1. Kumbi tosi tikhumbika kuchitanji?

PALIVI munthu yo wangayanja kuchita maphara ngakusuzga asani watama pamwenga asani wavuka. Kweni wakutumika Paulo wangukamba kuti Akhristu wosi achita maphara. (Ahe. 12:1) Kwali ndisi ŵana pamwenga akukota, anthazi pamwenga ambula nthazi, tikhumbika kukunthiyapu kuti tikalonde mphotu yo Yehova wakutilayizga.​—Mate. 24:13.

2. Mwakukoliyana ndi 2 Timote 4:7, 8, ntchifukwa wuli Paulo wenga ndi wanangwa wakulongoro?

² Paulo wenga ndi wanangwa wakulongoro chifukwa wangufiska kuchita “maphara mpaka kumaliza.” (Ŵerengani 2 Timote 4:7, 8.) Kumbi Paulo wakambanga maphara nanga?

3. Kumbi Paulo wakambanga maphara nanga?

³ Nyengu zinyaki Paulo wakambanga vakukwaskana ndi masaza ngo ngachitikanga ku Girisi kuti wasambizi uneneska. (1 Akori. 9:25-27; 2 Timo. 2:5) Kanandi wayeruzgiyanga umoyu wa Chikhristu ndi kuchita mamphara ngakutchimbiya. (1 Akori. 9:24; Aga. 2:2; Afi. 2:16) Munthu watamba kuchita “maphara” yanga asani wajipatuliya kwaku Yehova kweniso wabatizika. (1 Petu. 3:21) Asani wajumpha mzeri wakumaliya, Yehova watimupaska mphotu ya umoyu wamuyaya.—Mate. 25:31-34, 46; 2 Timo. 4:8.

4. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

⁴ Kumbi pe kuyanana wuli pakati pa kutchimbiya mtunda utali ndi umoyu wa Chikhristu? Pe kuyanana mu nthowa zinandi. Tiyeni tikambiskanepu nthowa zitatu. Chakwamba, tikhumbika kutchimbiya pa nthowa yakwenere. Chachiŵi, tikhumbika kuŵika maŵanaŵanu ngidu pa mzeri wakumaliya. Ndipu chachitatu, tikhumbika kukunthiyapu masuzgu ngo tikumana nangu.

5. Kumbi titenere kutchimbiya pa nthowa niyi, ndipu ntchifukwa wuli?

⁵ Kuti munthu wakalonde mphotu pa maphara ngakutchimbiya, wakhumbika kutchimbiya pa nthowa yakwenere. Mwakuyanana ŵaka, kuti tikalonde mphotu ya umoyu wamuyaya, tikhumbika kutchimbiya pa nthowa ya Chikhristu pamwenga pa msewu wakuluta ku umoyu. (Machi. 20:24; 1 Petu. 2:21) Kweni Satana ndi ŵanthu ŵaki akhumba kuti titchimbiyengi pa nthowa yinyaki. Yiwu akhumba kuti ‘titchimbiyengi’ pa nthowa yawu. (1 Petu. 4:4) Satana ndi ŵanthu ŵaki atitinyoza. Yiwu akamba kuti nthowa yo yiwu atchimbiyamu njamampha ukongwa kuluska yidu ndipu afwatuka pakuchita vinthu. Kweni vo akamba vaboza.—2 Petu. 2:19.

6. Kumbi tingasambiranji pa vo vinguchitikiya Brian?

⁶ Weyosi yo watchimbiya ndi ŵanthu wo alongozgeka ndi charu chaku Satana, waswera cha kuziŵa kuti nthowa yo watchimbiyamu njakulandizga. Ve viyo chifukwa yiwu aja akapolu aku Satana kweniso makhumbiru ngawu. (Aro. 6:16) Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Brian. Apapi ŵaki amuchiskanga kuti wateŵetiyengi Yehova. Kweni pa nyengu yo wenga munyamata wangwamba kukayikiya vo apapi ŵaki amukambiyanga. Iyu waŵanaŵananga kuti wangakondwa cha asani wangayamba kuteŵete Yehova. Brian wangwamba kwanjana ndi ŵanthu ankharu ziheni. Iyu wangukamba kuti: “Ndaziŵanga cha kuti wanangwa wo ndakhumbanga uchitiskengi kuti ndikumani ndi masuzgu. Ndingwamba kugwiriskiya ntchitu munkhwala wakutimbanyizga wongu, kuloŵe kweniso kuchita ureŵi. Kwa vyaka vinandi ndagwiriskiyanga ntchitu munkhwala ukali wakutimbanyizga wongu kweniso wakofya ukongwa ndipu ndenga kapolu wa vinthu venivi.  . . Ndingwamba kugulisa munkhwala wakutimbanyizga wongu kuti ndisaniyengi ndalama.” Pavuli paki, Brian wangwamba kuchita vinthu mwakukoliyana ndi khumbu Yehova. Iyu wangusintha vo wachitanga ndipu wangubatizika mu 2001. Sonu wakondwa ukongwa chifukwa watchimbiya pa nthowa ya Chikhristu. *

