1. ¿Baʼax unaj u beetik kaʼatúul máakoʼob wa u kʼáat u bisubaʼob bey amigoʼobeʼ?

UTIAʼAL ka u beetuba maʼalob amigoʼob kaʼatúul máakoʼobeʼ unaj u jóoʼskoʼob tiempo utiaʼal u kʼaj óoltikubaʼob, u tsikbaltikoʼob baʼax ku tuklikoʼob bey xan baʼax uchaʼantiʼob. Baʼaleʼ kéen aʼalaʼaktoʼon jeʼel u páajtal k-bisikba yéetel Jesúseʼ, ¿máasaʼ bey maʼ de creerbileʼ? Koʼoneʼex ilik baʼaxten.

2. ¿Baʼaxten jeʼel k-tuklik maʼ tu páajtal k-bisikba yéetel Jesúseʼ?

² Yáaxeʼ tumen mix juntéen k-il Jesús. Bey úuchik tiʼ yaʼab sukuʼunoʼob teʼ yáax siglooʼ. Baʼaleʼ apóstol Pedroeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Kex mix juntéen ta wileʼex Jesucristoeʼ a yaabiltmeʼex. Kex beora maʼ táan a wilkeʼexaʼ a tsʼaamaj a fejeʼex tiʼ letiʼ» (1 Ped. 1:8). Jeʼex k-ilkoʼ utiaʼal k-bisikba maʼalob yéetel Jesúseʼ maʼ tsaaj ka k-iliʼ.

3. ¿Máakalmáak le uláakʼ baʼal jeʼel u beetik k-tuklik maʼ tu páajtal k-bisikba yéetel Jesúsoʼ?

³ U kaʼapʼéeleʼ tumen maʼ tu páajtal k-tsikbal yéetel Jesús. Kéen orarnakoʼoneʼ tu kʼaabaʼ Jesús k-kʼáatik tuláakal baʼal, chéen baʼaleʼ maʼ yéetel letiʼ k-tsikbaliʼ baʼaxeʼ yéetel Jéeoba. U jaajileʼ Jesúseʼ maʼ u kʼáat ka orarnakoʼon tiʼ letiʼiʼ tumen u yojel chéen Jéeoba unaj k-adorartik, tsʼoʼoleʼ le oraciónoʼ junpʼéel bix k-adorartik Jéeoba (Mat. 4:10). Kex maʼ tu páajtal k-tsikbal yéetel Jesúseʼ jeʼel u páajtal k-eʼesik k-yaabiltmeʼ.

4. 1) ¿Máakalmáak le u tsʼook baʼal jeʼel u beetik k-tuklik maʼ tu páajtal k-bisikba yéetel Jesúseʼ? 2) ¿Baʼax ken k-kan teʼ xookaʼ?

 ⁴ U yóoxpʼéeleʼ Jesúseʼ teʼ kaʼan kajaʼanoʼ le oʼolal maʼ tu páajtal k-kutal tsikbal tu yéetel. Kex maʼ naatsʼ yanoʼon tiʼ letiʼeʼ jeʼel u páajtal k-ojéeltik yaʼab baʼaloʼob tu yoʼolaleʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-kanik kanpʼéel baʼal ken u yáantoʼon utiaʼal k-bisikba mantatsʼ yéetel Jesús. Chéen baʼaleʼ táanileʼ yaan k-ilik baʼaxten jach kʼaʼabéet k-bisikba tu yéetel.

5. ¿Baʼaxten jach kʼaʼabéet k-bisikba yéetel Jesús? (Ilawil xan le cuadroʼob « Wa k-bisikba yéetel Jesúseʼ yaan xan k-bisikba yéetel Jéeoba» bey xan « ¿Máax unaj k-maas yaabiltik?»).

