Skip to content

Skip to table of contents

SUOBEL EL BO DOSUUB 16

Morrenges, Mosuub, e Bo Mchubechubechad

Morrenges, Mosuub, e Bo Mchubechubechad

“Lako moukerrekeriil el di kirel a ues, e bai moukerrekeriil a melemalt el kerrekeriil.”​—JN. 7:24, BT.

CHELITAKL 101 Dosiou el Ngar er a Kltarreng

NGAR TIA EL SUOBEL *

1. A Biblia, ngouchais a ngera el klemerang el tekoi el kirel a Jehovah?

KAU, ngsoam a loukerrekeriil er kau el chiro er a bedengem, me a teletelel a medam, me a lechub e meklungel a bedengem? Nglocha diak lsoam. Ngmo mechelaod a rengud sel dodengei el kmo a Jehovah a diak loukerrekeriil er kid loltirakl aike el sebechir a rechad el omes! El ua tiang, sel taem el Samuel a mlo omes er a rengelekel a Jesse, e ngdimlak lsebechel mes aike el lulemes a Jehovah. A Jehovah a dilu er a Samuel el kmo a ta er a rengelekel a Jesse a mo king er a Israel. Engdi ngtecha er tir? A Samuel er a lesa Eliab el kot el klou el ngelekel a Jesse e ngdilu el kmo, “Ngikal chad el dechor er medal a RUBAK a ulterekokl el ngii a mlengilt.” A Eliab a kmal mle klebokel me a Samuel a ulemdasu el kmo ngmo mengilt el mo king. “Ngdi RUBAK a dilu er ngii el kmo, ‘Lak di momes er a telongeklel a chad ma klungiolel. Ng diak kulai er ngii.’” Ngera klubeled er tiang? A Jehovah a dirrek el dilu el kmo: “A chad omes er a ikrel, e ngdi ngak omes er a rengul a chad.”​—1 Sa. 16:1, 6, 7.

2. A doltirakl er a Johanes 7:24, e ngera uchul me ngdiak el kired loukerrekeriil er a chad lokiu aike el deues? Momekesiu.

2 Kid el diak demecherrungel me kede di mereched loukerrekeriil er a rechad loltirakl a osenged er tir. (Monguiu er a Johanes 7:24.) Engdi, ngdi kesai a sebeched el mo medengei el kirel a chad lokiu aike domes. El ua tiang, ngmo lmuut er a kot el meduch el toktang me ngdi kesai a sebechel suub er a chad a di lomes er ngii. Ngkmal kirel mo ungil rongesii me bo lodengei a chisel a rektel me a uldesuel el kirel a secherel. Nglocha mo kirel melai a x-ray me bo lsebechel mesa chelsel a bedengel. E le lsekum ngdiak, e ngklou a techellel el mo mecheuid a ukeruul el lebsang. Me ngdi osisiu, kid a diak lsebeched el mo medengelterir a rudam me a rudos er kid el di okiu a osenged er tir. Ngbai kired el melasem el mo ungil medengei el kmo teua ngera el chad. Nguaisei, ngdiak lsebeched el menguiu a reng, me ngkmal diak lsebeched el mo ungil medengelterir a rechad el ua Jehovah. Engdi ngkired el mora tkurrebab el sebeched loukerebai er a Jehovah. Lokiu a ngera el rolel?

3. Ngmekerang a cheldecheduch er a Biblia el ngar tia el suobel e ngosukid el mo oukerebai er a Jehovah?

3 Ngua ngera omerellel a Jehovah el bedul a remengull er ngii? Ngorrenges er tir. Ngungil medengei a blekerdelel a klengar er tir me a omerellir. Ngdirrek lolecholt er a klechubechub el mo er tir. Chelechang e kede mo mesaod el kirel a omerellel a Jehovah el mora Jona, Elias, Hagar, me a Lot, me bo lsebeched loukerebai er Ngii sel doruul a tekoi lobengterir a rudam me a rudos er kid.

