1. Eeghe kụ iyaạr dị oomo ayira omhoọgh oḍighi?

KEḄERAẠN ni nyinhạ oghiil eghiil dị nạ alegheri mọ ekpạr ri, ekạr ekpaariọm mem dị aloor anạ i/nighẹ obobọ aloor anạ edugh? Eeni nyinhạ ke/ḅeraạn. Toroboiperolbọ, otelhedom mọ aPọl aḅẹm mọ oomo abugey aKristẹn omoọgh ni eghiil dị rokiil. (Hib. 12:1) Kụ oomo phọ ayira, mughumọ obumoọny obobọ okumor oye, mughumọ omoọgh inyaạm obobọ aloor medugh, amhoọgh okparạm oghiil osi epẹ eekunha phọ eḍighi maạr dị yira rowạ ni omoọgh aani iikpiạ phọ aZihova uguanhaan bọ iyira.—Mat. 24:13.

2. Odaphạn 2 Timoti 4:7, 8, eeghe kụ iḍighi kụ aPọl amoọgh bọ eereẹgh oghaạph iyaạr?

² APọl amoọgh ni eereẹgh oghaạph iyaạr idị eḍighi bọ odị “maghiil li eghiil phọ ateẹny eekuna.” (Bạl 2 Timoti 4:7, 8.) Kuolọ, eeghe kụ eghiil phọ aPọl aghaạph bọ?

3. Eeghe kụ eghiil phọ aPọl aghaạph bọ?

³ Eeni amem, aPọl asighẹ ghan raraạr dị oḍighi ghan siphẹ areephegh phọ ophạm ghan bọ Gris iḍiodi phọ, atughemiọm ghan raraạr dị emoọgh maạr oḍighinhom. (1 Kọr. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Ibadị amem, odị asighẹ ghan eghiil dị rokiil owol ade kụ atoomaạm okol aghuḍum onyọ aKristẹn. (1 Kọr. 9:24; Fil. 2:16) Oye ramiigh ghan “eghiil” phọ ephẹn phọ mem dị oye phọ aḅọgh loor angọ aZihova kụ aḍiiny muụm. (1 Pit. 3:21) Rasi ghan eekunha phọ mem dị aZihova angọ nyodị ghuḍum k’agee-pọ.—Matiu. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emuoghaạph phọ ephẹn phọ?

⁴ Eeghe kụ iniin ooghighighạn dị odi igbo eghiil dị rokiil owol ade ḅilhẹ r’okol aghuḍum onyọ aKristẹn? Ibadị ooghighighạn odi ni. Ooḅeghiọn iraạr inẹ. Eḅẹl phọ, yira omoọgh odạph okol phọ  omạ bọ, Omuneniom iyạl, yira omoọgh ogbon oghiil osi eekunha phọ, edị emuneniom iraạr, yira kokpạr ghan ni opu ipaanhaạn epẹ eten phọ.

5. Eeghe okol kụ edị ewạ mọ odạph, kụ eeghe kụ iḍighi?

⁵ Tutụ kongọ oye iikpiạ eghiil dị rokiil owol ade, abuphẹ rokiil bọ eghiil phọ omoọgh odạph okol phọ buphẹ rooḅaki bọ eghiil phọ omạ bọ. Eniin phọ eten phọ, tutụ yira komoọgh aani iikpiạ aghuḍum k’agee-pọ phọ, pọ yira omoọgh odạph okol obobọ eten aghuḍum onyọ aKristẹn. (Iiḍ 20:24; 1 Pit. 2:21) Toroboiperolbọ, aSetan r’abuphẹ rodạph bọ nyodị rowạ mọ yira owilhẹ okol phọ ‘oḅophoghạn bidị.’ (1 Pit. 4:4) Bidị rogilaạm ghan okol aghuḍum mọ yira rodạph bọ koḅẹm mọ okol aghuḍum opọ abidị kụ anighẹ, mọ rengọ ghan bidị eereẹgh. Kuolo ipẹ bidị oghaạph bọ eḍighi okpẹ.—2 Pit. 2:19.