⁵ Utiaʼal k-bisikba maʼalob yéetel Jéeobaeʼ táanil kʼaʼabéet k-bisikba maʼalob yéetel Jesús. ¿Baʼaxten? Koʼox ilik. Yáaxeʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼob: «Le Taataoʼ u yaabiltmeʼex úuchik a yaabiltikeneʼex» (Juan 16:27). Tu yaʼalaj xan tiʼob: «Mix máak ku náatsʼal tu yiknal le Taata wa maʼ tin woʼolaloʼ» (Juan 14:6). Utiaʼal a wokol ta wotocheʼ táanil kʼaʼabéet a jeʼekʼabtik u joonajil, utiaʼal xan a biskaba yéetel Jéeobaeʼ táanil kʼaʼabéet a biskaba yéetel Jesús. Bey tu yeʼesil le tʼaanoʼob tu yaʼalaʼ: «Teen le joonaj tuʼux ku yokol le tamanoʼoboʼ» (Juan 10:7). U kaʼapʼéeleʼ tumen Jesúseʼ tu yeʼesaj jach bix u modos u Taata. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼob: «Le máax tsʼoʼok u yilkeneʼ tsʼoʼok xan u yilik le Taataoʼ» (Juan 14:9). Jeʼex k-ilkoʼ utiaʼal k-kʼaj óoltik Jéeobaeʼ táanil kʼaʼabéet k-kʼaj óoltik Jesús. Wa k-maas kʼaj óoltik Jesúseʼ yaan k-maas yaabiltik. Tsʼoʼoleʼ wa k-maas yaabilt Jesúseʼ yaan xan k-maas yaabiltik Jéeoba.

6. ¿Baʼax uláakʼ eʼesik jach kʼaʼabéet k-bisikba yéetel Jesús?

⁶ Utiaʼal u tsʼáaiktoʼon Jéeoba le baʼaxoʼob k-kʼáatiktiʼoʼ jach kʼaʼabéet k-bisikba yéetel  Jesús, maʼ chéen unaj k-aʼalik: «Tu kʼaabaʼ Jesús» le kéen orarnakoʼoniʼ. Kʼaʼabéet k-naʼatik bix u táakpajal Jesús utiaʼal u tsʼáaiktoʼon Jéeoba baʼax k-kʼáatiktiʼ. Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ u apóstoloʼob: «Jeʼel baʼaxak [...] ka a kʼáateʼex tin kʼaabaʼeʼ teneʼ yaan in beetik» (Juan 14:13). Le máax uʼuyik yéetel núukik k-oraciónoʼoboʼ Jéeoba, baʼaleʼ u tsʼaamaj autoridad tiʼ u Hijo utiaʼal u béeykuntik baʼax u tukultmaj (Mat. 28:18). Baʼaleʼ táanil tiʼ u perdonarkoʼoneʼ ku yilik wa tsʼoʼok k-beetik le baʼax tu yaʼalaj Jesúsoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Wa ka perdonarkeʼex le kʼaas ku beetaʼalteʼex tumen le máakoʼoboʼ, a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ yaan xan u perdonarkeʼex. Chéen baʼaleʼ wa maʼ ta perdonarkeʼex le kʼaas ku beetaʼalteʼexoʼ, a Taataʼexeʼ maʼ xan ken u perdonart le baʼaloʼob kʼaastak ka beetkeʼexoʼ» (Mat. 6:14, 15). Jeʼex u yeʼesik le tekstoaʼ Jéeoba yéetel Jesúseʼ jach utsoʼob, ¿máasaʼ toʼon xaneʼ unaj k-eʼesik utsoʼon yéetel u maasil?

7. ¿Baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-kʼamik le utsiloʼob kun antal yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ?