BOM KEREKIKL EL ORRENGES

4. Ngera uchul me ngsebechel mo mekngit a uldesued el bedul a Jona?

4 Kid el diak dodengei a rokui el kirel a blekeradel el lechilebangel er ngii a Jona, me ngsebeched el mo omdasu el kmo ngdiak el bekongerachel e dimlak leblak a rengul. Ngiluu a ileakl el ngerachel er a Jehovah el kirel mo ouchais el kirel a kerrekeriil el mora Ninive. Engdi ngdimlak lolengesenges, e ngilasech er a diall el merael el bedul a ngodech el beluu el “chiliis er a RUBAK.” (Jon. 1:1-3) Oleko ngkau, e ke liluut el msa techellel a Jona me ngrullii a ngerechelel? Nglocha diak. Me nguaisei, engdi a Jehovah milsang el kmo a Jona a rredemelel a lmuut el ta er a techall.​—Jon. 3:1, 2.

5. Ngera ke suubii er a tekingel a Jona el ngar a Jona 2:1, 2, 9?

5 A Jona a ulechotii sel mera el blekerdelel lokiu a nglunguchel. (Monguiu er a Jona 2:1, 2, 9.) Ngulterekokl el mle betok el taem el loluluuch el mora Jehovah. A ta er nglunguchel el ledillii er a lengar a delel a ngikel, a ngosukid el mo medengei el kmo ngdiak di el chad el chiliis er a ngerechelel e lemerekong. A tekingel a ochotii el kmo ngmle ngariou a rengul chad, e uleba omereng el saul, e dirrek el tilbir er a rengul el mo olengesenges er a Jehovah. Tiaikid a uchul me a Jehovah a ulemes el engelakl er a omerellel a Jona, e ulenger er a nglunguchel, e millemolem lousbech er ngii el ta er a profet!

Sel dodengei a klemerang e ngmo sebeched lolecholt er a klechubechub (Momes er a parakurab 6) *

6. Ngera uchul me ngklou a ultutelel el kired el mo ungil lorrenges?

6 Ngkirel mo ngariou a rengud e oba kllourreng me bo dungil rongesii a chad. Ngar ngii a edei el uchul me ngklou a ultutelel. A kot, e ngrullid me ngdiak demereched el omdasu a mekngit el bedul a chad. Ongerung, ngsebeched el mo medengelii a uldesuel a odam me a uchul me ngmirruul er a tekoi, me kede mo chubechub. E a ongedei, e sel debecherei me lochotii a uldesuel, e ngsebechel di ngii el nguu a klubelel er a tekoi el lechelebangel er ngii. A lebebil e ngdiak dodengei el kmo ngera mera el ngar a uldesued el mo lmuut er a taem el dosaod er ngii. (Osi. 20:5) A odam el ta er a remechuodel a kmo: “Ngdiak kubes er a taem, el kulengedecheduch e mlo cheleuid a tekingek e le ngdimlak kudengei a klemerang el tekoi. Ak dilu er a odos el kmo ngmle kirel lmuut el mo ungil longer er a miting. E a uriul, e ak mlo medengei el kmo ngmeringel er ngii el menguiu me ngousbech er a klou el taem el mengetmokl a nger er ngii.” Me ngkmal klou a ultutelel el kirir a rudam el mechuodel el uchei er a lomeklatk e te mo ungil “lorrenges”!​—Osi. 18:13.

7. Ngera ke suubii er a omerellel a Jehovah el mora Elias?

7 A rebebil rudam me a rudos a meringel er tir louchais a uldesuir el blekerdelel a klengar er tir, siukang, me a lechub e ngkuk di blekerdelir el uaisei. Ngmekera derellii el mo beot er tir louchais a uldesuir? Molatk a omerellel a Jehovah el mora Elias er sel taem er a lechiis er a Jesebel. Ngmlo betok el klebesei er a uriul e a Elias a uluuchais a uldesuel el mora Demal el ngar a eanged. E a Jehovah a mle kerekikl lorrenges. E a uriul e ngmillisiich er a Elias e milsang a klou a ultutelel tekoi el bo loruul er ngii. (1 Ki. 19:1-18) A rudam me a rudos a locha ousbech er a klou el taem el mo sebechir louchais a uldesuir er kid, seikid el taem e kid a sebeched el mo medengei a mera el uldesuir. Me a lsekum kede oukerebai er a Jehovah el oba kllourreng, e ngmo sebechir loumerang er kid. Me sel bocha lsebechir louchais a uldesuir, e ngkired el mo kerekikl lorrenges.

