1. Чарлз Рассел вә әмәкдашлары һансы тәдгиг үсулундан истифадә едирди вә нә үчүн бу үсул еффектив иди?

ТӘХМИНӘН бир әср бундан өнҹә Аллаһын Кәламыны тәдгиг едән Чарлз Рассел гардаш вә әмәкдашлары кичик бир груп шәклиндә јығышмаға башлады. Онлар Мүгәддәс Китабда Јеһова Аллаһ, Иса Мәсиһ, өлүләрин вәзијјәти вә фидјә һагда әслиндә нә дејилдијини өјрәнмәк истәјирди. Бу групун тәдгиг үсулу садә иди. Кимсә суал галдырырды, сонра групун үзвләри һәмин мөвзуја даир бүтүн ајәләри арашдырырды. Онлар ҝәлдикләри нәтиҹәләри јазылы шәкилдә гејд едирдиләр. Јеһованын көмәји илә бу сәмими мәсиһиләр Мүгәддәс Китабын бир чох әсас тәлимләрини ашкар етдиләр. Бу тәлимләр бу ҝүн дә бизим үчүн дәјәрлидир.

2. Мүгәддәс Китаб пејғәмбәрликләри илә бағлы сәһв нәтиҹәјә ҝәлмәјимизә бәзән нә сәбәб ола биләр?

² Тәдгигатчылар тезликлә дәрк етдиләр ки, Мүгәддәс Китабын әсас тәлимләри илә мүгајисәдә пејғәмбәрликләрин мәнасыны дүзҝүн анламаг даһа чәтиндир. Нәјә ҝөрә? Әввәла, она ҝөрә ки, чох вахт пејғәмбәрликләри јеринә јетән заман, јахуд јеринә јетдикдән сонра анламаг олур. Бир амил дә вар. Пејғәмбәрлији дүзҝүн баша дүшмәк үчүн контексти нәзәрә алмаг ҝәрәкдир. Әҝәр диггәтимизи пејғәмбәрлијин јалныз бир һиссәсинә ҹәмләјиб галан һиссәсинә әһәмијјәт вермәсәк, сәһв нәтиҹәјә ҝәлә биләрик. Ҝөрүнүр, Јуил китабындакы пејғәмбәрликлә бағлы изаһатда да белә олуб. Ҝәлин һәмин пејғәмбәрлијә нәзәр салаг вә јени изаһата нә үчүн еһтијаҹ олдуғуну арашдыраг.

3, 4. Јуил 2:7—9 ајәләриндәки пејғәмбәрлији индијә кими неҹә баша дүшүрдүк?

³ Јуил 2:7—9 ајәләрини охујун. Јуил пејғәмбәрлик едир ки, чәјирткә сүрүсү Исраил торпағыны виран гојаҹаг. Дишләри аслан дишинә, чәнәләри аслан чәнәсинә бәнзәјән бу чәјирткәләр  гаршыларына чыхан һәр шеји јејиб мәһв едәҹәк! (Јуил 1:4, 6). Узун илләр боју белә баша дүшүрдүк ки, бурада Јеһованын халгынын чәјирткә сүрүсү кими тәблиғ едәҹәји вә һеч кимин онларын гаршысыны ала билмәјәҹәји пејғәмбәрлик олунур. Дүшүнүрдүк ки, бу тәблиғ фәалијјәти «Исраил торпағынын», јәни дин хадимләринин һакимијјәти алтында олан инсанларын үзәриндә виранедиҹи тәсирә маликдир *.

⁴ Әҝәр тәкҹә Јуил 2:7—9 ајәләрини охусаг, бу изаһат әсаслы ҝөрүнә биләр. Амма пејғәмбәрлијин контекстинә нәзәр саланда ҝөрүрүк ки, онун башга изаһаты олмалыдыр. Бу гәнаәтә ҝәлмәјимизә дөрд сәбәб вар. Ҝәлин онлара нәзәр салаг.