7. Nge mo pakambiya pa Mateyu 7:13, 14, kumbi pe misewu yilinga?

⁷ Mbumampha kusankha nthowa yakwenere! Satana wakhumba kuti tileki kutchimbiya pa msewu umana wo “ulongozge ku umoyu.” Mumalu mwaki wakhumba kuti titchimbiyengi pa msewu ukulu wo ŵanthu anandi atchimbiyapu. Msewu uwu ngwakuziŵika umampha ndipuso ngwakusuzga cha kwendamu.  Kweni “ulongozge ku pharanyiku.” (Ŵerengani Mateyu 7:13, 14.) Kuti tilutirizgi kwenda pa msewu wakwenere kweniso kuti tileki kulandizgika, tikhumbika kuthemba Yehova ndi kumuvwiya.

8. Kumbi munthu yo wachita maphara wachita wuli asani wawa?

⁸ Wo achita maphara ngakutchimbiya mtunda utali, alereska kunthazi kuti aleki kuguŵa. Kweni nyengu zinyaki angagunyuwana ndi yo apharizgana nayu pamwenga angawiya muchibokuboku. Asani ŵawa, ayuka ndipu alutirizga kutchimbiya. Yiwu aŵanaŵaniya vo vinguchitiska kuti aguŵi cha, kweni akhumba kujumpha mzeri wakumaliya kuti akalonde mphotu.

9. Kumbi tikhumbika kuchitanji asani taguŵa?

⁹ Pa maphara ngidu, tingaguŵa kananandi ŵaka ndipu tinganangisa mu vo tikamba pamwenga kuchita. Wo tichita nawu maphara anganangisa vinthu vinyaki vo vingatiguŵiska. Tingazizwanga cha asani venivi vachitika. Tosi te ambula kufikapu, ndipu titchimbiya pa msewu umana wo ulongozge ku umoyu wamuyaya. Mwaviyo tingaleka cha kuguŵiskana. Paulo wangukamba kuti nyengu zinyaki weyosi waku isi “wangaŵa ndi chifukwa chakudandawuliya.” (Ako. 3:13) Kweni mumalu mwakuŵanaŵaniya vo vatiguŵiska, tiŵikengi maŵanaŵanu ngidu pa mphotu. Asani taguŵa tiyukengi ndi kulutirizga kutchimbiya. Asani takwiya ndipu tikana kulutirizga kuteŵete Yehova, tijumphengi cha mzeri wakumaliya ndi kulonde mphotu. Kweniso asani tilutirizga kukwiya, tingatimbanyizga ŵanthu anyaki wo atchimbiya pa msewu umana wakulongozge ku umoyu wamuyaya.

10. Kumbi tingachita wuli kuti tileki kuja chakuguŵiska kwa anyidu?

¹⁰ Nthowa yinyaki yo tingaleke kujaliya ‘chakuguŵiska’ kwa anyidu nkhuzomereza vo akhumba asani mphakwenere mumalu mwakungangamiya pa maŵanaŵanu ngidu. (Aro. 14:13, 19-21; 1 Akori. 8:9, 13) Asani tichitengi venivi tiyananengi cha ndi wo achita maphara chayingu ngakutchimbiya. Yiwu apharizgana ndi anyawu ndipu weyosi wafwiyapu kuti yija pe ndiyu wakalonde mphotu. Pa maphara chayingu ngakutchimbiya weyosi waŵanaŵaniya ŵaka vaki. Yiwu atutuzgiya anyawu kumphepeti kuti aje panthazi. Kweni isi tipharizgana  cha. (Aga. 5:26; 6:4) Tiwovyana kuti weyosi wajumphi mzeri wakumaliya ndi kuchilonde mphotu ya umoyu. Mwaviyo, tiyesesa kugwiriskiya ntchitu vo Paulo wangukambirika kulemba kuti, “mungaŵanaŵaniyanga vakukhumba vinu pe cha, kweni va ŵanthu anyaki so.”—Afi. 2:4.

11. Kumbi wo achita maphara ngakutchimbiya aŵanaŵaniyanji, ndipu ntchifukwa wuli achita viyo?

¹¹ Kusazgiyapu pakulereska kunthazi kuti aleki kuguŵa, wo achita maphara ngakutchimbiya aŵanaŵaniya kujumpha mzeri wakumaliya. Chinanga angaŵa kuti atiwuwona cha mzeri kweni atijiyeruzgiya kuti ajumpha ndipu alonde mphotu. Achiskika asani aŵanaŵaniya mphotu yo amulonde.

