1. ¿Mbaʼépa heʼi la Biblia Jehováre, ha mbaʼérepa ñanembopyʼaguapy upéva?

¿NDÉPA reipota la hénte ndehusga nde pire kolór rehe, neporã térã ndevai haguére, o ndekyra térã ndepiru haguére? Katuete nandegustamoʼãi. Ajépa ñanembopyʼaguapy jaikuaávo Jehová nañandehusgaiha umi mbaʼe jahechávare. Por ehémplo, proféta Samuel ohechárõ guare Jesé raʼykuérape, haʼe ndohechái vaʼekue upe Jehová ohecháva. Jehová heʼi vaʼekue Samuélpe peteĩva umi Jesé raʼykuéragui oikotaha rréi de Israel. Péro, ¿mávaguipa? Samuel ohechárõ guare Eliábpe, haʼéva Jesé raʼy ypykue, heʼi: “Katuete péva hína la Jehová oiporavóva rreirã”. Eliab ipínta porãiterei voi ha upévare Samuel opensa chupe ojeporavotaha rreirã. “Péro Jehová heʼi Samuélpe: ‘Ani remaña la ipíntare térã ijyvate haguére, pórke che ndaiporavói chupe’”. ¿Mbaʼépa ñaaprende upévagui? Jehová osegi heʼi chupe: “Peẽ pejesegi la pehechávarente, péro Jehová ohecha umi hénte korasõme oĩva” (1 Sam. 16:1, 6, 7).

2. Heʼiháicha Juan 7:24-pe, ¿mbaʼérepa ndajahusgái vaʼerã peteĩ persónape ipíntarente? Emoĩ peteĩ ehémplo.

² Ñande ñaneimperfékto rupi, pyʼỹinte pyaʼe jahusga ótrope umi mbaʼe jahechávarente (elee Juan 7:24). Péro ndaikatúi jaikuaa heta mbaʼe peteĩ persónagui umi mbaʼe jahechávarente. Por ehémplo, peteĩ doktór ivaletereíramo jepe, ndaikatumoʼãi oikuaa mbaʼépa oreko ipasiénte omañánteramo hese. Haʼe ojapysaka porã vaʼerã ipasiéntere oikuaaséramo mbaʼe mbaʼasýpa oreko raʼe oikóvo, mbaʼéichapa oñeñandu térã mbaʼe síntomapa oreko. Pe doktór ikatu voi ojapoka chupe rradiografía ohecha hag̃ua pe pasiénte retepy. Ndojapóiramo koʼã mbaʼe, pe doktór ikatu ndojasertái mbaʼeichagua mbaʼasýpa oreko ipasiénte. Upéicha avei, ñande ndaikatúi jaikuaa porã ñane ermáno ha ermanakuérape ñamañánteramo ipíntare. Ñañehaʼã vaʼerã jahecha mombyryve, jaikuaa mbaʼeichagua  persónapa hikuái. Jaikuaa ningo ñande ndaikatuiha jahecha mbaʼépa oĩ ñande rapichakuéra korasõme, upévare ndaikatumoʼãi jaikuaa chupekuéra Jehová oikuaaháicha. Upéicharõ jepe, ñande jajapokuaa ikatúva guive jasegi hag̃ua Jehová ehémplo. ¿Mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva?

3. ¿Mbaʼéichapa umi ehémplo bíblico ñaanalisátava ko artíkulope ñanepytyvõta jasegi hag̃ua Jehová ehémplo?

³ ¿Mbaʼéichapa Jehová otrata isiervokuérape? Haʼe ohendu chupekuéra. Oreko enkuénta umi mbaʼe ohasa vaʼekue ha ontende isituasionkuéra, ha avei oiporiahuvereko chupekuéra. Ñaanalisáta mbaʼéichapa Jehová otrata vaʼekue Jonás, Elías, Agar ha Lótpe, ha jahechami mbaʼéichapa ikatu jasegi Jehová ehémplo jatrata jave ñane ermáno ha ermanakuérape.

4. ¿Mbaʼérepa ikatu hína ñande ñapensa vai Jonás rehe?

⁴ Ñande ndajaikuaái rupi añetehápe mbaʼe situasiónpepa ojecha vaʼekue Jonás, ikatu ñapensa ndaikatuiha jajerovia hese ha jaʼe voi hese naiñeʼẽrenduiha. Chupe ningo Jehovaite voi omanda vaʼekue heʼi hag̃ua umi Niniveguápe oñehunditaha. Péro ojapo rangue upe ojeʼéva chupe, Jonás ojupi peteĩ várkope ha oho ótro ladoite “okañy hag̃ua Jehovágui” (Jon. 1:1-3). ¿Ndépa remeʼẽ jeýne raʼe Jonáspe ótra oportunida okumpli hag̃ua iñasignasión? Ajépa nderejaposemoʼãi upéva. Péro Jehová opensa kuri Jonás omereseha ótra oportunida (Jon. 3:1, 2).

