1. Zvini lezvi hontlheni hi mahako?

U WA ta lava ku tsutsuma ka mapalisana na u zvi tiva lezvaku ma karata, nguvhunguvhu loku u babya kutani u karele? Kuzvilava ne. Hambulezvo, mupostoli Pawule i wulile lezvaku wontlhe maKristu ya lisine ma le ka mapalisana. (Mah. 12:1) Niku hina hontlheni, a vanana ni va hombe, lava va ntamu ni va gome, hi fanele ku timisela kala magumo loku hi lava ku amukela nchachazelo lowu Jehovha a hi tsumbisako. — Mat. 24:13.

2. Kota lezvi zvi tsalilweko ka 2 Timote 4:7, 8, hikuyini Pawule a nga hi ni kutlhatlheka ka ku wulawula?

² Pawule i wa hi ni kutlhatlheka ka wulawula hakuva i wa zvi kotile ku ‘tsutsuma kala magumo’. (Lera 2 Timote 4:7, 8.) Kanilezvi, khwatsi-khwatsi cini a mapalisana lawa Pawule a wulawulileko hi wona?

3. Cini a mapalisana lawa Pawule a wulawulileko hi wona?

³ Ka zvikhati zvo kari Pawule i tirisile a zvikombiso zva mihlakano yi nga mahiwa le Grekia wa kale kasi ku gondzisa timhaka ta lisima. (1 Kor. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Ka makhati yo tala, i fananisile a mahanyela ya maKristu ni mapalisana ya kutsutsuma. (1 Kor. 9:24; Gal. 2:2; Filp. 2:16) A munhu i sangula “ku tsutsuma” a cikhati leci a ti nyikelako ka Jehovha a tlhela a bhabhatiswa. (1 Ped. 3:21) Niku i chikela magumo ya mapalisana yakwe a cikhati leci Jehovha a mu nyikako a nchachazelo wa wutomi ga pindzukelwa. — Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Hi ta bhula hi yini ka ndzima leyi?

⁴ Zvini zvi fanako cikari ka mapalisana ya ku tsutsuma ni mahanyela ya maKristu? Zvi tele zvi fanako, kanilezvi a hi kambisiseni zvinharu basi. Co sangula, hi fanele ku landzela milayo ya kona; ca wumbiri, hi fanele veka kupima magumo ya mapalisana; ni ca wunharu, hi fanele ku timisela hambu loku hi kumanako ni zvikarato.

5. I ndlela muni hi faneleko ku yi landzela niku hikuyini?

⁵ Kasi a vatsutsumi va ringanelwa hi kuma a nchachazelo, va fanele ku landzela a milayo yi vekilweko hi varangeli va mapalisana, hi cikombiso, va fanele ku landzela a ndlela leyi va kombilweko. Hi kufanana, loku hi lava ku kuma a nchachazelo wa wutomi ga pindzukelwa, hi fanele ku landzela a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya. (Miti. 20:24; 1 Ped. 2:21) Hambulezvo, Sathani ni lava va landzelako a cikombiso cakwe va lava lezvaku hi maha zvo hambana ni lezvo; va lava ku hi simama hi ‘famba navo’. (1 Ped. 4:4) Va tseketsela a ndlela leyi hina hi hanyako hi yona va tlhela va wula lezvaku a ndlela leyi vona va hanyako hi yona yi nene nguvhu niku yi va maha va kuma kutlhatlheka. Kanilezvi, lezvo mawunwa. — 2 Ped. 2:19.

6. U gondza yini ka cikombiso ca Brian?

⁶ Ni wihi a fambako ni lava va kucetelwako hi tiko ga Sathani a nga hlweli ku zvi pola lezvaku a ndlela leyi a fambako hi yona a yi nga ta mu nyika kutlhatlheka, kanilezvi yi mu yisa wukhumbini. (Rom. 6:16) Wona cikombiso ca Brian. A vapswali vakwe va mu kucile lezvaku a famba hi ndlela leyi Kristu a yi kombisileko. Kanilezvi a cikhati a nga hi jaha, i no sangula ku ti wutisa lezvaku xana a mahanyela ya maKristu ma wa ta mu nyika litsako hakunene ke. Brian i no gumesa a hlawula a ku famba ni lava va hanyako hi milayo ya Sathani. Brian i: “Ne ndzi wa nga zvi tivi lezvaku a kutlhatlheka loku ndzi nga ku xuva ku wa ta ndzi maha ndziva khumbi ya zvakubiha. Ka cikhati leco, ndzi wa tirisa nguvhu madroga, ndzinwa ti nga teki ndzi tlhela ndzi hanya hi ndlela nyenyeza. Ka malembe yo tala ma nga landzela, ndzi noza ndzi ringa ni madroga lawa ya hombe ndzi tlhela ndzi maha khumbi ya wona. . . .  Ndzi no sangula a ku xavisa a madroga kasi ndzi kuma ca ku ti hanyisa.” Hi ku gumesa, Brian i no maha ciboho ca ku hanya hi milayo ya Jehovha. I cicile a ndlela a nga hanya hi yona niku i bhabhatisilwe hi 2001. Zvezvi wa tsaka hi lezvi a fambako hi ndlela leyi Kristu a yi kombisileko. *

7. Hi kuya hi lezvi zvi nga ka Matewu 7:13, 14, tindlela muni ta timbiri ti nga mahlweni ka hina?

⁷ Zva lisima a ku hi hlawula a ndlela ya yi nene hi famba hi yona. Sathani i lava lezvaku hontlheni hi tsika ku famba hi ndlela yo hlongana “yi yako wutomini”, hi famba hi leyi yo anama leyi a kutala ka vanhu tikweni legi va fambako hi yona. A ndlela leyo yi famba vanhu vo tala niku zva vevuka a ku famba hi yona. Kanilezvi yiya “kulovisweni”. (Lera Matewu 7:13, 14.) Kasi hi simama ku famba hi ndlela leyi ya yi nene hi tlhela hi nga jujiwi kupima, hi fanele ku tsumba Jehovha ni ku mu ingisa.

