مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

16-‏زەرتتەۋ ماقالاسى

تىڭداڭىز،‏ جاقىنىراق ٴ‌بىلىڭىز،‏ جاناشىرلىق تانىتىڭىز

تىڭداڭىز،‏ جاقىنىراق ٴ‌بىلىڭىز،‏ جاناشىرلىق تانىتىڭىز

‏«ادامعا سىرت كورىنىسىنە قاراپ ۇكىم ايتۋدى قويىڭدار،‏ ٵدىل ۇكىم ايتىڭدار» (‏جوح.‏ 7:‏24‏)‏.‏

101-‏ٵن بىرلەسە قىزمەت ەتەيىك

اڭداتپا *

1.‏ كيەلى كىتاپتا ەحوبا جايلى قانداي جۇبانىش بەرەتىن شىندىق جازىلعان؟‏

ادامداردىڭ ٴ‌سىز جايلى تەرىڭىزدىڭ تۇسىنە،‏ بەتىڭىزدىڭ پىشىنىنە يا دەنە بىتىمىڭىزگە قاراپ تۇجىرىم جاساعانىن قالار ما ەدىڭىز؟‏ قالامايتىن شىعارسىز.‏ ەحوبانىڭ ٴ‌بىزدى سىرت كورىنىسىمىزگە قاراپ سوتتامايتىنى نەتكەن جۇبانىش!‏ مىسالى،‏ سامۋيل پايعامبار ەسەيدىڭ ۇلدارىن كورگەندە،‏ ەحوبا بايقاعاندى بايقامادى.‏ ەحوبا وعان ەسەي ۇلدارىنىڭ ٴ‌بىرى يسرايلدىڭ پاتشاسى بولاتىنىن ايتقان بولاتىن.‏ ول كىم ەدى؟‏ سامۋيل ەسەيدىڭ تۇڭعىش ۇلى ەلياپتى كورگەندە:‏ «ەحوبانىڭ مايلانعانى وسى بولۋ كەرەك»،‏—‏ دەدى.‏ وعان ەلياپ پاتشا بولاتىنداي كورىندى.‏ الايدا ەحوبا سامۋيلگە:‏ «ونىڭ كەلبەتى مەن بويشاڭدىعىنا قاراما،‏ مەن تاڭداعان ادام —‏ بۇل ەمەس»،‏—‏ دەدى.‏ بۇدان قانداي ساباق الامىز؟‏ ەحوبا ٵرى قاراي:‏ «پەندە ادامنىڭ سىرت كەلبەتىنە قارايدى،‏ ال ەحوبا جۇرەگىنە قارايدى»،‏—‏ دەدى (‏سام.‏ 1-‏ج.‏ 16:‏1،‏ 6،‏ 7‏)‏.‏

2.‏ جوحان 7:‏24 كە ساي،‏ نەگە ادامنىڭ سىرت كورىنىسىنە قاراپ تۇجىرىم جاساماۋىمىز كەرەك؟‏ مىسال كەلتىرىڭىز.‏

2 پەندە بولعاندىقتان ٴ‌بارىمىز دە وزگەلەردىڭ سىرت كورىنىسىنە قاراپ،‏ وي تۇزۋگە بەيىمبىز ‏(‏جوحان 7:‏24 وقىڭىز)‏.‏ ٴ‌بىراق ٴ‌بىز ادامنىڭ تەك سىرت كەلبەتىنە قاراپ كوپ نارسە بىلە المايمىز.‏ مىسالى،‏ وتە ٴ‌بىلىمدى ٵرى تاجىريبەلى دارىگەردىڭ ٶزى ناۋقاس ادامعا قاراپ كوپ نارسە ايتا المايدى.‏ ول ناۋقاستى مۇقيات تىڭداپ،‏ ونىڭ بۇرىن نەمەن اۋىرعانىن،‏ قازىر نە سەزىنەتىنىن جانە بويىندا اۋرۋدىڭ قانداي بەلگىلەرى بار ەكەنىن ٴ‌بىلۋى قاجەت.‏ دارىگەر ٴ‌تىپتى ونىڭ ىشكى قۇرىلىسىن تەكسەرۋ ٷشىن رەنتگەنگە تۇسۋگە جىبەرۋى مۇمكىن.‏ ايتپەسە وعان قاتە ناقتاما قويۋى عاجاپ ەمەس.‏ سول سياقتى ٴ‌بىز دە باۋىرلاستارىمىزدىڭ سىرت كورىنىسىنە قاراپ،‏ ولاردى تولىعىمەن تۇسىنە المايمىز.‏ ٴ‌بىز ادامنىڭ ىشكى جان دۇنيەسىن تۇسىنۋگە تىرىسۋىمىز قاجەت.‏ ارينە،‏ ٴ‌بىز ادامداردىڭ جۇرەگىن كورە المايمىز،‏ سوندىقتان ولاردى ەحوبا تۇسىنگەندەي تۇسىنە المايمىز.‏ الايدا قولىمىزدان كەلگەنشە ەحوباعا ەلىكتەي الامىز.‏ قالاي؟‏

