Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 16

Mahaiza Midary Olo Manahaky ani-Jehovah

Mahaiza Midary Olo Manahaky ani-Jehovah

“Ka mitsara ivelany sasy, fa mba mitsarà araky ty rariny.”​—JAONA 7:24.

HIRA 101 Miara-miasa sy Miray Saina

HO HITANAO ATO *

1. Ino ty raha mampahery volanini-Baiboly mikasiky ani-Jehovah?

TEANAO va laha ty volon-koditsinao, ty tarehinao, na ty haabonao ro itsaran’olo anao? Azo antoky fa tsy zay. Soa avao fa tsy ty raha hitantsika olombelo ro itsarani-Jehovah antsika. Tena mampahery raha zay! Lafa nanenty ani-anakilahini-Jese reo, ohatsy, Samoela le tsy nihitany ty raha hitani-Jehovah. Nivola tamy Samoela Jehovah fa hanjary mpanjakani-Israely ty raiky amy anakilahini-Jese reo. Fe ia amin-drozy? Laha vo nahita ani-Eliaba, azy talanoloni-Jese iny Samoela, le nivola hoe: “Tsy maintsy azy mitsanga alohani-Jehovah etia tia voahositsiny zao.” Ho raha maeva mpanjaka io ty pozipozini-Eliaba. “Fe hoy Jehovah tamy Samoela: ‘Ka hentea ty poziny noho ty haabony, fa fa nandà azy aho.’ ” Ino ty azontsika ianara baka amy zay? Mbo nivola avao Jehovah hoe: “Ty olo manenty ze hita maso avao, fa Jehovah manenty ty fo.”—1 Sam. 16:1, 6, 7.

2. Mivola ty Jaona 7:24 hoe tsy tokony hitsara ivelany tsika. Ino ty antony? Manomeza ohatsy.

2 Tsy lavorary tsika iaby, ka mora mitsara olo amy ze raha hitantsika. (Vakio Jaona 7:24.) Fe ho kelikely avao ty raha ho haintsika mikasiky olo raiky baka amy ty raha henteantsika. Toy misy ohatsy: Ndre ty dokotera mahay noho ela niasà aza tsy afaky hahay raha maro laha manenty ani-marary iny avao. Tsy maintsy mijanjy soa ie laha ta hahay mikasiky aretin’olo iny, ty fihetseham-pony, na ty famantara ani-arety iny. Mety hampandaloviny amy fitaova manoka mihintsy aza olo iny mba hahità ty raha anatiny ao. Laha tsy zay, le mety tsy hifanaraky amy arety iny ty fitsaboa hameany. Manahaky ani-zay koa, fa tsy avy le ho haintsika ty raha mahazo ani-rahalahy noho anabavintsika reo laha manenty ivelany avao tsika. Tsy maintsy miezaky hahay soa ani-olo iny tsika. Mazava ho azy fa tsy afaky mamaky ty am-po any tsika, ka tsy afaky hahay ty hafa manahaky ani-Jehovah mihintsy. Fe afaky manao ze azontsika atao tsika mba hanahafa ani-Jehovah. Amy fomba akory?

3. Manino ro hanampy antsika hanahaky ani-Jehovah ty tantara amy Baiboly ao voaresaky amy lahatsoratsy toy ato?

3 Manao akory ty fomba andaisani-Jehovah ty mpanompony? Mijanjy an-drozy ie. Dinihiny ty raha iainan-drozy. Le miferinay an-drozy ie. Lafa mandiniky ty raha nataoni-Jehovah tamy Jona, Elia, Hagara, noho Lota tsika, le hanenty koa hoe akory ty azontsika anafaha ani-Jehovah lafa mifandramby amy rahalahy noho anabavintsika reo.

MIJANJINA SOA

4. Manino tsika ro mety hana fomba fanenty raty mikasiky ani-Jona?

4 Tsy mahay ty raha iaby tsika, ka mety hieritseritsy hoe olo tsy azo atokisa Jona na nivaliky mihintsy aza. Naniraky azy Jehovah mba hanambara didim-pitsarà a Ninive any. Fe tsy nanoriky safà ie. Niondra sambo ie le nandeha amy lala hafa sady ‘nilay tsy ho anatrehani-Jehovah eo.’ (Jona 1:1-3) Mety mbo ho nenganao hanatanteraky ani-iraky iny ndraiky va Jona? Mety tsy ho nanao ani-zay aloha iha. Fe nahita antony maro hanaova ani-zay Jehovah.—Jona 3:1, 2.

