Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 14

Ta dimɔtshi diamboya oma lo nɔrdɛ!

Ta dimɔtshi diamboya oma lo nɔrdɛ!

“Wodja ɔmɔtshi . . . wamboya lo wodja ami.”​—JƆƐ. 1:6.

OSAMBO 95 Osase wekɔ lo taleke mpɛta

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Naa yoho ya wekelo yakayele ɔnangɛso Russell nde l’asekande, ndo lande na kele yoho shɔ yaki dimɛna?

AMBETA ɛnɔnyi ndekana lokama wele, ɔnangɛso C. T. Russell ndo asekande, djui ya tshitshɛ y’ambeki akina w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakatatɛ nsangana kaamɛ. Vɔ wakalangaka mbeya dia kana vɔ koka mbeya kɛnɛ mɛtɛ ketsha Bible lo dikambo dia Jehowa Nzambi, dia Yeso Kristo, dia eongelo ka wanɛ wavɔ ndo di’oshinga w’etshungwelo. Vɔ wakekaka lo yoho ya wɔdu. Onto ɔmɔtshi akonyiyaka dimbola dimɔtshi, oma laasɔ ko olui w’otondo ntatɛ nsɛdingola divɛsa tshɛ diendana la dikambo diakɔ. L’ekomelo, vɔ wakafundaka awui wakawashola. Jehowa akakimanyiya Akristo w’apami asɔ dia vɔ mbishola akambo wa mɛtɛ efula w’ohomba w’oma lo Bible ndo akambo wa mɛtɛ asɔ wekɔ ohomba le so polo ndo ɛlɔ kɛnɛ.

2. Kakɔna kakoka tokonya mbala mɔtshi dia monga la eokelo ka kɔlɔ etena kayangaso dia nshihodia prɔfɛsiya kɛmɔtshi ka lo Bible?

2 Koko, ambeki wa Bible asɔ wakashihodia esadi eto dia ekɔ wolo efula nshihodia prɔfɛsiya kɛmɔtshi ka lo Bible, oleki wetshelo ɔmɔtshi w’etatelo wa lo Bible. Lande na kataso ngasɔ? Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi ele, mbala efula anto ndjolekaka nshihodia prɔfɛsiya ya lo Bible etena kamboyokotshama kana l’ɔkɔngɔ wa yɔ kotshama. Koko ekɔ ɔkɔkɔ okina. Dia nshihodia prɔfɛsiya kɛmɔtshi dimɛna, sho pombaka kisɛdingola lo tshɛ katɔ. Naka sho mbika washo paka lo dikambo ɔtɔi diendana la prɔfɛsiya kakɔ, ko minya yimba lo awui akina wendana la tɔ, kete sho koka monga la eokelo ka kɔlɔ. Mɛnamaka dia kɛsɔ mbakatokomɛ lo kɛnɛ kendana la prɔfɛsiya kɛmɔtshi ka lo dibuku dia Jɔɛlɛ. Nyɛsɔ tovusole prɔfɛsiya kɛsɔ ndo tɔsɛdingole lande na kele otshikitanu ɔmɔtshi pombaka salema lo eokelo kele la so nshi nyɛ.

3-4. Polo kakianɛ, takataka dia prɔfɛsiya ka lo Jɔɛlɛ 2:7-9 mendanaka la na?

3 Adia Jɔɛlɛ 2:7-9. Jɔɛlɛ akate di’akata w’ɛndjɔ wayolanya wodja w’Isariyɛlɛ. La wanyu ndo manga yawɔ yele oko ya ntambwɛ, akata asɔ wayɔlɛ akatshi wa tombatomba tshɛ dia lo wodja w’Isariyɛlɛ! (Jɔɛ. 1:4, 6) L’edja k’ɛnɔnyi efula, takataka dia prɔfɛsiya kɛsɔ kakendanaka lo yoho ya didjidji la yoho yayasha ekambi wa Jehowa l’olimu w’esambishelo oko akata w’ɛndjɔ wahakoke onto memadia. Takashihodia di’olimu ɔnɛ wekɔ la shɛngiya ya kɔlɔ le “wodja” kana anto walɔmbwama oma le ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ. *