3.‏ بۇل ماقالاداعى كيەلى كىتاپ ۇزىندىلەرى ەحوباعا ەلىكتەۋگە قالاي كومەكتەسەدى؟‏

3 ەحوبا وزىنە عيبادات ەتەتىندەرگە قالاي قارايدى؟‏ ول ولاردى تىڭدايدى.‏ ولاردىڭ شىققان ورتاسى مەن جاعدايلارىن تۇسىنەدى.‏ سونداي-‏اق ولارعا جاناشىرلىق تانىتادى.‏ ەحوبانىڭ جۇنىسكە،‏ ٸلياسقا،‏ اجارعا جانە لۇتقا قالاي قاراعانىن قاراستىرۋ بارىسىندا باۋىرلاستارمەن قارىم-‏قاتىناسىمىزدا وعان قالاي ەلىكتەي الاتىنىمىزدى تالقىلايىق.‏

مۇقيات تىڭداڭىز

4.‏ جۇنىسكە قاتىستى نەگە بۇرىس كوزقاراستا بولۋىمىز مۇمكىن؟‏

4 جۇنىستىڭ جاعدايىن تولىق بىلمەگەندىكتەن،‏ ٴ‌بىز ونى سەنىم ارتۋعا تۇرمايتىن،‏ ادالدىق تانىتپاعان ادام دەپ ويلاۋىمىز مۇمكىن.‏ ول نينەۆياعا ۇكىم حابارىن ايتۋعا قاتىستى ەحوبادان ناقتى نۇسقاۋ الدى.‏ الايدا مويىنسۇنۋدىڭ ورنىنا،‏ ول «ەحوبادان الىسىراق كەتۋ ٷشىن» كەمەمەن مۇلدەم باسقا باعىتقا جول تارتتى (‏ٴ‌جۇنىس 1:‏1—‏3‏)‏.‏ ٴ‌سىز جۇنىسكە تاپسىرماسىن ورىنداۋعا تاعى ٴ‌بىر مۇمكىندىك بەرەر مە ەدىڭىز؟‏ بالكىم،‏ بەرمەيتىن شىعارسىز.‏ دەسە دە ەحوبا ٴ‌جۇنىستى تاعى ٴ‌بىر مۇمكىندىك بەرۋگە لايىق دەپ تاپتى (‏ٴ‌جۇنىس 3:‏1،‏ 2‏)‏.‏

5.‏ ٴ‌جۇنىس 2:‏1،‏ 2،‏ 9 دا جازىلعان سوزدەردەن ٴ‌جۇنىس جايلى نە بىلۋگە بولادى؟‏

5 جۇنىستىڭ قانداي ادام ەكەنىن ونىڭ ايتقان دۇعاسىنان بىلۋگە بولادى ‏(‏ٴ‌جۇنىس 2:‏1،‏ 2،‏ 9 وقىڭىز)‏.‏ ونىڭ ەحوباعا كوپ رەت دۇعا ەتكەنى ٴ‌سوزسىز.‏ سول دۇعالارىنىڭ بىرىنەن ونىڭ جاقسى ادام بولعانىن بىلەمىز.‏ تاپسىرماسىنان قاشىپ كەتسە دە،‏ ايتقان دۇعاسىنان ونىڭ كىشىپەيىل،‏ ريزاشىل ٵرى ەحوباعا مويىنسۇنۋعا بەكىنگەن ادام ەكەنى كورىنەدى.‏ سوندىقتان دا ەحوبا جۇنىستىڭ قاتەلىكتەرىنە قادالىپ قالماي،‏ دۇعاسىن تىڭداپ،‏ ٵرى قاراي دا پايعامبارى رەتىندە قولدانا بەردى!‏