5. ¿Mbaʼépa jaikuaave Jonásgui jaleévo umi mbaʼe heʼi vaʼekue Jonás 2:1, 2, 9-pe?

⁵ Jonás oñemboʼérõ guare Jehovápe, ohechauka mbaʼeichagua persónapa haʼe (elee Jonás 2:1, 2, 9). Katuete ningo Jonás oñemboʼe vaʼekue Jehovápe heta vése. Péro pe orasión haʼe ojapo vaʼekue pe pira rye guive, ñanepytyvõ ñamombaʼeve hag̃ua Jonáspe ha ani hag̃ua ñapensánte haʼe odipara hague iñasignasióngui. Umi mbaʼe heʼi vaʼekuére jahechakuaa haʼe iñumílde, ijagradesído ha ojedesidíma hague iñeʼẽrendutaha Jehovápe. Upévare nañanesorprendéi Jehová ndojesarekói hague Jonás ojapo vai vaʼekuére, síno okontesta chupe iñemboʼe ha osegi ojevale hese iprofétaramo.

6. ¿Mbaʼérepa ovale la péna ñañehaʼã ñahendukuaa ñande rapichakuérape?

⁶ Ñahendukuaa hag̃ua ñande rapichápe tekotevẽ ñaneumílde ha ñanepasiénsia. Koʼág̃a jahecháta mbohapy rrasón ohechaukáva iporãha ñañehaʼã jajapo upéva. Primero, nañapensavaimoʼãi ñande rapicháre pyaʼeterei. Segundo, jaikuaáta mbaʼéichapa oñeñandu ñane ermanokuéra ha mbaʼérepa odesidi ojapo peteĩ mbaʼe, ha upéva ñanepytyvõta ñañemoĩ hag̃ua ilugarpekuéra. Ha tercero, ñande ñapermitíramo ñane ermáno oñeʼẽ, ikatu hína ñaipytyvõ chupe  haʼe voi ontende hag̃ua mbaʼéichapa oñeñandu. Sapyʼánte ningo ni ñande nañañentendéi, ha ñañeʼẽ rire umi mbaʼe ñañandúvaremante jaikuaa la ojehúva ñandéve (Prov. 20:5). Peteĩ ansiáno oĩva Ásiape heʼi: “Chemanduʼa peteĩ vuéltape añeʼẽ hague, ahendupa mboyve la oikóva. Peteĩ ermánape haʼe tekotevẽha okomenta porãve rreunionhápe. Upéi aikuaa pe ermánape ijetuʼuetereiha olee hag̃ua ha hetaiterei oñehaʼã vaʼerãha jepi okomenta hag̃ua”. Ajépa iñimportantete peteĩ ansiáno ‘ohendu porã la oikóva’ omeʼẽ mboyve peteĩ konsého (Prov. 18:13).

7. ¿Mbaʼéichapa Jehová otrata vaʼekue Elíaspe ha mbaʼépa ñanemboʼe upéva?

⁷ Ñane ermáno ha ermanakuéra apytépe oĩ umi ijetuʼuetereíva chupe oñeʼẽ hag̃ua umi mbaʼe oñandúvare. Ikatu hína upéicha umi mbaʼe ohasa vaʼekue káusare térã upéichante voi ilája. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ifasilve hag̃ua chupekuéra omombeʼu ñandéve mbaʼéichapa oñeñandu? Ñanemanduʼákena mbaʼéichapa Jehová otrata vaʼekue Elíaspe okañýrõ guare Jezabélgui. Upérõ haʼe nomombeʼúi kuri ensegída Jehovápe mbaʼéichapa oñeñandu, heta día haguépe raẽ Elías omombeʼupaite Itúa yvagapeguápe la oñandúva. Upéicharõ jepe Jehová ohendu porã chupe. Upéi Haʼe omokyreʼỹ Elíaspe ha omeʼẽ chupe peteĩ traváho iñimportánteva ojapo hag̃ua (1 Rey. 19:1-18). Ikatu ningo heta tiémpo haguépe raẽ ñane ermáno ha ermanakuéra okonfia ñanderehe, ikatu hag̃uáicha omombeʼu ñandéve mbaʼéichapa oñeñandu. Péro ñande ñanepasiénsiaramo Jehováicha, mbeguekatúpe okonfiátama ñanderehe ha omombeʼúta ñandéve la ohasáva, ha haʼekuéra ojapo vove upéva, ñande ñahendu porã vaʼerã chupekuéra.