12. Kumbi Yehova wakutilayizganji?

¹² Pa maphara ngo tichita, Yehova wazamupereka mphotu kwa ateŵeti ŵaki asani amaliza. Yiwu azamulonde umoyu wamuyaya kuchanya pamwenga pacharu chapasi. Malemba ngazumbuwa mphotu yeniyi, ndipu venivi vititiwovya kuti tiŵanaŵaniyengi mo umoyu wakukondwesa wazamuŵiya. Asani tiŵanaŵaniya mphotu yo Yehova wakutilayizga, tifwiyengepu kukunthiyapu.

13. Kumbi isi titiŵaluska wuli wo achita maphara chayingu?

¹³ Wo achitanga maphara ngakutchimbiya ku Girisi akunthiyangapu kuvuka kweniso urwirwi. Kweni asambiranga mo angachitiya maphara ngo, ndipuso athembanga nthazi zawu. Mwakuyanana ndi yiwu, nasi tisambizika mo tingachitiya maphara ngidu. Kweni isi vinthu vititiyende umampha kuluska wo achita maphara chayingu ngakutchimbiya. Tipaskika nthazi ndi Yehova ndipu chovyu chaki chilivi pakumaliya. Asani tithemba Yehova, wakulayizga kuti watisambizengi kweniso kutipaska nthazi!—1 Petu. 5:10.

14. Kumbi lemba la 2 Akorinto 12:9, 10, lingatiwovya wuli?

¹⁴ Paulo walimbananga ndi masuzgu nganandi. Mwakuyeruzgiyapu, wanyozekanga, watombozgekanga, waŵangavi nthazi kweniso wakhumbikanga kukunthiyapu “munga muliŵavu.” (2 Akori. 12:7) Kweni mumalu mwakuwere vuli chifukwa cha masuzgu ngo wakumananga nangu, wanguwona kuti ndi mwaŵi wakuti walongore kuti wathemba Yehova. (Ŵerengani 2 Akorinto 12:9, 10.) Chifukwa chakuti Paulo wawonanga vinthu mu nthowa yakwenere, Yehova wangumuwovya pa masuzgu ngaki.

15. Asani tiyezga Paulo, kumbi ndi vinthu wuli vo vingachitika?

¹⁵ Nasi ŵanthu angatinyoza pamwenga kutitombozga chifukwa cha vo tigomezga. Tikunthiyapu matenda kweniso kuvuka. Kweni asani tiyezga Paulo, masuzgu ngo tikumana nangu ungaŵa mwaŵi wakuti Yehova watiwovye.

16. Chinanga kuti mutama, kumbi mungachitanji?

¹⁶ Kumbi mutama matenda ngakulu pamwenga mutenda pa njinga ya ŵanthu akupunduka? Kumbi makongonu nginu ngalivi nthazi pamwenga masu nginu ngawona umampha cha? Asani ve viyo, kumbi mungatchimbiya ndi ŵanthu wo ŵe ndi nthazi kweniso anyamata? Hinya mungatchimbiya! Ŵanthu anandi akukota kweniso wo atama atchimbiya pa msewu wakuluta ku umoyu. Yiwu angafiska cha wija ndi nthazi zawu. Mumalu mwaki, Yehova ndiyu watiŵapaska nthazi asani avwisiya maunganu pa foni pamwenga asani awonere maunganu ngakuchita kujambulika. Yiwu apharazgiya madokotala, manesi kweniso abali ŵawu.

17. Kumbi Yehova watiŵawona wuli ŵanthu wo atama?

¹⁷ Asani muwona kuti mungafiska cha kuchita vosi vo mukhumba pakuteŵete  Yehova, mungagongowanga cha kweniso mungaŵanaŵananga cha kuti mungatondeka kukunthiyapu mpaka pakumaliya. Yehova watikuyanjani chifukwa chakuti mutimugomezga ndipuso chifukwa chakuti mukunthiyapu. Sonu ndipu mukhumbika ukongwa chovyu chaki kuluska kali ndipu wakujowoningi cha. (Sumu 9:10.) Iyu walutirizgengi kundere kufupi ndi yimwi. Mzichi munyaki yo watama wangukamba kuti: “Chifukwa chakuti nditamatama, ndipharazga kaŵikaŵi cha. Kweni ndiziŵa kuti Yehova wakondwa ukongwa ndi vimanavi vo nditesesa kuchita ndipu venivi vitindikondwesa.” Asani mugongowa, mukumbukengi kuti mwe ndi Yehova. Muŵanaŵaniyengi vo Paulo wanguchita ndipuso mukumbukengi mazu ngakuchiska ngo wangukamba. Iyu wangukamba kuti: “Ndikondwa asani ndilopwa, . . . pakuti asani ndalopwa, penipo ndipu ndija ndi nthazi.”—2 Akori. 12:10.

