Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 17

‘I Veelu Niŋ Maveelaa Nya aa Chaaŋaa Niaa’

‘I Veelu Niŋ Maveelaa Nya aa Chaaŋaa Niaa’

“I veelu niŋ maveelaa nya aa [chaaŋaa] niaa. Kani fuule, I bii mi chɔm nya nyɛ o nyɛ Finya nuu o dimul la.”​—CHƆŊ 15:​15.

CHONDII 13 Kiliti Cho Taamasi Naa Ni

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Le mi chaŋyɛi kɛndɛi luɛi nya tɛɛŋ nya waŋndo, yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa?

LE MI chaŋyɛi kɛndɛi luɛi nya tɛɛŋ nya waŋndo, mɛɛ ma chua teleŋndo a ndu. Mɛɛ nya duau baltaŋ fau, lende ko nya siiniaŋ ni. Nduyɛ, koŋ tosa ni mi chaŋyɛi nyɛi kpɔlɔka. Kɛ simultaŋ la cho tau le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa. Ɔɔ simultaŋ ndaŋ lapum?

2. Ɔɔ simul tase naŋ nɔ le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo?

2 Simul tasoo cho ni maa lepilɛ bɛɛ ŋ chi wɔ Chiisu a lehɔl te. Kilisiɔŋaa wa bɛɛ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ nda a bɔɔbɔɔ ndaa nɔ simullo hoo. Kɛ a koŋ kpou, mi Pitɛ dimi aa: “Mi che bɛɛ la chi wɔ Chiisu Kiliti le pilɛ bɛɛ le ni, kɛ nduyɛ mi la nɔ kaalaa le ndu. O koŋ kɔɔli, la cho ndu chɔ mɛɛ naa ŋ suaa bɛɛ nuaa yɛ le ni, kɛ nduyɛ o koŋ niŋ kpou, mi la wa tiindaŋ nyaa dɔwɔɔ o ndu niŋ.” (1 Pitɛ 1:​8) Hei chɔm kpendekele maa hali miŋ chi bɛɛ Chiisu le, chaŋyɛi kpɛɛluŋnde nɔla mii luɛi naa tɛɛŋ naa ndaa.

3. Ɔɔ simul diiŋ ndɔ naŋ nɔ le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo?

3 Simul diiŋ ndɔɔ cho ni maa ŋ nɔla miŋ soo o Chiisu lo le. Te ŋ wa piɛileŋ pɛ, o Chɛhowa lo naŋ suaa ni. I cho tonya maa o diola Chiisulaŋ niŋ naŋ piɛi ni, kɛ ŋ suu o ndu lo sakpo le. Nduyɛ pɛŋ, Chiisu pila bɛɛ yeema naa miŋ piɛi o ndu lo le. Le yɛɛ? Kanifuule te ŋ wa piɛileŋ pɛ, Mɛlɛka naŋ wa koŋ sooluu wo ni nduyɛ Chɛhowa ndupilɛ kpe wana sooluu ni. (Maa. 4:​10) Kɛ o wa bɛɛ lende, ŋ nɔla miŋ chɔm maa ŋ kaala Chiisu.

4. Ɔɔ simul yaa ndɔɔ, nduyɛ yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

4 Simul yaa ndɔɔ cho ni maa choo choo Chiisu cho ni. Le hei, ŋ nɔla miŋ chal naa ndaa miŋ dɔu labali le. Kɛ mi che bɛɛ Chiisu cho choo choo, ŋ nɔla miŋ sina a ndu okɔɔ tau. Ŋ cho yaasiaa sɔɔŋ ŋ hiɔɔlu le sinaa mɛɛ naŋ kindi chaŋyɛi nɛi a ndu yɛ. Tuupa miŋ yaasiaa sɔɔŋ hiɔɔloŋ muŋ, ŋ yaasiaŋndɔ fɛŋ le sabu i cho i sɔvɛ le chaŋyɛi tosaa a Chiisu wo.

LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ WA CHAAŊAA CHIISUAA?

5. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ bii Chiisu ichaŋya? (Tofa vɛlɛ kɔfulaŋ ndaŋ “ Mɛɛ Miŋ Wa Chaaŋaa Chiisu Wa Malaŋ Naŋ Simnuŋ Chaaŋaa Chɛhowaa” a “ Kaala Chiisu Mbo Hiou Chɛhowa Le.”)

