Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 14

Ngoshi ayifiki dya kunundu!

Ngoshi ayifiki dya kunundu!

“Mwilo autuuku eumbo dyande ngoshi.”​—YOW. 1:6.

LOONO 95 Etaata adyende na kutama

KYABAKWILA MWANKA *

1. Mayele kinyi a kulonga nao bifundwe abaadi mukwetu Russell na bangi bena kasaka abafubisha, na bwakinyi abaadi buwa?

TAKUDI bipwa bikile pa lukama, mukwetu C. T. Russell na benaye, kasaka kapeela ka balongi b’Eyi dy’Efile Mukulu ababangile kwibunga pamune. Abaadi abakyebe kuuka akilongyesha Bible pabitale Yehowa Efile Mukulu, Yesu Kidishitu, akikitshikaa kunyima kwa lufu, na mulambu wa nkuulo. Mayele aabo a kulonga abaadi apelepele. Muntu umune baadi eele lukonko pa mwanda kampanda, kunyima, bena kasaka boso abaadi abakimbuula bifundwe bipushene na wawa mwanda. Akupu, abaadi abafundu myanda yoso yabapete. Ku bukwashi bwa Yehowa, bano bena Kidishitu abaadi abafumbula bya binyibinyi bibungi bikwete kwitukwasha mpa n’atwe lelo uno.

2. Nkinyi kilombene kutakula muntu mu kupusha butemuki bwa mu Bible bibubi nsaa y’ebutaluula?

2 Bano balongi ba Bible abatundwiile musango umune’shi mbibofule bwa kupusha angi malongyesha a mu Bible pe matemuki. Bwakinyi byabya? Mwanda matemuki a mu Bible, aakambaa kupushika kalolo nsaa yaende na kulombana sunga kunyima kw’ao kulombana. Kwi kangi kabingilo. Bwa kupusha butemuki kalolo, abitungu kwibutaluula boso kalolo kyabwakwila. Su twataluula penda myanda ipeela ya mu bwabwa butemuki na kuleka ingi, twi kwibupusha bibubi. Abimweka’shi bino nyi bibaadi bikitshikye na mpushiisho a butemuki bwi mu mukanda wa Yowele. Tubandeyi kutaluula buno butemuki bwa kumona bwakinyi abitungu tushintuule mpushisho eetu.

3-4. Kubanga kala, nkinyi kibatudi atuuku pabitale butemuki bwi mu Yowele 2:7-9?

3 Badika Yowele 2:7-9. Yowele baadi mutemukye’shi kipupa kya mpasu akikalwisha nsenga ya bena Isaleele. Ino mpasu i na meeno na mbangabanga bu ya ntambwe, na ayikadi mitshi yoso mu nsenga ya Isaleele! (Yow. 1:4, 6) Munda mwa bipwa bibungi, tubaadi atwamba’shi buno butemuki abulesha mwilo wa Yehowa ukwete kukita mudimo wa bulungudi bu mpasu ya mu kinfwanyi ishii bya kwimikwa. Tubaadi atwamba’shi uno mudimo wa bulungudi ukwete kubutula “nsenga” sunga bantu be ku matalwa a bakata ba bipwilo. *

4 Su twabadika penda Yowele 2:7-9, twi kumupusha nka byabya bibatudi atumupusha kumpala. Kadi, su twataluula butemuki boso muyile kyabwakwila, atumono’shi kwi lukalo lwa’shi tushintuule mpushiisho eetu. Tubandeyi kutaluula tubingilo tunanka atulesha bwakinyi abitungu tushintuule mpushiisho eetu.

TUBINGILO TUNANKA ATWITUTAKULA BWA KUSHINTUULA MPUSHISHO ETU

5-6. Ndukonko kinyi lwatwiyipusha nsaa yatubadika (a) Yowele 2:20? (b) Yowele 2:25?