18. Kumbi ateŵeti anyaki aku Yehova akumana ndi suzgu wuli?

¹⁸ Anyaki wo atchimbiya pa msewu wakuluta ku umoyu akumana ndi suzgu linyaki. Yiwu akumana ndi masuzgu ngo ŵanthu anyaki angangawona cha pamwenga kungaziŵa. Mwakuyeruzgiyapu, asuzgika maŵanaŵanu pamwenga afipa mtima ndi vinthu vinyaki. Ntchifukwa wuli ateŵeti aku Yehova akumana ndi masuzgu ngakulu ngenanga? Asani munthu wakufyoka janja pamwenga asani watenda pa njinga ya ŵanthu akupunduka, weyosi wawona suzgu yaki ndipu wangamuwovya. Wo asuzgika maŵanaŵanu angawoneka nge kuti alivi suzgu yeyosi. Kweni masuzgu ngo akumana nangu ngangayanana ŵaka ndi kufyoka janja pamwenga lundi. Kweni chifukwa chakuti ŵanthu aziŵa cha suzgu yawu, angatondeka kuŵawovya.

19. Kumbi tisambiranji kwaku Mefiboseti?

¹⁹ Asani muwona kuti mufiska cha kuchita vo mukhumba pakuteŵete Yehova ndipu muwona kuti ŵanthu atikuvwisani cha, mungachiskika ndi vo vinguchitikiya Mefiboseti. (2 Samu. 4:4) Iyu wenga wakupunduka ndipu Fumu Davidi yingumuyeruzga mwambula urunji. Kweni Mefiboseti wangunanga chechosi cha. Chinanga kuti venga viyo, iyu wangukwiya cha ndipu wakondwanga ndi vinthu vamampha vo vamuchitikiyanga. Mefiboseti wanguwonga vinthu vamampha vo Davidi wangumuchitiya nyengu yinyaki. (2 Samu. 9:6-10) Mwaviyo, Davidi wati wamuyeruzga mwambula urunji, Mefiboseti wanguŵanaŵaniya vosi vo vinguchitika. Iyu wanguzomereza cha kuti vo Davidi wangunangisa vimukwiyisi. Ndipu wangumumba mulandu cha Yehova chifukwa cha vo Davidi wanguchita. Mefiboseti wanguŵika mtima pa vo wangachita kuti wawovyi fumu yo yingusankhika ndi Yehova.  (2 Samu. 16:1-4; 19:24-30) Yehova wakuzomereza kuti nkhani yaku Mefiboseti yilembeki mu Mazu Ngaki kuti tisambirepu kanthu.—Aro. 15:4.

20. Kumbi abali ndi azichi anyaki akwaskika wuli chifukwa cha kufipa ukongwa mtima, kweni akhumbika kuziŵanji?

²⁰ Chifukwa chakufipa ukongwa mtima, abali ndi azichi anyaki achita mantha ukongwa asani achita vinthu vakupambanapambana ndi ŵanthu anyaki. Asuzgika kuja pa gulu la ŵanthu kweni alutirizga kuluta ku maunganu nga mpingu, ngadera kweniso ku maunganu ngachigaŵa. Yiwu asuzgika kukambiskana ndi ŵanthu wo aleka kuŵaziŵa kweni apharazgiya ŵanthu mu uteŵeti. Asani ndimu viliri ndi yimwi, ziŵani kuti mwe mwija cha. Anandi akumana ndi masuzgu ngenanga. Kumbukani kuti Yehova wakondwa ukongwa chifukwa chakujipereka kwinu. Ndipu chifukwa chakuti muwere vuli cha, mbukaboni wakuti Yehova watikutumbikani ndi kukupaskani nthazi. * (Afi. 4:6, 7; 1 Petu. 5:7) Asani muteŵete Yehova chinanga kuti mukunthiyapu masuzgu ngakupambanapambana, ziŵani kuti mukondwesa Yehova.

21. Kumbi Yehova watiwovyengi kuchitanji?

²¹ Vakukondwesa kuziŵa kuti pe kupambana pakati pa kuchita maphara chayingu ngakutchimbiya ndi kuchita maphara ngo Paulo wangukamba. Pa maphara ngakutchimbiya ngo ŵanthu a ku Girisi achitanga, munthu yumoza ndiyu walondiyanga mphotu. Kweni weyosi yo walutirizga kuchita maphara ngakuluta ku umoyu wamuyaya, wazamulonde mphotu. (Yoha. 3:16) Pa maphara chayingu ngakutchimbiya, munthu weyosi yo wachitaku wakhumbika kuja ndi nthazi. Chifukwa asani walivi nthazi, wangawina cha. Pa maphara ngo isi tichita anandi akumana ndi masuzgu ngakupambanapambana kweni akunthiyapu. (2 Akori. 4:16) Yehova watiwovyengi kuti titchimbiyi mpaka pakumaliya!