Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 18

Laʼ lac chaʼlen ajñel cʼʌlʌl mi la cujtesan

Laʼ lac chaʼlen ajñel cʼʌlʌl mi la cujtesan

«Wʌle, cʼotemonix baʼ jaxʌl c bijlel» (2 TI. 4:7).

CʼAY 129 Laʼ lac bej cuch wocol

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1. ¿Chuqui yom mi lac mel pejtelel xñoptʼañonbʌla?

¿LAʼ com ba lac chaʼlen ajñel baqui la cujil chaʼan tsʌtsʌch mi caj i yujtel, ñumento cheʼ cʼamonla o lujbeñonla? Tiʼ sujm, maʼañic. Pero jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan pejtelel jiñi i isujm bʌ xñoptʼañonbʌla woliyonla (choncolonla) ti ajñel (He. 12:1). Jin chaʼan, mach yʌlʌyic jaypʼejl lac jabilel o jiñi lac pʼʌtʌlel am bʌ lac chaʼan, ti lac pejtelel yom mi lac lʌtʼ cʼʌlʌl mi la cujtesan jiñi ajñel mi la com lac taj jiñi majtañʌl muʼ bʌ caj i yʌqʼueñonla Jehová (Mt. 24:13).

2. ¿Chucoch tsaʼʌch mejli i yʌl Pablo jiñi tʼan tac am bʌ ti 2 Timoteo 4:7, 8?

2 Pablo mejlʌch i yʌl chaʼan jiñi ajñel come tsiʼ yʌlʌ: «Wʌle, cʼotemonix baʼ jaxʌl c bijlel» (pejcan 2 Timoteo 4:7, 8). Pero ¿baqui bʌ ajñel woliʼ taj ti tʼan?

¿BAQUI BɅ JIÑI AJÑEL WOLIʼ TAJ TI TʼAN PABLO?

3. ¿Baqui bʌ jiñi ajñel tsaʼ bʌ i taja ti tʼan jiñi Pablo?

3 Chaʼan miʼ yʌcʼ ti cʌñol ñuc tac bʌ cʌntesa, Pablo an tajol tsiʼ cʼʌñʌ ejemplo tac chaʼan jiñi alas tac muʼ bʌ i mejlel wajali yaʼ ti Grecia (1 Co. 9:25-27; 2 Ti. 2:5). Mach ti junyajlic jach tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi i cuxtʌlel jiñi xñoptʼan lajal bajcheʼ juntiquil xʼajñel (1 Co. 9:24; Fil. 3:14; 2 Ti. 4:7). Ili ajñel miʼ tech juntiquil quixtañu cheʼ bʌ miʼ yʌqʼuen i cuxtʌlel Jehová yicʼot cheʼ miʼ chʼʌm jaʼ (1 P. 3:21). I miʼ cʼotel baqui yom cheʼ bʌ Jehová miʼ yʌqʼuen tiʼ majtan jiñi cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal (Mt. 25:31-34, 46; 2 Ti. 4:8).

4. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

4 An tacʌch chuqui lajal miʼ melob jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) muʼ bʌ i chaʼleñob ajñel ti ñajt bʌ bij yicʼot chuqui miʼ mel jiñi xñoptʼañob. Laʼ laj qʼuel uxchajp. Ñaxam bʌ, yom mi lac majlel ti jiñi toj bʌ bij. I chaʼpʼejlel, yaʼ jach yom mi la cʌcʼ lac jol yaʼ baqui la com cʼotel. I yuxpʼejlel, yomʌch mi laj cuch jiñi wocol tac muʼ bʌ lac taj.

LAʼ MAJLICONLA TI JIÑI TOJ BɅ BIJ

Ti lac pejtelel yom mi lac majlel ti jiñi bij am bʌ subentiyonla bajcheʼ xñoptʼañonla. (Qʼuele jiñi párrafo 5 cʼʌlʌl ti 7). *

5. ¿Baqui ti bij yom mi lac majlel, i chucoch?