جاعدايدى تولىق بىلگەنىمىز جاناشىر بولا تۇسۋگە كومەكتەسەدى (‏6-‏ابزاستى قاراڭىز)‏ *

6.‏ نەگە مۇقيات تىڭداۋ كۇش سالۋعا تۇرادى؟‏

6 وزگەلەردى مۇقيات تىڭداۋ ٷشىن كىشىپەيىل ٵرى شىدامدى بولۋىمىز كەرەك.‏ بۇل كۇش سالۋعا تۇرارلىق.‏ وعان،‏ كەم دەگەندە،‏ ٷش سەبەپ بار.‏ بىرىنشىدەن،‏ ادام جايلى بىردەن تون پىشپەيمىز.‏ ەكىنشىدەن،‏ باۋىرلاسىمىزدىڭ سەزىمدەرى مەن ارەكەتىنىڭ سەبەبىن تۇسىنەمىز،‏ بۇل بىزگە وعان جاناشىرلىقپەن قاراۋعا كومەكتەسەدى.‏ ۇشىنشىدەن،‏ ادام ىشىندەگىسىن اقتارسا،‏ ول ٴ‌تىپتى ٶز-‏ٶزىن ٴ‌تۇسىنۋى مۇمكىن.‏ كەيدە ادام ىشىندەگىسىن سىرتقا ايتىپ شىعارمايىنشا،‏ ٶز سەزىمدەرىن ٶزى تۇسىنبەي جاتادى (‏ناق.‏ س.‏ 20:‏5‏)‏.‏ ازيادا تۇراتىن ٴ‌بىر اقساقال بىلاي دەيدى:‏ «بىردە مەن ٴ‌مان-‏جايدى تولىعىمەن بىلمەي جاتىپ سويلەدىم.‏ ٴ‌بىر ايەل باۋىرلاسقا تۇسىنىكتەمەلەرىنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋى كەرەكتىگىن ايتتىم.‏ كەيىن ونىڭ وقۋعا قينالاتىنىن،‏ تۇسىنىكتەمە بەرۋگە وتە كوپ كۇش سالاتىنىن ٴ‌بىلدىم».‏ ٵربىر اقساقالدىڭ كەڭەس بەرمەي جاتىپ،‏ «ٴ‌مان-‏جايدى تىڭداپ» العانى وتە ماڭىزدى!‏ (‏ناق.‏ س.‏ 18:‏13‏)‏.‏

7.‏ ەحوبانىڭ ٸلياسقا قالاي قاراعانىنان نە ۇيرەنەمىز؟‏

7 كەيبىر باۋىرلاستارىمىز شىققان ورتاسىنا،‏ مادەنيەتى مەن بولمىسىنا بايلانىستى سەزىمدەرى جايلى ايتۋعا قينالۋى مۇمكىن.‏ سوندايدا ولار بىزگە سەزىمدەرىن اشىق ايتا الۋى ٷشىن نە ىستەسەك بولادى؟‏ ەحوبانىڭ ەزابەلدەن قاشقان ٸلياسقا قالاي كومەكتەسكەنىن ەسىڭىزگە ٴ‌تۇسىرىڭىزشى.‏ ٸلياسقا ىشىندەگىسىن كوكتەگى اكەسىنە تولىعىمەن ايتىپ بەرۋ ٷشىن ٴ‌بىراز كۇن قاجەت بولدى.‏ ەحوبا ونى مۇقيات تىڭدادى.‏ سوسىن ونى جىگەرلەندىرىپ،‏ وتە ماڭىزدى ٸس تاپسىردى (‏پات.‏ 1-‏ج.‏ 19:‏1—‏18‏)‏.‏ باۋىرلاستار وزدەرىن ەمىن-‏ەركىن سەزىنىپ،‏ بىزبەن سويلەسە الۋلارى ٷشىن ٴ‌بىراز ۋاقىت كەتۋى مۇمكىن.‏ ولار وزدەرىن ەركىن سەزىنگەندە عانا جان دۇنيەلەرىندە نە بار ەكەنىن بىلە الامىز.‏ ەحوبا سياقتى شىدامدى بولساق،‏ باۋىرلاستاردىڭ سەنىمىنە يە بولامىز.‏ ال ولار سەزىمدەرىمەن بولىسۋگە دايىن بولعاندا،‏ ٴ‌بىز مۇقيات تىڭداۋىمىز كەرەك.‏

