1. Nkinyi akitungu’shi oso a kwatudi akite?

WE kukumiina kusuuka lubilo louku’shi lwibukopo, bikishekishe su we na maladi sunga’shi we mukookye? Nya. Anka, Mpoolo mutumiibwa bakwile’shi boso bena Kidishitu ba binyibinyi be mu lubilo. (Eb. 12:1) Byabya, atwe boso, be na mbidi bukome, na bashi na mbidi bukome, banunu, ba nsongwa, abitungu tunyingiile mpaa na ku nfudilo su atukumiina kupeta efuto ditulee Yehowa.​—Mat. 24:13.

2. Muyile 2 Timote 4:7, 8, bwakinyi Mpoolo baadi na bulungantu bwa kwakula?

² Mpoolo baadi na bulungantu bwa kwakula mwanda baadi ‘mupudishe kusuuka kwa lubilo.’ (Badika 2 Timote 4:7, 8.) Kadi, lubilo kinyi lubaadi Mpoolo akwilaa?

3. Kusuuka kinyi kwa lubilo kubaadi Mpoolo akwila?

³ Ingi nsaa Mpoolo baadi akwila pabitale maasha ababadi abaasha mu Grece a kala bwa kutusha dilongyesha di na muulo. (1 Kod. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Misusa ibungi, mmupwandikishe nshalelo a bena Kidishitu na kusuka kwa lubilo. (1 Kod. 9:24; Nga. 2:2; Fid. 2:16) Muntu abanga “kusuuka lubilo” nsaa ya lambula muwa waye kwi Yehowa na kubatshishibwa. (1 Mp. 3:21) Akafiki ku mufunda wa nfudilo nsaa ayimupa Yehowa efuto dya muwa wa ikalaika.​—Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Myanda kinyi yatutaluula mu uno mwisambo?

⁴ Nkwipushena kinyi kwi pankatshi pa kusuuka kwa lubilo na nshalelo a bena Kidishitu? Kwi myanda ibungi ipushene. Tubandeyi kutaluula myanda isatu ya ku yanka. Wa kumpala, abitungu twikale na nshalelo ebuwa; wa kabidi, abitungu tutule  binangu ku mufunda wa nfudilo; na wa kasatu, abitungu tunyingiile sunga twapeta nkalakashi.

5. Nshalelo kinyi akitungu’shi twikale n’aye, na bwakinyi?

⁵ Bwa’shi muntu asuuku lubilo apete efuto, abitungu alonde abyamba baaba balumbuule lubilo. Mu mushindo umune, su atukumiina kupeta efuto dya muwa wa ikalaika, abitungu twikale na nshalelo a bena Kidishitu. (Bik. 20:24; 1 Mp. 2:21) Anka, Satana na boso bakwete kulonda kileshesho kyaye, tabakumina’shi twikale na nshalelo a bena Kidishitu; abakumiina’shi “twibungye n’abo pamune.” (1 Mp. 4:4) Abasepe nshalelo atudi naye na abamba’shi nshalelo aabo nyi ebuwa mwanda ebapa bulungantu. Kadi uno mweneno nga madimi.​—2 Mp. 2:19.

6. Kileshesho kya Brian kibakulongyesha kinyi?

⁶ Baba boso bena nshalelo a ndumbulwilo a Satana, bakwete kumona’shi nshalelo abaabadi basangule t’ebapa bulungantu bu byabapwandikishanga, anka ebekasha ku bupika. (Lom. 6:16) Tala kileshesho kya Brian. Baledi baye abaadi abamunyingisha bwa kwikala na nshalelo a bena Kidishitu. Pabaadi nsongwa, baadi mwiyipushe nshalelo mulombene kumwikasha na muloo. Brian batshile kitshibilo kya kwikala na nshalelo abantu abalondo miiya ya Satana. Amba’shi: “Mafuku apeela namwene’shi kyakya ki nadi namono bu bulungantu nkitakule mu kukita myanda i bubi. Na bangile kutoma bintu abikolwana bu kabangi, maalwa na kwikala na nshalelo e butete. Mwenda bipwa, nemutome bintu bi bungi abikolwana n’ami nkufika mpika abyo. . . . Nabangile mpa na kwibiudisha bwa kwikwasha.” Kunyima, Brian batshile kitshibilo kya kulonda miiya ya Yehowa. Baadi mushintule nshalelo aye na mu 2001 aye nkubatshishibwa. Binobino, e na muloo p’aye kwikala na nshalelo a bena Kidishitu. *