⁷ Chéen u amigoʼob Jesús kun béeytal u kʼamkoʼob tuláakal le utsiloʼob ku tsʼáaik u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. ¿Baʼaxten bey k-aʼalikoʼ? Tumen Jesúseʼ tu yaʼaleʼ yaan «u [kʼubik] u kuxtal tu yoʼolal u amigoʼob» (Juan 15:13). Le máaxoʼob meyajt Jéeoba táanil tiʼ u taal Jesús way Luʼumeʼ yaan u kʼaʼabéettal u kaanbaloʼob tiʼ letiʼ utiaʼal u kʼuchul u yaabiltoʼob. Abrahán, Sara, Moisés, Rahab yéetel uláakʼ máaxoʼob chúukpaj u yóoloʼobeʼ yaan u kaʼa kuxkíintaʼaloʼob. Chéen baʼaleʼ utiaʼal u kʼamkoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ yaan u kʼaʼabéettal u biskubaʼob yéetel Jesús (Juan 17:3; Hech. 24:15; Heb. 11:8-12, 24-26, 31).

8, 9. 1) Jeʼex u yaʼalik Juan 15:4 yéetel 5, ¿baʼax kun páajtal k-beetik wa k-bisikba yéetel Jesús? 2) ¿Baʼaxten unaj k-ilik maʼ u xuʼulul k-bisikba tu yéeteliʼ?

⁸ Kéen k-kʼaʼayt yéetel kéen k-kaʼans le jatsʼuts baʼaloʼob ken u beet le Reinooʼ k-múul meyaj yéetel Jesús, lelaʼ jach ku beetik u kiʼimaktal k-óol. Le ka kuxlaj Jesús way Luʼumeʼ tu kaʼansaj u jaajil tu yoʼolal Dios. Le ka suunaj teʼ kaʼanoʼ tsʼaʼab bey u poolil le múuchʼuliloʼ, desde teʼ kʼiinoʼ táan u nuʼuktik le kʼaʼaytaj yéetel le kaʼansaj ku beetaʼaloʼ. Letiʼeʼ nojoch baʼal u yilik bix k-tsʼáaik k-óol k-áant u maasil utiaʼal u kʼaj óoltaʼal u Taata bey xan  letiʼ. U jaajileʼ chéen yéetel u yáantajoʼobeʼ jeʼel u béeytal k-tsʼoʼokbesik le meyaj u kʼubéentmoʼobtoʼonoʼ (xok Juan 15:4, 5).

⁹ Le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ wa k-kʼáat lúubul utsil tiʼ Jéeobaeʼ unaj k-ilik maʼ u xuʼulul k-yaabiltik Jesús. Le oʼolaleʼ koʼoneʼex ilik kanpʼéel baʼaxoʼob unaj k-beetik utiaʼal k-bisikba mantatsʼ yéetel Jesús.

10. ¿Máakalmáak le yáax baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-bisikba yéetel Jesúsoʼ?

¹⁰ Yáaxeʼ unaj k-kʼaj óoltik Jesús. Le baʼax jeʼel u yáantkoʼonoʼ letiʼe k-xokik u Evangelioil Mateo, Marcos, Lucas yéetel Juanoʼ. Kéen k-xok teʼ Biblia le baʼaxoʼob tu beetaj Jesús yéetel kéen tuukulnakoʼon tiʼ bix tu yeʼesil u yutsileʼ yaan k-yaabiltik yéetel yaan k-beetik baʼax ku yaʼalik yéetel kiʼimak óolal. Kex letiʼ u nojchil ichil u discípuloʼobeʼ maʼ tu tratartoʼob bey esclavoʼobeʼ. Baʼaxeʼ tu yiloʼob bey u amigoʼobeʼ le oʼolal tu tsikbaltajtiʼob jach bix u yuʼubikuba yéetel baʼax ku tuklik (Juan 15:15). Yaachaj xan u yóol ka tu yilaj bix u muʼyaj u maasil, hasta okʼolnaj tu yéeteloʼob (Juan 11:32-36). Le máaxoʼob pʼekmiloʼ tu yiloʼob jach jatsʼuts u biskuba yéetel le máaxoʼob tu beetoʼob le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ (Mat. 11:19). Wa k-tratartik u maasil jeʼex tu beetil Jesúsoʼ yaan k-bisikba xan maʼalob yéetel u  maasil, yaan u kiʼimaktal k-óol, yaan k-maas yaabiltik Jesús yéetel yaan u taaktal k-uʼuyik u tʼaan.