باۋىرلاستاردى جاقىنىراق ٴ‌بىلىڭىز

8.‏ مۇسانىڭ 1-‏جازباسى 16:‏7—‏13 تارماقتارعا ساي،‏ ەحوبا اجارعا قالاي كومەكتەستى؟‏

8 سارايدىڭ كۇڭى اجار ىبىرامعا ايەل بولعاننان كەيىن اقىماقتىقپەن ارەكەت ەتە باستايدى.‏ ول جۇكتى بولعان سوڭ،‏ بالالارى بولماعان سارايعا مەنسىنبەي قارايتىندى شىعارادى.‏ جاعدايدىڭ ۋشىققانى سونشالىق —‏ ول سارايدىڭ قىسىمىنا شىداماي،‏ قاشىپ كەتەدى (‏مۇس.‏ 1-‏ج.‏ 16:‏4—‏6‏)‏.‏ كەمەلسىز بولعاندىقتان ٴ‌بىز «وركوكىرەك اجاردىڭ وزىنە دە سول كەرەك» دەپ ويلاۋىمىز مۇمكىن.‏ ٴ‌بىراق ەحوبا بۇلاي ويلامادى.‏ ەحوبا وعان پەرىشتەسىن جىبەردى.‏ پەرىشتە ونى تاۋىپ الىپ،‏ كوزقاراسىن وزگەرتۋگە كومەكتەستى جانە قۇدايدىڭ ونى جارىلقايتىنىن ايتتى.‏ اجار ەحوبانىڭ ٶزىن باقىلاپ جۇرگەنىن،‏ جاعدايى وعان تولىقتاي ٴ‌مالىم ەكەنىن ٴ‌تۇسىندى.‏ سودان تولقىپ كەتكەنى سونشا،‏ ول:‏ «سەن ٴ‌بارىن كورەتىن قۇدايسىڭ»،‏—‏ دەدى ‏(‏مۇسانىڭ 1-‏جازباسى 16:‏7—‏13 وقىڭىز)‏.‏

9.‏ اجارعا قاتىستى ەحوبا نەنى ەسكەردى؟‏

9 ەحوبا اجار جايلى نەنى ٴ‌بىلدى؟‏ ول اجاردىڭ شىققان ورتاسى مەن نەندەي جايتتاردى باستان كەشىرىپ جاتقانىن ٴ‌بىلدى (‏ناق.‏ س.‏ 15:‏3‏)‏.‏ اجار ەۆرەي وتباسىندا تۇرىپ جاتقان مىسىرلىق قىز بولاتىن.‏ جىراقتا ٴ‌جۇرىپ ول ٶزىن كەيدە بوتەن سەزىنىپ،‏ جالعىزسىراعان شىعار.‏ ٷي ٸشى مەن تۋعان جەرىن ساعىنعان بولار.‏ ونىڭ ۇستىنە،‏ ول ىبىرامنىڭ جالعىز ايەلى ەمەس ەدى.‏ سول كەزدەرى كەيبىر ادال ەر كىسىلەر بىرنەشە ايەل الاتىن بولعان.‏ الايدا ەحوبانىڭ و باستاعى نيەتى بۇل ەمەس ەدى (‏مات.‏ 19:‏4—‏6‏)‏.‏ سوندىقتان دا بۇنداي وتباسىلارىندا قىزعانىش پەن تۇسىنىسپەۋشىلىكتەردىڭ ورىن العانى تاڭعالدىرمايدى.‏ ەحوبا اجاردىڭ سارايعا قۇرمەت كورسەتپەگەنىن قۇپتاماسا دا،‏ ونىڭ شىققان ورتاسى مەن جاعدايىن ەسكەرگەن.‏