4 Elembetshielo ɛsɔ koka mɛnama oko w’amɛna, naka sho nkomɛ tsho lo mbadia Jɔɛlɛ 2:7-9. Koko, naka sho nsɛdingola prɔfɛsiya kɛsɔ lo tshɛ katɔ, kete tayɛna dia ayonga ohomba sho ntshikitanya eokelo kaso. Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛkɔkɔ ɛnɛi wɛnya lande na kele dui sɔ ngasɔ.

ƐKƆKƆ ƐNƐI WƐNYA DIA SHO POMBAKA NTSHIKITANYA EOKELO KASO

5-6. Dimbola diakɔna dionyiyama etena kadiaso a) Jɔɛlɛ 2:20? b) Jɔɛlɛ 2:25?

5 Ɔkɔkɔ wa ntondo, tolembete kɛnɛ kalaka Jehowa lo kɛnɛ kendana la dilanya di’akata w’ɛndjɔ: “Dimi layotshanya lɛkɛ la nɔrdɛ [akata w’ɛndjɔ] etale la nyu.” (Jɔɛ. 2:20) Ko naka akata w’ɛndjɔ nembetshiyaka Ɛmɛnyi wa Jehowa wakitanyiya didjango dia Yeso dia nsambisha ndo mbetɛ anto ambeki, lande na kalaka Jehowa dia mbatshanya etale? (Ɛzk. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Mbokɛmaka hwe dia, Jehowa ekɔ lo mbitshanya, aha ekambi ande wa kɔlamelo, koko ɛngɔ kɛmɔtshi kana onto ɔmɔtshi lahɛnyahɛnya ekambi ande.

6 Ɔkɔkɔ wa hende, tɔsɛdingole kɛnɛ kofundami lo Jɔɛlɛ 2:25. Lɔkɔ, Jehowa mbutaka ate: “Dimi layonyofuta l’ɔtɛ w’ɛnɔnyi wakale akata w’ɛndjɔ wele elui elui, akata w’ɛndjɔ wele bu la nsala, akata w’ɛndjɔ walanya ndo akata w’ɛndjɔ washila oshiki, alembe ami w’efula wakamatome l’atei anyu.” Tolembete dia Jehowa ndakaka dia ‘mfuta’ kɛnɛ kakalanya akata w’ɛndjɔ. Naka akata w’ɛndjɔ wekɔ didjidji di’esambisha wa Diolelo, kete sho koka mbuta dia losango lewoyawɔ lekɔ lo mbela anto mpokoso. Koko, losango lashimbɛ nsɛnɔ lɔsɔ koka ntshutshuya kanga kɔlɔ dia ndjatshumoya. (Ɛzk. 33:8, 19) Le wɔ, ɔsɔ ekɔ ɔtshɔkɔ wa woke!

7. Lo Jɔɛlɛ 2:28, 29, ɛtɛkɛta w’ɔnɛ “oma laasɔ” tokimanyiyaka dia nshihodia na?

7 Adia Jɔɛlɛ 2:28, 29. Tɔsɛdingole ɔkɔkɔ wa sato, woho wakayahɔnaka akambo lo ndjela woho wɔkɔndwamiwɔ lo prɔfɛsiya kɛnɛ. Onde wɛ akalembete dia Jehowa mbutaka ate: “Oma laasɔ, dimi layotshola nyuma kami”; mbuta ate l’ɔkɔngɔ w’akata w’ɛndjɔ nshidiya ɔkɛndɛ awɔ? Naka akata w’ɛndjɔ wekɔ esambisha wa Diolelo diaki Nzambi, lande na kayowatshulolɛ Jehowa nyuma kande l’ɔkɔngɔ wa vɔ nshidiya olimu awɔ w’esambishelo? Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, aha l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila ka Nzambi kele la wolo efula, totowokoka pondjo ntetemala nsambisha l’edja k’ɛnɔnyi akumi l’atei w’ɔlɔshamelo ndo w’oshimbamelo w’olimu awɔ.