NGMO UNGIL MEDENGELTERIR A RUDAM ME A RUDOS

8. Ngar a Genesis 16:7-13, e ngmilekera Jehovah e ngosuir a Hagar?

8 A Hagar el mesiungel a Sara a mlo kedidai a rengul er sera bo lebechil a Abraham. Sera bo el dioll e ngmlo metetoech a medal er a Sara el dirkak a ngelekel. Me a Sara a mlo omekcharm er ngii el Hagar me ngchiliis. (Gen. 16:4-6) Me ngar a osengel a klechad, e a Hagar a ua mekngit a blekerdelel e kedidai a rengul redil el rredemelel a ringel el lechilarm er ngii. Engdi a Jehovah a mle ngodech a uldesuel el bedul a Hagar. Me nguldureklii a anghel el mo er ngii. A anghel er sera bo lebetik er ngii, e ngilsuir el ngodechii a uldesuel e ulemekngeltengat er ngii. A Hagar a miltebengii el kmo a Jehovah a omes er ngii e medengei a rokui el tekoi el lechelebangel. Ngkmal mo ungil a rengul me ngulemekedong er ngii el kmo “a Dios el omes, . . . ngikel mesekak.”​—Monguiu er a Genesis 16:7-13.

9. Ngera uchul me ngmle uaisei a omerellel a Dios el bedul a Hagar?

9 Ngera ngmle medengei a Jehovah el kirel a Hagar? Ngmedengelii a klengar er ngii er a uchei me a tekoi el lechilarm er ngii. (Osi. 15:3) A Hagar a redil er a Ekipten el kiliei er a blirir a rechad er a Hebru. Ngmlo er ngii a taem el lulemdasu el kmo ngchad er a ngodech el beluu? Ngmlo oureng er a rechedal me a belual? Ngdimlak di lengii el tang a bechil a Abram. Ngmla er ngii a taem el rebebil blak a rengrir a mle betok a rebecherir. Engdi tiang a dimlak lemoktek er a Jehovah er a uchelel. (Mt. 19:4-6) Kede medengei el kmo ngar a chelsel chouaika el blekeradel e ngsebechel mo er ngii a chelechei me a kltui er a chelsel a telungalek. A Jehovah a mle medengei el kmo ngmle mekngit a omerellel a Hagar el dimlak loba omengull el mora Sara. Engdi ngdirrek el mle medengei a tekoi el lecharm er ngii a Hagar me ngmle ungil omerellel bedulngii.

Bo mungil medengelterir a rudam me a rudos er kau (Momes er a parakurab 10-12) *

10. Kede mekerang e mo ungil medengelterir a rudam me a rudos er kid?

10 Ngsebeched loukerebai er a Jehovah el melasem el mo oba kaodengei. Bo mungil medengelterir a rudam me a rudos er kau. Mongedecheduch er tir er a uchei me a uriul er a miting, e moldingel lobengterir, e a lsekum e ngsebechel e mongemedaol er tir el mo omengur lobengkem. Cho bom uaisei, e ngsebechem el mo medengei el kmo a odos el mulemdasu el kmo ngmekngit a blekerdelel a bai sekemerur, me a odam el mulemdasu el kmo ngsoal a kerruul a kmal ungil a blekerdelel, me a lechub a telungalek el blechoel meoud el mei er a miting a chuarm er a ultok. (Mt. 7:1) Nguaisei, ngdiak lsoad el “melekoi a tekingir a re chad.” (1 Ti. 5:13) Engdi a bo dodengei a bebil tekoi el dilubech er a klengar er a rudam me a rudos, e ngosukid el mo ungil medengelterir.

11. Ngera me ngklou a ultutelel el kirir a remechuodel el mo ungil medengelterir a rudam me a rudos er tir?

11 A remechuodel a ileakl el kirir el mo ungil medengei a blekerdelel a klengar er a rudam me a rudos el ngar cheungel a ulekerreuir. Ka molatk er a kerebil a odam el Artur el milsiou el odam el oldingel a ongdibel. Ngii me a ta er a remechuodel a mlo oldingel er a odos el kora sekemerur. A Artur a kmo, “Aki mlo medengei el kmo a bechil a mlad er a telkib el taem er a uriul er a bo lebechiil. Ngar a chelsel a betok el omelsemai, e ngmla mekuruleterir a reteru el ngelekel redil el mo betik a rengrir er a Jehovah e mo blak a rengrir el mesiou er Ngii. E chelechang e ngmekngtei osengel e dirrek el smecher er a ringelel a uldasu. Me nguaisei, engdi a bltkil a rengul el mora Jehovah me a klaumerang er ngii el bedul Ngii a kmal dirk mesisiich. Aki siluub a kmal betok er a ungil blekerdelel ngika el odos.” (Fil. 2:3) Ngika el odam el oldingel a ongdibel a uleltirakl er a kerebil a Jehovah. A Jehovah a medengelterir a reblak a rengrir el mesiungel me a ringel el lecharm er ngii. (Exo. 3:7) A remechuodel el ungil medengelterir a rudam me a rudos a sebechir el mo ungil ngosuterir.