5. Ino ty raha ianaranao mikasiky ani-Jona baka amy safàny amy Jona 2:1, 2, 9 ao reo?

5 Hita amy vavaky nataoni-Jona hoe olo manao akory marina ie. (Vakio Jona 2:1, 2, 9.) Azo antoky fa tsy indraiky avao Jona ro nanao vavaky manahaky an’iny. Lafa mandiniky ani-vavaky io tsika, le tsy lahilahy nilay ani-iraky nampanaovy azy iny sasy ro hoeritseretintsika, fa mandilatsy lavitsy ani-zay. Hita amy ty safàny fa niambany ie, nahay nisaotsy sady tapa-kevitsy hanoriky ty safàni-Jehovah. Marina avao ty ani-Jehovah lafa tsy nifantoky tamy fahadisoani-Jona, sady namaly ty vavaky nataony, ka mbo nampiasa azy ho mpaminaniny avao!

Vomaiky tsika hahay hiferinay, lafa haintsika ty tena marina (Fehintsoratsy 6) *

6. Manino tsika ro tsy ho matiantoky laha mijanjy soa?

6 Tokony hiambany noho hahaliny tsika laha ta hijanjy ty hafa. Antony telo farafahakeliny ro mahavy antsika hanao ani-zay. Voalohany, tsy hana hevitsy diso mikasiky olo tsika. Faharoe, afaky hahay ty fihetseham-po noho ty antony anaovani-rahalahintsika reo raha tsika, le hanampy antsika hiferinay an-drozy raha zay. Le fahatelo, hanampy antsika hahay raha maro mikasiky azy raha zay. Mety tsy ho azontsika kindraiky ndre ty fihetseham-pontsika laha tsy fa resahintsika ze raha tsapantsika. (Ohab. 20:5) Nivola ho zao ty anti-panahy raiky an’Azia any: “Tiaroko hoe tsy nety ty raha nataoko ndraiky zay. Tsy nijanjy tse aho fa avy le nivola. Nivolaniko ranabavy zay hoe mila manasoa ty valin-teny ataony am-pivoria any ie. Kay hondy ie io sahira lafa mamaky teny, le manao ezaky be vo afaky mamaly teny.” Tokony hijanjy soa zany ty anti-panahy kiraidraiky alohani-hanomeza torohevitsy!—Ohab. 18:13.

7. Ino ty ianaranao baka amy fomba nandaisani-Jehovah ani-Elia?

7 Sarotsy amy rahalahy noho anabavintsika sisany ty miresaky mikasiky ty fihetseham-pon-drozy, satria fa zay ty raha niainany, kolontsainy, na ty maha ie azy. Ino ty azontsika atao mba hahavy an-drozy tsy hisalasala hiresaky amintsika? Tiarovo ty fomba nandaisani-Jehovah ani-Elia. Lafa nilay ani-Jezebela ie, le tsy avy le niresahiny amy Jehovah ty fihetseham-pony. Andro maro tafara atoy Elia vo nampiboaky ani-zay tamy Babany an-danitsy any iny. Fe nijanjy soa azy avao Jehovah. Bakeo ie nampahery ani-Elia sady nisy asa bevata nampanaoviny azy. (1 Mpanj. 19:1-18) Mety ho elaela rahalahy noho anabavintsika reo vo tsy ho menatsy hiresaky amintsika, le zay vo ho haintsika ty fihetseham-pon-drozy. Fe laha manam-pahareta manahaky ani-Jehovah tsika, le hatòky antsika rozy. Ka lafa parè hiresaky ty fihetseham-pon-drozy rozy, le tokony hijanjy soa tsika.