باۋىرلاستاردى جاقسىراق ٴ‌بىلىڭىز (‏10—‏12 ابزاستاردى قاراڭىز)‏ *

10.‏ باۋىرلاستارىمىزدى قالاي جاقسىراق بىلە الامىز؟‏

10 ٴ‌بىر-‏ٴ‌بىرىمىزدى تۇسىنۋگە تىرىسساق،‏ ەحوباعا ەلىكتەيمىز.‏ باۋىرلاستارىڭىزدى جاقسىراق ٴ‌بىلىڭىز.‏ ولارمەن قاۋىم كەزدەسۋلەرىنىڭ الدىندا نە ودان كەيىن سويلەسىڭىز.‏ ولارمەن قىزمەتكە شىعىڭىز،‏ مۇمكىن بولسا،‏ قوناققا شاقىرىڭىز.‏ سوندا،‏ بالكىم،‏ سۋىقتاۋ بولىپ كورىنگەن باۋىرلاستىڭ شىن مانىندە ۇيالشاق ەكەنىن،‏ دۇنيەقۇمار دەپ ويلاعان باۋىرلاستىڭ قوناقجاي ەكەنىن،‏ قاۋىمعا ٴ‌جيى كەشىگىپ كەلەتىن وتباسىنىڭ قارسىلىقتارعا كەزىگىپ جۇرگەنىن بىلەتىن شىعارسىز (‏ٵيۇپ 6:‏29‏)‏.‏ ارينە،‏ ٴ‌بىز «وزگەنىڭ ىسىنە ارالاسىپ» كەتپەۋىمىز كەرەك (‏ٴ‌تىم.‏ 1-‏ح.‏ 5:‏13‏)‏.‏ الايدا باۋىرلاستارىمىزدى جانە ولاردىڭ قانداي جاعدايلارعا كەزىككەنىن بىلگەنىمىز ولاردى جاقسىراق تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى.‏

11.‏ نەگە اقساقالداردىڭ قاۋىمداعى قويلاردى جاقسى بىلگەندەرى ماڭىزدى؟‏

11 اسىرەسە اقساقالدار قاۋىمدارىنداعى باۋىرلاستاردى جاقسى بىلۋلەرى كەرەك.‏ اۋداندىق باقىلاۋشى بولىپ قىزمەت ەتكەن ارتۋر ەسىمدى باۋىرلاستىڭ وقيعاسىن قاراستىرايىق.‏ ول تاعى ٴ‌بىر اقساقالمەن ۇيالشاق ٵرى تۇيىق بولىپ كورىنگەن ٴ‌بىر ايەل باۋىرلاسقا بارادى.‏ «ول تۇرمىسقا شىققانىنان كەيىن بىرنەشە جىلدان سوڭ كۇيەۋى قايتىس بولىپتى،‏—‏ دەيدى ارتۋر.‏—‏ قيىندىقتارعا قاراماي،‏ ول ەكى قىزىن رۋحاني مىقتى ەتىپ وسىرگەن.‏ ال ەندى،‏ كوز جانارىنان ايىرىلا باستاپتى،‏ ٵرى جانكۇيزەلىسىنەن قينالىپ ٴ‌جۇر ەكەن.‏ سوندا دا ونىڭ ەحوباعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى مەن سەنىمى مىقتى.‏ ٴ‌بىز سول باۋىرلاستان ۇيرەنەرىمىز كوپ ەكەنىن بايقادىق» (‏ٴ‌فىلىپ.‏ 2:‏3‏)‏.‏ بۇل اۋداندىق باقىلاۋشى ەحوباعا ەلىكتەدى.‏ ەحوبا ٶز قويلارىن،‏ ولاردىڭ قانداي ازاپ شەگىپ جاتقانىن بىلەدى (‏مۇس.‏ 2-‏ج.‏ 3:‏7‏)‏.‏ اقساقالدار قاۋىمداعى قويلاردى جاقسى بىلسە،‏ ولارعا قاجەتتى كومەك ۇسىنا الادى.‏

12.‏ يەپ يي باۋىرلاس قاۋىمىنداعى ايەل باۋىرلاستى جاقسىراق تانىعانىنىڭ قانداي پايداسىن كوردى؟‏

