Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 14

Talatlawana nema minacha knorte

Talatlawana nema minacha knorte

«Akgtum tliwakga kachikin akgchipanit kinkachikin» (JOEL 1:6).

TAKILHTLIN 95 Taxkgakget tlakg maxkgakgenama

TUKU NATALICHUWINAN *

1. 1) ¿La xtlawakgo tala Russell chu xmakgtayananin akxni xkgalhtawakgakgo? 2) ¿Chu tuku kitaxtulh?

LIWAKAYA akgtum ciento kata, tala Russell chu makgapitsin xlikgalhtawakgananin Biblia, tsukukgolh tamakxtumikgo xlakata tlakg naʼakgatekgskgo tuku lichuwinan Biblia xlakata Jehová, Jesucristo, linin chu talakgmaxtut. Ni tuwa la xtlawakgo akxni xkgalhtawakgakgo. Wi tiku xtlawa akgtum takgalhskinin, chu alistalh putum xlakputsananikgo textos xalak Biblia nema xtatalakxtumi tuku xlichuwinamakgo. Chu alistalh xtsokgwilikgo tuku xlakpuwankgo. Xlakata Jehová kasikulunatlawalh, umakgolh kstalaninanin Cristo lhuwa akgatekgsnikgolh tuku lichuwinan Biblia nema asta la uku lu xlakaskinka kimpalakatakan.

2. ¿Tuku xlakata lakgachunin max ni liwana akgatekgsaw pulaktum tuku lichuwinankanit kBiblia?

2 Umakgolh xlikgalhtawakgananin Biblia alistalh katsikgolh pi tanu tuku kilhchanima nakatsiya tuku masiya Biblia xlakata tuku kanajlakan chu atanu liwana nakatsiya la nakgantaxtu tuku lichuwinan Biblia. ¿Tuku xlakata uma tlakg tuwa? Pulaktum, xlakata tlakg ni tuwa akgatekgskan akxni kgantaxtuma tuku xlichuwinankanit o akxni kgantaxtunita. Xlipulaktiy, xlakata liwana naʼakgatekgsaw, talakaskin nakatsiyaw putum tuku lichuwinan nema wankanit pi nala. Komo kajwatiya pulaktum kuenta natlawayaw, max ni chuna katiʼakgatekgswi. Chu wa uma tuku xlakata nichuna akgatekgsnitaw pulaktum tuku lichuwinalh Joel. Kalakputsananiw chu kaʼakxilhwi tuku xlakata tlan nalakgpaliyaw la xlakpuwanaw.

3, 4. ¿La xʼakgatekgsniyaw tuku lichuwinankanit kJoel 2:7-9?

3 (Kalikgalhtawakga Joel 2:7-9). Joel lichuwinan pi lhuwa xtuki xʼama akgchipa kachikin Israel. Uma xtuki kgalhikgo xkgalhtsankan chu xtatsankan xtachuna la xla tantum león chu wakgo putum tuku tekgskgo (Joel 1:4, 6). Akglhuwa kata xlakpuwanaw pi uma tuku lichuwinankanit kBiblia xkilhchanima xkachikin Jehová, nema lichuwinankgo Dios xtachuna la lhuwa xtuki nema nila machokgokan. Xlakpuwanaw pi uma taskujut lu nitlan tuku xkatlawani «kachikin», o latamanin tiku kaʼakgchipanit xpulalinanin takanajla. *

4 Komo kajwatiya nalikgalhtawakgayaw Joel 2:7-9, max chuna naʼakgatekgsniyaw. Pero komo putum nalikgalhtawakgayaw, naʼakxilhaw pi talakaskin nalakgpaliyaw la xʼakgatekgsaw uma tuku lichuwinankanit. ¿Tuku xlakata? Kaʼakxilhwi pulaktati.

PULAKTATI TUKU XLAKATA TALAKGPALILH

5, 6. 1) ¿Tuku takgalhskinin tawila akxni lakputsananiyaw Joel 2:20? 2) ¿Chu tuku takgalhskinin tawila akxni lakputsananiyaw Joel 2:25?