12. Ngmlo uchul a ngera el klungiolel a Yip Yee er a bo lungil medengelii a odos el ngar a ongdibel er ngii?

12 Sel bo mungil medengei a blekerdelel a klengar er a kldemem el Kristiano el kora chetim a blekerdelel, e ke ulterekokl el mekngit a rengum er ngii. El ua tiang. A Yip Yee el kiei er a Asia, a kmo, “A odos el ngar a ongdibel er ngak a kmal meteteu a ngerel. Me ak ulemdasu el kmo ngdiak le llechuul. Engdi sera kuldingel lobengkel, e ak mlo medengei el kmo ngullengeseu er a rechad er a blil lolterau a ngikel er a makit. Me ngmle kirel klou a ngerel sel lolechau er a rechad.” Ngdirrek el dilu el kmo: “Ak miltebengii el kmo a lsekum ngsoak el mo ungil medengelterir a rudam me a rudos, e ngkirek el mo medengei a blekerdelel a klengar er tir.” Ngkired loureor el mo ungil medengelterir a rudam er kid. Me sel doltirakl a ulekrael er a Biblia el mo mekengii a rengud el mo er tir, e kede oukerebai er a Jehovah el ngii a betik a rengul er “a rokui el chad.”​—1 Ti. 2:3, 4; 2 Ko. 6:11-13.

BO MCHUBECHUBECHAD

13. A doltirakl er a Genesis 19:15, 16, e te milekerang a rechanghel er sera dirk lorus er a rengul a Lot, e ngera uchul?

13 Ngar a metacherbesul el taem er a klengar er a Lot, e ngmle meoud lolengesenges a ulekrael er a Jehovah. A reteru el anghel a mlo oldingel er ngii e dilu er ngii me lenguu a telungalek er ngii el tuobed er a Sodom. E ngera uchul? Te dilu el kmo: “Ele ki mo melemall er tial beluu.” (Gen. 19:12, 13) Engdi sel ongingil sils, e a Lot me a telungalek er ngii a dirk kiliei er a blirir. Me a rechanghel a liluut el mo mengelechel er a Lot. Engdi ng “dirk mirrus er a rengul.” Kede locha mo omdasu el kmo a Lot a dimlak lolengesenges er a Jehovah. Me nguaisei, engdi ngdimlak lemeterob lolengeseu er ngii. Ngii el “RUBAK a mlo chubur” me a rechanghel a ngiluu a Lot me a telungalek er ngii el tuobed el mora ikrel a beluu.​—Monguiu er a Genesis 19:15, 16.

14. Nglocha ngera uchul me a Jehovah mlo chubur a Lot?

14 A Jehovah a locha mla er ngii a ungil luchul e ngmle chubur a Lot. A Lot a locha mle medakt er a rechad el ngar a ikrel a beluu a uchul me ngulemai er a rengul. Ngmla er ngii a lmuut el bebil er a kdekudel el blekeradel. Nglocha mle medengelterir a reteru el king el rirebet er a delelualu el kortang er a dellas el kmeed er a beluu. (Gen. 14:8-12) Me ngii a bechiil chad, e dirrek el chedam a uchul me ngmle bekikl el kirel a telungalek er ngii. Me a lmuut el tang, a Lot a mle merau, me nglocha kiliei er a ungil blai el ngar a Sodom. (Gen. 13:5, 6) Engdi aika el rokui el tekoi a dimlak el kirel rullii a Lot me lak lemereched lolengesenges er a Jehovah. Me nguaisei, engdi a Jehovah a ulemes el engelakl er aike el cheleuid lomerellel a Lot, e bai ulemes er ngii el “melemalt.”​—2 Pe. 2:7, 8, BT.

