Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

XOOK 14

Xaman kun taal le máax kun atacaroʼ

Xaman kun taal le máax kun atacaroʼ

«U kajnáaliloʼob junpʼéel kaajeʼ tsʼoʼok u taaloʼob tu contra in luʼum, letiʼobeʼ jach yaan u páajtaliloʼob yéetel jach yaʼaboʼob» (JOEL 1:6).

KʼAAY 95 Táan u maas juul le sáasiloʼ

TIʼ BAʼAX KUN TʼAAN *

1. 1) ¿Bix u xakʼalxook kaʼach sukuʼun Russell yéetel le uláakʼ j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ? 2) ¿Baʼax páajchaj u naʼatkoʼob úuchik u xakʼalxookoʼob beyoʼ?

WALAJKI cien añosaʼ le sukuʼun Russell yéetel jujuntúul máaxoʼob uts tu tʼaan u xokikoʼob le Bibliaoʼ, káaj u muchʼkubaʼob utiaʼal u xakʼaltikoʼob jach baʼax ku kaʼansik le Biblia yoʼolal Jéeoba, Jesucristo, le kíimiloʼ yéetel le u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. ¿Bix u xakʼalxookoʼob kaʼachi? Maʼ talamiʼ, táanileʼ ku beetaʼal junpʼéel kʼáatchiʼ, tuláakal túun le máaxoʼob u muchʼmubaʼoboʼ ku káajal u kaxtikoʼob tuláakal le tekstoʼob yaan yil yéetel le kʼáatchiʼ beetaʼaboʼ. Kéen tsʼoʼokok túuneʼ ku tsʼíibtikoʼob le baʼax tu naʼatoʼoboʼ. Ikil u beetkoʼob beyaʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ páajchaj u naʼatkoʼob kaʼansajoʼob jach kʼaʼanaʼantak yaan teʼ Bibliaoʼ. Le kaʼansajoʼobaʼ tak bejlaʼaʼ jach ku yáantajoʼobeʼ.

2. ¿Baʼaxten yaan kʼiineʼ maʼ tu naʼataʼal tubeel junpʼéel profecía?

2 Maʼ xáanchaj ka tu tsʼáajoʼob cuentaeʼ maas talam bix u naʼataʼal yéetel u tsoʼolol junpʼéel profecía ke u naʼatik máak uláakʼ wa baʼax kaʼansajil yaan teʼ Bibliaoʼ. ¿Baʼaxten túun maas talam u naʼataʼal? Yáaxeʼ tumen maas chéen chʼaʼabil jeʼel u naʼataʼal wa táan u béeychajal le baʼax ku yaʼalikoʼ bey xan wa tsʼoʼok u béeychajal. U kaʼapʼéeleʼ tumen kʼaʼabéet u chʼaʼabal en cuenta tu chúukaʼanil baʼax ku yaʼalik. Wa ku chʼíikil máak chéen tiʼ junpʼéel jaatseʼ maʼ xaaneʼ maʼ maʼalob le bix ken u naʼatiloʼ. Lelaʼ letiʼe baʼax úuch yéetel u profecía Joeloʼ, le oʼolal koʼoneʼex xakʼaltik utiaʼal k-ilik baʼaxten kʼaʼabéet k-naʼatik yéetel k-tsolik yaanal bixi.

3, 4. ¿Bix u naʼataʼal kaʼach u profecíail Joel 2:7 tak 9?