Ɔnangɛso J. F. Rutherford nde la ekambi ekina w’akitami wakalɔmbɔlaka wakewoyaka la dihonga tshɛ dombwelo dia Nzambi diendana la dikongɛ di’akambo nɛ dia kɔlɔ (Enda odingɔ 8)

8. Akata w’ɛndjɔ wɔtɛkɛtshiwɔ lo Ɛnyɛlɔ 9:1-11 wekɔ didjidji dia waa na? (Enda osato wele lo lohoso.)

8 Adia Ɛnyɛlɔ 9:1-11. Nyɛsɔ tɔsɛdingolake ɔkɔkɔ wa nɛi. Lo nshi y’edjedja takataka dia sui di’akata w’ɛndjɔ diakatɛkɛta Jɔɛlɛ diekɔ didjidji di’olimu aso w’esambishelo nɛ dia prɔfɛsiya ka woho akɔ waamɛ tanemaka lo dibuku di’Ɛnyɛlɔ. Prɔfɛsiya kɛsɔ tɛkɛtaka dia elui w’akata w’ɛndjɔ wele la dungi diele oko di’anto ndo ‘l’alɛmbɔ wa nkoso’ l’ɛtɛ awɔ. (Ɛny. 9:7) Vɔ pɛnyahɛnyaka “anto [atunyi wa Nzambi] wele bu la djembetelo y’oma le Nzambi lo mfumu yawɔ” l’edja ka ngɔndɔ tshanu, yɛdikɔ ya nshi yasɛna dikata di’ɔndjɔ. (Ɛny. 9:4, 5) Ekɔ oko dikambo di’ekambi wa Jehowa w’akitami mbatɛkɛtawɔ lanɛ. Vɔ sambishaka la dihonga tshɛ dombwelo dia Nzambi otsha le dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ nɛ ndo etombelo wele la dui sɔ ele wanɛ wadisukɛ hawoyaoke dimɛna.

9. Naa etshikitanu wa weke wele lam’asa akata w’ɛndjɔ wakɛnyi Jɔɛlɛ la akata w’ɛndjɔ wakatɛkɛta Joani?

9 Lo mɛtɛ, prɔfɛsiya ka lo Ɛnyɛlɔ la ka lo Jɔɛlɛ fɔnaka. Koko etshikitanu wa weke wekɔ lam’asayɔ. Ɛnyɛlɔ: Lo prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ, akata w’ɛndjɔ wakalanya tombatomba. (Jɔɛ. 1:4, 6, 7) Koko lo ɛnɛlɔ ka Joani, wakatɛ akata w’ɛndjɔ “diaha vɔ salɛ tombatomba dia la nkɛtɛ” kɔlɔ. (Ɛny. 9:4) Akata w’ɛndjɔ wakɛnyi Jɔɛlɛ wakaye oma lo lɛkɛ la nɔrdɛ. (Jɔɛ. 2:20) Akata w’ɛndjɔ wakɛnyi Joani wakatombe oma lo difuku diaha l’ekomelo. (Ɛny. 9:2, 3) Akata w’ɛndjɔ wakatɛkɛta Jɔɛlɛ wakatshanyema etale. Lo Ɛnyɛlɔ, akata w’ɛndjɔ hawotshanyema, koko wekɔ lo mbatshika dia vɔ nshidiya olimu awɔ. Ndooko dihole diɛnya Bible dia Jehowa kombaetawɔka.​—Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Prɔfɛsiya yendana la akata w’ɛndjɔ​—Fɔnaka koko ntshikitana.”

10. Sha ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi k’oma l’Afundelo kɛnya di’akata w’ɛndjɔ wakatɛkɛta Jɔɛlɛ ndo wakatɛkɛta Joani koka monga didjidji di’awui wotshikitanyi.