5 Mɛɛ miŋ simnuŋ chaaŋaa Chiisuaa malaŋ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde luɛi naa tɛɛŋ a Chɛhowa. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Tofawɔ sabulaŋ latiɔɔŋ. O tasoo, mi Chiisu dimul buɛiyaa nduaa aa: “Finya nuu pila o kaala nya le mɛɛ nya kaala ya . . . yɛ.” (Chɔŋ 16:​27) Mbo dimi vɛlɛ aa: “Wana o wana nɔla mbo fuuluu naa Mɛlɛka Finyaa chua le mɛɛ o sabu nuu niŋ.” (Chɔŋ 14:​6) Ŋ nɔ miŋ bii fɛŋ Chiisu ichaŋya malaŋ naŋ kindiŋ le waa o chaŋyɛi niŋ a Chɛhowa. Te ŋ tosa lende le, o wa ko mɛɛ waŋndo yeema naa luɛiyɔɔ chiɛɛniŋ mbo kɛɛ le keelaŋ o dio yɛ. Mi Chiisu soliŋ taamasi waa naa kpeku mɛɛ o dimi maa o cho ko mɛɛ “dio saa keeku wo cho nuaa yɛ.” (Chɔŋ 10:​7) Sabu diiŋ ndɔɔ cho ni maa mi Chiisu chua kaala Finya ndɔ laŋ kpou. Mbo dimul buɛiyaa nduaa aa: “Wana o wana che ya pɛ, mɛɛ o chii Finya nuu chɔ.” (Chɔŋ 14:​9) Lelaŋ, mɛɛ miŋ pɛɛku a Chiisu okɔɔ malaŋ naŋ sina Chɛhowa nyɛkɛndɛi. Mɛɛ naŋ pɛɛku a Chiisu okɔɔ fau, lende ko kaala ndɔɔ hiau naa o kɔl kɔɔli ni. Nduyɛ mɛɛ naŋ kaala Chiisu fau, lende ko naŋ kaala Finya ndɔ ni.

6. Tɛɛsiaawɔ sabu o bɛnda vɛlɛ le miŋ bii Chiisu ichaŋya wo.

6 Mɛɛ miŋ wa o chaŋyɛi niŋ a Chiisu malaŋ Chɛhowa tuɛi piɛile naaleŋ. O cho ko piɛile naaleŋ keiyo “o diola Chiisulaŋ niŋ” te yeemaŋ naa o ba le. Kɛ ŋ nɔ miŋ sina mɛɛ Chɛhowa soliŋ Chiisu kpeku le piɛile naaleŋ mulioo yɛ. Mi Chiisu dimul buɛiyaa nduaa aa: “Nyɛ o nyɛ nya nyuna le ndu a diola nilaŋ pɛ, tosaa ya I tosal nya ni.” (Chɔŋ 14:​13) Mi che bɛɛ Chɛhowa tuɛi piɛile naaleŋ ni nduyɛ mbo muli, kɛ Chiisu o ke kpaayaa ni le nyɛ o nyɛ tosaa. (Maa. 28:​18) Lelaŋ, tuupa mi Chɛhowa muli piɛile naaleŋ, mɛɛ mbo che fɛŋ maa ŋ dɔu nyɛ Chiisu dimi wo o wali niŋ. Le taamaseliiyo, mi Chiisu dimi aa: “Te la mal waŋnda le sɔɔŋ wɔɔŋ nda tosal nya woŋ pɛ, Mɛlɛka Finya nya o cho o fondaŋ ndɔɔ wo, ndu bɛɛ o mal nya le yɔŋnda wɔɔŋnda nya tosa laŋ. Kɛ nduyɛ, te la kɛɛ le waŋnda malɔɔ le sɔɔŋ wɔɔŋ nda tosal nya woŋ pɛ, mɛɛ Mɛlɛka Finya nya bɛɛ o mel nya le yɔŋnda wɔɔŋnda nya tosa laŋ kposoŋ te.” (Maa. 6:​14, 15) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ bii waŋnda mɛɛ Chɛhowa nda Chiisu bii naa yɛ!

7. Nɛɛ yaa cho yɛ sɔla tɔnɔɔ o sala baŋaa Chiisu wo niŋ?

7 Wanaa nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a Chiisu wa koni cho sɔla tɔnɔɔ o sala baŋaa niŋ ni. Vɛɛ naŋ looku yɛ hei sina? Mi Chiisu dimi maa le ‘chaaŋaa nduaa o wa piɔmndo sɔlaa ni.’ (Chɔŋ 15:​13) Wanaa laalaŋaa bɔɔbɔɔ wa fɛŋ o chieeŋndo choo tuupa mi Chiisu huŋ. Nda bɛɛ nɔ ma huŋ pɛɛku a Chiisu okɔɔ nduyɛ ma kaala ndu. Waŋnda haa apum cho Ebilaham, Selua, Muuse a Luehabi ni. Buɛiyaa laalaŋaa Chɛhowaa haa cho hunɔɔ miiŋgu yoomu. Kɛ o wa bɛɛ lende, mɛɛ ma tosa fɛŋ chaŋyɛi a Chiisu malaŋ nda sɔla yoomu fafɛɛŋndo.—Chɔŋ 17:​3; Walta. 24:​15; Hibu. 11:​8-12, 24-26, 31.