3 (Xok Joel 2:7-9). U profecíail Joeleʼ tu yaʼaleʼ le sáakʼoʼoboʼ yaan u xuʼulskoʼob u luʼumil Israel. U koj yéetel u kamaʼach le sáakʼoʼobaʼ bey jeʼex le yaan tiʼ juntúul leóneʼ, tsʼoʼoleʼ ku jaantikoʼob tuláakal baʼax ku táakal tu beeloʼob (Joel 1:4, 6). Úuch káajak k-creerkeʼ le profecíaaʼ táan u tʼaan tiʼ le kʼaʼaytaj ku beetik u kaajal Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ, tumen mix baʼal kʼatik u beel jeʼex le sáakʼoʼob ku yaʼalik le profecíaoʼ. K-tuklik xan kaʼacheʼ le kʼaʼaytaj ku beetik u kaajal Diosoʼ jach ku beetik loob tiʼ le máaxoʼob yanoʼob ichil le religión maʼ tu kaʼansik u jaajiloʼ. *

4 Wa k-chʼaʼik en cuenta jach chéen le baʼax ku yaʼalik Joel 2:7 tak 9, bey maʼalob le baʼax yáax tsolaʼan yoʼolal le profecíaaʼ. Chéen baʼaleʼ wa k-chʼaʼik en cuenta tu chúukaʼanil baʼax ku yaʼalikeʼ yaan k-tsʼáaik cuenta yaanal bix unaj u naʼatpajal. ¿Baʼaxten? Koʼox ilik kanpʼéel baʼax eʼesik.

KANPʼÉEL BAʼAX EʼESIK UNAJ U KʼEXPAJAL BIX U NAʼATAʼAL

5, 6. 1) Kéen u xok máak Joel 2:20, ¿baʼax kʼáatchiʼil jeʼel u taal tu tuukuleʼ? 2) Kéen u xok máak Joel 2:25, ¿baʼax kʼáatchiʼil jeʼel u taal tu tuukuleʼ?

5 Yáaxeʼ koʼox ilik baʼax tu prometertaj Jéeoba tu profecíail Joel 2:20. Le profecíaaʼ ku yaʼalik: «Yaan in beetik u náachtal tiʼ teʼex le máaxoʼob [wa le sáakʼoʼob] ku taal u atacarteʼexoʼob desde teʼ xamanoʼ». Wa le sáakʼoʼob ku chíikbesik u testigoʼob Jéeoba u tsʼaamaj u yóoloʼob kʼaʼaytaj jeʼex tu yaʼalil Jesúsoʼ, ¿unaj wa túun u bisaʼaloʼob náach tumen Jéeoba? (Eze. 33:7-9; Mat. 28:19, 20). Le máaxoʼob ku bisaʼaloʼob náach tumen Jéeobaoʼ letiʼe máaxoʼob atacartik u kaajaloʼ wa u enemigoʼob.

6 U kaʼapʼéeleʼ unaj k-chʼaʼik en cuenta baʼax ku yaʼalik Jéeoba tiʼ Joel 2:25: «Yaan in kaʼa tsʼáaikteʼex tuláakal le baʼaloʼob ta perderteʼex le bukaʼaj años táan u jaantaʼal a cosechaʼex tumen le in nojoch ejército tin túuxtaj ta contraʼexoʼ. Yaan in kaʼa tsʼáaikteʼex le baʼax tu jaantaj le sáakʼ yaan u xiikʼoʼ, le sáakʼ minaʼan u xiikʼoʼ, le sáakʼ ku xuʼulsik tiʼ tuláakal baʼax yaan tu beeloʼ yéetel le sáakʼ ku jaantik tuláakal baʼaloʼ». Teʼelaʼ Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ yaan u kaʼa tsʼáaik tuláakal le baʼaxoʼob peʼerchaj úuchik u máan le sáakʼoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ wa le sáakʼoʼob ku chíikbesik u testigoʼob Jéeobaeʼ, ¿u kʼáat wa túun u yaʼaleʼ le kʼaʼaytaj ku beetkoʼoboʼ ku beetik loob? U jaajileʼ maʼ, tumen le baʼax ku tsikbaltikoʼoboʼ jeʼel u salvartik máakeʼ yéetel yaneʼ kéen u yuʼubeʼ ku xulik u beetik baʼax kʼaas (Eze. 33:8, 19). Jeʼex k-ilkoʼ le kʼaʼaytajoʼ maʼ tu beetik loob tiʼ máak, baʼaxeʼ ku taasik utsil.