8. Heʼiháicha Génesis 16:7-13, ¿mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ rakaʼe Agárpe?

⁸ Sarái siérva Agar ningo ofalla vaʼekue oiko rire chugui Abrán rembireko. Agar hyeguasu rire oñepyrũ oapoʼi Saráipe, pórke haʼe naimembýi. Sarái okastiga Agárpe, ha upévare haʼe okañy chugui ha oho mombyry (Gén. 16:4-6). Ñande ñaneimperfékto rupi, ikatu ñapensa Agar ijorgullósa hague ha omereseha voi ojetrata chupe upéicha. Péro Jehová nopensái vaʼekue upéicha Agar rehe. Haʼe omondo peteĩ ánhel hendápe, ha pe ánhel otopárõ guare Agar rehe oipytyvõ chupe okambia hag̃ua ha ovendesi chupe. Agar ohechakuaa Jehová ojesareko hague hese oikóvo ha oikuaaha opa mbaʼe ohasáva. Upéva omomýi chupe heʼi hag̃ua Jehovápe: “Nde ningo Ñandejára ohecháva opa mbaʼe” (elee Génesis 16:7-13).

9. ¿Mbaʼépa Jehová oreko vaʼekue enkuénta otrata hag̃ua Agárpe mborayhúpe?

⁹ ¿Mbaʼépa Jehová ohecha rakaʼe Agar rehe? Haʼe oikuaa umi mbaʼe Agar ohasa vaʼekue ha entéro mbaʼe tekotevẽ vaʼekue oaguanta (Prov. 15:3). Agar ningo peteĩ egipcia oiko vaʼekue peteĩ hebreo rógape. Upévare oiméne haʼe sapyʼánte oñandu ndojehayhuiha chupe upépe, ha ojetrataha chupe extráñoicha. Oiméne ohechagaʼu avei ihentekuérape ha iválle. Ha Abrán oreko vaʼekue avei ótro hembireko, ndahaʼéi haʼénte. Peteĩ tiémpore, unos kuánto Jehová siervokuéra ifiélva heta hembireko vaʼekue. Péro upéva ndahaʼéi vaʼekue la Jehová oipotáva iñepyrũme yvyporakuérape g̃uarã (Mat. 19:4-6). Upévare ndajahecharamói ko situasión pyʼỹinte omoprovléma hague chupekuéra, por ehémplo peteĩ famíliape ikatu oĩ iselósova ha ipyʼaróva. Jehová ohechakuaa vaʼekue oĩ vaiha Agar oapoʼírõ guare Saráipe, péro haʼe ontende avei Agar oñandúva ha ohasáva, upévare otrata chupe mborayhúpe.

10. ¿Mbaʼéichapa ikatu jaikuaa porãve ñane ermáno ha ermanakuérape?

¹⁰ Ñande ikatu jasegi Jehová ehémplo ñañehaʼãramo ñantende ñane ermáno ha ermanakuérape. Jaikuaa porãvékena chupekuéra. Ñañemongeta hendivekuéra oñepyrũ mboyve ha opa rire umi rreunión, ñasẽ hendivekuéra predikasiónpe, ha ikatúma guive ñainvita chupekuéra okaru hag̃ua  ñanendive. Jajapóramo upéicha, ikatu hína ñañesorprende, por ehémplo jahechakuaáta peteĩ ermána ñaimoʼã vaʼekue ijayha añetehápe hiʼotĩnteha, peteĩ ermáno ipláta hetáva naimaterialistaiha síno ipojeraitereiha, ha peteĩ túa térã sy pyʼỹinte og̃uahẽva jepi ifamiliakuéra reheve tárde rreunionhápe orekoha hógape peteĩ oñemoĩva hese (Job 6:29). Péro ñañatende vaʼerã avei ani hag̃ua ‘ñañentremete ótro ojapóvare’ (1 Tim. 5:13). Upéicharõ jepe, iporã jaikuaave ñane ermáno ha ermanakuérape ha mbaʼépa ohasa hikuái. Upéva ñanepytyvõta ñantende porãve hag̃ua chupekuéra.

11. ¿Mbaʼérepa iñimportantete umi ansiáno oikuaa porã umi ermáno ha ermanakuérape?