5 Xapulana, kaʼakxilhwi tuku malaknu Jehová anta kJoel 2:20: «Tiku minacha knorte [o lhuwa xtuki] makgat naklin». Komo xtuki wa xkilhchanilh xtatayananin Jehová, tiku lichuwinankgo Dios chu kamakgtayakgo latamanin kstalaninanin Jesús nawankgo chuna la xla kalimapakgsilh, ¿tuku xlakata Jehová makgat xkalilh? (Ezeq. 33:7-9; Mat. 28:19, 20). Xlikana pi Dios ni makgat kalin xlakskujnin tiku ni makgxtakgkgo, wata wa tuku o tiku talatlawakgo.

6 Xlipulaktiy, kalilakpuwaw tuku wan Jehová anta kJoel 2:25: «Akit nakkalakgxokgoniyan putum mintachanankan nema wakgolh xtuki nema kgalhikgo xpakgankan, xtuki nema ni kgalhikgo xpakgankan, xtuki nema lakapala wayan chu xtuki nema lhuwa wayan, lhuwa soldados nema akit kkamalakgachanin». Kaʼakxilhwi pi Dios malaknu pi nalakgxokgo tuku nitlan tlawakgolh xtuki. Komo xtuki wa xkakilhchanilh xtatayananin Jehová, ¿tuku xlakata wan pi tamakatsinin nema mastakgo nitlan tuku katlawani latamanin? Xlikana pi tamakatsinin lakgmaxtu latamat chu tlawa pi makgapitsi latamanin namakgxtakgkgo tuku nitlan tlawamakgo (Ezeq. 33:8, 19). Xlikana, uma lu kamakgtaya latamanin.

7. ¿La xlilakaskinka tachuwin «alistalh» nema wi kJoel 2:28, 29?

7 (Kalikgalhtawakga Joel 2:28, 29). Xlipulaktutu, kaʼakxilhwi la kgantaxtutilha uma tuku lichuwinankanit. Jehová wan: «Chu alistalh nakkamaxki kiʼespíritu», akxni xtuki xmasputukgolh xtaskujutkan. Komo xtuki wa xkakilhchanilh tiku lichuwinankgo xTamapakgsin Dios, ¿tuku xlakata alistalh xkamaxkilh Jehová xʼespíritu akxni xmasputukgolh xtaskujutkan? Komo ni wa xʼespíritu santo Dios xkapulalilh, nila chuntiya xlichuwinankgolh Dios akglhuwa kata xlakata taputsastalanit chu xlakata mapakgsinanin ni xmastakgolh talakaskin.

Tala Joseph Rutherford chu amakgapitsin xatalaksakni ni pekuankgolh akxni lichuwinankgolh tuku nakaʼakgspula latamanin tiku lixkajni likatsikgo (Kaʼakxilhti párrafo 8).

8. ¿Tiku litaxtukgo xtuki nema lichuwinan Apocalipsis 9:1-11? (Kaʼakxilhti dibujo nema wi kxmakni revista).

8 (Kalikgalhtawakga Apocalipsis 9:1-11). Kaʼakxilhwi xlipulaktati. Xapulana, xwanaw pi lhuwa xtuki nema lichuwinan Joel xkilhchanima akxni lichuwinanaw Dios, xlakata anta klibro xla Apocalipsis nachuna lichuwinan xtuki. Anta lichuwinan lhuwa xtuki nema kgalhikgo xlakankan chuna la chatum lataman chu «kxʼakgxakgakan xʼakwilakgo xtachuna ncorona xla oro» (Apoc. 9:7). Kamapatinikgo «nchixkuwin wanti ni kgalhikgo kxmunkan [ksello] Dios», tiku xtalatlawananin Dios, akgkitsis papaʼ, chuna la latama tantum xtuki (Apoc. 9:4, 5). Uma kakilhchanima xlakskujnin Dios tiku xatalaksakni, xlakata xlakan ni pekuankgo akxni lichuwinankgo pi Dios namasputu uma nixatlan kakilhtamaku, nema la uku lu nitlan akxilhkgo tiku tatayakgo.