7. ¿Baʼax ku yáantkoʼon k-tsʼáa cuenta le tʼaanoʼob «le kéen tsʼoʼokkeʼ»?

7 (Xok Joel 2:28, 29). U yóoxpʼéel baʼax unaj k-chʼaʼik en cuentaeʼ letiʼe bix u bin u yúuchul le baʼaxoʼob ku yaʼalik le profecíaoʼ. Koʼox ilik baʼax ken u beet Jéeoba le kéen u tsʼoʼoks le sáakʼoʼob le meyaj kʼubéentaʼantiʼoboʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le kéen tsʼoʼokkeʼ yaan in tsʼáaik in poder». Wa le sáakʼoʼob ku chíikbeskoʼob le máaxoʼob kʼaʼaytik u Reino Diosoʼ, ¿baʼaxten tak ken tsʼoʼokok u beetik u meyajoʼob kun tsʼaabiltiʼob poder wa espíritu santo? U jaajileʼ wa maʼ yoʼolal u espíritu santo Jéeobaeʼ maʼ tu béeytal u kʼaʼaytajoʼob yaʼab años kex táan u chʼaʼpachtaʼaloʼob tumen le gobiernoʼoboʼ.

Sukuʼun Joseph Rutherford yéetel uláakʼ sukuʼunoʼob maʼ sajakchaj u kʼaʼaytoʼob bix ken u xuʼulsil Dios tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (Ilawil xóotʼol 8)

8. ¿Máaxoʼob le sáakʼoʼob ku yaʼalik Apocalipsis 9:1 tak 11? (Ilawil le fotoʼob yaan tu yáax táan juʼunil le revistaaʼ).

8 (Xok Apocalipsis 9:1-11). Koʼox ilik le kanpʼéel baʼax eʼesik unaj u kʼexpajal bix k-naʼatik u profecíail Joeloʼ. Kaʼacheʼ k-aʼalikeʼ le sáakʼoʼob ku yaʼalik u profecíail Joeloʼ ku chíikbesik le kʼaʼaytajoʼ tumen tu libroil Apocalipsiseʼ yaan junpʼéel profecía jach chíikaʼan tiʼ. U libroil Apocalipsiseʼ ku tʼaan tiʼ sáakʼoʼob u táan u yichoʼobeʼ bey u táan u yich wíinikeʼ, tsʼoʼoleʼ yaantiʼob «baʼaloʼob bey coronaʼob» de oroeʼ (Apo. 9:7). Le sáakʼoʼobaʼ ku beetkoʼob u muʼyaj «le máaxoʼob minaʼan u sello Dios tu táanpoolaloʼob» —wa u enemigoʼob Jéeoba— tu yáamil cinco meses, lelaʼ letiʼe bukaʼaj tiempo ku kuxtal juntúul sáakʼoʼ (Apo. 9:4, 5). Teʼelaʼ jach chíikaʼan k-ilik táan u yúuchul tʼaan tiʼ le yéeyaʼanoʼoboʼ tumen maʼ sajak u yaʼaloʼob tiʼ le máaxoʼob kʼasaʼanoʼob yaan u xuʼulsaʼaloʼob tumen Diosoʼ. Le máaxoʼob uʼuyik le baʼax ku kʼaʼaytikoʼoboʼ ku sen muʼyajoʼob.

9. ¿Baʼaxoʼob eʼesik maʼ igual le sáakʼoʼob tu yilaj Joel tiʼ le tu yilaj Juanoʼ?