MIEZAHA HAHAY SOA ANI-RAHALAHY NOHO ANABAVINAO REO

8. Akory ty nanampeani-Jehovah ani-Hagara laha hentea ty Genesisy 16:7-13?

8 Lafa nameani-Saray ho valini-Abrama Hagara, azy mpanompovaviny iny, le nanaontao fahatany. Nibevoka Hagara ka nanomboky tsy nanaja ani-Saray, satria ie tsy niteraky. Niharaty raha iny, farany niroasini-Saray Hagara. (Gen. 16:4-6) Tsy lavorary tsika, ka mety hieritseritsy hoe namalivaly Hagara ka maeva azy zay. Fe tsy zay ty fahitani-Jehovah ani-Hagara. Nirahini-Jehovah ho aminy any ty anjeliny. Lafa nahita azy anjely iny, le nanampy azy mba hanova ty toe-tsainy noho nitahy azy. Tsapani-Hagara hoe nanenty azy Jehovah sady nahay ty raha iaby nahazo azy. Nieky amy zay ie, ka nivola taminy hoe: “Ndranahary mahita iha ... azy mahita ahy iny.”—Vakio Genesisy 16:7-13.

9. Manino Ndranahary ro nidary ani-Hagara?

9 Ino ty raha nihitani-Jehovah tamy Hagara? Haini-Jehovah soa ty raha iaby niainani-Hagara noho niaretany. (Ohab. 15:3) Ampela ejipsianina nipetraky an-tranon’olo hebreo ie. Nahatsapa tena ho vahiny va ie? Nimany ty fianakaviany noho ty tanindrazany va ie? Tsy ie raiky avao ro nivalini-Abrama. Tsy nanambaly raiky avao ty lahilahy tsy nivaliky sisany taloha, kanefa tsy zay ty niteani-Jehovah hatao tamy voalohany tany. (Mat. 19:4-6) Ka tsy mahatseriky laha nanjary nisy fialona noho lolompo ty an-tranon’olo rey. Tsy nanome hatò ani-Hagara Jehovah, lafa tsy nanaja ani-Saray ie, fe azo antoky fa nitiaroviny avao koa ty raha niainani-Hagara talohani-zay noho tamy fotoa io.

Miezaha mba hahay soa ani-rahalahy noho anabavinao reo (Fehintsoratsy 10-12) *

10. Akory ty hahaizantsika soa ani-rahalahy noho anabavintsika reo?

10 Hanahaky ani-Jehovah tsika laha miezaky hifankahay. Miezaha hahay soa ani-rahalahy noho anabavinao reo. Mifampiresaha amin-drozy lafa aloha na afarani-fivoria, miaraha manompo amin-drozy, le asao hiaraky misakafo aminao koa rozy, laha azo atao. Lafa manao ani-zay iha, le mety ho hitanao fa kay saro-kenatsy azy ranabavy atao raha tsy ta hinama aminao iny. Ho hitanao koa hoe tea mandramby vahiny azy rahalahy ataonao ho tea hanana iny. Le azy fianakavia tara matetiky rey hondy miatriky fanenjeha. (Joba 6:29) Mazava ho azy fa mila miamby soa tsika mba tsy “hilitsy amy fiainan’olo.” (1 Tim. 5:13) Fe soa laha mahay raha mikasiky ani-rahalahy noho anabavintsika reo noho ty raha niainan-drozy tsika.

11. Manino ty anti-panahy ro tena mila mahay soa ty aondry iandraiketany?

11 Ty anti-panahy mihintsy ro mila mahay ty raha iainani-rahalahy noho anabavy iandraiketan-drozy. Mba diniho moa ohatsini-rahalahy Artur toy. Mpiandraikitsini-faritsy ie. Nitsidiky ranabavy raiky atao raha menamenatsy zay rozy amy anti-panahy raiky. Hoy Artur: “Lafa niresaky taminy zahay, le nahay hoe kay hondy nimaty valiny tao vitsivitsy tafarani-mariazin-drozy. Fe ndre eo ty raha sarotsy mahazo azy, le mbo nahavita nanampy ani-anakampelany roe rey hatanjaky ara-panahy ie. Tsy de mahita soa koa ty masony amy henanizao sady mijaly ie vokatsini-fiasan-doha mahazo azy. Fe ndre zay, le nana finoa matanjaky ie satria tea noho mino ani-Jehovah. Nihitanay hoe maro ty raha azonay ianara baka amy modely soani-ranabavy iny.” (Fil. 2:3) Nanaraky ty modelini-Jehovah mpiandraikitsini-faritsy toy. Haini-Jehovah soa ty aondriny noho ty fijalea mahazo an-drozy. (Eks. 3:7) Laha mahay soa ty aondriny ty anti-panahy le afaky hanampy azy soa.

