Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 16

Tesh, Ileja, ni Mekesh Ranaken

Tesh, Ileja, ni Mekesh Ranaken

“Kangal warumburishany yiumenanya ni mes, pakwez rumburishany nich dirumburish ditentamina.”—YOH. 7:24TMK.

MUMINY 101 Kusal Mudimu Pamwing mu Uumwing

YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOU *

1. Bibil ulejen uyakin ik ukasikeshina piur pa Yehova?

OV, UKUKAT anch antu akurumburisha kukwatijan ni ulombu wa chikit chey, mutapu udia chifu chey ap chimbu chey? Chimeken anch ukusangarap. Chitukasikeshin mud ik pa kwijik anch Yehova kakatap kuturumburish kusutil yom yimekena ku mes! Chilakej, chisu Samwel chayimanay an amakundj a Yese, kayimanap mudi mwading muyimenau kudi Yehova. Yehova wasambela kumulej Samwel anch umwing wa pakach pa an a Yese ukwikal mwant wa Isarel. Pakwez mwan ik? Samwel pamumanay Eliyab mwan wakusambish wa Yese, walonda anch, ‘Chakin kamu, Yehova ukwet iwend wa kuzizil many kurutu kwend.’ Eliyab wading umeken kamu mudi mwant. “Pakwez [Yehova] wamuleja Samwel anch: ‘Kangal kutal kuwap kwa mujimbu wend ap kulep kwa chimbu chend, mulong namulika kal.’” Yom ik twilejidinaku? Yehova wadandamena kulond anch: “Muntu ukat kutal yimenay nich mes mend, pakwez [Yehova] ukat kutal [mu] muchim.”—1 Sam. 16:1, 6, 7.

2. Mudi mulejenau mu Yohan 7:24, mulong wak tufanyidinap kumurumburish muntu kusutil yom yimekena ku mes? Let chilakej.

2 Mulong tudi antu akad kuwanyin, yisu yivud tukweting yovil ya kuswapal kuyirumburish antu akwau kukwatijan ni mutapu umekenau ku mes. (Tang Yohan 7:24.) Pakwez twilejining kwetu yom yikemp nakash piur pa muntu kusutil mutapu umekenay ku mes. Chilakej, ap dokter ukweta ukaliweny nakash ukutwish kujingunin yom yivud piur pa muyej kusutil kwau kumutal. Pakwez ufanyidin kumutesh nawamp muyej anch ukatin kwijik mayej madingay nich pakur, mutapu wiyovilay, ap yijingidij yimekeshinay. Dokter ukutwish pamwing ap kumutum ku radio mulong wa kuman yidia mukach mwa mujimbu wend. Anch chamwamu dokter ukutwish kumwok muyej nayimp. Chilik chimwing, tukutwishap kamu kumutesh nawamp mukadivar ap nambaz netu kusutil kwau yom yimekena ku mes. Tufanyidin kusal usu wa kwijik wuntu wend wa mukach. Chakin kamu, tukutwishap kwijik yidia mu muchim wa muntu, chawiy tukutwishap kumutesh muntu nawamp kamu mudi Yehova. Pakwez tukutwish kusal usu wa kumwimburij Yehova. Mutapu ik?

3. Nsangu ja Bibil jilejenau mu mutu wa mulong winou jikutukwash mutapu ik kumwimburij Yehova?

3 Mutapu ik Yehova uyisadidiningay atushalapol end? Ukat kuyiteshang. Ukat kushinshikin chisu ni mutapu ukata kusadik yom ni kupwa mayingishin mawonsu makata kuyibachik atushalapol end kusal yom kanang. Ni kupwa ukat kuyanaken. Patwilejina mutapu Yehova wamusadinay Yona, Elija, Hagar, ni Lot, el tushinshikinany amboku mutapu tukutwisha kumwimburij Yehova mu mutapu wetu wa kuyisadin akadivar ni anambaz netu.