9 U jaajileʼ yaan tiʼ baʼaxoʼob chíikaʼan le profecía yaan tiʼ Apocalipsis yéetel le yaan tu libroil Joeloʼ. Chéen baʼaleʼ yaan baʼaxoʼob eʼesik maʼ táan u tʼaanoʼob tiʼ junpʼéeliliʼ profecíaiʼ. Koʼox ilik baʼaxten bey k-aʼalikoʼ. Le sáakʼoʼob ku yaʼalik u profecíail Joeloʼ ku láaj jaantikoʼob le kʼáaxoʼoboʼ, baʼaleʼ le sáakʼoʼob tu yilaj apóstol Juanoʼ «aʼalaʼabtiʼobeʼ maʼ unaj u kʼaskúuntikoʼob u kʼáaxiloʼob le luʼumoʼ» (Joel 1:4, 6, 7; Apo. 9:4). Le tu yilaj Joeloʼ xaman u taaloʼob, baʼaleʼ le tu yilaj Juanoʼ ku jóokʼloʼob tiʼ junpʼéel taamkach jool (Joel 2:20; Apo. 9:2, 3). Le sáakʼoʼob tu yilaj Joeloʼ yaan u beetaʼal u náachtaloʼob tumen Jéeoba, baʼaleʼ le ku yaʼalik Apocalipsisoʼ ku chaʼabal u tsʼoʼoksikoʼob le meyaj tsʼaʼan u beetoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa le sáakʼoʼob ku yaʼalik Apocalipsisoʼ maʼ kʼamaʼanoʼob tumen Diosiʼ (ilawil le cuadro « U profecíail le sáakʼoʼoboʼ baʼax eʼesik maʼ igualoʼobiʼ»).

10. ¿Baʼaxten le sáakʼoʼob tu yaʼalaj Joel yéetel le ku yaʼalik Apocalipsisoʼ maʼ igual baʼax ku chíikbesikiʼ?

10 Le baʼax tsʼoʼok k-xakʼaltikaʼ ku yeʼesikeʼ le kaʼapʼéel profecíaaʼ maʼ táan u tʼaanoʼob tiʼ junpʼéeliliʼ baʼaliʼ. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ le sáakʼoʼob ku yaʼalik u libroil Joeloʼ maʼ igualoʼob tiʼ le ku yaʼalik u libroil Apocalipsisoʼ. Lelaʼ maʼ jelaʼaniʼ tumen teʼ Bibliaoʼ junpʼéel baʼaleʼ jeʼel u meyaj utiaʼal u keʼetel jejeláas baʼaloʼobeʼ. Jeʼex tu libroil Apocalipsis 5:5, ku keʼetel Jesús yéetel juntúul «León taal tiʼ u tribu Judá», baʼaleʼ tiʼ Yáax tiʼ Pedro 5:8, ku keʼetel le Kʼaasilbaʼal yéetel «juntúul león ku yáakam[oʼ]». Le kanpʼéel baʼaxoʼob tsʼoʼok k-xakʼaltik tak beora yoʼolal u profecíail Joeloʼ ku yeʼesik kʼaʼabéet u kʼexpajal bix k-naʼatik.

¿BAʼAX KU CHÍIKBESIK?

11. Le baʼax ku yaʼalik Joel 1:6 bey xan 2:1, 8 yéetel 11, ¿bix u yáantkoʼon k-naʼat máax ku chíikbesik le sáakʼoʼoboʼ?

11 Kéen k-il baʼax ku yaʼalik uláakʼ versículoʼob tiʼ u profecíail Joel táan k-xakʼaltikaʼ k-ilkeʼ le profetaoʼ táan u yaʼalikeʼ yaan u taal junpʼéel ejército atacar (Joel 1:6; 2:1, 8, 11). Jéeobaeʼ tu yaʼaleʼ yaan u túuxtik u «nojoch ejército» (wa u soldadoiloʼob Babilonia) utiaʼal u castigartik le kʼasaʼan israelitaʼoboʼ (Joel 2:25). Le profecíaoʼ ku yaʼalikeʼ le ejércitoaʼ «desde teʼ xaman» kun taaloʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ xaman kun taal le babilonioʼob baʼateltik u kaajil Israeloʼ (Joel 2:20). Le ejércitoaʼ ku keʼetel yéetel sáakʼoʼob jach tu tsoolol u binoʼob. Joeleʼ tu yaʼalaj baʼax ku beetik le soldadoʼobaʼ: «Cada juntúuleʼ ku bin teʼ tuʼux unaj u binoʼ. [...] Letiʼobeʼ ku téek ookloʼob teʼ kaajoʼ, ku máan u yáalkaboʼob yóokʼol le pakʼoʼ. Ku naʼakloʼob tu pakʼil le najoʼoboʼ, ku yookloʼob tu ventanailoʼob jeʼex u beetik le j-ookoloʼ» (Joel 2:8, 9). ¡Chéen máans ta tuukul le baʼax tu yilaj Joeloʼ! Tuláakal tuʼux yaan soldadoʼob. Mix tuʼux jeʼel u páajtal u taʼakikuba máakeʼ. Mix máak ku páajtal u púutsʼul tiʼ le babilonioʼoboʼ.