¹¹ Koʼýte ansianokuéra oñehaʼã vaʼerã oikuaa porã umi ermáno ha ermanakuéra oservívape ha oñangarekóvare hína. Por ehémplo, peteĩ ermáno hérava Arturo oservi vaʼekue oikóvo superintendénte de sirkuítoramo. Haʼe oho ótro ansiáno ndive ovisita hag̃ua peteĩ ermána haʼetévape hiʼotĩetereíva, ha upéi omombeʼu: “Upépe roikuaa iména omano hague unos kuánto áño omenda haguépente hikuái. Ha ijetuʼuetereíramo jepe, haʼe omongakuaa porã mokõi imembykuñáme koʼag̃aite peve ohayhu ha ifiélva Jehovápe. Péro koʼág̃a pe ermána ndohechaporãvéima ha oreko depresión. Upéicharõ jepe, haʼe osegi ohayhu Jehovápe ha ojerovia mbarete hese. Ore rohechakuaa ikatuha roaprende hetaiterei mbaʼe ko ermána ehémplo porãitégui” (Filip. 2:3). Ko superintendénte de sirkuíto ningo osegi kuri Jehová ehémplo. Jehová oikuaa isiervokuéra ifiélvape ha mbaʼépa ombohasa asy hína chupekuéra (Éx. 3:7). Umi ansiáno oikuaa porãva iñermanokuérape ikatu hína oipytyvõ porãve chupekuéra.

12. ¿Mbaʼéichapa peteĩ ermánape oipytyvõ oikuaa porãve ótra ermána ikongregasionguápe?

¹² Sapyʼánte oĩ ermáno térã ermána ñanemorrenegaʼíva jepi, péro jaikuaáramo mbaʼépa ohasa vaʼekue ifasilvéta ñandéve ñañemoĩ hag̃ua ilugárpe. Por ehémplo peteĩ ermána oikóva Ásiape heʼi: “Peteĩ ermána che kongregasiongua ningo hatãiterei oñeʼẽ, ha apensa hese imaledukadaha. Péro upéi asẽ hendive predikasiónpe ha omombeʼu chéve haʼe anteve ituakuérandi ovende hague merkádope pira. Upévare haʼe hatãmante oñeʼẽ vaʼerã ohendu hag̃ua chupe umi hénte ohóva ombaʼejogua”. Upéi ko ermána heʼive: “Aaprende aikuaa porãve vaʼerãha che ermanokuérape ikatu hag̃uáicha antende porãve chupekuéra”. Sapyʼánte ningo ndahaʼéi la ifasilpáva jaikuaa porãve hag̃ua ñane ermáno ha ermanakuérape. Péro jajapóramo la Biblia heʼíva ha ñañehaʼã japorohayhu ñane korasõ mbytete guive, jasegíta hína Jehová ehémplo, pórke haʼe ohayhu ‘opaichagua persónape’ (1 Tim. 2:3, 4; 2 Cor. 6:11-13).

13. Heʼiháicha Génesis 19:15, 16, ¿mbaʼépa ojapo umi ánhel Lot omakaneaitereírõ guare, ha mbaʼérepa?

¹³ Peteĩ moménto iñimportantetereívape, Lot imbegue kuri ojapo hag̃ua Jehová heʼíva. Mokõi ánhel oho hendápe ha heʼi chupe oguenohẽ hag̃ua Sodómagui ifamíliape. ¿Mbaʼérepa heʼi chupe upéicha? Umi ánhel heʼi: “Ore rohundíta hína ko lugár” (Gén. 19:12, 13). Al día sigiénte Lot ha ifamília oĩ gueteri hógape. Upévare umi ánhel oavisa jey chupe la oikótava. Péro Lot “omakaneaiterei osẽ hag̃ua”. Upévare ñande ikatu ñapensa Lótpe noimportái hague la Jehová heʼíva, térã jaʼe voi hese naiñeʼẽrendúi hague. Upéicharõ jepe, Jehová ndoperdéi la esperánsa hese, síno lomímonte oñehaʼã oipytyvõ chupe ojesalva hag̃ua. “Jehová imbaʼeporã rupi Lot ndive”, umi ánhel ojagarra chupe ha ifamíliape ipógui ha oguenohẽ chupekuéra pe siudágui (elee Génesis 19:15, 16).

14. ¿Mbaʼérepa oiméne Jehová oiporiahuvereko rakaʼe Lótpe?