7. Muyile Mateo 7:13, 14, mashinda kinyi abidi e kumpala kwetu?

⁷ Twi na mwabi ukata mwanda twibansangule dino eshinda dyatudi! Satana akumiina’shi tulekye kulonda dino eshinda “adifishana ku muwa,” bwa’shi tutwele mwishinda dikata di bantu bebungi ba mu uno ndubulwilo. Dino eshinda di bantu bebungi na mbibofule bwa kwimutwela. Akunamu, ‘adifishana ku lufu.’ (Badika Mateo 7:13, 14.) Bwatudya kushaala mudino eshinda na kupela kulonda baba basha balonda miiya ya Yehowa, abitungu tukulupile Yehowa na ku mutemesha.

8. Su muntu asukaa lubilo apona, nkinyi kyakitaa?

⁸ Bantu abakamba kusuuka lubilo, abatumaa meeso kumpalabwa’shi tala ba kokola. Mwanda, mbalombene kumubanga kwi ungi sunga’shi e kupona mu kipoko. Su apona, abuuku bukidibukidi bwa kutugunuka na kusuuka lubilo. T’atuulu binangu ku kibamuponesha nya, kadi ku mufunda wa nfudilo na ku efuto dyakyebe kupeta.

9. Su tubakokola, abitungu tukite kinyi?

⁹ Mu lubilo lwetu, twi balombene kupona misango ibungi, kukita bilema mu byatwakula na byatukitshi. Sunga’shi bakwetu batusuuku n’abo lubilo mbalombene kukita kintu akitutapa kwishimba. Bino ntabilombene kwitukanyisha su byakitshika. Twi bantu bakutwe kupwidika, na atwe boso twi mu kashinda kebungye akatwala ku muwa. Byabya, twibalombene “kwikokosheena.” Mpoolo baadi auku’shi ingi nsaa muntu mulombene “kwidila” pa mwanda ubamukitshina ungi. (Kol. 3:13) Anka, pa mutwe pa kutula binangu ku kibatukokola, tutuleyi bingangu ku efuto di kumpala. Su tubakokola, twimane musango umune bwa kutungunuka na kusuka lubilo. Su tubakwata sungu, tubapele kwibwaa, tatukafiki ku mufunda wa nfudilo bwa kupeta efuto nya. Na dingi, atwikala bu kikokoshi kwi benetu bakwete kusuuka lubilo mu kashinda kebungye akatwala ku muwa.

10. Mushindo kinyi watudi balombene kupela kwikala bu “kikokoshi” bwa bakwetu?

¹⁰ Ungi mushindo watudi balombene kupela kwikala bu “kikokoshi” bwa bakwetu, pa kuleka kwibakamika nka byetu byatwamba. (Lom. 14:13, 19-21; 1 Kod. 8:9, 13) Mu uno mushindo, tatwikala bu bantu abasukaa lubilo nya. Abepikenaa, na oso akwabadi ekitshishaa bwa kupeta efuto nka penda bw’ayeeye nabene. Bano bantu abasukaa lubilo abakimbaa nka penda buwa bw’abo. Abasukumishenaa bwa kwikilena. Mukwilekena n’abo, atwe tatwipikenaa na bangi nya. (Nga. 5:26; 6:4) Kepatshila ketu nka kukwasha bantu bebungi bwabadya kusuka mpaa na ku nfudilo bwa kupeta muwa wa ikalaika. Paapa, atutumikila elango diyokyelwe dya Mpoolo bambile’shi “muntu takimbanga’nka penda buwa bwe nabene,  ooo akimbe namu na bwa bangi.”​—Fid. 2:4, EEM.

11. Muntu asukaa lubilo atulaa binangu byaye kunyi, na bwakinyi?

¹¹ Kukatusha kutala musango umune kwende, bantu abasukaa lubilo abatulaa binangu byabo ku mufunda wa nfudilo. Sunga t’abamonaa mufunda wa nfudilo na meso abo, mbalombene kupwandikisha kwabasuku mpaa na byabapete efuto. Binangu byabo abikalaa nka kwifuto.

12. Nkinyi kitulee Yehowa?

¹² Mu lubilo lwatukwete kusuuka, Yehowa mulee baba boso abasuku mpaa na ku nfudilo​—mmuwa wa loso byabikala mwiyilu sunga mu paladiso pa nsenga. Bible alesha bi dyadya efuto, byabya, twibalombene kupwandikisha abikekala nshalelo etu. Patutungunuka na ku nangushena ku myabi itulee Efile Mukulu, atwikala na kitshibilo kya kunyingiila kintu kyoso kya kwitukokosha.