12. ¿Bix béeychajik u profecíail Joel ku tʼaan tiʼ le sáakʼoʼoboʼ?

12 Le babilonioʼob (wa caldeoʼoboʼ) beyoʼob sáakʼoʼob ka ookoʼob Jerusalén tu añoil 607 táanil tiʼ u taal Jesúseʼ. Le Bibliaoʼ kéen tʼaanak tiʼ le baʼax tu beetaj ‹u reyil le caldeoʼoboʼ›, ku yaʼalik: «Tu kíimsaj yéetel espada le xiʼipalaloʼob[oʼ] [...], maʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ le xiʼipalaloʼob yéetel tiʼ le x-chʼúupalaloʼoboʼ, mix tiʼ le chʼijaʼanoʼoboʼ mix tiʼ le kʼojaʼanoʼoboʼ. Dioseʼ tu kʼubaj tuláakal baʼal tu kʼab le reyaʼ». Ku yaʼalik xan: «Tu tóokaj u yotoch le u jaajil Diosoʼ, tu jutaj le pakʼ yaan tu baʼpach u kaajil Jerusalénoʼ, tu tóokaj tuláakal le nukuch torreʼoboʼ yéetel tu xuʼulsaj tuláakal le baʼaloʼob koʼojtakoʼ» (2 Cró. 36:17, 19). Ka tsʼoʼok u xuʼulsaʼal Jerusalén tumen le babilonioʼoboʼ, le máakoʼob ku máanoʼob tuʼux yaan kaʼachoʼ, ku yaʼalikoʼob: «Le luʼumaʼ junpʼéel desierto, mix juntúul máak yéetel mix juntúul baʼalcheʼ yaniʼ, yéetel tsʼoʼok u kʼuʼubul tiʼ le caldeoʼoboʼ» (Jer. 32:43).

13. ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼax ku yaʼalik Jeremías 16:16 yéetel 18?

13 Ka máan doscientos años u yaʼal Joel u profecíail le sáakʼoʼoboʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj u yaʼalaʼal tumen profeta Jeremíaseʼ le máaxoʼob ku atacaroʼoboʼ yaan u máan u kaxtoʼob le kʼasaʼan israelitaʼoboʼ yéetel mix juntúul kun púutsʼuliʼ. Jeremías 16:16 yéetel 18, ku yaʼalik: «Jéeobaeʼ ku yaʼalik: ‹Nikaʼaj in taas yaʼab j-chuk kayoʼob, letiʼob túuneʼ yaan u chukikoʼob in kaajal. Yaan xan in taasik yaʼab máakoʼob utiaʼal ka máanak u kaxtoʼob, letiʼobeʼ yaan u kaaxanoʼob tiʼ tuláakal montaña, tiʼ tuláakal puʼuk yéetel tu yáam le nukuch tuunichoʼoboʼ›». Le tekstooʼ ku yaʼalik xan: «Yáax baʼax ken in beeteʼ in boʼotiktiʼob le bukaʼaj ku náajmatikoʼob yoʼolal u kʼebanoʼob yéetel yoʼolal le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak ku beetkoʼoboʼ». Mix tuʼux kun páajtal u taʼakikuba le israelitaʼob maʼ arrepentirnajoʼoboʼ, mix kʼáaʼnáab mix kʼáax. Kex tu tsʼuʼ luʼum ka u taʼakubaʼobeʼ yaan u kaxtaʼaloʼob.