TESH NAWAMP

4. Mulong wak tukutwish kwikal ni chitongijok chiyimp piur pa Yona?

4 Mulong twijap yom yawonsu piur pa Yona, tukutwish kumurumburish anch wading muntu wakad kuwanyin kuchingejin ap wakad kushinshaman. Watambula mbil yidiokila kudi Yehova mulong wa kuya kulejan uruu wa dirumburish mu Ninive. Pakwez pa ndond pa kuziyin, Yona wakandama mu waat, ni waya mutambu windj, “mulong wa kumuchin [Yehova].” (Yona 1:1-3) Anch yeya, ov, wafanyina kumwinkishiril kand Yona katok ka kuwanyish chisend chend? Pamwing ap bwat. Pakwez Yehova wamana anch kwading mayingishin mawamp makusal mwamu.—Yona 3:1, 2.

5. Yom ik wilejina piur pa Yona kusutil mazu mend mafundilau mu Yona 2:1, 2, 9?

5 Yona wamekesha chadingay kamu chakin kusutil malembil mend. (Tang Yona 2:1, 2, 9.) Pakad kwidjidjek Yona wamulembila Yehova tupamp tuvud. Malembil mend malembilay padingay mwivum mwa insh matukwashin kuman yom yivud piur pend kusutamu kusu kwau kumuman mudi muntu wachina chisend. Mazu mend mamekeshin anch wading muntu wikepishina, mwin kujikitish ni wakwata mupak wa kumuziyin Yehova. Chawiy chidiap cha kushimwok pa kuman anch Yehova kashinshikinap pa kurumbuk kwa Yona, pakwez wakula malembil mend ni wadandamena kumusadin mudi muprofet!

Anch twakumangej mayingishin mamubachikina muntu kusal yom, tukutwish kumumekeshin ranaken (Tal paragraf wa 6) *

6. Mulong wak tufanyidin kutesh nawamp kurutu kwa kulond?

6 Mulong wa kuyitesh antu akwau nawamp, tufanyidin kwikal ikepishina ni ashimpishina muchim. Chidi cha usey kusal mwamu mulong wa mayingishin masatu. Chakusambish, tukuswapalap kwikal ni yitongijok yiyimp piur pa antu akwau. Cha kaad, tukutwish kujingunin yovil ni mayingishin mayibachikina akadivar netu kusal yom, ni kusal mwamu kukutubachik kuyimekeshin ranaken. Ni cha kasatu, anch twamulik mukadivar alond yom yitonginay, pamwing ap mukadivar winou ukutwish kwilej yom kanang piur pend amwinend. Yisu yimwing tukatap kwov kurumburik kwa yovil yetu djat kamu ni pitukuyilondina kudi antu akwau. (Jnsw. 20:5) Mukurump umwing wa mu Aziy ulondin anch: “Chisu chimwing nasambela kulond kurutu kwa kutesh nawamp yom. Namuyula nambaz umwing anch ufanyidin kuwapish yakul yend ku yikumangan. Kupwa, najingunina anch kadingap kija kutang nawamp ni anch chading chimwitin kusal usu nakash mulong wa kwakul ku yikumangan.” Chawiy chidi cha usey anch mukurump win mwawonsu ikal mwin “kutesh” kurutu kwa kupan chiyul!—Jnsw. 18:13.

7. Yom ik wilejidina ku mutapu Yehova wamusadilay Elija?

7 Chiyikasikedining akadivar ni anambaz amwing kulejan yovil yau mulong wa yishankur ya kwol kwau, yom yayishikena pakur, ap wuntu wau. Mutapu ik tukutwisha kusal chakwel chiyiswapel kutulej yovil yau? Vurik mutapu Yehova wamusadinay Elija chisu chading chimuchininay Jezabel. Kwasuta machuku mavud kurutu Elija amuleja Tatukwend wa mwiur mutapu wading wiyovilay. Yehova wamutesha nawamp. Chawiy wamukasikesha Elija ni wamwinkisha mudimu wa usey. (1 Ant 19:1-18) Kukutwish kusut chisu chilemp pakwel anch akadivar ni anambaz netu iyova nawamp mulong wa kutulej mutapu wiyovilau. Anch twamwimburij Yehova kusutil kwikal ashimpishina muchim, akadivar ni anambaz inay akutwish kutuchingejin. Chawiy, anch aman anch chidi chisu chiwamp kutulej yovil yau, tufanyidin kuyitesh nawamp.