6. Eḍeenhaan phọ aBrian etughemhị nyinhạ eeghe?

⁶ Buphẹ omheera bọ mọ aḅirinhi phọ aSetan anyuughiom bidị roḅilhẹ ghan ni komiịn mọ okol phọ bidị osaḅạr bọ o/ngọ bidị eereẹgh; kparipẹ ghụn atorori bidị alhọgh dọl arebenhẹ. (Rom. 6:16) Ooḅeghiọn eḍeenhaan aBrian. Odẹ r’oniin odị uroma ni nyodị mọ adạph okol aghuḍum aKristẹn. Kuolọ mem dị odị aḍighi oḍoọgh dị purukụ amuuna ukpe, odị amhiigh ni ookia mughumọ okol phọ opọ phọ katue ni angọ nyodị oḅaạl olhoghi. ABrian asopha ni mọ onọ kadạph buphẹ rodạph bọ siigbu phọ aSetan. Odị aḅẹm mọ, “R’eghereḅa mị u/legheri mọ eereẹgh phọ mị awạ ghan bọ omhoọgh phọ kekọm ghụn idị mị kaḍighi ebenhẹ angọ ikarạph aroozọ, moọny amem bịn mị amhiigh ophugholọgh amiim r’igbagarạ asirooghọ ḅilhẹ apesi yogh ghan ipesi. Idiphọ asiạ phọ rekị bọ, mị amhiigh ophugholọgh asirooghọ dị egbagarạ epu iḅẹl phọ, bịn eḍighi idị mị u/miịn upughọl pọ aloor amhị i/pọ,. . . . Bịn mị amhiigh aalhaghi ghan igbagarạ asirooghọ obọ mị arue amhoọgh ikpoki orolọm adọl phọ aḍiphẹ phọ.” Ekureriom mọ, aBrian asopha ni odạph asiigbu phọ aZihova. Odị anme ni dọl aghuḍum mọ odị, kụ aḍiiny muụm lhạ phọ 2001. Nyiidiphọ odị akạr amoọgh ogey oḅaạl olhoghi loor esi dị odị radạph bọ okol aghuḍum aKristẹn phọ. *

7. Odaphạn Matiu 7:13, 14, ighẹn iyạl areten kụ edi risigh ayira?

⁷ P’eeghe idị emhạn maạr dị yira kosaḅạr okol phọ opọ akpeanhaạn bọ! ASetan rawạ mọ oomo ayira owilhẹ oghiil eten phọ ekololọ bọ kụ retorori ghan bọ kengọ ‘ghuḍum,’ kụ oḍigh eten phọ erẹgh bọ, opọ ibadị awe siẹn aḅirinhi phọ rodạph bọ. Eten phọ epẹ phọ eetura ḅilhẹ edugh orelhe. Kuolọ “eekuna phọ amuphe.” (Bạl Matiu 7:13, 14.) Yira omhoọgh oḍuom aZihova olhoghi kụ onhaghanhạn ghan odị, eḍighi maạr  dị yira ro/wạ mọ iyaạr inyu iyira egbolẹ siphẹ egey eten phọ.

8. Eḍighi maạr dị oye dị rakiil eghiil kụ amheel, raḍighi ghan ika?

⁸ Awe dị rokiil eghiil owol ade romaạr ghan ni kophogh epẹ bidị rokị bọ, obọ bidị kokpetaan ghan bọ iyaạr omeel. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni bịn onhọn oye atue ni agbạgh bidị obobọ osuma epogh. Ilo ni ilo ni kụ onyọ abidị amheel, raḅilhẹ ghan ni kanuụn aḅetenhu aghiil aghiọm ghisigh. Bidị ro/pogh ghan iyaạr phọ eḍighi bọ kụ bidị omheel bọ, kuolọ rogbon ghan oghiil oteẹny eekunha phọ, obọ bidị omhoọgh iikpiạ phọ.