LE LUʼUMOʼ YAAN U KAʼA TSʼÁAIK U YICH

14. ¿Baʼax kʼiin ka béeychaj le baʼax ku yaʼalik Joel 2:28 yéetel 29?

14 Joeleʼ ku yaʼalik junpʼéel baʼax jach jatsʼuts: le luʼumoʼ yaan u kaʼa tsʼáaik u yich (Joel 2:23-26). Tsʼoʼoleʼ yaan u kʼuchul u kʼiinileʼ le kaʼansaj ku tsʼáaik Jéeoba ku keʼetel yéetel janaloʼ jach yaan u yaʼabtal. Jéeobaeʼ ku yaʼalik: «Yaan in tsʼáaik in poder tiʼ tuláakal u jejeláasil máakoʼob. A hijoʼex yéetel a hijaʼex túuneʼ yaan u profetizaroʼob [...]. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaan in tsʼáaik in poder tak tu yóokʼol in esclavoʼob yéetel in esclavaʼob» (Joel 2:28, 29). Le profecíaaʼ maʼ béeychaj le ka jáalkʼabtaʼab le israelitaʼob tu luʼumil Babiloniaoʼ, baʼaxeʼ béeychaj teʼ Pentecostés tu añoil 33. ¿Baʼaxten k-aʼalik teʼ kʼiinoʼob béeychajoʼ?

15. 1) Jeʼex u yaʼalik Hechos 2:16 yéetel 17, ¿baʼax tʼaanil meyajnaj tiʼ Pedro ka tu chʼaʼchiʼitaj Joel 2:28? 2) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal leloʼ?

15 Yoʼolal le baʼaxoʼob úuch teʼ Pentecostés tu añoil 33, apóstol Pedroeʼ tu chʼaʼchiʼitaj le baʼax ku yaʼalik Joel 2:28 yéetel 29. Kex láas nueve jaʼatskab kʼiineʼ Dioseʼ tu tsʼáaj u espíritu santo tiʼ le máaxoʼob muchʼukbaloʼoboʼ. Letiʼob túuneʼ káaj u yaʼalikoʼob ich jejeláas idiomaʼob «le kiʼichkelem baʼaloʼob yaan yil yéetel Dios[oʼ]» (Hech. 2:11). Chéen baʼaleʼ le ka tu chʼaʼchiʼitaj Pedro u profecíail Joeleʼ yaan jujunpʼéel tʼaanoʼob tu kʼexiʼ, ¿máakalmáakoʼobiʼ? (Xok Hechos 2:16, 17). Pedroeʼ tu lugar u káajsik u profecíail Joel yéetel le tʼaanoʼob «le kéen tsʼoʼokkeʼ», Jéeobaeʼ tu beetaj u káajsik yéetel le tʼaanoʼob «Teʼ tu tsʼook kʼiinoʼoboʼ» —wa le kʼiinoʼob pʼaatal tiʼ Jerusalén yéetel tiʼ u templo antes tiʼ u xuʼulsaʼaloʼ—, Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaik u poder tiʼ tuláakal u jejeláasil máakoʼob. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ máan yaʼab tiempo tak ka béeychaj u profecíail Joeloʼ.

16. 1) Teʼ yáax siglooʼ, ¿baʼax úuch le ka tu tsʼáaj u espíritu santo Dios tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax tsʼoʼok xan u yúuchul teʼ kʼiinoʼobaʼ?