5, 6. а) Јуил 2:20 ајәсини вә б)  Јуил 2:25 ајәсини арашдыранда һансы суал јараныр?

⁵ Әввәла, Јеһованын чәјирткә сүрүсү илә бағлы нә вәд етдијинә нәзәр салаг: «Шималлыны [чәјирткәләри] говуб сиздән узаглашдыраҹағам» (Јуил 2:20). Әҝәр чәјирткәләр Јеһованын Шаһидләрини вә онларын Исанын әмринә табе олараг тәблиғ етмәсини вә шаҝирд һазырламасыны тәмсил едирсә, нәјә ҝөрә Јеһова онлары говаҹағыны сөјләсин? (Һизг. 33:7—9; Мәт. 28:19, 20). Демәли, сөһбәт Јеһованын садиг хидмәтчиләриндән јох, халгына дүшмән кәсилән башга шејдән вә ја башга шәхсдән ҝедир.

⁶ Икинҹиси, Јуил 2:25 ајәсинә диггәт јетирәк. Орада Јеһова дејир: «Үзәринизә ҝөндәрдијим бөјүк гошунумун, илләр боју мәһсулунузу јејән чәјирткә сүрүсүнүн, ганадсыз чәјирткәнин, аҹҝөз чәјирткәнин вә мәһв едән чәјирткәнин сизә вурдуғу зијаны өдәјәҹәјәм». Јеһова чәјирткәләрин вурдуғу зијаны өдәјәҹәјинә сөз верир. Әҝәр чәјирткәләр Падшаһлығын мүждәчиләрини тәмсил едирсә, белә чыхыр ки, онларын бәјан етдији хәбәр зијан вурур. Һалбуки онларын бәјан етдији хиласедиҹи мүждә пис адамлары төвбәјә тәшвиг етмәјә гадирдир (Һизг. 33:8, 19). Бу онлар үчүн әсл мүкафат ола биләр!

7. Јуил 2:28, 29 ајәләриндәки «бундан сонра» ифадәси нәји баша дүшмәјә көмәк едир?

⁷ Јуил 2:28, 29 ајәләрини охујун. Үчүнҹү сәбәби — пејғәмбәрликдә һадисәләрин һансы ардыҹыллыгла тәсвир олундуғуну арашдыраг. Јеһованын дедији сөзләрә диггәт јетирин. О дејир: «Бундан сонра... руһуму төкәҹәјәм», јәни чәјирткәләр онлара тапшырылан иши тамамлајандан сонра. Әҝәр чәјирткәләр Падшаһлығын мүждәчиләридирсә, нәјә ҝөрә Јеһова Өз руһуну онлар шаһидлик ишини тамамлајандан сонра төксүн? Һәгигәт бундан ибарәтдир ки, Аллаһын гүдрәтли руһунун көмәји олмадан онлар тәгибләр, һәтта гадағалар гаршысында онилликләр әрзиндә тәблиғ ишини һәјата кечирә билмәздиләр.

8. Вәһј 9:1—11 ајәләриндә тәсвир олунан чәјирткәләр кимләри тәмсил едир? (Үз габығындакы шәклә бахын.)

⁸ Вәһј 9:1—11 ајәләрини охујун. Ҝәлин дөрдүнҹү сәбәбә дә нәзәр салаг. Әввәлләр Јуил китабында тәсвир олунан чәјирткәләри тәблиғ фәалијјәтимизлә әлагәләндирмәјимизә сәбәб Вәһј китабында јер алан бәнзәр пејғәмбәрлик иди. Бу пејғәмбәрликдә дејилир ки, чәјирткәләрин «башында, санки, гызыл таҹ варды, үзләри инсан үзүнә охшајырды» (Вәһј 9:7). Онлара тапшырылмышды ки, «алынларында  Аллаһын мөһүрү олмајан адамлара [Аллаһын дүшмәнләринә] зәрәр вурсунлар». Бу, беш ај мүддәтиндә — елә чәјирткәләрин орта өмрү гәдәр сүрмәли иди (Вәһј 9:4, 5). Бурада, доғрудан да, Јеһованын мәсһ олунмуш хидмәтчиләри тәсвир олунуб. Онлар ҹәсарәтлә бу шәр дүнјаја гаршы Јеһованын һөкмләрини бәјан едирләр. Одур ки, ҹар чәкдикләри хәбәр бу шәр дүнјаја мәхсус оланлара гәтијјән хош ҝәлмир.