11. 1) ¿Máakalmáak le u kaʼapʼéel baʼal unaj k-beetik utiaʼal k-bisikba yéetel Jesúsoʼ? 2) ¿Baʼaxten unaj k-beetik?

¹¹ U kaʼapʼéeleʼ unaj k-tuukul yéetel k-kuxtal jeʼex Jesúseʼ. Wa k-ojel bix u tuukuleʼ maas chéen chʼaʼabil jeʼel k-tuukul jeʼex letiʼeʼ, tsʼoʼoleʼ wa k-beetkeʼ yaan k-maas bisikba tu yéetel (1 Cor. 2:16). ¿Bix túun jeʼel k-beetkeʼ? Koʼox ilik. Tu lugar u kaxtik chéen u yutsileʼ Jesúseʼ tu yilaj u yáantik u maasil (Mat. 20:28; Rom. 15:1-3). Tumen bey u tuukuloʼ tu xupuba u yáant u maasil yéetel tu perdonartoʼob. Kex aʼalaʼab baʼal tiʼeʼ maʼ tsʼíikilnajiʼ mix yaachaj u yóoliʼ (Juan 1:46, 47). Maʼ láalaj hora ku chʼinik tu yich u maasil le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak u beetmoʼoboʼ (1 Tim. 1:12-14). Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Wa ka paklan yaabiltikabaʼexeʼ tuláakal máak ken u yojéelteʼ teʼexeʼ in discípuloʼex» (Juan 13:35). Le oʼolal unaj k-tuklik: «¿Kin wilik wa in biskinba maʼalob yéetel tuláakal le sukuʼunoʼob jeʼex tu beetil Jesúsoʼ?».

12. 1) ¿Máakalmáak le u yóoxpʼéel baʼal unaj k-beetik utiaʼal k-bisikba yéetel Jesúsoʼ? 2) ¿Bix u beetik máak?

¹² U yóoxpʼéeleʼ letiʼe k-múul meyaj yéetel le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ. Jesúseʼ ku yuʼubik táan k-áantik le kéen múul meyajnakoʼon yéetel le yéeyaʼanoʼoboʼ (Mat. 25:34-40). Le bix k-maas eʼesik táan k-múul meyaj yéetel le yéeyaʼanoʼoboʼ letiʼe kéen k-tsʼáa k-óol k-kʼaʼayt le Reinooʼ yéetel kéen k-kaʼans le máakoʼoboʼ (Mat. 28:19, 20; Hech. 10:42). Le áantaj ku tsʼáaik le «uláakʼ tamanoʼob[oʼ]» jach kʼaʼanaʼan utiaʼal ka béeyak u tsʼoʼokbesik le yéeyaʼanoʼob le meyaj kʼubéentaʼantiʼoboʼ (Juan 10:16). Wa táakaʼanech ichil le uláakʼ tamanoʼoboʼ ka weʼesik a yaabiltmaj le yéeyaʼanoʼob bey xan Jesucristo le kéen a tsʼáa a wóol kʼaʼaytajoʼ.

13. ¿Bix jeʼel k-beetik le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ Lucas 16:9?

¹³ Uláakʼ bix jeʼel k-bisikba maʼalob yéetel Jéeoba bey xan yéetel Jesúseʼ letiʼe kéen k-síi taakʼin utiaʼal le meyaj ku beetik u kaajal Dios tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ (xok Lucas 16:9). Jeʼel u páajtal k-síik baʼaxoʼob yaantoʼon utiaʼal u yúuchul kʼaʼaytaj tak teʼ tuʼuxoʼob maʼ chéen chʼaʼabil u kʼuchul máakoʼ, utiaʼal u beetaʼal wa u yutskíintaʼal le najoʼob tuʼux k-muchʼikba adoraroʼ yéetel utiaʼal u tsʼaʼabal áantaj teʼ tuʼuxoʼob ku yúuchul nukuch loobiloʼoboʼ. Jeʼel u páajtal xan k-tsʼáaik k-siibal t-múuchʼulileʼ yéetel k-áantik le sukuʼunoʼob kéen kʼaʼabéetchajkoʼ (Pro. 19:17). Le kéen k-beet le baʼaloʼobaʼ k-eʼesik táan k-múul meyaj yéetel le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ.