5 Ka kumpala, tala mulayilo ubaadi Yehowa mukite pabitale kipupa kya mpasu: ‘Nakenubingila yaya nshiye ifikye dya kunundu. Nkeyitule kula nenu.’ (Yow. 2:20, EEM) Su mpasu ayilesha ba Temwe ba Yehowa abatumikila mwiya wa Yesu wa kwikasha bantu bu balongi, bwakinyi Yehowa amba’shi akebabingi? (Es. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Abimweka patooka’shi, Yehowa tabingi bafubi baye basha lulamato nya, kadi abingi kintu kampanda sunga muntu kampanda kwete kukyengyesha mwilo waye.

6 Tutaluuleyi kabingilo ka kabidi, mu Yowele 2:25. Mwamwa Yehowa amba’shi: “Nakenwalwisha byabya byumbulwanga byoso byanubashimiishe mu bipwa by’abebidile kwi wawa mukamba wa nshiye, na matshetsha na nshiyeshiye mpa na ingi mpasu, abyo kibumbu kyande kikata kya bena ngoshi kya nyinutuminyine.” Lamina’shi Yehowa alaa’shi ‘akalusha’ byoso byabadi balwishe kwi yaya mpasu. Su mpasu ayilesha balungudi ba mukandu wa Bufumu, bino abilesha’shi mukandu wabakwete kulungula ukwete kukyengyesha bantu. Aku namu, uno mukandu aupaasha bantu ukwete kutakula bantu babi mu kwilanga kwishimba. (Es. 33:8, 19) Uno nyi mwabi ukata kwabadi!

7. Mu mukanda wa Yowele 3:1, 2 kishima “kunyima kwa byabya” akipatuula kinyi?

7 Badika Yowele 3:1, 2. Tutaluuleyi kabingilo ka kasatu​—kwilondena kwa myanda yabadi baleshe mu butemuki. Yehowa amba’shi: “Kunyima kwa byabya, nakapongola kikudi kyande”; kwamba’shi, kunyima kwa mpasu kupudisha mudimo wayo. Su mpasu ayilesha balungudi ba mukandu wa Bufumu bw’Efile Mukulu, bwakinyi Yehowa akapongola kikudi kyaye pabadi nka kunyima kw’abo kupudisha mudimo wa bulungudi? Mwanda, kushi bukwashi bwa kikudi ky’Efile Mukulu, ta mbalombene kutungunuka na kulambukisha munda mwa bipwa nkama sunga mbyakudi bulwishi na kukandika kwa mudimo wabo.

Mukwetu J. F. Rutherford na bangi bedibwe mwimu abaadi bu bakunkushi, abalungula mukandu wa kiimu ky’Efile Mukulu bwa uno ndumbulwilo ebubi (Tala kikoso 8)

8. Mpasu yabadi bakwile mu butemuki bwi mu Kibafumbwilwe 9:1-11 ayilesha ba nanyi? (Tala kifwatulo kya ku kipusu.)

8 Badika Kibafumbwilwe 9:1-11. Binobino tutaluuleyi kabingilo ka kananka. Kala tubaadi atwamba’shi kipupa kya mpasu kyabadi baleshe mu Yowele akilesha mudimo wetu wa bulungudi, mwanda kwi bungi butemuki bwi mumune bwatupete mu Kibafumbwilwe. Buno butemuki abwakwila mukamba wa mpasu i na mapala bu a bantu na ikale na ‘bifulu bi bu bya òolo’ ku mitwe yayo. (Kibaf. 9:7) Ikwete kukyengyesha “bantu [beshikwanyi b’Efile Mukulu] bashii na kitampi ky’Efile Mukulu pa mpala” munda mwa myeshi itano, mafuku a muwa a mpasu. (Kibaf. 9:4, 5) Buno butemuki abwakwila bafubi ba Yehowa bedibwe mwimu. Bakwete kulungula mukandu wa kiimu w’Efile Mukulu utale uno ndumbulwilo e bubi n’eshimba dinyingye, na bino bikwete kukalakasha bano boso balamate ku uno ndumbulwilo a Satana.