16 Teʼ yáax siglooʼ le ka tu tsʼáaj u espíritu santo Jéeoba tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ jach chíikpaj bix yaʼabchajik máaxoʼob meyajtik. Le ka tu tsʼíibtaj apóstol Pablo u carta tiʼ le colosailoʼob óoliʼ tu añoil 61, tu yaʼaleʼ le jatsʼuts baʼaloʼob ku kʼaʼaytikoʼoboʼ tsʼokaʼaniliʼ u tsikbaltaʼal «tiʼ tuláakal yóokʼol kaab[eʼ]» (Col. 1:23). Le ka tu yaʼalaj Pablo «tiʼ tuláakal yóokʼol kaab[eʼ]» táan u tʼaan kaʼach tiʼ tuláakal le luʼumiloʼob yaan teʼ kʼiinoʼoboʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ chéen yoʼolal u espíritu santo Jéeobaeʼ tsʼoʼok u maas yaʼabtal tuʼux ku yúuchul kʼaʼaytaj, tsʼoʼok u kʼuchul «tak tu xuul yóokʼol kaab» (Hech. 13:47; ilawil le cuadro « ‹Yaan in tsʼáaik in poder› tiʼ le máaxoʼob meyajtikenoʼ»).

¿BAʼAX TÚUN KʼEXPAJI?

17. ¿Bix unaj u naʼataʼal bejlaʼa le baʼax ku yaʼalik u profecíail Joel yoʼolal le sáakʼoʼoboʼ?

17 ¿Bix kʼexpajik le bix k-naʼatik u profecíail Joel 2:7 tak 9? Le profecíaaʼ maʼ táan u tʼaan tiʼ le kʼaʼaytaj ku beetaʼaloʼ, baʼaxeʼ táan u tʼaan tiʼ le ka xuʼulsaʼab Jerusalén tumen u soldadoiloʼob Babilonia tu añoil 607 táanil tiʼ u taal Jesúsoʼ.

18. ¿Baʼax maʼ kʼexpajak ichil u kaajal Jéeobaiʼ?

18 ¿Baʼax maʼ kʼexpajak ichil u kaajal Jéeobaiʼ? Le kʼaʼaytaj ku beetaʼaloʼ. Le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ yaan u seguer u tsikbaltikoʼob le jatsʼuts baʼaloʼob ku yaʼalik le Biblia tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ yéetel yaan u beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kʼaʼaytajoʼob tiʼ tuláakal máakoʼ (Mat. 24:14). Kex ka prohibirtaʼak k-kʼaʼaytaj tumen le gobiernoʼoboʼ toʼoneʼ yaan u seguer k-beetik. Teʼ kʼiinoʼobaʼ yoʼolal u yáantaj Jéeobaeʼ maʼ saajkoʼoniʼ yéetel jach tsʼaamaj k-óol k-kʼaʼaytaj tiʼ tuláakal yóokʼol kaab. Yéetel kabal óolaleʼ mantatsʼ k-kaxtik u yáantaj Jéeoba utiaʼal k-naʼatik le profecíaʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. Tsʼoʼoleʼ k-ojleʼ le kʼiin ku tuklik maas maʼaloboʼ «yaan u kaʼansik[toʼon] tuláakal u jaajil», wa yaan u yáantkoʼon k-naʼat jach baʼax u kʼáat u kaʼans le profecíaʼoboʼ (Juan 16:13).

KʼAAY 97 U Tʼaan Dioseʼ ku tsʼáaik kuxtal

^ xóot’ol 5 Úuch káajak k-creerkeʼ le profecía ku yaʼalik Joel capítulo 1 yéetel 2 táan u tʼaan tiʼ le kʼaʼaytaj k-beetik teʼ kʼiinoʼobaʼ. Chéen baʼaleʼ yaan kanpʼéel baʼax eʼesikeʼ bey kʼaʼabéet u kʼexpajal le bix k-naʼatik le profecíaaʼ. Koʼox ilik máakalmáak le kanpʼéel baʼaloʼobaʼ.

^ xóot’ol 3 Ilawil le xook «Le baʼaxoʼob u beetmaj Jéeobaoʼ ku yeʼesik le naʼat yantiʼoʼ», jóokʼ tiʼ U Pʼíich Tulumil Kanan 15 tiʼ abril tiʼ 2009, xóotʼol 14 tak 16.