9. ¿Tuku xlakaskinka litalakgpalikgo xtuki nema kaʼakxilhli Joel chu nema kaʼakxilhli Juan?

9 Xlikana pi tuku lichuwinankanit klibro xla Apocalipsis chu klibro xla Joel wi makgapitsi tuku lakxtum lichuwinan. Pero nachuna wi tuku xlakaskinka litalakgpali. Akgtum liʼakxilhtit, xtuki nema lichuwinan Joel xmasputumakgolh putum tuku xʼanan, pero nema akxilhli Juan «tilimapakgsikgoka mpi nitu natlawanikgo ntuwan xalak katiyatni» (Joel 1:4, 6, 7; Apoc. 9:4). Xtuki nema kaʼakxilhli Joel xminkgoyacha knorte, pero nema kaʼakxilhli Juan xtaxtumakgocha kxakapulhman (Joel 2:20; Apoc. 9:2, 3). Klibro xla Joel, Jehová wan pi makgat nakalin xtuki, pero kʼApocalipsis wan pi kamaxkikan talakaskin namasputukgo xtaskujutkan. Tuku lichuwinan Juan ni wan pi Dios nitlan kaʼakxilha (kaʼakxilhti recuadro « Xtuki nema kalichuwinankanit: lakxtum, pero wi tuku litalakgpali»).

10. Kawili akgtum liʼakxilhtit xalak Biblia nema masiya pi xtuki nema akxilhli Joel chu nema akxilhli Juan tanu tanu tuku kilhchanima.

10 Uma tuku litalakgpali kinkamalakpuwaniyan pi uma pulaktiy tuku lichuwinankanit ni lakxtum. Xtuki nema lichuwinan libro xla Joel ni watiya tuku lichuwinan libro xla Apocalipsis. Uma ni kaks kinkamalakawaniyan, xlakata Biblia limaklakaskin akgtum liʼakxilhtit pero tanu tanu tuku kilhchanima. Akgtum liʼakxilhtit, anta kʼApocalipsis 5:5 lichuwinan pi Jesús tantum «león nti li Judá», pero anta ktatsokgni xla 1 Pedro 5:8 lichuwinan pi Akgskgawini xtachuna tantum «león nema tasa». Xlakata pulaktati tuku lichuwinawa akxilhaw pi talakaskin tlakg liwana nalakputsananiyaw tuku xlikana kilhchanima xlibro Joel. Kaʼakxilhwi.

¿TUKU KILHCHANIMA?

11. ¿La kinkamakgtayayan Joel 1:6 chu 2:1, 8, 11 xlakata naʼakgatekgsniyaw tiku litaxtukgo xtuki?

11 Akxni lakputsananiyaw amakgapitsi versículos xlakata tuku lichuwinalh Joel, akgatekgsaw pi uma palakachuwina xlichuwinama soldados tiku xʼamakgolh talatlawanankgo (Joel 1:6; 2:1, 8, 11). Jehová lichuwinalh pi xʼama maklakaskin «lhuwa soldados» (soldados xalak Babilonia) xlakata nakamalakgaxokge israelitas tiku ni kgalhakgaxmatnankgolh (Joel 2:25). Lichuwinankan pi uma soldados «minacha knorte» xlakata babilonios anta xminkgocha xlakata naʼakgchipakgo israelitas (Joel 2:20). Umakgolh soldados tamalakxtumikan la lhuwa xtuki nema liwana talakkaxtawilakgonit. Joel lichuwinan xlakata soldados: «Chatunu chixkuwin tlawankgo kxtijikan. [...] Akgchipakgo kachikin, lakapala kgosnankgo niku wi patsaps. Tawakakgo kchiki, chu laktanukgo kventanas la chatum kgalhana» (Joel 2:8, 9). Kalilakpuwaw uma. Kaniwa niku wilakgolh soldados. Ni anan niku tlan natatsekgkan. Nitila katilakgtaxtulh.