12 قيتىعىڭىزعا تيەتىن باۋىرلاستى جاقىننان تانىساڭىز،‏ وعان كوبىرەك جاناشىرلىقپەن قاراي الۋىڭىز مۇمكىن.‏ ٴ‌بىر مىسالدى قاراستىرايىق.‏ ازيادا تۇراتىن يەپ يي باۋىرلاس بىلاي دەيدى:‏ «قاۋىمداعى ٴ‌بىر ايەل باۋىرلاس ايقايلاپ سويلەيتىن.‏ ماعان ول ادەپتىلىكتەن جۇرداي بولىپ كورىنەتىن.‏ ٴ‌بىراق ونىمەن قىزمەتكە شىققان كەزدە،‏ بۇرىن اتا-‏اناسىنا كومەكتەسۋ ٷشىن بازاردا بالىق ساتقانىن ٴ‌بىلدىم.‏ وعان تۇتىنۋشىلاردىڭ نازارىن اۋلاۋ ٷشىن قاتتى سويلەۋگە تۋرا كەلگەن ەكەن.‏ سوندا مەن باۋىرلاستاردى جاقسى ٴ‌تۇسىنۋ ٷشىن ولاردىڭ قانداي جاعدايلاردى باستان كەشكەنىن ٴ‌بىلۋىم كەرەك ەكەنىن ۇقتىم».‏ باۋىرلاستاردى جاقسىراق ٴ‌بىلۋ كۇش سالۋدى تالاپ ەتەدى.‏ ايتسە دە كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسىنە قۇلاق اسىپ،‏ جۇرەگىڭىزدى ايقارا اشاتىن بولساڭىز،‏ «ٵرتۇرلى ادامداردى» جاقسى كورەتىن ەحوباعا ەلىكتەيسىز (‏ٴ‌تىم.‏ 1-‏ح.‏ 2:‏3،‏ 4؛‏ قور.‏ 2-‏ح.‏ 6:‏11—‏13‏)‏.‏

جاناشىرلىق تانىتىڭىز

13.‏ مۇسانىڭ 1-‏جازباسى 19:‏15،‏ 16 دا جازىلعانداي،‏ لۇت كەتپەي ٴ‌جۇرىپ العاندا،‏ پەرىشتەلەر نە ىستەدى جانە نەگە؟‏

13 لۇت ٶمىرىنىڭ وتە ٴ‌بىر ماڭىزدى شاعىندا ەحوبانىڭ نۇسقاۋلارىنا قۇلاق اسۋعا اسىقپادى.‏ ەكى پەرىشتە كەلىپ،‏ وعان وتباسىن سودومنان الىپ شىعۋدى ايتتى.‏ نەلىكتەن؟‏ ولار:‏ «ٴ‌بىز بۇل جەردى جويماقپىز»،‏—‏ دەدى (‏مۇس.‏ 1-‏ج.‏ 19:‏12،‏ 13‏)‏.‏ كەلەسى كۇنى تاڭەرتەڭ لۇت وتباسىمەن ٵلى دە ۇيىنەن كەتپەگەن ەدى.‏ سوندىقتان پەرىشتەلەر لۇتتى تاعى دا ەسكەرتتى.‏ سوندا دا ول «كەتپەي ٴ‌جۇرىپ الادى».‏ ٴ‌بىز لۇت ەحوبانىڭ ايتقاندارىن مۇلدەم ەلەمەدى دە،‏ مويىنسۇنبادى دا دەپ ويلاۋىمىز مۇمكىن.‏ الايدا ەحوبا وعان كومەكتەسۋدى دوعارمادى.‏ «ەحوبانىڭ وعان جانى اشىعاندىقتان»،‏ پەرىشتەلەر ولاردى قولدارىنان جەتەلەپ،‏ قالانىڭ سىرتىنا شىعاردى ‏(‏مۇسانىڭ 1-‏جازباسى 19:‏15،‏ 16 وقىڭىز)‏.‏