9. Nkwilekena kinyi kukata kwi pankatshi pa mpasu ibamwene Yowele na ibamwene Yowano?

9 Eyendo’shi kwi kwipushena pankatshi pa butemuki bwi mu Kibafumbwilwe na bwi mu Yowele. Anka, ayipushiisha myanda ilekene ngofu. Banda kutala: Mu butemuki bwa Yowele, mpasu ikwete kulwisha mitshi. (Yow. 1:4, 6, 7) Mu butemuki bwa Yowano, mpasu ‘mbeyikandikye kukitshina lubishi lwa pa nsenga bubi.” (Kibaf. 9:4) Mpasu ibamwene Yowele ibaadi ayifiki dya kunundu. (Yow. 2:20) Mpasu ibamwene Yowano ibaadi ayifiki mu lupongo lula. (Kibaf. 9:2, 3) Mpasu ibamwene Yowele abeyibingi. Mpasu ya mu Kibafumbwilwe, tabeyibingi nya, kadi abeyitadiila bwayidya kupudisha mudimo wayo. Takwi mbalo sunga ngimune mu Bible ayilesha’shi Yehowa ta mwiyikumiine nya.​—Tala kashibo akamba’shi: “ Matemuki pabitale mpasu​—E mumune kadi elekena ku mpushiisho.”

10. Tuusha kileshesho kya mu Bible akilesha’shi mpasu yabadi baleshe kwi Yowele na kwi Yowano ayilesha bintu bilekene.

10 Kwilekena kukata kwi pankatshi pa ano matemuki abidi, akwitukwasha bwa kupusha’shi tangepushene. Tukwete kwamba’shi mpasu yabadi baleshe kwi Yowele ta ngyaya imune yabadi baleshe mu mukanda wa Kibafumbwilwe su? Oolo. Mu Bible, kitundwilo kimune ki kwikala na mpushiisho ilekene nsaa yabekifubisha mu myanda ilekene. Bu kileshesho, mu Kibafumbwilwe 5:5, Yesu mbamwitamine bu “Ntambwe a mu kisamba kya Yuuda,” anka mu mukanda wa 1 Mpyeele 5:8, mbetamine dingi Diabulu bu “ntambwe akuumbu.” Muyile myanda ibatumono pabitale mpushiisho eetu mupya, twi na lukalo lwa kupatuula butemuki bwa Yowele mu ungi mushindo. Mushindo kinyi?

BINO ABIPUSHIISHA KINYI?

11. Yowele 1:6 na 2:1, 8, 11 etukwasha naminyi bwa kutundula mpasu?

11 Kutaluula butemuki bwa Yowele muyile myanda yabwakula kubalesha’shi Yowele baadi mutemukye ngoshi ya basalayi. (Yow. 1:6; 2:1, 8, 11) Yehowa baadi akula’shi akafubisha ‘kilwilo kyaye kikata’ kya (basalayi ba mu Babilone) bwa kunyooka bena Isaleele bashabakookyela. (Yow. 2:25) Kyakya kilwilo mbekitamine bu kya “dya kuunundu” mwanda beena Babilone abaadi na kya kutwela na ngoshi mu Isaleele kubanga dya kuunundu. (Yow. 2:20) Kyakya kilwilo mbekipwandikishe na mukamba wa mpasu ilumbuule kalolo. Yowele akula pabibatale’shi: “Lushiye na lushiye loso [musalayi] alulondo’nka dyalo eshinda. . . . p’aîtshikila mu kibalo, aikamina lubilo ku bipempe na ku mashibo, ayitwelela ku madidishi’nka bu ba ngifi.” (Yow. 2:8, 9, EEM) Banda kumona mu binangu byabikitshika. Basalayi be mbalo yoso. Takwi mbalo ya kufwama. Takwi muntu mulombene kusuuka basalayi ba bena Babilone!