ILEJA KUYIJIK NAWAMP AKADIVAR NI ANAMBAZ NEY

8. Kukwatijan ni Disambishil 16:7-13, mutapu ik wamukwashau Hagar kudi Yehova?

8 Hagar, mwilomb wa Sarai, wasala yom ya usup kupwa kwa kwikal mband wa Abram. Hagar wimisha ni kupwa wasambisha kumupipej Sarai, wading wakad kuvalang. Yom yayipa nakash chawiy Sarai wamwopata Hagar. (Dis. 16:4-6) Mulong tudi antu akad kuwanyin, tukutwish kutong anch Hagar wading mband mwin chibud, chawiy dipup dined diading dimuwanyidin. Pakwez kiwawiyap mutapu wamumanau Hagar kudi Yehova. Wamutumina mwangel wend. Chisu chamutanau kudi mwangel, wamukwasha kurijek mutapu wend wa kutong ni wamuyukisha. Hagar wajingunina anch Yehova wading umumen ni anch wading wij yom yawonsu piur pend. Chinech chamubachika kumutazuk Yehova anch ‘Nzamb umena, . . . ndiy ukata kwinman.’—Tang Disambishil 16:7-13.

9. Yom ik yashinshikinay Nzamb mu mutapu wamusadilay Hagar?

9 Yom ik yashinshikinay Yehova piur pa Hagar? Wading wij yom yamushikena Hagar pakur ni yom yawonsu yajijamenay. (Jnsw. 15:3) Hagar wading mwin Idjibit wasalang mudi mwilomb mu chikumbu cha mwin Hebereu. Ov, wiyova yisu yimwing mudi ngendj? Ov, wading ukat kuyitong anamakwend ni ngand yend? Kadingap mband umwing kusu wa Abram. Mulong chisu chimwing pakur, amakundj amwing ashinshamena atang amband avud. Pakwez chinech chadingap mu chitongijok cha Yehova. (Mat. 19:4-6) Chawiy chidiap cha kushimwok pa kwijik anch uruw wa rupad waletishang yisu yivud milong yikash mudi mukau ni rikis mu dijuku. Yehova wading wij anch Hagar warumbuka nakash pa kumupipej Sarai, pakwez ku mutambu ukwau kand watesha yovil ni mayingishin mamubachika Hagar kusal mwamu ni wamwanikena.

Ileja kuyijik nawamp akadivar ni anambaz ney (Tal paragraf wa 10-12) *

10. Mutapu ik tukutwisha kushiken kuyijik nawamp akadivar nau anambaz netu?

10 Tukutwish kumwimburij Yehova kusutil kwikasikesh kuyitesh akadivar nau anambaz netu. Ileja kuyijik nawamp akadivar ni anambaz ney. Ambamb nau kurutu yikumangan yisambisha ni kupwa kwa yikumangan, lejan nau pamwing ni anch chitwishikin yitazuka chakwel udia nau kwol kwey. Anch wasal mwamu, ukutwish kushimwok. Chilakej ukutwish kujingunin anch nambaz umekening mudi kakatiningap kuta urund nau akwau uding kwend muntu wakad kulondolang, mukadivar utongidining anch ukatining nakash yom ya ku mujimbu uding mwin kwakan, ap dijuku dikata kuswinkan yisu yawonsu ku yikumangan dirishin ni rupompat. (Job 6:29) Chakin kamu, tufanyidinap “kwichik pa milong yayen.” (1 Tim. 5:13) Ap mwamu tufanyidin kwijik yom yimwing piur pa akadivar nau anambaz netu ni yom yirishinau nich mu mwom yikweta yibachikin pa wuntu wau. Mulong kusal mwamu kukutwish kutukwash kuyitesh nawamp.

11. Mulong wak amakurump afanyidin kuyijik nawamp amikoku?

11 Pakampwil amakurump afanyidin kuyijik nawamp akadivar nau anambaz alaminau. Shinshikin chilakej cha mukadivar Artur wading kalam wa munyingumuku. Ndiy ni mukurump umwing amwendina nambaz umwing wading umekena mudi kakulondolangap ni wakad kwijidin nakash nau antu. Artur ulondin anch: “Twajingunina anch wafisha nfumwend mivu yikemp kupwa kwa kwatijan. Chikalap nchik yakamish yading yirishinay nich, wayifundisha anend ayangadim aad kumukat Yehova ni kwikal atushalapol ashinshamena. Pakwez katat mes mading masambish kal kumufa, ni wayedin kal mayej ma kuziy mu manangu. Ap mwamu, wadi udandamedin kulam ritiy rend rikash ni rukat rend mulong wa Yehova. Twajingunina anch twading ni yom yivud nakash ya kwilej kusutil chilakej chiwamp cha nambaz winou.” (Fil. 2:3) Kalam wa munyingumuku winou wimburija chilakej cha Yehova. Yehova uyijing amikoku end nawamp ni mar mamenau. (Kub. 3:7) Anch amakurump ayijik nawamp amikoku, akwikal kand mu chilik cha kuyikwash nawamp.