14.‏ ەحوبا نە سەبەپتى لۇتقا جاناشىرلىق تانىتقان بولۋى مۇمكىن؟‏

14 ەحوبانىڭ لۇتقا جاناشىرلىق تانىتۋىنا بىرنەشە سەبەپ بولعان شىعار.‏ ول قالا سىرتىنداعى ادامداردان قورىققاندىقتان ۇيىنەن تەز شىعىپ كەتپەگەن بولۋى مۇمكىن.‏ وزگە دە قاۋىپتى جايتتار بار ەدى.‏ سودومنىڭ ماڭىندا قاراماي شىعاتىن شۇڭقىرلار كوپ بولاتىن.‏ لۇت سول شۇڭقىرلارعا ەكى پاتشانىڭ قۇلاپ تۇسكەنىن بىلگەن شىعار (‏مۇس.‏ 1-‏ج.‏ 14:‏8—‏12‏)‏.‏ وتاعاسى بولعاندىقتان ول وتباسىن ۋايىمداعان دا بولار.‏ بۇعان قوسا،‏ لۇت داۋلەتتى كىسى بولدى جانە سودومدا ونىڭ كەرەمەت ٷيى بار ەدى (‏مۇس.‏ 1-‏ج.‏ 13:‏5،‏ 6‏)‏.‏ مۇنداي جايتتاردىڭ ەشبىرى لۇتتىڭ ەحوباعا بىردەن مويىنسۇنباعانىن اقتامايدى،‏ ارينە.‏ دەسە دە ەحوبا لۇتتىڭ قاتەلىكتەرىنە قادالىپ قالماي،‏ ونى «ٵدىل كىسى» دەپ سانادى (‏پەت.‏ 2-‏ح.‏ 2:‏7،‏ 8‏)‏.‏

ادامدى تىڭداساق،‏ وعان قالاي جاناشىرلىق تانىتۋعا بولاتىنىن تۇسىنەمىز (‏15،‏ 16-‏ابزاستى قاراڭىز)‏ *

15.‏ ادامنىڭ ٸس-‏ارەكەتىنە قاراپ تۇجىرىم جاساۋدىڭ ورنىنا،‏ نە ىستەگەنىمىز ٴ‌جون؟‏

15 بىرەۋدىڭ ارەكەتىنە قاراپ،‏ تۇجىرىم جاساۋدىڭ ورنىنا،‏ ونىڭ نە سەزىنەتىنىن تۇسىنۋگە بارىنشا تىرىسىڭىز.‏ ەۋروپادا تۇراتىن ۆەرونيكا باۋىرلاس تا ٴ‌دال وسىلاي ەتۋگە تىرىسقان.‏ «ٴ‌بىر باۋىرلاستىڭ ۇنەمى كوڭىل-‏كۇيى بولمايتىن»،‏—‏ دەيدى ول.‏ «ول وزگەلەردەن وقشاۋلانىپ جۇرەتىن.‏ كەيدە وعان جاقىنداۋعا قورقاتىنمىن.‏ ٴ‌بىراق ونىڭ ورنىندا بولسام،‏ دوسقا مۇقتاج بولار ەدىم دەپ ويلادىم.‏ سودان ونىڭ حال-‏جاعدايىن سۇراپ-‏بىلۋگە بەكىندىم.‏ سوندا ول ىشكى سەزىمدەرىمەن بولىسە باستادى!‏ قازىر مەن ونى الدەقايدا جاقسى تۇسىنەمىن»،‏—‏ دەيدى ۆەرونيكا.‏

16.‏ نەگە ٴ‌بىز جاناشىرلىق تانىتۋعا كومەك سۇراپ دۇعا ەتۋىمىز كەرەك؟‏

16 تەك ەحوبا عانا ٴ‌بىزدى تولىقتاي تۇسىنەدى (‏ناق.‏ س.‏ 15:‏11‏)‏.‏ سوندىقتان وزگەلەرگە ەحوبا سياقتى قاراۋعا جانە ولارعا قالاي جاناشىرلىق تانىتۋعا بولاتىنىن تۇسىنۋگە كومەكتەسۋىن سۇراپ دۇعا ەتىڭىز.‏ انجەلا ەسىمدى باۋىرلاسقا دۇعا ەتكەنى جاناشىر بولا تۇسۋگە كومەكتەسكەن.‏ وعان قاۋىمىنداعى ٴ‌بىر ايەل باۋىرلاسپەن ٴ‌تىل تابىسۋ قيىن بولعان ەكەن.‏ ول بىلاي دەيدى:‏ «مەن سول باۋىرلاستى ەش ويلانباستان سىناپ-‏مىنەپ،‏ ودان اۋلاق جۇرەتىنمىن.‏ ٴ‌بىراق كەيىن مەن ەحوبادان سول باۋىرلاسقا جاناشىرلىق تانىتۋعا كومەكتەسۋىن سۇراپ،‏ دۇعا ەتتىم».‏ ەحوبا ونىڭ دۇعاسىنا جاۋاپ بەردى مە؟‏ «ٴ‌بىز بىرگە قىزمەتكە شىعىپ،‏ ساعاتتاپ سويلەستىك.‏ مەن ونى جاناشىرلىقپەن تىڭدادىم.‏ قازىر ونى كوبىرەك جاقسى كورەمىن،‏ وعان كومەكتەسكىم كەلەدى»،‏—‏ دەپ قوستى انجەلا.‏