9. Јуилин вә Јәһјанын ҝөрдүјү чәјирткәләр арасында һансы мүһүм фәргләр вар?

⁹ Дүздүр, Вәһј вә Јуил китабындакы пејғәмбәрликләр арасында охшарлыглар вар. Амма мүһүм фәргләр дә вар. Мәсәлән, Јуилин пејғәмбәрлијиндә чәјирткәләр биткиләри мәһв едир (Јуил 1:4, 6, 7). Јәһјанын ҝөрдүјү вәһјдә исә «чәјирткәләрә дејилмишди ки, јер үзүндәки һеч бир биткијә, јашыллыға вә ағаҹа дәјмәсинләр» (Вәһј 9:4). Јуилин ҝөрдүјү чәјирткәләр шималдан ҝәлир (Јуил 2:20). Јәһјанын ҝөрдүјү чәјирткәләр исә дибсиз гујудан (Вәһј 9:2, 3). Јуилин тәсвир етдији чәјирткәләр өлкәдән говулур. Вәһјдәки чәјирткәләр исә говулмур, әксинә, Јеһова онлара ишләрини тамамламаға иҹазә верир. Онларын Јеһованын наразылығына туш ҝәлдикләринә даир һеч бир әламәт јохдур. (« Чәјирткәләр һагда пејғәмбәрликләр:  охшар олсалар да, фәрглидирләр» адлы чәрчивәјә бахын.)

10. Јуилин вә Јәһјанын тәсвир етдији чәјирткәләрин мүхтәлиф мәна дашыдығыны Мүгәддәс Китаб нүмунәси әсасында изаһ един.

¹⁰ Бу ики пејғәмбәрлик арасында бөјүк фәргләрин олмасы ҝөстәрир ки, онлар бир-бири илә әлагәли дејилләр. Белә чыхыр ки, Јуилин тәсвир етдији «чәјирткәләр»лә Вәһј китабындакы «чәјирткәләр» ејни дејил? Бәли. Әслиндә, Мүгәддәс Китабда ејни мәҹазын фәргли контекстдә фәргли мәна вердијинә даир нүмунәләр аз дејил. Мәсәлән, Вәһј 5:5 ајәсиндә Иса Мәсиһ «Јәһуда гәбиләсиндән олан Шир» адланыр, 1 Бутрус 5:8 ајәсиндә исә Иблис «нәрилдәјән шир» адланыр. Одур ки, Јуил китабындакы пејғәмбәрликлә бағлы арашдырдығымыз дөрд сәбәб вә онларын доғурдуғу суаллар ҝөстәрир ки, бу пејғәмбәрлијин башга бир мәнасы олмалыдыр. Һансы?

11. Јуил 1:6 вә 2:1, 8, 11 ајәләри чәјирткәләрин кими тәмсил етдијини баша дүшмәјә неҹә көмәк едир?