5 Chaʼan miʼ mejlel i tajob i majtan, jiñi xʼajñelob yom miʼ chaʼleñob ajñel yaʼ baqui tsaʼ subentiyob. Lajal jaʼel, mi la com lac taj jiñi lac majtan, jiñi cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal, yom mi lac majlel ti jiñi bij o yom mi lac mel (chaʼlen) jiñi am bʌ subentiyonla bajcheʼ xñoptʼañonla (Hch. 20:24; 1 P. 2:21). Pero jiñi Satanás yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob mach yomobic chaʼan mi lac chumtʌl bajcheʼ xñoptʼañonla: Yomob chaʼan mi lac bej tsajcañob (1 P. 4:4). Miʼ wajleñob bajcheʼ chumulonla i miʼ yʌlob chaʼan ñumen wen i chaʼañoʼ bʌ come miʼ yʌcʼob ti libre. Pero mach i sujmic (2 P. 2:19).

6. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Brian?

6 Mi an majqui yom majlel ti jiñi bij muʼ bʌ i tsajcañob jiñi quixtañujob tiʼ pañimil (mulawil) Satanás, mi caj i qʼuel chaʼan maʼañic miʼ yʌcʼ ti libre (Ro. 6:16). Laʼ laj cʌn tiʼ tojlel jiñi hermano Brian. Cheʼ bʌ chutto, jiñi tat i ñaʼ tiʼ cʌntesayob chaʼan miʼ chumtan muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia. Pero cheʼ bʌ ñuquix, tsaʼ caji i cʼajtiben i bʌ mi mucʼʌch caj i yʌqʼuen i tijicñʌyel. Cheʼ jiñi, tsiʼ yajca i mel jiñi muʼ bʌ i melob bajcheʼ yom Satanás. Brian miʼ yʌl: «Tsaʼ cʼoti j qʼuel chaʼan jiñi librejlel tsaʼ bʌ c wen mulaj tsiʼ yʌcʼʌyon c mel mach tac bʌ weñic». Tsaʼ caji i cʼʌn droga tac, i wen jap lembal yicʼot i mel tsʼiʼlel. Brian miʼ bej al: «Tsaʼ ñumi majlel jab i tsaʼ c ñopo pʼʌtʌl bʌ droga tac i an tac maʼañix bʌ miʼ cʌy i cʼajtibeñon c bʌcʼtal. Tsaʼto cʼoti c chon droga tac chaʼan mic bej mel mach bʌ weñic». Ti wiʼil, tsiʼ qʼuele ti ñuc i mandar tac Jehová. Tsiʼ qʼuexta i cuxtʌlel i tsiʼ chʼʌmʌ jaʼ ti 2001. Ili ora cheʼ muqʼuix ti ajñel bajcheʼ xñoptʼan wen tijicñayix. *

7. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Mateo 7:13, 14, ¿baqui bʌ jiñi chaʼpʼejl bij?

7 Ñucʌch i cʼʌjñibal cheʼ mi lac yajcan jiñi toj bʌ bij. Satanás yom chaʼan mi laj cʌy ajñel ti jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij baʼ mi lac taj ‹laj cuxtʌlel›, i mi laj cʼaxel ti jiñi ñuc bʌ bij baqui woli (yʌquel) i majlel jiñi yonlel quixtañujob ti ili pañimil. Ili bij mach wen wocolic, pero miʼ pʌyonla majlel «ti tojmulil» (Pejcan Mateo 7:13, 14). Mi la com chaʼan maʼañic chuqui miʼ locʼsañonla ti jiñi toj bʌ bij, yom mi lac ñopben i coltaya Jehová yicʼot mi lac ñʌchʼtan chuqui miʼ subeñonla.

LAʼ LA CɅCʼ LAC JOL YAʼ BAQUI LA COM CʼOTEL I MACH YAJLICONLA

Laʼ la cʌcʼ lac jol yaʼ baqui la com cʼotel i mach la cʌcʼ ti yajlel yambʌlob. (Quele jiñi párrafo 8 cʼʌlʌl ti 12). *

8. ¿Chuqui miʼ melob jiñi xʼajñelob cheʼ bʌ miʼ yajlelob?