12. Kwilej kumwijik nawamp nambaz umwing wa mu chikumangen chend kwamukwash mutapu ik Yip Yee?

12 Anch washiken kumwijik mukadivar ap nambaz ukata kukujimesh, ukutwish kwitek pa ndond yend. Shinshikin chilakej chimwing. Nambaz Yip Yee ushicha mu Aziy ulondin anch: “Nambaz umwing wa mu chikumangen chetu watoyang yisu yawonsu anch ulondin. Natonga anch kakwetap chaku chiwamp. Pakwez dichuku naya nend mu mudimu wa kulejan najingunina anch wayikwashang anvajend kulandish ansh pa sok. Wading ni chaku cha kutoy mulong wa kuyitazuk in kuland.” Yip Yee ulondin kand anch: “Najingunina anch mulong wa kuyitesh akadivar nau anambaz nam, nading nifanyidin kwilej kuyijik nawamp.” Chitin kusal usu nakash mulong wa kushiken kuyijik akadivar ney nawamp. Pakwez anch wasadin chiyul cha Bibil cha kwazuril muchim wey, umekeshin anch umwimburijin Yehova uyikatina “antu a mitapu yawonsu.”—1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13.

MEKESH RANAKEN

13. Kukwatijan ni Disambishil 19:15, 16, yom ik yasalau angel chisu chadandamenay Lot kulabijok, ni mulong wak?

13 Pa chisu chikash mu mwom wend, Lot kaziyinap swa swa ku umutakel wa Yehova. Angel aad amwendina Lot ni amuleja anch abudik ni dijuku diend mu Sodom. Mulong wak? Amuleja anch: “Tusotil kushesh ndond yiney.” (Dis. 19:12, 13) Mukwacha pamanch, Lot ni dijuku diend ading kwau achid ku chikumbu. Chawiy angel amubabesha kand Lot kapamp kakwau. Pakwez “Lot walabijoka.” Etu tukutwish kutong pamwing ap anch Lot kadingap kwend kabanginaku yom yamulejau kusal kudi Yehova, ni ap kand anch wabwambwila. Pakwez Yehova kamulikap bwat. “Mulong [Yehova] wamwovila riy,” angel amukwata ndiy ni dijuku diend ku makas ni ayibudisha pol pa musumb.—Tang Disambishil 19:15, 16.

14. Mulong wak Yehova wamwanakena Lot?

14 Yehova wafanyina kumwovil Lot riy mulong wa mayingishin mavud. Pamwing ap Lot widjidjeka kudiokal ku chikumbu chend mulong wading wovil wom wa antu ading pol pa musumb. Kwading kand ubaj ukwau. Pamwing ap Lot wading wij rusangu ra ant aad awila mu mabuku ma chinat mwi nkurubuk ya Sidim. (Dis. 14:8-12) Mulong wading ngatan ni kupwa tatuku wa dijuku, Lot wafanyina kwiyakamish mulong wa dijuku diend. Chikwau kand, Lot wading mpich, chawiy pamwing ap wading ni chikumbu chend chiwamp mu Sodom. (Dis. 13:5, 6) Chakin kamu, kwikil chom ap chimwing pakach pa yom yiney yawonsu chading chifanyidina kumukangesh Lot kumuziyin Yehova pakad kulab. Pakwez pa ndond pa kushinshikin pa kurumbuk kwa Lot, Yehova wamumana mudi “muntu utentamina.”—2 Pita 2:7, 8.