9. Yira koḍighi ika eḍighi maạr dị yira omheel?

⁹ Siẹn eghiil phọ ayira, eeni yira kotue ni omeel ibadị amem obobọ opiomạn esi iyaạr dị yira oghaạph obobọ oḍighi. Abuẹn r’ayira rokiil bọ otue ni oḍighi iyaạr dị kepin esi ayira. K/iḍighi iikia esi ayira. Oomo phọ ayira u/munughan, ḅilhẹ rokiil ghan eniin phọ ekololoọny eten aghuḍum mọ. Kụ iḍighi kụ yira otue ni “ogbạgh” onhọn oye olher eeni amem. APọl aghaạph ni amiteom mọ eeni amem yira koḍighi ghan ni bunhọn awe “ikarạph”. (Kọl. 3:13) Kuolọ kparipẹ rogbon iyaạr phọ eḍighi bọ kụ yira omheel bọ, ogbon ghụn ruunmo phọ edi bọ ghisigh. Eḍighi maạr dị yira omheel, oḅilhẹ oḅetenu oghiọm ghisigh eghiil phọ. Eḍighi maạr dị yira omheera mọ eephina emheel phọ ikikima iyira okumu aZihova, pọ yira k/omoọgh ruunmo phọ. Epel siphẹ, yira koḍighi kẹn ḍighiigh okpetaan ongọ bunhọn dị rokiil aani ekololoọny eten aghuḍum mọ.

10. Ika kụ idị yira kobilhẹ oḍighi aḍighiigh ‘okpeteghaan’ oghị esi abunhọn?

¹⁰ Enhọn eten dị yira ko/ḍighi ḍighiigh ‘okpeteghaan’ okị esi abuẹn r’ayira rokiil bọ, pọ omheera ghan dị bidị koḍighi raraạr eten phọ epẹ abidị, kparipẹ reten phọ ephẹn ayira. (Rom. 14:13, 19-21; 1 Kọr. 8:9, 13) Ekpeanhaạn ni oḍighi iduọn phọ, loor esi dị yira u/tọl aani idiphọ awe dị rokiil eghiil owol ade. Bidị roopikian ghan siloor, kụ torobọ onyọ abidị rakparaghạ ghan dị ogina odị bịn kụ kamoọgh iikpiạ phọ. Torobọ onyọ abidị rawạ ghan ilọ asuọ odị bịn. Esi iduọn phọ, oniin rakul ghan ni nyoniin, obọ odị kụ aḍia ghisigh. Kuolọ pakirị phọ ophọn ayira, yira r/oopikian ghan siloor. (Gal. 5:26; 6:4) Aḍiigbu ayira pọ olhoghonhaạn aḍighaạgh ibadị awe dị kokiil aani osi epẹ eekunha phọ r’ayira,  kụ omhoọgh aani iikpiạ phọ. Esi iduọn phọ, yira rokparaghạ ghan osighẹ oḍighinhom oroma phọ aPọl eḅẹm bọ mọ “Oniin awạ ghan ilọ kengọ suọ nyoorị phọ, k/ilọ odị bịn!”—Fil. 2:4.

11. Oye dị rakiil eghiil ragbon ghan eeghe, kụ eeghe kụ iḍighi?

¹¹ Awe dị rokiil eghiil owol ade ro/poogh ghan bịn eten phọ bidị rokiil bọ, bidị rogbon ghan kẹn eekunha phọ momạ bọ. Ghalhamọ r’iduọn bidị k”omiịn bọ esi phọ bidị kokiil bọ osi, bidị kotue ni omhiịn siphẹ olhoghi phọ abidị dị bidị moghiil osi kụ omhoọgh iikpiạ phọ. Bidị ootughiạn ghan ilọ iikpiạ phọ, pọ keloghonhaạn bidị ḍighaạgh oghiil osi eekunha phọ.