8 Jiñi ñajt bʌ miʼ chaʼleñob ajñel tiʼ pejtelel ora tojach miʼ qʼuelob i bijlel chaʼan maʼañic miʼ yajlelob. Pero miʼ mejlel i yochelob i yoc baqui tocol jiñi bij o tajol yambʌ xʼajñel miʼ mejlel i chocob cheʼ mach yilol i chaʼan. Mi tsaʼ yajliyob, miʼ chaʼ tejchelob i miʼ bej chaʼleñob ajñel. Maʼañic miʼ chʼʌmob ti ñuc chuqui tsiʼ yʌcʼʌyob ti yajlel, miʼ yʌcʼob i jol ti baqui yomob cʼotel yicʼot ti jiñi majtan yomoʼ bʌ i taj.

9. ¿Chuqui yom mi lac mel mi tsaʼ lac taja lac sajtemal?

9 Ti jiñi ajñel bajcheʼ xñoptʼañonbʌla, cabʌl mi lac taj lac sajtemal, tajol ti chuqui mi la cʌl o mi lac mel, o tajol cheʼ juntiquil hermano an chuqui miʼ mel i mi lac michʼan. Ili mach yomic miʼ yʌcʼ ti toj sajtel lac pusicʼal come ti lac pejtelel xmulilonla i lajal woliyonla ti ajñel ti jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac taj laj cuxtʌlel. Jin chaʼan, i tilelʌch cheʼ an chuqui mach bʌ weñic mi laj qʼuelben lac bʌ. Pablo tsiʼ yʌlʌ chaʼan an i tajol añʌch chuqui mi caj i michʼesañonla tiʼ tojlel yambʌlob (Col. 3:13, TNM). Pero maʼañic mi la cʌcʼ ti lac jol jiñi sajtemal tac, jin mi lac ñaʼtan jiñi majtañʌl woli bʌ lac pijtan. Mi tsaʼ yajliyonla, laʼ tejchiconla i laʼ lac bej chaʼlen ajñel. Mach lac lot ti lac pusicʼal jiñi michʼajel yicʼot mach lac chʌn al come mi caj i mʌctañonla chaʼan mi laj cʼotel yaʼ baqui la com i mi lac taj jiñi lac majtan. Cheʼ jaʼel, miʼ mejlel i sujtel ti jumpʼejl wocol chaʼan jiñi woli bʌ i ñopob ajñel ti jiñi chʼoʼchʼoc bʌ bij chaʼan bʌ laj cuxtʌlel.

10. ¿Chuqui yom mi lac mel mi mach la com sujtel ti jumpʼejl wocol tiʼ tojlel yambʌlob?

10 Mi mach la comic sujtel ti jumpʼejl wocol cheʼ woliyob ti ajñel jiñi yambʌlob, an i tajol yom mi la cʌcʼob chaʼan miʼ melob chuqui yomob cheʼ bajcheʼ yomob (Ro. 14:13, 19-21; 1 Co. 8:9, 13). Qʼuexelʌch chuqui miʼ yujtel tiʼ tojlel jiñi xʼajñelob. Tiʼ pejtelelob miʼ tsalob i bʌ ti ajñel come ti jujuntiquil yomob i mʌl (jot). Ti bele ora maʼañic miʼ ñaʼtañob jiñi yambʌlob. Jin chaʼan, miʼ chaʼleñob wersa ajñel chaʼan miʼ ñusañob i piʼʌl i cheʼ jiñi, juntiquil miʼ ñaxan majlel yaʼ ti bij. Pero joñonla mach la com lac mʌlben jiñi la quermañujob (Gá. 5:26; 6:4). La com bʌ jiñʌch laj coltan chaʼtiqui uxtiquil chaʼan mi lac tem cʼotel yaʼ baqui la com i mi lac taj jiñi majtañʌl, jiñi cuxtʌlel. Jin chaʼan, mi lac chaʼlen wersa lac jacʼ jiñi ticʼojel tsaʼ bʌ i yʌlʌ jiñi Pablo cheʼ mach jiñic lac bajñel wenlel yom mi lac ñaʼtan. Yom mi lac ñaʼtan ‹i wenlel lac piʼʌlob jaʼel› (Fil. 2:4).