12. Ino ty vokany lafa niezaky hahay soa ani-ranabavy raiky amy fiangona nisy azy eo ranabavy Yip Yee?

12 Laha iha mahay ty raha iainani-Kristiana tsy de azoazonao rey, le vomaiky iha hiferinay azy. Toy misy ohatsy. Zao ty nivolanini-Yip Yee, mipetraky an’Azia any: “Misy rahavavy fiangona raiky amiko zay mivola marè avao lafa mivola. Nieritseritsy aho hoe tsy mahalala fomba ie. Fe lafa niaraky nanompo aminy aho, le nihaiko fa kay hondy ie manampy an-dry babany amin-dreniny mamarotsy fia am-bazary any. Tsy maintsy mivola marè ie mba hanintona ty mpivily.” Hoy avao Yip Yee: “Nianarako hoe mila mahay ty raha iainani-ranadahy noho rahavaviko reo aho laha ta hahay soa an-drozy .” Mila miezaky aloha iha vo hahay soa ani-rahalahinao reo. Fe laha orihinao ty torohevitsini-Baiboly hoe halalaho ty fonao, le hanahaky ani-Jehovah iha ka ho tea “ty karazan’olo iaby.”—1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13.

MAHAIZA MIFERINAY OLO

13. Laha hentea ty Genesisy 19:15, 16, ino ty nataoni-anjely rey lafa nilenalena Lota, le ino ty antony?

13 Tsy avy le nanoriky ty safàni-Jehovah Lota tamy fotoa sarotsy tamy fiainany. Nisy anjely roe namangy ani-Lota, le nivola taminy mba handay ty fianakaviany hiala ani-Sodoma. Ino ty antony? Nivola rozy hoe: “Handrava ani-tanà toy zahay.” (Gen. 19:12, 13) Mbo nijano tan-trano ao avao Lota noho ty fianakaviany, hamarain’iny. Farany nampitandrina ani-Lota ndraiky anjely rey. Fe “mbo nilenalena” avao ie. Mety hieritseritsy tsika hoe tsy nidary ty raha nampanaovini-Jehovah azy Lota, na tsy nanoriky safà. Fe tsy nikivy taminy Jehovah. “Niferinay azy Jehovah”, ka nandesini-anjely rey an-tana ty fianakaviany, le nandesin-drozy ambalikini-tanà iny any.—Vakio Genesisy 19:15, 16.

14. Manino Jehovah ro niferinay ani-Lota?

14 Maro ty antony nahavy ani-Jehovah hiferinay ani-Lota. Mety ho natahotsy ty olo nanodidy azy an-tanà eo Lota, ka tsy avy le niala tan-tranony ao. Mbo nisy raha hafa koa. Nimaro lavaky mbamy sakasaka marìny ani-Sodoma io eny, ka mety nihaini-Lota hoe vo tsiela le nisy mpanjaka roe nilatsaky tanatini-lavaky reo ao. (Gen. 14:8-12) Tsy maintsy niasa loha mikasiky ty fianakaviany ie satria manambaly amin’anaky. Ankoatsini-zay, olo nanan-kanana Lota ka mety nana trano soa ta Sodoma tao. (Gen. 13:5, 6) Mazava ho azy fa tsy tokony ho fialan-tsiny tsy hanorihani-Lota ty safàni-Jehovah reo. Fe ndre zay, le tsy nifantoky tamy fahadisoani-Lota Jehovah. Nikaihiny hoe “olo marina” mihintsy aza ie.—2 Pet. 2:7, 8.