12. Mbikunyi bibaadi butemuki bwa Yowele butale mpasu ya nshiye bulombane?

12 Nka bu mpasu ya nshiye, bena Babilone (sunga beena-Kaldeya) abaadi babutule kibundji kya Yeelusaleme mu 607 bino bipungo byetu (K.B.B.). Bible amba’shi: “Beebatakwile mulopwe a beena-Kaldeya, aye nkwipaa bansongwa baabo mu nshibo ya-kishila na mwele, kushii kufwila nsongwalume sunga nsongwakashi lusa, sunga muntu mununu: baatuudile bintu byoso mu maasa aaye. Babaatumbile nshibo y’Efile kaalo, abo nkubumbula bimano byaa Yeelusaleme. Babaatumbile mabalasa aaye ooso, dingi bintu bya muulo ukata byooso babeebilwishiishe.” (2 Mya. 36:17, 19) Nsaa ibaadi bena Babilone bapudishe kubutula Yeelusaleme, bantu abaadi na kya kwamba nka’shi: “Dinw’eumbo . . . ndibutudiibwe, tadii muntu sunga nyema, ndipaanwe ku matalwa a beena-Kaldeya.​—Yel. 32:43.

13. Patuula akipushiisha Yeelemiya 16:16, 18.

13 Bipwa 200 kunyima kwa butemuki bwa Yowele, Yehowa baadi mufube na Yeelemiya bwadya kutemuka mwanda kampanda pabitale ngoshi. Bakwile’shi abakakimbuula kalolo baaba bena Isaleele abaadi bepane mu kukita myanda ibubi​—bwa kwibakwata boso. Bambile’shi: “‘Yehowa amba’shi; Naakatumu balòbi beebungi bwa’shi beebasumbule; akupu dimo naatumu bampibwe beebungi, beebingeene nabo mu myengye yooso, pa twengye tupeela mpaa na mu mpako ya mbwebwe. Naakyebe binobino kwibanyooka bwa bubi bwabo bwi pabidi, na kito kyaabo.’” Sunga kalunga sunga mitamba tayikakwasha bena Isaleele bwabadya kufwama bena Babilone nya.​—Yel. 16:16, 18.

KWALUSHUULWA

14. Nsaa kinyi ibaadi butemuki bwi mu Yowele 3:1, 2 bulombane?

14 Binobino, Yowele bafiki na mukandu wibuwa wa kwalushuulwa kwa Yeelusaleme. Nsenga ayibanga dingi kupa bikuba. (Yow. 2:23-26) Akupu, mu mafuku aafiki kumpala, abakapete bidibwa bya mu kikudi. Yehowa amba’shi: “Kunyima kwa byabya, nakapongoola kikudi kyande pe bantu booso. Baana beenu balume na bakashi abatemuka . . . mpaa na pa bafubi balume na bakashi . . . napongoola kikudi kyande.” (Yow. 3:1, 2) Kwakwa kupongoola kwa kikudi takubaadi kukitshikye nka mususa umune pabaadi bena Isaleele bakatukye ku Babilone baluka kwabo nya. Kadi, kubaadi kukitshikye kunyima kwa bipwa nkama, mu Pantekote a mu 33 bino bipungo byetu (B.B.) Atwibyuku naminyi?