11. ¿Baqui miʼ yʌcʼob i jol jiñi xʼajñelob, i chucoch?

11 Jiñi xʼajñelob mach cojach toj miʼ qʼuelob majlel jiñi bij, cheʼ jaʼel miʼ yʌcʼob i jol yaʼ baqui yomob cʼotel. Cheʼto jaʼel anquese maʼañic miʼ tajob i qʼuel, miʼ ñaʼtañob chaʼan wolix i cʼotelob yicʼot wolix i chʼʌmob jiñi majtan. Ili jiñʌch muʼ bʌ i ñuqʼuesʌbeñob i pusicʼal.

12. ¿Chuqui ti tʼan miʼ subeñonla Jehová tiʼ cʼuxbiya?

12 Tiʼ cʼuxbiya Jehová miʼ yʌqʼueñonla i tʼan chaʼan pejtelel jiñi muʼ bʌ i yujtesañob jiñi ajñel, mi caj i yʌqʼuentelob jiñi majtañʌl, jiñi cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal, yaʼ ti panchan o ila ti Lum. Jiñi Biblia añʌch chuqui tac miʼ subeñonla chaʼan miʼ yʌqʼueñonla lac yʌxña qʼuel bajcheʼ yilal jiñi majtañʌl. Cheʼ jiñi, miʼ mejlel lac ñaʼtan jiñi utsʼatax bʌ cuxtʌlel woli bʌ lac pijtan. Cheʼ mi lac ñumen acʼ ti lac jol jiñi pijtaya, maʼañic mi caj lac chʼʌm ti ñuc jiñi wocol tac muʼ bʌ i mejlel i mʌctañonla la cujtesan jiñi ajñel.

LAʼ LAC BEJ CHAʼLEN AJÑEL ANQUESE MI LAC ÑUSAN WOCOL TAC

Anquese an lac wocol tac, laʼ lac bej chaʼlen ajñel chaʼan mi lac taj jiñi cuxtʌlel. (Qʼuele jiñi párrafo 13 cʼʌlʌl ti 20). *

13. ¿Chuqui ti coltaya an lac chaʼan mach bʌ añobic i chaʼan jiñi xʼajñelob?

13 Ti wajali yaʼ ti Grecia, jiñi xʼajñelob miʼ ñusañob wocol tac bajcheʼ lujbajel yicʼot cʼuxyajel. Yaʼ jach miʼ mejlel i coltañob i bʌ tiʼ bajñel pʼʌtʌlelob yicʼot cheʼ bajcheʼ tsaʼ cʌntesʌntiyob. Joñonla jaʼel mi laj cʌntesʌntel chaʼan mi lac chaʼlen ajñel bajcheʼ xñoptʼañonbʌla. Pero joñonla an baqui mi lac taj jiñi lac pʼʌtʌlel mach bʌ yujilic jilel, yaʼʌch ti Jehová. Mi mucʼʌch laj coltan lac bʌ tiʼ tojlel, miʼ yʌcʼ i tʼan chaʼan mi caj i cʌntesañonla yicʼot mi caj i pʼʌtʼesañonla (1 P. 5:10).

14. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla lac lʌtʼ jiñi wocol tac jiñi 2 Corintios 12:9, 10?

14 Jiñi apóstol Pablo tsiʼ lʌtʼʌ cabʌl wocol tac. Mach cojach tsiʼ yʌlʌyob mach tac bʌ weñic tiʼ tojlel yicʼot tsaʼ contrajinti, an i tajol cʼun tsiʼ yubi i bʌ i tsiʼ cuchu tsaʼ bʌ i sube bajcheʼ ‹chʼix ochem bʌ tiʼ bʌcʼtyal yubil› (2 Co. 12:7, Jini wen bʌ tʼan). Pero maʼañic tsiʼ ñaʼta chaʼan yom miʼ lujbʼan tiʼ caj jiñi wocol tac, tsiʼ qʼuele chaʼan miʼ mejlel i yʌcʼ chaʼan miʼ pʌs chaʼan miʼ ñopben i coltaya Jehová (pejcan 2 Corintios 12:9, 10). Jin chaʼan, Jehová tiʼ pejtelel ora tsiʼ colta.