¹⁴ Jehová oiméne oiporiahuvereko rakaʼe Lótpe heta mbaʼére. Oiméne Lot okyhyje raʼe umi hénte oikóvagui pe siuda jerére ha upévare ndohejaséi kuri pyaʼe la hóga. Péro oĩ vaʼekue avei heta mbaʼe ikatúva oapeligra chupekuéra. Por ehémplo namombyrýi Sodómagui oĩ vaʼekue umi póso oĩháme vléke, ha Lot oiméne oikuaa rakaʼe mokõi rréi oho hague hoʼa upépe (Gén. 14:8-12). Lot ningo oreko vaʼekue hembireko ha itajyrakuéra, upévare katuete ojepyʼapýne hesekuéra. Avei haʼe irríko vaʼekue ha oiméne hóga porã rakaʼe Sodómape (Gén. 13:5, 6). Péro ni peteĩva umi mbaʼe ndahaʼéi vaʼekue la iñimportantetereíva ojoko hag̃ua Lótpe pono pyaʼe iñeʼẽrendu Jehovápe. Upéicharõ jepe, Jehová ndojesarekói Lot fállare síno ohecha chupe ‘peteĩ kuimbaʼe ihústovaramo’ (2 Ped. 2:7, 8).

15. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã jahusga rangue peteĩ persóna ojapóva?

¹⁵ Jaiko rangue jahusga umi mbaʼe ojapóva peteĩ persóna, iporãvéta ñañehaʼãmbaitéramo ñantende mbaʼéichapa haʼe oñeñandu. Peteĩ ermána oikóva Európape hérava Verónica oñehaʼã vaʼekue ojapo upéva. Haʼe heʼi: “Oĩ vaʼekue peteĩ ermána haʼetévaicha siémpre ipirevaíva. Haʼe ndojeheʼái voi avavére. Sapyʼánte akyhyje añeʼẽ  hag̃ua chupe, péro upéi apensa che aimérire isituasiónpe, aipotáta avei peteĩ che amigarã. Upémarõ adesidi aporandu chupe mbaʼéichapa oñeñandu, ha haʼe oñepyrũ omombeʼupaite chéve la oñandúva. Koʼág̃a ningo antende porãvéma chupe”.

16. ¿Mbaʼérepa jajerure vaʼerã Jehovápe tañanepytyvõ ñañemoĩ hag̃ua ñande rapicha lugárpe?

¹⁶ Jehová añoite hína upe ikatúva ñanentende porã (Prov. 15:11). Upévare jajerurékena Jehovápe tañanepytyvõ jahecha hag̃ua ñande rapichakuérape haʼe ohechaháicha chupekuéra, ha jaikuaa hag̃ua mbaʼéichapa ikatu jahechauka jaiporiahuverekoha chupekuéra. Peteĩ ermána hérava Ángela ojapo kuri upéva, haʼe oñemboʼe Jehovápe ha upéva oipytyvõ chupe oñemoĩ hag̃ua hapicha lugárpe. Umi ermanokuéra ikongregasionpeguápe ijetuʼueterei kuri ojogueraha porã hag̃ua peteĩ ermánandi. Ángela heʼi: “Ifásilta kuri akritika pe ermánape ha nañeʼẽvéintema chupe. Péro upéi ajerure Jehovápe chepytyvõmi hag̃ua ikatu hag̃uáicha antende ko ermánape”. ¿Oipytyvõ piko raʼe Jehová Ángelape? Haʼe heʼi: “Rosẽ oñondive predikasiónpe ha upéi ropyta roñeʼẽ heta órare. Ahendu ha aiporiahuvereko chupe. Koʼág̃a g̃uarã ahayhuve ko ermánape ha ajedesidíma aipytyvõtaha chupe”.

17. ¿Mbaʼépa jajedesidi vaʼerã jajapo?

¹⁷ Ñande ningo ndaikatúi jaiporavo ñane ermanokuérape ha jaʼe algúnonte omereseha jaiporiahuvereko chupe. Enterove ningo ombohovái vaʼerã provléma oiko haguéicha Jonás, Elías, Agar ha Lot rehe, ha heta oĩ ijapytepekuéra haʼekueraite omoñepyrũ vaʼekue umi provléma ohasáva. Péro añetehápe enterovénte voi sapyʼánte jakausa provléma ñandejupe. Upévare iporã jajerure Jehovápe ñanepytyvõ hag̃ua ikatu hag̃uáicha ñañemoĩ ñande rapicha lugárpe (1 Ped. 3:8). Ñande ñaneñeʼẽrendúramo Jehovápe ñamombarete hína pe unida oĩva ñane ermanokuéra apytépe ko yvy ape ári. Upévare jajedesidíkena ñahendukuaa, jaikuaa porãve ñane ermanokuérape ha jaiporiahuvereko chupekuéra.