13. Mwabi kinyi watudi nao kukila bantu abasukaa lubilo?

¹³ Bantu abaadi abasuuku lubilo mu bena Greke a kala abaadi na kya kukambila nkalakashi bu kukooka na mitanyo. Boso bw’abo abaadi bakulupile mu bibaabadi balongye na mu bukome bw’abo. Nka bu bano bantu abasukaa lubilo, tukwete kupeta malongyesha aetukwasha bwa kusuuka lubilo lwatudi. Anka twi na mwabi kukila bantu abasukaa lubilo. Twibalombene kwifubwila peepi na nsulo ya bukome busha bupwiyaa. Su tubakulupila mwi Yehowa, mmwitule’shi t‘emena penda pa kwitulongyesha nya, kadi etupa bukome!​—1 Mp. 5:10.

14. 2 Beena-Kodinda 12:9, 10 etukwasha naminyi bwa kunyingila nkalakashi?

¹⁴ Mpoolo baadi na kya kunyingila nkalakashi ibungi. Kukatusha kukayibwa na kubingwabingwa, ingi nsaa baadi apusha kubofula na kunyingila “mulobo mu mbidi.” (2 Kod. 12:7, Esambi dipya 2015) Pamutwe wa kuleka kufubila Yehowa mwanda wa ino nkalakashi, beyimwene bu mushindo wa kukulupila mwi Yehowa. (Badika 2 Beena-Kodinda 12:9, 10.) Bu bibaadi Mpoolo na uno mweneno, Yehowa baadi mumukwashe mu yaya nkalakashi.

15. Su twambula Mpoolo, atwikala na mweneno kinyi?

¹⁵ N’atwe namu mbalombene kwitukaa sunga kwitubingabinga pa mwanda wa lukumiino lwetu. Dingi, twikwikala atunyingiila mukumbo sunga kubofula kampanda. Anka su twambula Mpoolo, lukalakashi loso alwikala bu mushindo wa kumona bukwashi bwa kifulo kya Yehowa.

16. Su we mununu sunga’shi we mulemane, kinyi kyodi mulombene kukita?

¹⁶ We na mukumbo aukuntugu’shi wekale nka mulaale sunga’shi we mu ka nkwasa ka bishetshi? We na mukumbo ukwete nkubofusha mmanwi sunga’shi meso taakwete kumona kalolo? Su mbyabya, we mulombene kufubila Yehowa pamune na ba nsongwa be na mbidi bukome su? Oolo! Bantu banunu na balemane be bungi bakwete kusuuka lubilo lwa ku muwa. Ntambalombene kukita uno mudimo ku bukome bw’abo nya. Bakwete kupeta bukome bwa Yehowa ku bukwashi bwa bisangilo. Na bakwete kulambukisha ba doktere, ba minganga, sunga bena kifuko nabo.

17. Yehowa apushaa naminyi pabitale baba boso bashii na mbidi bukome?

¹⁷ Su tokii na ngobesha ya kufubila Yehowa bu byokumiina, tobofulanga kwishimba na kupwandikisha’shi twe mulombene kunyingiila mpaa na ku nfudilo. Yehowa mmukufule mwanda wa lukumiino lobe mwadi na bwa byoso byodi mupwe kukita bwaye munda bwa bipwa. Bwa binobino, we na lukalo  lwa bukwashi bwaye kukila kumpala, anka takusumbusheena nya. (Mis. 9:11) Paapa, anyisha kwifubwila peepi n’obe. Pusha bibaadi abyamba ungi mukwetu mukashi baadi na maladi: “Bu binaadi nka na maladi nsaa yoso, namwene’shi kulungula mukandu wi buwa kubabangile kupeela. Anka neuku’shi kwitatshisha kwande akusankisha Yehowa mpaa n’ami nabene.” Nsaa yopusha kubofula kwishimba, tentekyesha’shi twe bupenka nya. Nangushena ku kileshesho kya Mpoolo mutumiibwa, na ntetekyesha mayi aayingisha aamba’shi: “Naasangeela mu kubofula, . . . mwanda pandji mubofule, paapa ngi pandji na bukome.”​—2 Kod. 12:10.