¹¹ Јуилин јаздығы пејғәмбәрлији диггәтлә арашдыранда ҝөрүрүк ки, о, һәрби һүҹум һагда пејғәмбәрлик етмишди (Јуил 1:6; 2:1, 8, 11). Јеһова дејир ки, «бөјүк гошуну» (Бабил әсҝәрләри) васитәсилә итаәтсиз исраиллиләри ҹәзаландыраҹаг (Јуил 2:25). Ишғалчыларын «шималлы» адланмасы тәсадүфи дејил, чүнки бабиллиләр Исраилә шималдан һүҹум едәҹәкдиләр (Јуил 2:20). Орду мүтәшәккил чәјирткә сүрүсүнә бәнзәдилир. Јуил дејир: «Һәр [әсҝәр] низамла ирәлиләјир... Шәһәрә ҝирирләр, диварлары ашырлар. Евләрә дырмашырлар, оғру кими пәнҹәрәләрдән ҝирирләр» (Јуил 2:8, 9). Бир тәсәввүр един! Әсҝәрләр һәр јери бүрүјүб. Онларын әлиндән ҝизләнмәк мүмкүн дејил. Һеч ким бабиллиләрин гылынҹындан гуртула билмир!

12. Јуилин чәјирткәләрлә бағлы пејғәмбәрлији неҹә јеринә јетди?

¹² Бабиллиләр (јәни кәлданиләр) ерамыздан әввәл 607-ҹи илдә чәјирткәтәк Јерусәлим шәһәринә сохулдулар. Мүгәддәс Китабда јазылыб: «[Кәлданиләрин падшаһы] онларын ҹаванларыны... гылынҹдан кечиртди, нә оғлана, нә гыза, нә гоҹаја, нә дә хәстәјә рәһм етмәди. Аллаһ һәр шеји онун әлинә верди... Аллаһын мәбәдини јандырды, Јерусәлимин диварларыны јерлә јексан етди, галаларына од вурду, шәһәрдә дәјәрли нә вар идисә, һамысыны мәһв етди» (2 Салн. 36:17, 19). Бабиллиләр өлкәни истила едәндән сонра мәнзәрәни мүшаһидә едәнләр бирҹә буну дејә биләрдиләр: «Хараба галыб, адам, һејван јохдур, кәлданиләрә тәслим едилиб» (Әрм. 32:43).

13. Әрәмја 16:16, 18 ајәләринин мәнасыны изаһ един.

¹³ Јуилин сөјләдији пејғәмбәрликдән тәхминән 200 ил сонра Јеһова Әрәмја васитәсилә бу һүҹумла бағлы даһа бир пејғәмбәрлик етди. Јеһова билдирди ки, ишғалчылар пис ишләр төрәдән исраиллиләри ахтарыб тапаҹаг вә әсир апараҹаг. Јеһова бәјан етди: «Чохлу балыгчы чағыраҹағам, онлары тутаҹаглар. Сонра чохлу овчу чағыраҹағам, һәр дағда, һәр тәпәдә, гаја ојугларында онлары овлајаҹаглар... Тәгсирләринин, ҝүнаһларынын әвәзини бүтүнлүклә габагларына чыхараҹағам». Бәли, нә океанлар, нә мешәләр төвбә етмәјән исраиллиләри Бабил ишғалчыларынын әлиндән ҝизләдә билмәјәҹәк (Әрм. 16:16, 18).

14. Јуил 2:28, 29 ајәләри нә вахт јеринә јетди?

¹⁴ Сонра Јуил хош хәбәр — бәрпа мүждәси  бәјан едир. Исраил торпағы јенидән бәһрәли олаҹаг (Јуил 2:23—26). Ҝәләҹәкдә исә халг бол руһани гидаја саһиб олаҹаг. Јеһова дејир: «Бундан сонра һәр ҹүр инсанын үзәринә руһуму төкәҹәјәм, сизин оғулларыныз да, гызларыныз да пејғәмбәрлик едәҹәк... Һәтта гулларымын вә гарабашларымын да үзәринә һәмин ҝүнләрдә руһуму төкәҹәјәм» (Јуил 2:28, 29). Јеһова руһуну исраиллиләр Бабилдән өз вәтәнләринә гајыдандан дәрһал сонра төкмәди. Бу, јүз илләр сонра, ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында баш верди. Буну һарадан билирик?

15. Һәвариләрин ишләри 2:16, 17 ајәләринә әсасән, һәвари Бутрус Јуил 2:28 ајәсиндән ситат ҝәтирәркән һансы сөзү фәргли сөзлә әвәз етди вә бу, нә демәк иди?