12. Eeghi oguanhaan kụ edị aZihova uguanhaan iyira?

¹² Siẹn eghiil phọ yira rokiil bọ, aZihova aguanhaan ni mọ onọ ka/bilhẹ onmo aruunmo we ph’odị oghiil bọ osi eekunha phọ—aruunmo phọ pọ aghuḍum k’agee-pọ epẹ k’akẹ obobọ siẹn ade phọ. ABaibul phọ akaạph ni aagholhomi iikpiạ phọ, obọ yira orue omhiịn siẹn ilhoghi phọ ayira ookiạ aghuḍum dị yira kokelọm. Eḍighi maạr dị yira ophạm oḍuomolhoghi phọ ayira okparamị siẹn ekpom r’ilhoghi ph’ayira, keḍighi idị yira k/omeera iyaạr eḍighi idị yira komheel oḅararạ.

13. Eeghe iyaạr kụ edị yira omhoọgh dị awe dị rokiil eghiil owol ade u/moọgh aani?

¹³ Awe dị rokiil eghiil siphẹ areephegh aweye aGrik phọ, rokpạr ghan ni kopu ipaanhaạn idiphọ aḍidugh aloor r’eephina. Kuolọ oomo idị bidị roḍighi ghan pọ oḍuom olhoghi inyaạm r’ituughạ phọ abidị. Idiphọ awe dị rokiil eghiil, yira rotuughạ aani ghan ni ilọ yira kotue okiil eghiil phọ ayira. Kuolọ yira omoọgh ni raraạr opu we dị rokiil eghiil owol ade. Yira kotue ni omoọgh iikpọ dị ke/tue ni bịn e/muneen ḍighaạgh aZihova. Eḍighi maạr dị yira obeḍenhọm aZihova, odị aguanhaan ni mọ onọ kutughemhị ni iyira aḅilhẹ uphighi iyira akparamhị!—1 Pit. 5:10.

14. Ika kụ idị 2 Korịnt 12:9, 10 ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okaran ipaanhaạn?

¹⁴ APọl asoman ni iboom ipaanhaạn. Ipel oḅẹm mọ uufolhomhi oḅilhẹ ogbiphoghọm nyodị, eeni amem odị alhoghoma ghan ḍidugh aloor ḅilhẹ kẹn “ooburom” agim ni nyodị. (2 Kọr. 12:7) Kuolọ kparipẹ rotuạn ipẹ emitenhaan bọ nyodị owilẹ okumu aZihova, odị amhiịn ghụn idiphọ eepoogh obeḍenhọm aZihova. (Bạl 2 Korịnt 12:9, 10.) Loor esi iduọn phọ, aZihova alhoghonhaạn ni Pọl ḍighaạgh siphẹ oomo iiḅaghamhị ph’odị.

15. Yira kologhoma eeghe, eḍighi maạr dị yira otuughaạny Pọl?

¹⁵ Otue ni otuạn aani omheeraam mọ ayira uufolomi iyira obobọ ugbiphoghọm iyira. Yira otue kẹn ni okaran e/moon obobọ ḍidugh aloor. Kuolọ eḍighi maạr dị yira otuughaạny Pọl, ipaanhaạn phọ ipẹ phọ ketue ni emiteom eepoogh dị yira kologhoma aani obakị ph’aZihova aḍighi bọ olọ ephomhoghiạn.

16. Ghalhamọ nạ o/moon ni, eeghe kụ iyaạr dị nạ katue aḍighi?

¹⁶ Nạ aminạ emhinạ e/moon obobọ atolọm agadạ iidighila ḍughụm? Nạ ra/tue ghan mun karalhe agey obobọ ra/karaghị ghan mun kamhiịn eten ḍughụm? Eḍighi idiphọ, nạ katue ni akiọm ghisigh akumu aZihova r’iḍoọgh phọ ḅilhẹ r’abuẹn omoon bọ ḍughụm? Ii, nạ katue ni! Ibadị dị mokpọ r’abudị u/moon okị ni ghisigh rokiil eghiil aghuḍum mọ. Abidị ro/kiilhom r’inyaạm abidị. AZihova rangọ ghan bidị inyaạm mem dị bidị onhaghạn aani ipẹ rotughemị bọ epẹ ituughạ phọ, dị eego esi afon obobọ avidio. Bidị rokaạph ghan ni iiḅi iinhaghạn phọ koḅenị riil arookonom, sinọs, r’asiya abidị.