Anch twayitesh antu akwau, tukutwish kwijik mutapu wa kumekesh ranaken (Tal paragraf wa 15-16) *

15. Pa ndond pa kumurumburish muntu mulong wa yom yisadinay, yom ik tufanyidina kusal?

15 Pa ndond pa kumurumburish muntu mulong wa yom yisadinay, sal usu wa kwijik yovil yend. Veronica nambaz umwing wa mu Erop, wapakisha kusal mwamu. Ulondin anch: “Nambaz umwing wading umeken mudi wikatwodining. Wading ni chaku cha kwiyauril nau akwau. Yisu yimwing novang wom wa kumusejin. Pakwez natonga anch, ‘ang yama nadia mudi ndiy, nafanyinang kwikal ni kuswir kwa murund.’ Chawiy nakwata mupak wa kumwipul mutapu wading wiyovilay. Ni wasambisha kwinrumburil yovil yend! Katat novil kurumburik kwa yom yivud piur pend.”

16. Mulong wak tufanyidin kwit ukwash mu malembil mulong wa kukudish ranaken?

16 Ching kusu Yehova ndiy ukata kututeshang kamu nawamp nakash. (Jnsw. 15:11) Chawiy mwita chakwel akukwash kuyiman antu akwau mudi muyimenay ndiy ni kwijik mutapu wa kuyimekeshin ranaken. Malembil mamukwasha nakash nambaz Anzhela kwitek pa ndond ya antu akwau. Nambaz umwing wa mu chikumangen chau wading umeken mudi wikatwodin ni chading chikasiken kusutish nend chisu. Anzhela ulondin anch: “Chafanyina kwinswapel nakash kuwil mu mupit wa kusambish kumunyinyit nambaz winou ni kumwipuk. Pakwez namwita Yehova chakwel ankwash kwitek pa ndond ya nambaz winou.” Ov, Yehova wakula malembil ma Anzhela? Ulondin kand anch: “Naya nend mu mudimu wa kulejan ni kupwa nambamba nend mu asaa avud. Namutesha nich ranaken. Katat nimukatin nakash, ni nikwatin mupak wa kumukwash.”

17. Tufanyidin kukwat mupak wa kusal ik?

17 Ufanyidinap kutond akadivar ni anambaz ufanyidina kumekeshin ranaken. Antu inay awonsu arishin ni milong mudi yarishay nich Yona, Elija, Hagar, ni Lot. Yisu yivud, akat kwikakin milong ayinau. Pakwez mu kulond patok, etu awonsu tukat kwikakinang milong mu mitapu kushalijan. Chawiy Yehova ukwet mayingishin ma kutwit anch tumekeshijadin ranaken umwing ni mukwau. (1 Pita 3:8) Anch twamuziyin Yehova, tukat kukasikesh uumwing wa dijuku dietu dia pa mangand mawonsu dikweta antu a mitapu kushalijan. Chawiy mu mashakamin metu pamwing ni akadivar nau anambaz netu, el tukwatany amboku mupak wa kutesh, kwilej ni kumekesh ranaken.

MUMINY 87 Ez Tukasikeshijanany

^ par. 5 Mulong tudi antu akad kuwanyin, yisu yimwing tukat kuswapalang kutong nayimp piur pa antu akwau ni piur pa mayingishin mayibachikina kusal yom. Pakwez Yehova, “ukat kutal [mu] muchim.” (1 Sam. 16:7) Mutu wa mulong winou ukwisambin mutapu Yehova wamusadinay nich rukat Yona, Elija, Hagar, ni Lot. Ni ukutukwash kumwimburij Yehova mu mutapu wetu wa kuyisadin akadivar ni anambaz netu.

^ par. 52 KURUMBURIL KWA YIPICH: Mukadivar umwing wapamina kal wajiman kal mulong mukadivar mukwau nsand waswinkan kal ku yikumangan, pakwez kupwa wajingunin kal anch mukadivar winou waswinkanang mulong wasalang aksidan.

^ par. 54 KURUMBURIL KWA YIPICH: Padiau mu chikumangan cha chisak cha mudimu wa kulejan, kwinsambishil mukurump ukat kutong anch nambaz ukatin kwiyauril ni akwau, kupwa wajingunin kal anch nambaz winou kakulondolangap kwend ni kijidinap kwend kwikal pakach pa antu akadiay kwijik nawamp.

^ par. 56 KURUMBURIL KWA YIPICH: Pilejay kumwijik nambaz mukwau nawamp, nambaz wajingunina anch mukwau kadingap kwend kikatwodina mudi mwatongay kapamp ka kusambish katanijanay nend ku Chot cha Want.