15. Muyile Bikitshino 2:16, 17, nkinyi kibaadi Mpyeele mushintuule mu Butemuki bwa Yowele 3:1, na bino abilesha kinyi?

15 Ku bukwashi bwa kikudi, Mpyeele mutumibwa baadi mufubishe mayi e mu Yowele 3:1, 2 mu kisangilo kikata kibaadi kikitshikye mwifuku dya Pantekote. Ku namashika bu mu nsaa ya 9, abaadi bapongolwele bantu kikudi ki selele mu kilengyeleshi, akyo nkutakula baaba bantu bwa kwakula mu ndjimi “myanda ya-kukanya y’Efile Mukulu.” (Bik. 2:11) Ku bukwashi bwa kikudi, Mpyeele baadi mufubishe ngakwilo mwilekene nsaa ibaadi akula myanda ya mu butemuki bwa Yowele. Bomono bishima byadi mushintuule su? (Badika Bikitshino 2:16, 17.) Pamutwe pa kubanga’shi “kunyima kwa byabya,” Mpyeele bambile’shi: “Mu mafuku a nfudiilo”​—mu kwakula kwaye, mu mafuku a nfudiilo a myanda ya bena Yunda​—Efile Mukulu baadi na kya kupongoola kikudi “pa bipangwa byooso.” Bino abilesha’shi nkukile mafuku ebungi kumpala kwa’shi butemuki bwa Yowele bulombane.

16. Mbukitshishi kinyi bubaadi nabo kikudi ky’Efile Mukulu ku mudimo wa bulungudi mu siekele a kumpala, na mbukitshishi kinyi bwakidi nabo lelo uno?

16 Kunyima kwa kupongoolwa kwa kikudi ky’Efile Mukulu mu siekele a kumpala, nyi kubaadi mudimo wa bulungudi ubangye kupalakana mu nsenga ishima. Pabaadi Mpoolo mutumibwa mutumine bena Kolose mukanda, pangi mu 61 B.B., baadi muleshe’shi mukandu wibuwa ukwete kulungulwa kwi “bipangwa byooso bii kuushi kw’eyilu.” (Kol. 1:23) Mu mafuku a Mpoolo, “bipangwa byooso” bibaadi abilesha bipindji bya nsenga byauku na byabauku kwi bangi. Ku bukwashi bwa kikudi kya Yehowa, mudimo wa bulungudi ngupalakane ngofu mu ano eetu mafuku​—mpaa “na kufudiile nsenga”!​—Bik. 13:47; Tala kashibo akamba’shi “ Nakapongôla kikudi kyande.”

NKINYI KIBASHINTULUKA?

17. Mpushisho eetu pabitale butemuki butale mpasu bwi mu Yowele bashintuluka naminyi?

17 Nkinyi kibashintuluka? Binobino, tubekala na mpushisho ebuwa a butemuki bwa Yowele 2:7-9. Bibamweka patooka’shi, ano ma verse taakwila kisumi kyetu mu bulungudi nya, kadi aakwila mufubo wa basalayi ba bena Babilone abaadi babutule Yeelusaleme mu 607 K.B.B.

18. Nkinyi kishii kishintulukye pabitale mwilo wa Yehowa?

18 Nkinyi kishii kishintulukye? Mwilo wa Yehowa ukwete kutungunuka na kulungula mukandu wibuwa mbalo yoso, na kufubisha mayele ooso bwa kwiulungula. (Mat. 24:14) Mbulamatadi su ngumune tamulombene kwitwimika bwa kulombasha mudimo wa bulungudi. Na ku bukwashi bwa Yehowa, tukwete kulungula mukandu wibuwa wa Bufumu n’eshimba dinyingye kukila mpaa na kumpala! Atutungunuka na kukulupila kwi Yehowa na kwiyisha kooso, bwa’shi etukwashe tupushe butemuki bwa mu Bible, mwanda twibakulupile’shi apakalombana nsaa, aketufisha “ku bya-biinyibiinyi byooso”!​—Yo. 16:13.

LOONO 97 Muwa wi mwiyi dy’Efile Mukulu

^ par. 5 Munda mwa bipwa bibungi, tubaadi atuuku’shi butemuki bwi mu mukanda wa Yowele shapitre 1 na 2 bubaadi abwakwila mudimo wetu wa bulungudi watukwete kukita lelo uno. Kadi, kwi tubingilo tunanka atulesha’shi abitungu tushintuule mpushisho eetu a buno butemuki bwi mu mukanda wa Yowele. Ntubingilo kinyi?

^ par. 3 Bu kileshesho, tala mwisambo awamba’shi: La création manifeste la sagesse de Jéhovahmu Kitenta kya Mulami kya mu 15/4/2009, kik. 14-16.