¹⁵ Һәвари Бутрус Аллаһдан илһам алараг Јуил 2:28, 29 ајәләрини Әллинҹи ҝүн бајрамында баш верән мөһтәшәм һадисәјә аид етди. Һәмин ҝүн тәхминән сәһәр саат 9-да Јеһова мөҹүзәви шәкилдә мүгәддәс руһуну төкдү вә мүгәддәс руһ аланлар «Аллаһын әзәмәтли ишләри һаггында» данышмаға башлады (Һәв. 2:11). Һәвари Бутрус Јуилин пејғәмбәрлијини ситат ҝәтирәркән Аллаһын илһамы илә фәргли сөз истифадә етди. Фәргә диггәт јетирдиниз? (Һәвариләрин ишләри 2:16, 17 ајәләрини охујун.) Бутрус ҝәтирдији ситаты «бундан сонра» сөзү илә башламады. О деди ки, Аллаһ «ахырзаманда», јәни Јерусәлим вә мәбәд дағылмаздан өнҹә «һәр ҹүр инсанын үзәринә руһу»ну төкәҹәк. Бу ҝөстәрир ки, Јуилин пејғәмбәрлији јеринә јетмәздән өнҹә хејли вахт кечмишди.

16. Аллаһын мүгәддәс руһу биринҹи әсрдә тәблиғ ишинә неҹә тәсир ҝөстәриб, бәс бизим дөврүмүз һагда нә демәк олар?

¹⁶ Ерамызын биринҹи әсриндә Аллаһ мөһтәшәм  шәкилдә Өз руһуну төкәндән сонра тәблиғ иши ҝениш вүсәт алмаға башлады. Һәвари Булус артыг Колослулара мәктубуну јазанда, јәни ерамызын тәхминән 61-ҹи илиндә «бу мүждә сәма алтында јашајанларын һамысына тәблиғ едилиб» сөзләрини гејд етмишди (Кол. 1:23). Јеһованын гүдрәтли руһунун көмәјилә тәблиғ иши бизим дөврүмүздә даһа да вүсәт алыб — «јерин нәһајәтләринәдәк» чатыб! (Һәв. 13:47; « Руһуму төкәҹәјәм» адлы чәрчивәјә бахын.)

17. Јуилин чәјирткәләрлә бағлы пејғәмбәрлијинин јени изаһаты нәдир?

¹⁷ Инди Јуил 2:7—9 ајәләриндәки пејғәмбәрлији даһа дәгиг баша дүшүрүк. Садә диллә десәк, бу пејғәмбәрлик бизим фәал тәблиғ хидмәтимизә јох, ерамыздан әввәл 607-ҹи илдә Бабил ордусунун Јерусәлими ишғал етмәсинә аиддир.

18. Јеһованын халгы илә бағлы һансы һәгигәт дәјишмәз олараг галыб?

¹⁸ Бу пејғәмбәрлијин изаһатына дәјишиклик олса да, бир шеј дәјишмәз олараг галыб: Јеһованын халгы мүмкүн олан бүтүн үсуллардан истифадә едәрәк һәр јердә хош хәбәри тәблиғ етмәјә давам едир (Мәт. 24:14). Һеч бир дөвләт гадағасы тәблиғ етмәк тапшырығыны јеринә јетирмәјимизә әнҝәл ола билмәз. Үстәлик, Јеһованын көмәјилә биз инди даһа фәалыг вә Падшаһлыг һагда хош хәбәри ҹәсарәтлә бәјан едирик! Биз Мүгәддәс Китаб пејғәмбәрликләрини баша дүшмәк үчүн тәвазөкарлыгла Јеһованын рәһбәрлијинә үз тутуруг вә әминик ки, О, лазым билдији вахтда «һәгигәти там дәрк» етмәјимизә көмәк едәҹәк (Јәһ. 16:13).