Sel dekerekikl lorrenges er a rebebil e ngmo sebeched lolecholt er a klechubechub el mo er tir (Momes er a parakurab 15-16) *

15. Ngera kired el meruul, er a bai di doukerrekeriil er a chad?

15 Molasem er a tkurrebab el sebechem el mo medengelii a uldesuel a chad er a bai di moukerrekeriil a omerellel. A Veronica el odos el ngar a Europe a millasem er tia el tekoi. Ngdmu el kmo, “A ta el odos a mle blechoel mekngit omerellel. Ngdi mengeroid er ngii er a rechad. Me a lebebil e ak bekikl el mengedecheduch er ngii. Ngdi ak mlo melatk el kmo, ‘Oleko ak mlo ngii, e ak dirrek lousbech er a sechelik.’ Seikid e ak mlo oker er ngii el kmo ngua ngerang. Me nguluuchais er ngak a uldesuel! Me chelechang e ak mla mo medengelii.”

16. Ngera me ngkired el meluluuch lolengit a ngeso el mo omekeroul er a klechubechub?

16 Ngdi ta el Jehovah a mera lungil medengelkid. (Osi. 15:11) Me dolengit er ngii me lengesukid el mo omes er a rebebil el uai ngii me bo modengelterir e bo mchebteterir. A nglunguuch a ngilsuir a Anzhela el mo chubechubechad. Ngkmal mlo meringel er ngii lobengkel a ta el odos er a ongdibel er ngii. Ngdilu el kmo: “Ngmle beot er ngak el di mo melekoi a mekngit el kirel, e mo mengeroid er ngak er ngii. Engdi ak ullengit er a Jehovah me lengesukak el mo ungil medengelii ngii el odos.” Me a Jehovah, ngulenger a nglunguchel? Ngdilu el kmo: “Aki dilak el mo oldingel, e mle chadecheduch er a uriul. Mak ulechotii a klechubechub e rirengesii. Me chelechang, e ngmla medechel a bltkil a renguk el bedulngii, e kltmokl el mo olengeseu er ngii.”

17. Ngkired loterekokl a rengud el mo mekerang?

17 Ngdiak lsebechem el melilt el kmo ngtecha lodam me a odos a rredemelel a klechubechub er kau. Te rokui el chelebangel a mondai el di ua Jona, Elias, Hagar me a Lot. A lebebil e ngdi mle tir el mo uchul a mondai er tir. E a mera er ngii, kid el rokui a dirrek el mla ta el bo de uaisei el di kid el mo uchul a mondai er kid. Me ngklou a ultutelel el dolengit a ngeso er a Jehovah me bo dechubechub er a delongeled. (1 Pe. 3:8) Sel dolengesenges er a Jehovah, e kede smisichii a kltarreng er a chelsel tia el kakerous a rechedal el telungalek er kid er a beluulechad. Me sel doruul a tekoi lobengterir, e doterekokl a rengud el mo kerekikl lorrenges, e mesuub e dolecholt er a klechubechub.

CHELITAKL 87 Mei! Me Bo Lemechelaod a Rengum

^ par. 5 Kid a diak demecherrungel, me ngar ngii a blekerdeled el mereched el mo er ngii a omesoded el kirel a omerellir me a uldesuir a rebebil. Engdi a Jehovah a ngike el “omes er a rengul a chad.” (1 Sa. 16:7) Tia el suobel a mo mesaod a rolel e ngmle ungil a omerellel el bedul a Jona, Elias, Hagar, me a Lot. Ngdirrek el ngosukid el mo oukerebai er a Jehovah sel doruul a tekoi lobengterir a rudam me a rudos er kid.

^ par. 52 OMESODEL A SIASING: A chudela lodam el ngosecha rengul er a kekerei lodam el meoud el mei er a miting e a uriul e ngmlo medengei el kmo ngmle accident.

^ par. 54 OMESODEL A SIASING: A odam loungerachel er a odingel obliil a ulemdasu el kmo a ta el odos a mekngit a blekerdelel, engdi uriul e ngmlo medengei el kmo ngsekemerur e meringel er ngii el teloi er a rechad el diak lodengelterir.

^ par. 56 OMESODEL A SIASING: Sel taem el odos a mlo ungil medengelii a ta er a odos, e ngmlo mtebengii el kmo ngungil a blekerdelel el kuk ngodech er a osengel el bedulngii er a lekot el mesang er a Blil a Ongdibel.