17. AZihova raloghoma ghan ika ilọ abuphẹ modugh bọ?

¹⁷ Ka/ḅonyunu ozuan loor esi ipẹ nạ u/tue bọ uḍighi, bịn aḅenhị loor anạ mọ nạ adugh apughạn oghiil eghiil aghuḍum mọ. AZihova apomhoghiạn ni nyhinạ loor esi omheeraam r’okparạm mọ anạ. Ophọn kụ amem dị nạ akạr  amoghi olhoghanhaạn aḍighaạgh AZihova, kụ odị nyhinạ ka/wilhẹ. (Ps. 9:10) Kparipẹ ghụn, odị kaḍuraan ni atuman nyhinạ. Oniin onyọ umarani dị aloor phọ reeḅaghamhị iboom aḅẹm mọ: “Iduọn aloor phọ reIoghorị bọ keghiọm ghisigh, mị uru ni amhiịn mọ aroopoogh oghaạph ilọ igey phọ oḅenhị awe rekom ghan bịn. Kuolọ mị alegheri ni mọ ghalhamọ iyạl ikpo ipẹ mị arue bọ aḍighi reḅaalhamhị ghan ni olhoghi aZihova, kụ ringọ ghan kẹn ni imhị ibo.” Mem dị nạ alhoghoma oḅonyonhu ozuan, tuutughiạn ghan ni mọ aZihova odi ni r’anạ. Tuutughiạn eḍeenhaan phọ aPọl aphighi bọ, ḅilhẹ r’ikpo onhụ okparamhị ph’odị eḅẹm bọ mọ: “mị atuạn ni emụ phọ aKraist ramiloghọm ghan ḍidugh, . . . mị adugh ghụn, purukụ molome iikpọ phọ amị.”—2 Kọr. 12:10.

18. Eeghe odọ ipaanhaạn dị ekạr ekpạr kụ edị abuniin awe rosoman ghan?

¹⁸ Eḅilhẹ ni emhoọgh ipaanhaạn dị buẹn rokiil bọ eghiil aghuḍum mọ rosoman ghan. Bidị osoman ni ipaanhaạn dị nyinhạ uḅenhị nạ ka/legheri. Esi omaạm, bidị rokaran ghan ni ooḅaghamhiạn aloor obobọ beeph olhoghi. Eeghe kụ iḍighi kụ arebenhẹ phọ aZihova abuẹn phọ rosoman ghan bọ igbagarạ ipaanhaạn phọ iphẹn phọ? Loor esi dị, eḍighi maạr dị oye awuna ḍighaạgh obobọ arolhọm agadạ iidighila, torobọ oye ramiịn ghan ni kanmaanhaạn ighirigiir. Kuolọ, ro/nuụn ghan kolhegheri mem dị oye amhoọgh ooḅaghamhiạn aloor obobọ olhoghi phọ eeph. Eephina phọ abidị r’elọ oye dị awuna ḍighaạgh obobọ ḍuwol reḍighi ghan ni iniin phọ, kuolọ ro/nmaanhaạn ghan bidị ighirigiir idiphọ ronmaanhaạn ghan bọ oye dị awuna ḍighaạgh obobọ ḍuwol.