17.‏ نە ىستەۋگە بەكىنگەنىمىز ابزال؟‏

17 ٴ‌بىز «مىنا باۋىرلاس جاناشىرلىق تانىتۋىما لايىق،‏ ال مىناۋ لايىق ەمەس» دەپ تاڭداي المايمىز.‏ ولاردىڭ بارلىعى ٴ‌جۇنىس،‏ ٸلياس،‏ اجار جانە لۇت كەزىككەن قيىندىقتارعا كەزىگەدى.‏ كوپ جاعدايدا ولار ساۋ باستارىنا ساقينا تىلەپ العان.‏ شىندىعىنا كەلسەك،‏ كەيدە ٴ‌بارىمىز دە سولاي ەتىپ جاتامىز.‏ سوندىقتان ەحوبادان ٴ‌بىر-‏بىرىمىزگە تۇسىنۋشىلىك تانىتۋعا كومەكتەسۋىن سۇراعانىمىز ورىندى (‏پەت.‏ 1-‏ح.‏ 3:‏8‏)‏.‏ ەحوبانىڭ ٴ‌تىلىن الساق،‏ دۇنيەجۇزىلىك كەرەمەت ٵرى سان قيلى وتباسىمىزدىڭ اۋىزبىرشىلىگىنە ٶز ۇلەسىمىزدى قوسامىز.‏ ەندەشە،‏ ٶزارا اراقاتىناسىمىزدا باۋىرلاستاردى تىڭداۋعا،‏ جاقىننان بىلۋگە جانە جاناشىرلىق تانىتۋعا بەكىنەيىك.‏

87-‏ٵن كەلىپ،‏ سەرگىپ قالىڭدار!‏

^ ‏ 5-‏ابزاس كەمەلسىز بولعاندىقتان ٴ‌بىز ادامدار مەن ولاردىڭ نيەتى جايلى بىردەن تۇجىرىم جاساۋعا بەيىمبىز.‏ الايدا ەحوبا ادامنىڭ «جۇرەگىنە قارايدى» (‏سام.‏ 1-‏ج.‏ 16:‏7‏)‏.‏ بۇل ماقالادا ەحوبانىڭ جۇنىسكە،‏ ٸلياسقا،‏ اجارعا جانە لۇتقا مەيىرىممەن كومەكتەسكەنىن قاراستىرامىز.‏ بۇل بىزگە باۋىرلاستارعا ەحوبا سياقتى قاراۋعا كومەكتەسەدى.‏

^ ‏ 52-‏ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى:‏ قاۋىمعا جاستاۋ باۋىرلاستىڭ كەشىگىپ كەلگەنى جاسى ۇلكەن ەر باۋىرلاستىڭ قيتىعىنا ٴ‌تيدى.‏ الايدا كەيىنىرەك ونىڭ كولىك اپاتىنا ۇشىراعاندىقتان كەشىككەنىن بىلەدى.‏

^ ‏ 54-‏ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى:‏ توپ باقىلاۋشىسى ٴ‌بىر ايەل باۋىرلاستى سۋىق قاباق تانىتىپ وتىر دەپ ويلايدى.‏ كەيىن ونىڭ ۇيالعانىن،‏ جاقسى تانىمايتىن ادامداردىڭ اراسىندا ٶزىن ىڭعايسىز سەزىنگەنىن تۇسىنەدى.‏

^ ‏ 56-‏ابزاس سۋرەتتەر سيپاتتاماسى:‏ ٴ‌بىر ايەل باۋىرلاس پاتشالىق سارايىندا باسقا ايەل باۋىرلاستى كورىپ،‏ ونى تۇيىق ٵرى وزگەلەرمەن شارۋاسى جوق ادام دەپ ويلايدى.‏ كەيىن جاقسى تاني كەلە،‏ ونىڭ ٶزى ويلاعانداي ەمەس ەكەنىن تۇسىنەدى.‏