14. Jeʼex u yaʼalik Efesios 4:15 yéetel 16, ¿máakalmáak le u kanpʼéel baʼal unaj k-beetik utiaʼal k-bisikba yéetel Jesúsoʼ?

¹⁴ U kanpʼéeleʼ letiʼe k-beetik baʼax ku yaʼalik u kaajal Jéeobaoʼ. K-maas bisikba yéetel Jesús, u poolil le múuchʼulil, le kéen k-beet baʼax ku yaʼalik le sukuʼunoʼob tsʼaʼanoʼob utiaʼal u kanáantkoʼonoʼ (xok Efesios 4:15, 16). Junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob táan u beetik u kaajal Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ letiʼe u yilik ka chuʼupuk tubeel le najoʼob tuʼux k-muchʼikbaoʼ. Le oʼolal táan u nuʼupul jujunpʼéel múuchʼuliloʼob yéetel táan u jel tʼoʼoxol le territorio tuʼux ku kʼaʼaytajoʼoboʼ. Beyoʼ maʼ tu xuʼupul chéen minaʼan u cuentail le siibal ku tsʼáaik le sukuʼunoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ yaan sukuʼunoʼobeʼ maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u yilkoʼob le kʼeexoʼobaʼ. Yaʼab tiʼ le sukuʼunoʼobaʼ úuch káajak u muchʼkubaʼob tiʼ junpʼéeliliʼ múuchʼulil yéetel jach suukchaj u biskubaʼob yéetel le sukuʼunoʼoboʼ. Le oʼolal maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u yilkoʼob u  máansaʼaloʼob tiʼ yaanal múuchʼuliliʼ. Baʼaleʼ Jesúseʼ jach ku kiʼimaktal u yóol kéen u yil yéetel chúukaʼan óolal ku beetik le sukuʼunoʼob le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼoboʼ.

15. ¿Bix ken u bisiluba yéetel Jesús le máaxoʼob kun binoʼob kaʼan bey xan le kun pʼáatloʼob way Luʼumoʼ?

¹⁵ Le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u yéeyaʼaloʼob yéetel espíritu santooʼ ku tsʼíiboltkoʼob u kʼuchul u kʼiinil u yantaloʼob mantatsʼ tu tséel Jesús teʼ kaʼanoʼ bey xan u múul gobernaroʼob tu yéetel. Letiʼobeʼ yaan u yilkoʼob Jesús yéetel yaan u tsikbaloʼob tu yéetel (Juan 14:2, 3). Le máaxoʼob kun kuxtaloʼob way Luʼumeʼ yaan xan u kanáantaʼaloʼob tumen Jesús yéetel yaan u tsʼaʼabal baʼax kʼaʼabéettiʼob. Kex maʼ ten u yiloʼob Jesúseʼ le táan u disfrutarkoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ yaan xan u béeytal u maas biskubaʼob tu yéetel cada kʼiin kun máan (Isa. 9:6, 7).

16. ¿Baʼax utsiloʼob k-kʼamik ikil k-bisikba maʼalob yéetel Jesús?

¹⁶ Yaʼab utsil k-kʼamik wa k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-bisikba yéetel Jesúsoʼ. Jeʼex teʼ kʼiinoʼobaʼ ku yeʼesik u yaabiltmoʼon yéetel ku kanáantkoʼon. Yaan xan k-kʼamik kuxtal minaʼan u xuul. Tsʼoʼoleʼ le baʼax maas jatsʼuts ken k-kʼam ikil k-bisikba yéetel Jesúsoʼ, letiʼe k-bisikba yéetel Jéeobaoʼ. ¿Máasaʼ k-bisikba yéetel Jesúseʼ junpʼéel nojoch siibal?