10 Etshikitanu wele lam’asa prɔfɛsiya hiende shɔ tokonyaka dia mbuta ɔnɛ yɔ bu la losambi. Onde laasɔ tekɔ lo nanga mbuta ɔnɛ akata w’ɛndjɔ wakatɛkɛta Jɔɛlɛ bu akata w’ɛndjɔ akɔ waamɛ wɔtɛkɛtami lo dibuku di’Ɛnyɛlɔ? Eelo. Lo Bible, mbala efula ɛngɔ kɛmɔtshi ka didjidji mongaka l’elembetshielo wotshikitanyi naka wambokamba la tɔ lo toho totshikitanyi. Ɛnyɛlɔ, lo Ɛnyɛlɔ 5:5, Yeso ekɔ lo mbelamɛ “Ntambwɛ ka lo dioho dia Juda,” koko lo 1 Petero 5:8, Diabolo ekɔ lo mbelamɛ ɔnɛ “ntambwɛ kadikita.” Lo menda ambola wambɔma lo kɛnɛ kendana la eokelo kaso ka nshi nyɛ, sho pombaka nyanga elembetshielo ekina wendana la prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ. Naa elembetshielo akɔ?

PRƆFƐSIYA KƐSƆ ALEMBETSHIYATƆ?

11. Ngande watokimanyiya Jɔɛlɛ 1:6 ndo 2:1, 8, 11 dia nshihodia waa na wele didjidji di’akata w’ɛndjɔ?

11 Etena kasɛdingolaso avɛsa akina wa lo prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ, sho shihodiaka di’omvutshi ɔsɔ akatɛkɛta dia ta dimɔtshi di’asɔlayi. (Jɔɛ. 1:6; 2:1, 8, 11) Jehowa akate dia nde ayokamba la “alembe [ande] w’efula” (asɔlayi w’ase Babilɔna) dia mbisha ase Isariyɛlɛ waki komonga l’okitanyiya dilanya. (Jɔɛ. 2:25) Wɔtwɛlɔ w’alembe asɔ mbelamɛka ɔnɛ “lɛkɛ la nɔrdɛ” nɛ dia ase Babilɔna wakahombe mbɔtwɛ wodja w’Isariyɛlɛ oma lo nɔrdɛ. (Jɔɛ. 2:20) Alembe asɔ mbɛdikamaka la elui w’akata w’ɛndjɔ wokongɛmi dimɛna. Jɔɛlɛ mbutaka lo dikambo diawɔ ɔnɛ: “Onto l’onto [ɔsɔlayi] sembɔka la lɔkɛndɔ lande. . . . Vɔ pongɔka lo osomba ndo vɔ ndawɔka lo ehele. Vɔ mbidɛka lo mvudu, vɔ mbɔtɔka lo adidishi oko wovi.” (Jɔɛ. 2:8, 9) Onde wɛ koka monga oko onto lɛna dui sɔ? Asɔlayi wekɔ ahole tshɛ. Ndooko dihole dia ndjashɛ. Ndooko onto lakoka mpandɔ oma lo lokuwa la ta l’ase Babilɔna!

12. Ngande wakakotshama prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ kendana l’akata w’ɛndjɔ?

12 L’ɛnyɛlɔ k’akata w’ɛndjɔ, ase Babilɔna (kana ase Kaladiya) wakɔtwɛ osomba wa Jɛrusalɛma lo 607 N.T.D. Bible mbutaka ɔnɛ: “Nkumekanga k’ase Kaladiya . . . akadiake ɛlɔngɔ awɔ w’apami la lokuwa la ta . . . , nde komboka ɔlɔngɔ a pami kana osekaseka w’emuma, osombe kana onto lele la ɛkɔmɔ kɛtshi. Nzambi akakimɔ awui tshɛ lo anya ande. Nde akatshumbe luudu la Nzambi ka mɛtɛ, akatola mpele dia Jɛrusalɛma, akatshumbe totshoto tayɔ tshɛ takadingama la mpele la dja, ndo akalanya ɛngɔ tshɛ ka nɛmɔ.” (2 Ɛk. 36:17, 19) L’ɔkɔngɔ w’ase Babilɔna mbɔtɔ ndo ndanya osomba, wanɛ wakendaka wakakoke tsho mbuta ɔnɛ: “Vɔ wekɔ nkɛtɛ ya shɛnga yaha la onto ndo nyama, ndo yɔ yakakimɔma le ase Kaladiya.”​—Jɛr. 32:43.