15. ¿Chuqui mi caj la cubin cheʼ mi lac lajin jiñi Pablo?

15 Cheʼ bajcheʼ jiñi apóstol Pablo, tajol miʼ mejlel i yʌlob mach bʌ weñic ti lac tojlel o mi laj contrajintel chaʼan lac ñopoñel. Cheʼ jaʼel, mach wen cʼocʼoñixla o ti ora mi lac lujbʼan. Pero mi mucʼʌch lac lajin jiñi tsaʼ bʌ i mele Pablo, jiñi lac wocol tac miʼ mejlel i yʌqʼueñonla la cubin i cʼuxbiya yicʼot i coltaya Jehová.

16. ¿Chuqui miʼ mejlel i melob jaʼel jiñi mach bʌ wen cʼocʼobix?

16 ¿Ixcu jiñi totsʼolobix bʌ ti wʌyib o añoʼ bʌ ti silla de rueda, jiñi mach bʌ wen añobix i pʼʌtʌlel tiʼ pix miʼ yubiñob o maʼañix bʌ miʼ wen cʼotelob i wut? ¿Mejl ba i chaʼleñob ajñel yicʼot jiñi xcolelob yicʼot jiñi cʼocʼoʼ bʌ? Muʼcu. Cabʌl hermanojob ñoxobix bʌ yicʼot yambʌlob mach bʌ wen cʼocʼobix woliʼ chaʼleñob ajñel chaʼan miʼ tajob jiñi cuxtʌlel maʼañic bʌ jilibal, pero mach tiʼ bajñel pʼʌtʌlelobic miʼ melob, jiñʌch Jehová miʼ coltañob. Miʼ ñʌchʼtañob jiñi tempa bʌ tac ti teléfono o miʼ qʼuelob ti Internet. Miʼ yʌcʼob i coltaya chaʼan miʼ sutqʼuiñob ti xcʌntʼan yambʌlob cheʼ bʌ miʼ subeñob wen tʼan jiñi i familia, jiñi doctorob yicʼot jiñi enfermerajob.

17. ¿Chuqui miʼ yubin Jehová tiʼ tojlel jiñi mach bʌ wen cʼocʼobix?

17 Mach la cʌcʼ chaʼan miʼ yʌqʼueñonla lac chʼijiyemlel cheʼ mach cʼocʼoñixla yicʼot mach lac ñaʼtan chaʼan mach mejlix lac bej chaʼlen ajñel chaʼan mi lac taj jiñi cuxtʌlel. Jehová miʼ cʼuxbiñonla come an lac ñopoñel tiʼ tojlel yicʼot cabʌl chuqui an lac mele tiʼ yeʼtel (troñel). Ñuc i cʼʌjñibal lac chaʼan i coltaya ti jiñi wocol tac, i maʼañic mi caj i cʌyonla (Sal. 9:10). Mi caj i ñumen lʌcʼtesan i bʌ ti lac tojlel. Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ subeñonla juntiquil hermana mach bʌ wen cʼoqʼuix: «Come woli c ñumen cʼamʼan, wocol mi cubin chaʼan mic suben i chaʼan bʌ Biblia jiñi yambʌlob. Pero cheʼ mucʼʌch c chaʼlen wersa, anquese ti tsʼitaʼ, miʼ tijicñesan Jehová. Jiñi miʼ tijicñesan c pusicʼal». Cheʼ baʼ ora chʼijiyem mi la cubin lac bʌ, laʼ laj cʼajtesan chaʼan an la quicʼot Jehová. Laʼ lac ñaʼtan tiʼ tojlel jiñi Pablo yicʼot ili utsʼatax bʌ tʼan tsaʼ bʌ i yʌlʌ: «Tijicñayon cheʼ an j cʼunlel [...] come cheʼ baʼ ora cʼuñon pʼʌtʌlon» (2 Co. 12:10).

18. ¿Chuqui yambʌ wocol miʼ ñusañob chaʼtiqui uxtiquil hermanojob?