8-9. Te ŋ wa pɛ o chaŋyɛi niŋ a Chiisu, yɛɛ naŋ nɔla yɛ miŋ tosa? Nduyɛ a mɛɛ Chɔŋ 15:​4, 5 dimi yɛ, le yɛɛ hei cho yɛ suɛi sɔvɛ?

8 Ŋ cho hau wallo tosaa a Chiisu le waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo a nda pɛɛkoo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, waŋnda ndoo pɛɛku ni. Kɛ chɔŋ niŋ a teleŋ o miiŋgu choo choo wo, ndu cho bolle kunda leKilisiɔŋndo ni. Nduyɛ, ndu cho nɛi chɔmaa yɔŋgoo le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ a waŋnda pɛɛkoo ni. O naŋ kɔl tau le mɛɛ ŋ cho kindiŋndo le waŋnda malaa ma sina ndu a Finya ndɔ yɛ. Nduyɛ pɛŋ, mɛɛ mi Chɛhowa nda Chiisu mala naa malaŋ naŋ tiuba le wallo hoo tosaa.—Nuawɔ Chɔŋ 15:​4, 5.

9 Baabuiyo chɔm kpendekele maa mɛɛ miŋ kaala Chiisu malaŋ naŋ nɛŋi Chɛhowa kɔl. Lelaŋ, ŋ yaasiaŋndɔ sɔɔŋ hiɔɔlu naŋ nɔ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo.

YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOSA LE WAA CHAAŊAA CHIISUAA?

A nɔla ma simnuŋ chaaŋ o Chiisu te a (1) kindiŋ pɛ ma sina ndu, (2) ma nɔ yiyaŋ ndɔɔ nduyɛ ma bii sɔɔŋ mɛɛ ndoo bii muŋ yɛ, (3) ma toolu pɔmbuaa nduaa, nduyɛ (4) ma tol kɛɛsiaala cho o kundaa niŋndaŋ kɔɔli (Tofa pɛlta 10-14) *

10. Ɔɔ nyɛ tase naŋ nɔ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo?

10 (1) Kindiŋ ma sina Chiisu. Ŋ nɔla miŋ sina Chiisu te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o yaulaŋ ndaŋ niŋ Maatiu, Maki, Luku a Chɔŋ. Te ŋ chua pɛ teleŋndo le yiyaŋndo a sɔɔŋ Chiisu ndoo tosa woŋ okɔɔ, ŋ nɔla miŋ kaala ndu nduyɛ miŋ nɔ bɛɛleŋ tau le ndu. Le taamaseliiyo, mi che bɛɛ Masaa o wa buɛiyaa nduaa choo ni, kɛ o bii nda biyɔɔ lechɛ le. Mi ndoo dimul nda pɛŋ nyɛ wa ndu o kɔl lo. (Chɔŋ 15:​15) Kɔl tambɛi ndaa wa kɔl ndɔ tambɛiyo ni nduyɛ, mi ndoo chaŋ a nda latulu. (Chɔŋ 11:​32-36) Mi yaamɔɔwaa nduaa bɛɛ dimi pɛŋ maa wanaa tol ndu kɔɔli wa wa chaaŋaa nduaa ni. (Maa. 11:​19) Te ŋ bii pɛ chaaŋaa naa mɛɛ Chiisu ndoo bii buɛiyaa nduaa yɛ, kaalaa cho naa wa tɛɛŋ nduyɛ miŋ wa a nyaale. Okoŋ, mi balika melaa naŋ nɔ le Chiisu wo bɛɛ hiou lachi.

11. Ɔɔ nyɛ diiŋ ndɔ naŋ nɔ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo nduyɛ, le yɛɛ hei cho yɛ suɛi sɔvɛ?