13. Lembetshiya kɛnɛ kalembetshiya Jɛrɛmiya 16:16, 18.

13 Ɛnɔnyi oko 200 l’ɔkɔngɔ wa Jɔɛlɛ mbewoya prɔfɛsiya, Jehowa akakambe la Jɛrɛmiya dia mbewoya dui dikina diendana la ta sɔ. Nde akate dia asɔlayi wakahombe nyanga la yambalo tshɛ ase Isariyɛlɛ wakayasha lo mbekelo ya kɔlɔ, ndo mbanda tshɛ. “‘Dimi layanga mbelɛ amundji wa nse efula,’ mbata Jehowa, ‘ko vɔ wayowanda oko nse. L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, dimi layelɛ mengenga efula, ko vɔ wayowatsha wenga lo dikona tshɛ ndo lo kionakona tshɛ y’otale ndo lo weoko w’ave. . . . Dimi layowafuta lo yɛdikɔ y’efula l’ɔtɛ wa munga ndo pɛkato kawɔ.’” Oyadi ndjale kana ekonda kokoka mbishɛ ase Isariyɛlɛ waki kondjatshumoya oma l’anya w’asɔlayi w’ase Babilɔna.​—Jɛr. 16:16, 18.

OKALOYAMELO

14. Etena kakɔna kakakotshama Jɔɛlɛ 2:28, 29?

14 Jɔɛlɛ ekɔ la lokumu l’ɔlɔlɔ la mbewoya. Nkɛtɛ yayɔngɔnya mbo ya ndɛ nto. (Jɔɛ. 2:23-26) Oma laasɔ l’etena kɛmɔtshi ka lo nshi yayaye, mbo ya ndɛ efula ya lo nyuma yayonga. “Dimi layotshola nyuma kami le weho w’anto tshɛ,” mbata Jehowa, “ko ananyu w’apami l’ananyu wa wamato wayota prɔfɛsiya . . . Ndo kaanga le ekambi ami w’apami ndo wa wamato dimi layotshola nyuma kami.” (Jɔɛ. 2:28, 29) Otshulwelo wa nyuma ka Nzambi kɛsɔ kosalema mbala kakɔ ɔtɔi l’ɔkɔngɔ w’ase Isariyɛlɛ nkalola lo wodja awɔ wa lootɔ oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna. Koko, dui sɔ diakayosalema ɛnɔnyi nkama l’ɔkɔngɔ, lo Pɛntɛkɔsta 33 T.D. Ngande weyaso dui sɔ?

15. Lo ndjela Etsha 2:16, 17, otshikitanu akɔna wakasale Petero lo awui wele lo Jɔɛlɛ 2:28, ndo kɛsɔ ɛnyatɔ?

15 L’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila, ɔpɔstɔlɔ Petero akɔtɔnganyiya Jɔɛlɛ 2:28, 29 la dui dimɔtshi dia diambo diakasalema lushi la Pɛntɛkɔsta lɔsɔ. Oya l’eshidi divwa kokele wa pindju, Nzambi akatshulolɛ anto amɔtshi nyuma kande k’ekila ndo wanɛ wakakilongola wakatatɛ ntɛkɛta “akambo wa diambo waki Nzambi.” (Ets. 2:11) L’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila, Petero akakambe la ɛtɛkɛta wotshikitanyi yema etena kakandashile prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ. Onde wɛ akalembete otshikitanu wakandasale? (Adia Etsha 2:16, 17.) Petero kokamba la ɛtɛkɛta w’ɔnɛ “oma laasɔ” wa lo prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ, koko nde akate ate: “Lo nshi y’ekomelo,” mbuta ate nshi y’ekomelo ka dikongɛ di’akambo di’ase Juda, Nzambi akahombe tshulwɛ “weho w’anto tshɛ” nyuma kande. Dui sɔ mɛnyaka dia etena k’otale kakete ntondo ka prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ ndjokotshama.