18 Jiñi muʼ bʌ i chaʼleñob ajñel chaʼan miʼ tajob i cuxtʌlel miʼ ñusañob yambʌ wocol. Ili cʼuxbibil bʌ hermanojob an yambʌ i wocolob maʼañic bʌ miʼ mejlel i qʼuelob yambʌlob i tajol maʼañic bʌ miʼ chʼʌmbeñob i sujm, bajcheʼ jiñi cʌlʌx chʼijiyemlel o cʌlʌx pensar muʼ bʌ i wen ticʼlañob. ¿Chucoch wocolʌch muʼ bʌ i yujtel tiʼ tojlelob? Come cheʼ bʌ an majqui xujlem i cʼʌb o an ti silla de rueda, cabʌl an majqui miʼ qʼuelob i tajol miʼ yʌqʼueñob coltaya. Pero jiñi am bʌ i cʌlʌx chʼijiyemlel o cʌlʌx pensar maʼañic mi lac taj laj qʼuel. Jiñi i wocolob lajal i cʼuxel miʼ yubiñob cheʼ bajcheʼ miʼ xujlel laj cʼʌb, pero an i tajol jiñi yambʌlob maʼañic miʼ pʌsbeñob cʼuxbiya yicʼot miʼ cʌntañob cheʼ i cʼʌjñibalob i chaʼan.

19. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel Mefibóset?

19 Mi maʼañic chuqui miʼ mejlel lac mel i mi la cubin chaʼan maʼañic majqui miʼ chʼʌmben i sujm bajcheʼ mi la cubin lac bʌ, jiñi tsaʼ bʌ i ñusa Mefibóset miʼ mejlel i ñuqʼuesan lac pusicʼal (2 S. 4:4). Mach weñic i yoc i jiñi rey David tsiʼ ñaʼta yicʼot tsiʼ mele mach bʌ weñic tiʼ tojlel. Mefibóset maʼañic tiʼ sʌcla mi jumpʼejlic ili wocol, pero maʼañic tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan miʼ ñaʼtan mach bʌ tojic. Tsiʼ qʼuele ti ñuc chuqui am bʌ i chaʼan. Tsiʼ qʼuele ti ñuc tsaʼ bʌ i mele David tiʼ tojlel wajali (2 S. 9:6-10). Cheʼ bʌ mach weñic chuqui tsaʼ ñaʼtʌnti tiʼ tojlel, Mefibóset tsiʼ ñaʼta pejtelel chuqui tsaʼ bʌ ujti. Maʼañic tsiʼ loto michʼajel tiʼ pusicʼal tiʼ caj chuqui mach bʌ weñic tsiʼ melbe David i maʼañic tiʼ sube Jehová chaʼan i mul tsaʼ bʌ melbenti. Tsaʼ jach i yʌcʼʌ tiʼ jol i coltan jiñi rey tsaʼ bʌ i waʼchoco Jehová (2 S. 16:1-4; 19:24-30). Jehová tsiʼ yʌcʼʌ ti Biblia chaʼan miʼ tsʼijbuntel jiñi tsaʼ bʌ i mele Mefibóset chaʼan miʼ coltañonla (Ro. 15:4).

20. ¿Bajcheʼ miʼ yubiñob i bʌ jiñi hermanojob tiʼ caj jiñi cʌlʌx pensar, pero chuqui miʼ mejlel i ñopob?

20 Tiʼ caj jiñi cʌlʌx pensar, an hermanojob muʼ bʌ i chaʼleñob bʌqʼuen i mach weñic miʼ yubiñob i bʌ cheʼ bʌ yom miʼ pejcañob yambʌlob ti jujumpʼejl qʼuin. Wocol miʼ yubiñob cheʼ joyolob ti cabʌl quixtañujob, pero mucʼʌch i chʌn majlelob ti tempa bʌ yicʼot ti colem tempa bʌ tac. Wocol miʼ yubiñob chaʼan miʼ pejcañob jiñi mach bʌ i cʌñʌyob, pero mucʼʌch i loqʼuelob ti subtʼan. Mi cheʼʌch mi la cubin lac bʌ jaʼel, mach lac bajñel jach. Cabʌl cheʼʌch miʼ yujtelob. Laʼ laj cʼajtesan chaʼan Jehová miʼ mulan cheʼ ti jumpʼejl lac pusicʼal mi lac chaʼlen wersa. Cheʼ maxto lujbʼayonla miʼ pʌs chaʼan an lac chaʼan i bendición yicʼot woliʼ yʌqʼueñonla jiñi pʼʌtʌlel i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan * (Fil. 4:6, 7; 1 P. 5:7). Cheʼ mi lac chʌn melben i yeʼtel Jehová cheʼ mach wen cʼocʼoñixla o cheʼ mach weñic mi la cubin lac bʌ, miʼ mejlel lac ñop chaʼan iliyi miʼ yʌqʼuen i tijicñʌyel Jehová.