11 (2) Kindiŋ ma nɔ yiyaŋ Chiisu wo nduyɛ ma bii sɔɔŋ mɛɛ ndoo bii muŋ yɛ. Mɛɛ naŋ tosa hei fau, lende ko chaŋyɛi kpɛɛluŋnde luɛi naa tɛɛŋ naa ndaa ni. (1 Kɔliŋ. 2:​16) Vɛɛ naŋ tuallɛ taamasi Chiisu wo kɔɔli? Tofawɔ taamaseliiyo opilɛ. Le waŋnda malaa Chiisu ndoo landuŋ kɔl lɔɔlɔɔ ni. (Maa. 20:​28; Luomaŋ. 15:​1-3) Le mɛɛ ndoo nɔ yiyaŋndo hoo yɛ, mi ndoo handu yeemaŋ ndaŋ nyɛ tase nduyɛ o wa o bɛɛndiaŋ le nda malɔɔ haki. Ndoo dounuŋ ko tumbe a nyɛ waŋnda ndaa dimi a ndu okɔɔ wo le. (Chɔŋ 1:​46, 47) Chiisu ndoo bii waŋndo o kɔl le suɛi wɔɔŋii o tosal ndu paandu ve le. (1 Timo. 1:​12-14) Mbo dimi aa: “Te la kaaliaŋ vellaa velle pɛ, o koŋ, wana o wana sina dɔɔ maa buɛiyaa niaa nya cho ni.” (Chɔŋ 13:​35) Lelaŋ, nyunaŋndɔ aa, “I cho pa taamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli le tosaa a sabu mi kɔl nyuloo wa naa tɛɛŋ naa puaapiliaa a ndepiliaa niaa?”

12. Ɔɔ nyɛ yaa ndɔ naŋ nɔ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo nduyɛ, vɛɛ naŋ tosa yɛ hei?

12 (3) Toolu pɔmbuaa Kiliti wa. Chiisu dimi maa nyɛ o nyɛ naŋ tosal pɛ pɔmbuaa nduaa pɔyaŋnda, mɛɛ ndu naŋ tosal ni. (Maa. 25:​34-40) Chiisu ke buɛiyaa nduaa wallo le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda pɛɛkoo. Nɛi sɔvɛ naŋ toolu pɔmbuaa Chiisuaa wo cho yɔŋgɔŋndo a kɔllo kpou le wallo hoo tosaa ni. (Maa. 28:​19, 20; Walta. 10:​42) Pɔmbuaa Chiisu wa cho hau kɔlaŋ a yooŋgu kɛndɔɔ pɛŋgɛlaa o chieeŋndo choo kpede. ‘Saa cheleŋnda’ cho nda malaa ni ma wa batiuwaa hoo sɔlaa. (Chɔŋ 10:​16) Baa o kunda saa cheleŋnda choo ŋ cho ni? Te lende i cho ni, teleŋ o teleŋ ŋ fula pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mɛɛ kaala ŋ nɔ le Chiisu a pɔmbuaa nduaa wo ŋ cho koŋ chɔmndo ni.

13. Vɛɛ naŋ duau yɛ nyɛ Chiisu dimi o Luku 16:​9 niŋndo o wali niŋ?

13 Ŋ nɔla vɛlɛ miŋ tosa chaŋyɛi a Chɛhowa nda Chiisu te ŋ soliŋ pɛ nyɛsɔlaa naa kpeku le wali nda cho hɔlteŋ choo wo tooloo. (Nuawɔ Luku 16:​9.) Ŋ nɔla miŋ toolu wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Le taamaseliiyo, ŋ nɔla miŋ yɔŋgu nyɛsɔlaa naa le wanaa kua yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o fondaŋnda leviltaŋ nda tooloo, Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo ɔɔ bɛɛndiaa, a wanaa kpundɔɔ komalla malaa. Ŋ nɔla vɛlɛ miŋ yɔŋgu tooloo le bɔnɔla tosaŋ o kunda naa niŋndaŋ. Nduyɛ, ŋ nɔ miŋ mala wanaa cho o bahawɛiyo niŋ nda. (Pulɔ. 19:​17) O nɛilaŋ ndaŋ choo naŋ toolu pɔmbuaa Chiisu wa ni.