12. ¿La kgantaxtulh tuku xlichuwinankanit kxlibro Joel xlakata xtuki?

12 Babilonios (o caldeos) xtachuna la xtuki akgchipakgolh Jerusalén kkata 607 akxni nina xmin Jesús. Chuna la lichuwinan tuku tlawalh «xmapakgsinakan caldeos» kʼuma kachikin, Biblia lichuwinan: «Kamakgnilh kamanan anta kxasanto chiki. Ni tsinu kalakgalhamalh lakgkgawasan chu nipara laktsuman, nipara lakgkgolotsin chu nipara tiku ni lakgtliwakgan. Dios putum kamakamaxkilh». Chu wampara: «Lhkuyulh xchik xaxlikana Dios, laktilhli patsaps xla Jerusalén, lhkuyukgolh putum xalaklanka torres chu putum kamasputulh tuku xkgalhi xtapalh» (2 Crón. 36:17, 19). Akxni Babilonios xmalakgsputukgonita tuku xʼanan, tiku xtitaxtukgo anta kajwatiya xwankgo: «Xakaskakni, niti lama nipara latamanin chu nipara animales, chu wa kamaxkikanit caldeos» (Jer. 32:43).

13. ¿Tuku kilhchanima Jeremías 16:16, 18?

13 Xtitaxtunita akgtiy ciento kata akxni Joel xlichuwinanit uma, Jehová tlawalh pi Jeremías tlakg xlichuwinalh xlakata uma talachipat: pi talatlawananin lu xkaputsakgolh chu xkachipakgolh putum israelitas tiku nitlan xlikatsikgo. Jeremías 16:16, 18 wan: «Nakkatasani lhuwa skitinanin, wan Jehová, chu wa tiku nakachipakgoyan. Chu alistalh nakkatasani lhuwa talatnanin, chu xlakan nakachipakgoyan kputum kasipijni chu klaktsu kgastinin chu klaklanka chiwix». Chu wampara: «Nakkalimalakgaxokge putum tuku nitlan tlawakgonit chu xlakata xtalakgalhinkan». Nipara pupunu chu laklanka kakiwin xkamatsekgli israelitas tiku chuntiya xtlawakgolh tuku nitlan. Babilonios xʼamakgolh katekgskgo.

LAKKAXTLAWAPARAKAN

14. ¿Tuku kilhtamaku kgantaxtulh tuku wan Joel 2:28, 29?

14 Joel masta akgtum xatlan tamakatsin: tiyat namastapara xtawakat (Joel 2:23-26). Alistalh, kkilhtamaku nema aku mima, naʼanan lhuwa liwat xaʼespiritual. Jehová malaknu: «Nakkamaxki kiʼespíritu kaxatikawa latamanin. Xkamanankan chu xlaktsumankan palakachuwinanin nawankgo [...]. Asta nachuna tiku kilakskujnin lakchixkuwin chu lakpuskatin nakkamaxki kiʼespíritu» (Joel 2:28, 29). ¿Tuku kilhtamaku kgantaxtulh umakgolh tachuwin? Ni kgantaxtulh akxni israelitas taxtukgocha kBabilonia, wata makgapitsi siglos alistalh, kPentecostes kkata 33. ¿Tuku likatsiyaw?

15. Chuna la wan Hechos 2:16, 17, ¿tuku wa Pedro akxni lichuwinalh Joel 2:28, chu tuku kinkamasiyaniyan uma?

15 Jehová malakpuwanilh Pedro akxni tamalakxtumilh Joel 2:28, 29 tuku lalh kPentecostés kkata 33. Max kamakgnajatsa hora tsisa, Dios mastalh xʼespíritu santo, chu tiku makglhtinankgolh tsukukgolh lichuwinankgo «ntlanka likakni ntu ntlaway Dios» ktanu tanu tachuwin (Hech. 2:11). Pero ¿akxilhnitaw pi Pedro tanu tachuwin maklakaskilh akxni lichuwinalh tuku xwanit Joel? (Kalikgalhtawakga Hechos 2:16, 17). Jehová tlawalh pi Pedro xmaklakaskilh «xaʼawatiya kilhtamaku» chu ni wa xmaklakaskilh tachuwin «alistalh», uma kilhchanima xaʼawatiya kilhtamaku kJerusalén chu xtemplo, Dios xʼama kamaxki xʼespíritu «kaxatikawa latamanin». Uma wamputun pi pulana titaxtulh lhuwa kilhtamaku asta akxni kgantaxtulh tuku xlichuwinanit Joel.