21. ¿Chuqui mi caj i mejlel lac mel ti lac pejtelel tiʼ coltaya Jehová?

21 Cheʼ bajcheʼ tsaʼix laj qʼuele, qʼuexelʌch jiñi ajñel tsaʼ bʌ i taja ti tʼan jiñi Pablo. Jiñi muʼ bʌ i chaʼleñob ajñel ti wajali, juntiquil jach miʼ taj jiñi majtan. Pero jiñi ajñel bajcheʼ xñoptʼañonbʌla mi xucʼul mi la cajñel ti lac pejtelel mi caj lac taj jiñi majtañʌl, jiñi cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal (Jn. 3:16). Jiñi xʼajñelob ti wajali, yom chaʼan tiʼ pejtelelob wen cʼocʼob chaʼan miʼ mʌlob. Joñonla cabʌlonla mach bʌ wen cʼocʼoñixla pero mi lac bej chaʼlen wersa (2 Co. 4:16). Tiʼ coltaya Jehová, ti lac pejtelel mi lac chaʼlen ajñel cʼʌlʌl mi la cujtesan.

CʼAY 144 Wʌn qʼuele muʼ bʌ caj i yujtel

^ parr. 5 Cabʌl i wiñicob Dios miʼ yubiñob wocol tiʼ caj ñoxlel o chaʼan añob i chaʼan jumpʼejl cʼamʌjel muʼ bʌ i cʼunʼesañob. I ti lac pejtelel an i tajol lujben mi la cubin lac bʌ. Jin chaʼan, cheʼ yom mi lac chaʼlen ajñel tajol mucʼʌch lac bʌcʼñan. Ti ili estudio, mi caj lac qʼuel bajcheʼ miʼ mejlel lac lʌtʼ yicʼot mi lac mʌl jiñi ajñel chaʼan bʌ laj cuxtʌlel tsaʼ bʌ i taja ti tʼan jiñi apóstol Pablo.

^ parr. 6 Qʼuele jiñi artículo «Jiñi Biblia tsiʼ qʼuextʌbeyob i pensar» ti jiñi La Atalaya 1 i chaʼan enero ti 2013.

^ parr. 20 Jiñi tsaʼ bʌ loqʼui ti mayo ti 2019 yaʼ ti JW Broadcasting® miʼ subeñonla chuqui yom mi lac mel cheʼ bʌ an lac chaʼan jiñi cʌlʌx pensar yicʼot miʼ taj ti tʼan jiñi hermanojob am bʌ lʌtʼʌyob. Miʼ mejlel a taj yaʼ ti jw.org® ti Biblioteca > JW BROADCASTING®.

^ parr. 63 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO TAC: Ili hermano ñoxix bʌ miʼ bej chaʼlen ajñel ti jiñi toj bʌ bij cheʼ bʌ miʼ chaʼlen subtʼan.

^ parr. 65 MUʼ BɅ I PɅS MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO TAC: Miʼ mejlel lac cʌcʼob ti yajlel jiñi la quermañujob cheʼ bʌ mi lac bej subeñob chaʼan miʼ japob lembal o cheʼ cabʌl mi lac jap.

^ parr. 67 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO TAC:I yopol 30: Juntiquil hermano miʼ bej chaʼlen ajñel bajcheʼ xñoptʼan cheʼ bʌ miʼ suben wen tʼan jiñi doctor.