14. A mɛɛ Ɛfisiaŋnda 4:​15, 16 dimi yɛ, ɔɔ nyɛ hiɔɔlu ndɔ naŋ nɔ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo?

14 (4) Tol kɛɛsiaala cho o kunda leKilisiɔŋndo niŋndaŋ kɔɔli. Chiisu cho Kunda leKilisiɔŋndo bolleŋ ni. Lelaŋ, chaŋyɛi cho naa tɛɛŋ naa ndaa ve nɔla mii kpɔlɔka te ŋ toolu pɛ kɛɛsiaa wanaa nda yulu iso wa tosa wo. (Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 4:​15, 16.) Le taamaseliiyo, kɔɔnaa cho kindiŋndo le Toŋgola leMasalaŋ soliŋndo kpeku nyɛkɛndɛi le bɔnɔɔ yɛlɛmaa. Le saboo hoo, a mɔsɔŋa niŋ kundala pɔmbɔlaŋ lapum a kundala cheleŋ, nduyɛ ma miŋgi tanda ndaa piɔu. Kɛɛsiaa hoo tosa niŋ mi kɔɔnaa wa nyɛsɔlaa waŋnda cho tooloo wo mandaa. Kɛ hei cho suɛi kpɛdɛ le puaapiliaa a ndepiliaa apum te kanifuule, a nɔ ma tosa yɛlɛmiaalaŋ tau le siŋgaŋ sɛnɛiyo hoo. Puaapiliaa a ndepiliaa haa dɛli niŋ a wanaa cho o kundala ndalaŋ niŋnda le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ. Kɛ a koŋ kpou, ma dimul nda le kɔlaŋ o kunda cheleŋ niŋ. Mi Chiisu naŋ kɔl tau te o che pɛ buɛiyaa nduaa laalaŋnda haa kɛɛsiaa hoo tolɔɔ kɔɔli!

Ŋ NƆLA MIŊ WA CHAAŊAA CHIISUAA LEFAFƐƐŊ

15. Vɛɛ chaŋyɛi naŋ nɔ a Chiisu ve cho yɛ wa o chilaŋ niŋ?

15 Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda nɔ tiindaŋndo le waa o Masaleŋ choo nda Chiisu waa. A cho ndu lakɔ chɔ pɛɛŋ a lehɔl, ma dɔu baltaŋ nda ndaa nduyɛ ma wa latulu lefafɛɛŋ. (Chɔŋ 14:​2, 3) Wanaa cho bɛɛ wa o chieeŋndo choo wa, Chiisu cho puɛɛnɔŋ a nda okɔɔ le. Mi che bɛɛ a chi niŋ Chiisu a lehɔl te, kɛ chaŋyɛi cho nda tɛɛŋnde cho chɔɔlu kalu poŋ. Chɛhowa nda Chiisu cho tosa ma tuei yoomu kpeekpeiyo yeela.—Aisaya 9:​6, 7.

16. Te ŋ kindiŋ pɛ kpoke le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisu wa, salala kuɛɛ naŋ sɔla yɛ?

16 Te ŋ kindiŋ pɛ kpoke le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisu wa, miŋ sɔla salalaŋ tau. Le taamaseliiyo, miŋ tuei kaala ndɔɔ yeela suŋ suŋ nduyɛ mbo toolu naa. Miŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo le yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa. Kɛ i hiou kpou ve, chaŋyɛi naŋ nɔ a Chiisu ve tosa miŋ wa o chaŋyɛi kpɛɛluŋnde niŋ a Chɛhowa Finya ndɔ. I cho bɔɔ suɛi lebɛɛ le waa chaaŋaa Chiisu wa!

CHONDII 17 “I Yeema”

^ pɛl. 5 Chaŋyɛi kɛndɛi wa Chiisu tɛɛŋ nda buɛiyaa nduaa. Teleŋ o wa a nda latulu wo, mi ndaa balu nda ndaa nduyɛ mi ndaa dɔu baltaŋ tau. Chiisu yeema mi naa bɛɛ simnuŋ chaaŋaa nduaa. Kɛ naŋ nɔ simulta buɛiyaa Chiisuaa ndaa nɔ le laŋ. Buŋgɛi hei cho naa simultaŋ ndaŋ latiŋ chɔm. I cho naa vɛlɛ chɔm nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chiisuaa wo a nyɛ mala naa miŋ lo o chaŋyɛi hei niŋndo.

^ pɛl. 55 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: (1) A teleŋ pɛɛku leyuŋgoo, ŋ nɔla miŋ pɛɛku a Chiisu okɔɔ a mɛɛ ndoo dimi yooŋgu kɛndɔɔ yɛ. (2) O kundaa niŋ, ŋ nɔ miŋ tosa a sabu le mi kɔl nyuloo wa naa tɛɛŋ. (3) Te ŋ yɔŋguŋ pɛ a kɔllo kpou le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mɛɛ pɔmbuaa Chiisu wa naŋ cho tooloo ni. (4) Te o yɔŋ pɛ ma mɔsɔŋa kundalaŋ, ŋ nɔ miŋ toolu kɛɛsiaa bɛnduaa kundaa.