Laha mijanjy soa tsika, le mety ho hitantsika ty fomba ampisehoa hoe midary olo tsika (Fehintsoratsy 15-16) *

15. Tsy tokony hitsara ty hafa amy ze raha ataony tsika, fa ino ty tokony hataontsika?

15 Soa laha miezaky hahatakatsy ty raha tsapani-hafa tsika, fa tsy avy le mitsara azy amy ty raha nataony. Zay ty nataoni-Veronica, anabavy raiky an’Eropa any. Nitantara ie hoe: “Nimonjomonjo avao rahavavy raiky zay. Nihatakataky avao ie. Natahotsy hamonjy azy aho kindraiky. Fe nieritseritsy aho hoe: ‘Laha zaho tamy pilasiny, mila nama aho.’ Farany nanontaneako azy hoe manao akory ie. Le nanomboky nihanisokatsy ty fony! Mahay raha maro mikasiky azy aho henanizao.”

16. Manino tsika ro tokony hivavaky mba hanampy antsika hahay hiferinay olo?

16 Jehovah raiky avao ro mahay antsika soa. (Ohab. 15:11) Ka angataho ie mba hanampy anao hanenty ty hafa manahaky ty fahitany azy noho hahay hiferinay an-drozy. Nanampy ani-ranabavy Anzhela hanao ani-zay ty vavaky. Nisy ranabavy raiky somary sarotsy ifandrambesa ty amy fiangonan-drozy. Nieky Anzhela hoe: “Laha tsy niamby aho le mety ho nikinokino ani-rahavavy iny, bakeo tsy nitolotolo azy. Fe nangataky amy Jehovah aho mba hanampy ahy hahay ty raha nahazo ani-rahavavy iny.” Namaly ty vavaky nataoni-Anzhela va Jehovah? Hoy ty asany: “Niaraky nanompo zahay le niresaky tanatini-lera maro. Nijanjy azy aho sady niferinay azy. Nanjary tea azy aho henanizao sady tapa-kevitsy hanampy azy.”

17. Tokony ho tapa-kevitsy hanao ino tsika?

17 Tsy tokony ho filifilintsika ty mpiara-manompo hampisehoantsika hasoa fanahy. Mety hanahaky ani-Jona, Elia, Hagara noho Lota rozy, ka ty raha nataon-drozy avao ro nahavy an-drozy ho sahira. Fe tsika iaby mihintsy ro mety hanao ho zay kindraiky. Ka ara-dalàna laha mampirisiky antsika Jehovah mba hahatsapa ty raha mahazo ty hafa. (1 Pet. 3:8) Laha manoriky ty safàni-Jehovah tsika, le vomaiky hiharo raiky ty fianakaviantsika amy tany toy iaby. Ka soa lahy tsika laha tapa-kevitsy hijanjy ani-rahalahy noho anabavintsika reo, hahay an-drozy, noho hiferinay an-drozy.

HIRA 87 Andao Haka Fampaherezana

^ feh. 5 Tsy lavorary tsika, ka tsiela mitsatotsatoky ty mikasiky olo raiky noho ty antony anaovany raha. Tsy ho zay Jehovah fa “manenty ty fo.” (1 Sam. 16:7) Horesahini-lahatsoratsy toy hoe akory ty fomba nanampeany ani-Jona, Elia, Hagara noho Lota. Hanampy antsika raha zay mba hanahaky ani-Jehovah lafa mifandramby amy rahalahy noho anabavintsika reo.

^ feh. 52 SARY: Sosotsy rahalahy be tao iny fa niavy tara am-pivoria ao rahalahy tanora iny. Fe nihainy avao lafa bakeo hoe niaksidà rahalahy iny, ka zay nahatara azy io.

^ feh. 54 SARY: Nieritseritsy mpiandraikitsy andia-mpitory iny taloha fa tea mitokatoka ranabavy io, fe nihitany tafarani-zay hoe saro-kenatsy ie ka tsy azony ty ainy lafa miaraky amin’olo tsy zatsy azy soa.

^ feh. 56 SARY: Laha vo nifankahita tamy ranabavy hafa tamy Efitrano tany ty ranabavy raiky, le nieritseritsy hoe mora sosotsy noho tsy midary olo ranabavy io, fe lafa nifankazatsy aminy soa ie le nihainy fa diso raha zay.