18. Lukalakashi kinyi lwi pabwalo lukwete bangi kunyingiila?

¹⁸ Bangi bakwete kusuka lubilo batadile ku muwa bakwete kupeta lungi lukalakashi. Be na nkalakashi isha imweneka na yabashii balombene kupusha kwi bangi bantu. Bu kileshesho, bangi bakwete kunyingiila nkalakashi ya mu binangu, sunga kenyongoshi kakilekile. Mushindo kinyi wikale ino nkalakashi bu ipabwayo kwi bano bafubi ba Yehowa? Mwanda nsaa itshokokye muntu mboko sunga yadi mushaale mu ka nkwasa ka bisheetshi, muntu ooso mulombene kumona lukalakashi lwadi nalo na e kukimba bya ku mukwasha. Anka, bano abanyingila lukalakashi lwa mu binangu tabamwekaa bu be na lukalakashi nya. Lukalakashi lwabo lwi’nka bu lwa muntu mutshokokye mboko, kadi bu bisha bimono bantu mukumbo wabo, bibukopo bwabadya kwibapasukila.

19. Nkinyi kyatudya kulongyela ku kileshesho kya Mefiboshete?

¹⁹ Su we na lukalakashi na omono’shi bantu tabakupusha, we mulombene kunyingiishibwa ku kileshesho kya Mefiboshete. (2 Sam. 4:4) Baadi na kilema, na abaadi bamubepuule kwi Nfumu Daavide. Mefiboshete t’abaadi mukite mwanda su ngumune wi bubi bwa’shi bino byoso bimukitshikile nya. Sunga mbyabya, tabaadi na binangu bi bubi; baadi asankila bibaadi mukite. Baadi na lutumbu bwa bibaadi Daavide mumukitshine. (2 Sam. 9:6-10) Nsaa ibaadi Daavide mumutopekye, Mefiboshete baadi mwate mwanda oso mubushima bwao. Tabaadi mufiite munda mwanda wa mulwisho wa Daavide. Na tabaadi mutopekye Yehowa bwa kibaadi Daavide mukite. Mefiboshete baadi akitshi mwaye moso bwa kukwatshishena nfumu abaabadi basangule kwi Yehowa. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Yehowa mufundishe kileshesho kibuwa kya Mefiboshete mu Eyi Dyaye bwa’shi kitulongyeshe.​—Lom. 15:4.

20. Kenyongoshi ke na bukitshishi kinyi kwi bangi, anka kinyi kyabadya kwikala bashinkamishe?

 ²⁰ Mwanda wa kenyongoshi kakilekile, bangi bakwetu balume na bakashi abepushaa bi bubi nsaa yabaadi na bantu. Abibelelaa bukopo bwa kwikala mu kisaka kya bantu, anka bakwete kutungunuka na kutwela mu bisangilo sunga mu bikongeno. Abibelela bukopo bwa kwisamba na bantu benyi, kadi abesambaa na bantu mu bulungudi. Su we na luno lukalakashi, ikala mushinkamishe’shi twe bupenka nya. Bangi bakwete kwipusha nka bu’be. Tentekyesha’shi Yehowa asangeela kwitatshisha k’obe koso. Bubyodi nka munyigiile, abilesha’shi Yehowa kwete nkwelela myabi nankupa bukome bodi n’abo lukalo. * (Fid. 4:6, 7; 1 Mp. 5:7) Su okwete kufubila Yehowa na kunyingiila nkalakashi sunga kubofula kwa mu binangu, ikala mu shinkamishe’shi okwete kusankisha Yehowa.

21. Kubukwashi bwa Yehowa, oso akwatudi e na ngobesha ya kukita kinyi?

²¹ Kwi kwilekena pankantshi pa bantu abasukaa lubilo lubaadi alwakwila Mpoolo. Mu mafuku a kala, nka penda muntu umune nyi baadi apete efuto. Mu kwilekena na byabya, oso anyingiila na lulamato mu lubilo lwa bena Kidishitu alutwala ku muwa, apete efuto dya muwa wa ikalaika. (Yo. 3:16) Bibaadi abitungu’shi boso abasuku lubilo bekale na mbidi bukome, su tababaadi na mbidi bukome, tababaadi bya kuwina nya. Anka, bebungi bakwatudi tabenka na mbidi bukome nya, kadi bakwete kunyingiila. (2 Kod. 4:16) Na bukwashi bwa Yehowa, atusuuku lubilo mpaana kufudilo!