti pripremin tut šukar. Razmislin kotar e manušesi porodica, kotar odova so džanela hem so na džanela, kotar odova so nakhlja ko dživdipe hem so interesini le. Dži pripremineja tut, razmislin kola stihija ka čitine, kola filmija ka mukhe hem kola primerija ka koristine te šaj te objasnine disavo e biblijako čačipe. Puč kokri tut: „So posebno ka sviđini pe akale manušese hem so ka utičini ko oleso vilo?“ (Posl. 16:23). Ki Albanija, amari phen, i Flora, proučindža jekha romnjaja. Odija romni phendža: „Hine maje pharo te verujinav ko uskrsenje.“ I Flora na manglja silaja te čhivel e romnja te verujini ko uskrsenje. I Flora phenela: „Haljiljum so angleder te počmini te verujini ko uskrsenje, oj valjani te džanel koj tano odova Devel kova dela po lafi so jekh dive ka ovel uskrsenje.“ Odolese, svako puti i Flora trudindža pe te vačeri pobuter ando e Jehovaso mangipe hem andi olesi mudrost hem moć. Kasnije, odija romni barjačerdža pi vera ko uskrsenje. Akana oj tani revno e Jehovaso svedoko.

15. (a) Premalo Dela apostolska 17:16-18, sar upro Pavle utičindža odova so čerdže o manuša ki Atina? (b) Sose ov na vazdindža pe vasta ando Atinjanija?

¹⁵ Čitinen Dela apostolska 17:16-18. O Pavle na vazdindža pe vasta ando Atinjanija iako on ki pi diz hine len but idolija, hine nemoralna manuša hem ičerdže i pagansko filozofija. Ov na čhinavdža te propovedini lendže iako on but putija uvredindže le. Kokri o Pavle ulo hrišćanin iako angleder „but lošno vačerdža protiv o Devel, progonindža olese narodo hem hine but ponosno“ (1. Tim. 1:13). Sar so o Isus verujindža so o Pavle šaj te ovel oleso učenik, isto adžahar hem o Pavle verujindža so o Atinjanija šaj te oven e Isuse učenikija. Ov hine le svako razlog upro lende te dikhel ko asavko način (Dela 9:13-15; 17:34).

16-17. So mothovi so sa o manuša šaj te oven e Hristese učenikija? Vačer jekh primer.

¹⁶ Ko prvo veko, sa manuša bizo obzir kotar avena, so čerena ja ko so verujinena, ulje e Isusese učenikija. Ked o Pavle pisindža e hrišćanendže kola živindže ki grčko diz Korint, ov phendža so disave phralja hem phenja angleder hine kriminalcija hem nemoralno živindže. Palo odova, ov phendža: „A disave tumendar hine asavke, ama thovde hijen“ (1. Kor. 6:9-11). Da li bi hem tu mislineja so odola manuša šaj te promeninen pe hem te oven e Isusese učenikija?

¹⁷ Avdije, but manuša tane spremna te čeren promene ko poklo dživdipe te šaj te oven e Isusese učenikija. Na primer, ki Australija, amari phen, i Jukina, koja služini sar specijalno pionir, haljilji so o manuša kotar sa o narodija šaj te prihvatinen i šukar vest. Jekh dive, ki agencija aso nekretnine, oj dikhlja so jekh terni romni isi la nekobor tetovaže hem so uravi but buvle šeja. I Jukina phenela: „Ko početko, mislindžum man  da li te vačerav olaja ja na, ama palo odova ipak čerdžum odova. Odija romni hine odobor zainteresovano asi Biblija so hine la tetovirime disave stihija ando psalmija!“ Akija romni počmindža te proučini hem te džal ko amare sastankija. *

18. Sose na valjani te sudina e manušendže?

¹⁸ Ked o Isus phendža so o polja tane spremna asi žetva, da li odoleja mislindža so but manuša ka oven olese sledbenikija? Na. Ko e Devleso Lafi pisini so samo hari manuša ka verujinen upro leste (Jov. 12:37, 38). Uzo odova, o Isus džandža soj tano svakonese ko vilo (Mat. 9:4). Iako o Isus posvetindža pe okolendže kola hine len vera upro leste, ov ipak revno propovedindža sarinendže. Amen našti te džana soj tano nekase ko vilo hem odolese na valjani nikase te sudina. Umesto odova, dikh upro manuša sar upro okola kola šaj te oven e Isusese učenikija. Amaro phral, o Mark, kova služini sar misionar ki Burkina Faso, phenela: „Iako but putija dičhola so disave manuša ka napredujinen, umesto odova, on prestajinena te proučinen. A odola manuša kolendar mislindžum so na ka napredujinen, but šukar napredujinena. Odolese sikljiljum soj tano pošukar te dozvolina te vodini amen e Jehovaso duho.“

19. Sar valjani te dikha upro manuša?

¹⁹ Šaj te dičhol so nane but manuša kola tane sar dživ zrela asi žetva, ama ma te bistre o lafija kola o Isus phendža pe učenikonendže. Ked phendža so o polja tane parne, odova značindža soj tane spremna asi žetva. O manuša šaj te promeninen pe hem te oven e Hristese učenikija. Ko sa odola manuša, o Jehova dikhela sar „blago“ (Ag. 2:7). Ako hem amen upro manuša dikhaja sar o Jehova hem o Isus, pobuter ka sikljova olendar hem kotar odova so olen interesini. Tegani, na ka dikha len sar strancija, već sar manuša kola šaj te oven amare phralja hem phenja.