16. Shɛngiya yakɔna yakonge la nyuma ka Nzambi lo olimu w’esambishelo lo ntambe ka ntondo, ko kayotota ɛlɔ kɛnɛ?

16 Aki l’ɔkɔngɔ wa Nzambi tshulola nyuma kande lo yoho ya diambo lo ntambe ka ntondo mbakatatɛ olimu w’esambishelo mpama lo yɛdikɔ yoleki. Etena kakafundɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ ase Kɔlɔsayi mukanda ande, oya lo 61 T.D., nde akakoke mbuta dia lokumu l’ɔlɔlɔ lambosambishama “lo etongelo tshɛ kele l’ɛse olongo.” (Kɔl. 1:23) Lo nshi ya Pɔɔlɔ, “etongelo tshɛ” akalembetshiyaka andja wakeyamaka l’etena kɛsɔ. L’ekimanyielo ka nyuma k’ekila ka Jehowa, olimu w’esambishelo wambohama efula lo nshi yaso nyɛ, “polo lo tokoma ta nkɛtɛ”!​—Ets. 13:47; enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Dimi layotshola nyuma kami.”

KAKƆNA KAMBOTSHIKITANA?

17. Ngande wambotshikitana eokelo kaso ka prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ kendana l’akata w’ɛndjɔ?

17 Kakɔna kambotshikitana? L’etena kɛnɛ, taya la eokelo k’oshika ka prɔfɛsiya katanema lo Jɔɛlɛ 2:7-9. Mbokɛmaka hwe dia avɛsa anɛ hawendana la ohetoheto aso l’olimu w’esambishelo, koko la olimu wakakambe asɔlayi w’ase Babilɔna wakalɔsha Jɛrusalɛma lo 607 N.T.D.

18. Kakɔna kahatshikitanyi lo dikambo di’ekambi wa Jehowa?

18 Kakɔna kahatshikitanyi? Ekambi wa Jehowa wekɔ lo ntetemala nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ lo ahole tshɛ, lo nkamba la toho tshɛ tahombama dia nsala dui sɔ. (Mat. 24:14) Ndooko oshimbelo w’oma le lɛɛta wakoka toshimba dia nkotsha ɔkɛndɛ aso wa nsambisha. Ndo l’ekimanyielo ka Jehowa, tamboleka monga l’ohetoheto, ndo la dihonga tshɛ tekɔ lo nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo! L’okitshakitsha tshɛ, sho tetemalaka mendɛ le Jehowa dia tɔlɔmbɔla dia sho nshihodia prɔfɛsiya ya lo Bible, tele l’elongamelo dia l’etena kahombama, nde ayotɔlɔmbɔla “lo akambo wa mɛtɛ tshɛ”!​—Jni. 16:13.

OSAMBO 97 Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbasha lɔsɛnɔ

^ od. 5 Aya ɛnɔnyi efula wetawɔso dia prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ kofundami lo Jɔɛlɛ tshapita 1 ndo 2 kakatɛkɛta di’olimu w’esambishelo wasalema lo nshi yaso nyɛ. Koko, tekɔ la ɛkɔkɔ ɛnɛi w’eshika wɛnya dia otshikitanu ɔmɔtshi pombaka salema lo eokelo kaso kendana la prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ kɛsɔ. Naa ɛkɔkɔ akɔ?

^ od. 3 Ɛnyɛlɔ, enda sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Lomba laki Jehowa mɛnamaka lo etongelo” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka nɛi 15, 2009, od. 14-16.