16. 1) ¿La kamakgtayalh xʼespíritu Dios tiku xlichuwinamakgolh xtachuwin kxapulana siglo? 2) ¿La kinkamakgtayanitan la uku?

16 Alistalh akxni Dios kamaxkilh xʼespíritu santo kstalaninanin Cristo kxapulana siglo, lu tlan tsukulh kitaxtu akxni xlichuwinankgo Dios. Chu akxni Pablo katsokgnanilh carta natalan xalak Colosas, akxni xtitaxtuma kata 61, tlan lichuwinalh pi xatlan tamakatsinin xkalitachuwinankanit «xlipaks nchixkuwin nti wilakgo nkatuxawat» (Col. 1:23). Akxni wan «xlipaks nchixkuwin», Pablo xkilhchanima xlikalanka katiyatni nema xlakgapaskan ama kilhtamaku. La uku, xlakata xʼespíritu santo Jehová, xtachuwin Dios tlakg talakgatuminit chu kichanit «xlikatlanka asta kxtankgana tiyat» (Hech. 13:47; kaʼakxilhti recuadro « Nakkamaxki kiʼespíritu»).

¿TUKU TALAKGPALINIT?

17. ¿Tuku talakgpalinit chuna la akgatekgsaw nema lichuwinalh Joel xlakata xtuki?

17 Wa xlakata, ¿tuku talakgpalinit? Pi la uku tlakg liwana akgatekgsaw tuku lichuwinan Joel 2:7-9. Uma wamputun pi umakgolh versículos ni wa kilhchanima la lichuwinanaw Dios, wata wa kilhchanima akxni Babilonios akgchipakgolh Jerusalén kkata 607 akxni nina xmin Jesús.

18. ¿Tuku nina talakgpali xpalakatakan xlakskujnin Jehová?

18 ¿Tuku nina talakgpali? Pi xlakskujnin Dios chuntiyaku lichuwinamaw xtachuwin kxlikalanka katiyatni chu natlawayaw putum tuku natalakaskin xlakata namakgantaxtiyaw (Mat. 24:14). Nipara mapakgsinanin tlan namalakgachokgokgo xlakata la lichuwinanaw Dios. Chu xlakata xtasikulunalin Jehová, la uku tlakg taliwakanit la talichuwinama xTamapakgsin Dios. Chuntiya xataktujun putsamaw nakinkapulalinan Jehová xlakata tlakg liwana naʼakgatekgsaw tuku lichuwinankanit kBiblia chu liwana katsiyaw pi Jehová katsi tuku kilhtamaku nakinkapulalinan xlakata naʼakgatekgsaw “putum tuku xaxlikana” (Juan 16:13).

TAKILHTLIN 97 Maklakaskinaw xTachuwin Dios kkilatamatkan

^ párr. 5 Akglhuwa kata xkanajlayaw pi tuku lichuwinankanit kcapítulo 1 chu 2 xla Joel wa xkilhchanima akxni x’amaka lichuwinankan Dios kkinkilhtamakujkan. Pero wi pulaktati tuku xlakata tlan nalakgpaliyaw la xʼakgatekgsniyaw tuku lichuwinalh Joel. Kaʼakxilhwi tuku uma.

^ párr. 3 Akgtum liʼakxilhtit, kaʼakxilhti artículo «La creación revela la sabiduría de Jehová» krevista La Atalaya 15 xla abril kata 2009, párrafos 14 asta 16.