19. Yira otuughạ eeghe esi eḍeenhaan phọ aMephibosheth?

¹⁹ Eḍighi maạr dị nạ alhoghoma mọ oye o/naghanhạn dọl phọ anạ, pọ nạ atue ni amoọgh okparamhị esi eḍeenhaan phọ aMephibosheth. (2 Sam. 4:4) Odị aḍigh ni eghạ, ḅilhẹ Uw-emhạ phọ aDevid adạph idị odị anhaghạn dị i/tu inẹ, bịn azoọm nyodị eten dị i/kpeanhaạn. Obọ opiomạn aMephibosheth kụ i/kọm bọ iiḅaghamhị phọ odị. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị o/tuạn ikarạph araraạr phọ emiteghunhaan bọ nyodị bịn oḅonyonhu ozuan; kparipẹ ghụn odị asereghiạn ni imạ araraạr dị emitenhaan nyodị. Odị asereghiạn ni iiḅi phọ Uw-emhạ phọ aDevid aḍighi bọ nyodị igbaany. (2 Sam. 9:6-10) Esi iduọn phọ, mem mọ aDevid azoọm bọ nyodị eten dị i/kpeanhaạn, odị anhaghanhạn ni oomo ipẹ emite bọ. Odị o/tuạn opiomạn phọ aDevid bịn oghạgh olhoghi. Ḅilhẹ odị o/kpalhạm aZihova loor esi ipẹ aDevid aḍighi bọ. AMephibosheth agbon ghụn ipẹ odị katue bọ aloghonhaạn ḍighaạgh Uw-emhạ phọ aZihova masagharạn bọ elo phọ. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) AZihova aḍighi ni idị ogẹ imạ  eḍeenhaan phọ aMephibosheth oseere ilọ asuọ ayira.—Rom. 15:4.

20. Ika kụ idị ooḅaghamhiạn aloor ratir ghan buniin awe, kuolọ eeghe kụ edị bidị kotue oḍuomolhoghi?

²⁰ Loor esi oboom ooḅaghamhiạn aloor, abuniin abumor r’abumarani romoọgh ghan ni oboom oghiilhaan r’omhiigha aloor mem dị bidị odi esi ogbo. Rekparanhaạn ghan ni bidị iboom orọl esi ogbo, kuolọ bidị rokị ghan ni ituughạ, rookpomhoghan eghir ḅilhẹ r’arookpomhoghan eephugh. Rekparanhaạn ghan ni bidị oghaaphạn aruuruen, ghalhamọ r’iduonphonị, bidị roḅaanhaạn ghan ni we mem dị omite epẹ erugh phọ. Eḍighi maạr dị nạ raloghoma aani ghan eten phọ ephẹn phọ, pọ legheri mọ aZihova odi ni r’anạ. Ibadị rosoman aani ghan ni iniin phọ iiḅaghamhị phọ nạ asoman bọ. Legheri mọ aZihova asereghiạn ni inyaạm mọ nạ alhọgh bọ. Inyaạm mọ odị angọ bọ nyinhạ kụ iḍighi bọ iyaạr phọ nạ k”owilhẹ bọ okumu odị. * (Fil. 4:6, 7; 1 Pit. 5:7) Eḍighi maạr dị nạ aghiọm ni ghisigh rakumu aZihova etigheri e/moon obobọ ooḅaghamhiạn aloor, pọ kuphom owol mọ nạ raḍighi ni idị eḅeraạn aZihova.

21. Eeghe kụ edị oomo ayira kotue oḍighi, r’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova?

²¹ Eḍighi ni iyaạr oḅaạl olhoghi olhegheri mọ ogbaranhaạn odi ni igbo eghiil owol ade r’eghiil phọ aPọl aghaạph bọ. Siphẹ eghiil owol ade phọ oghiil ghan bọ mem aBaibul phọ, oniin oye bịn kụ amhoọgh ghan iikpiạ phọ. Kuolọ siẹn eghiil aghuḍum aKristẹn phọ, torobọ oye dị akparạm asi epẹ eekunha phọ kamoọgh ni iikpiạ aghuḍum k’agee-pọ phọ. (Jọn 3:16) Ḅilhẹ kẹn, siphẹ eghiil owol ade phọ, olọ u/moon uḅilhẹ uukparạgh, ka/tue akiil amoọgh aani iikpiạ phọ. Kuolọ siẹn eghiil aghuḍum mọ, ibadị ayira u/kạr umoonhogh. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, yira okparạm ni rokiil. (2 Kọr. 4:16) R’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, oomo ayira kokiil li osi epẹ eekunha phọ!