8. Zvini a mahako a mutsutsumi loku awa?

⁸ A vatsutsumi lava va nga ka mapalisana ya pfhuka wo leha va cuwuka phambeni hikwalaho a va ti phinganyeti. Hambulezvo, va nga tshuka va pinganyetiwa hi mutsutsumi-kuloni kutani hi cikhele co kari. Loku va tshuka vawa, va tekela ku vhuka va simama ku tsutsuma. A va veki kupima ka leci ci va mahileko vawa, kanilezvi va veka kupima magumo ya mapalisana ni ka nchachazelo lowu va rindzelako ku wu kuma.

9. Zvini hi faneleko ku maha loku hi tshuka hiwa?

⁹ Ka mapalisana ya hina, hi nga ha tshuka hiwa makhati yo tala — hi ku maha ciwonho hi lezvi hi wulako kutani ku maha. Kutani ku a vatsutsumi-kuloni va maha ciwonho ci hi bayisako. A hi faneli ku hlamala loku lezvo zvi humelela. Hontlheni a hi mbhelelangi niku hontlheni hi tsutsuma hi kwalaha ka ndlela yaleyi yo hlongana yi yaku wutomini. Hikwalaho, ka zvikhati zvo kari hi nga ha tshuka hi “gumulana” hiwa. Pawule i wa zvi tiva ku ka zvikhati zvin’wani hi wa tava ni “cigelo ca ku sola mun’wani”. (Kol. 3:13) Kanilezvi wutshan’wini ga ku veka kupima ka lezvi zvi hi wisileko, a hi vekeni kupima ka nchachazelo lowu wu nga mahlweni ka hina. Loku hi tshuka hiwa, a hi vhukeni hi simama ku tsutsuma. Loku hi zangara hi ala ku vhuka hi nga ta chikela magumo ya mapalisana niku hi nga ta kuma a nchachazelo. A cin’wani kambe, loku hi ala ku vhuka, hi ta wisa lava va zamako ku tsutsuma hi ndlela leyi yo hlongana yi yaku wutomini.

10. Hi nga maha yini kasi hi ngavi “ribye ga ku wisa” van’wani?

¹⁰ A cin’wani hi nga mahako kasi hi ngavi “ribye ga ku wisa” van’wani ku vhumela ku a vamakabye va hina va maha zvilo hi mawonela yabye loku zvi koteka wutshan’wini ga ku contlhe cikhati hi lava ku va maha zvilo hi mawonela ya hina. (Rom. 14:13, 19-21; 1 Kor. 8:9, 13) Ka mhaka leyi ya lisima, hi hambane ni vatsutsumi. Vona va palisana hi ci vona niku kadha mutsutsumi i lwela ku kuma a nchachazelo yece. A vatsutsumi lavo va alakanyela ga vona basi. Hikwalaho va nga ha zama ku chovha van’wani kasi kuva vona vo ranga. Kanilezvi hina a hi palisani hi ci hina. (Gal. 5:26; 6:4) A kungo ga hina ku vhuna vanhu vo tala hi laha  hi zvi kotako hi kona kasi hi chikela navo magumo ya mapalisana hi kuma a nchachazelo wa wutomi. Hikwalaho hi zama ku tirisa a wusungukati gi pimisilweko ga Pawule ga ku nga ‘ti laveli lezvi zvi tsakisako hina basi, kanilezvi hi lava ni lezvi zvi tsakisako van’wani’. — Filp. 2:4.

11. Zvini lezvi a vatsutsumi va vekako kupima ka zvona niku hikuyini?

¹¹ A vatsutsumi a va cuwuki phambeni basi kanilezvi va tlhela va veka kupima magumo ya mapalisana. Hambu loku va nga ku woni magumo, va ti alakanyela na va chikele va tlhela va kuma nchachazelo. A ku tshama hi ku alakanyela a nchachazelo zvi va kuca ku va nga godholi.

12. I nchachazelo muni lowu Jehovha a hi vekeleko?

¹² Ka mapalisana lawa hi nga ka wona, Jehovha hi wu nene i hi vekele a nchachazelo kasi hi wu kuma loku hi mbheta ku tsutsuma — ku nga wutomi ga pindzukelwa le tilweni kutani laha misaveni. A Bhibhiliya ga hi nyika masemanyana ya nchachazelo lowo, hikwalaho ha zvi kota ku alakanyela lezvi a wutomi ga hina gi to tsakisisa zvona. Loku hi tshama hi ku alakanyela a makatekwa lawa Jehovha a ma tsumbisako hi ta ti yimisela a ku timisela.

13. Zvini hi va palako hi zvona a vatsutsumi?

¹³ A vatsutsumi va le Grekia wa kale zvi wa lava ku va hlula a zvikarato zvo kari, zvo kota kukarala ni kuzwa kubayisa. Kanilezvi vontlhe va wa fanele ku tsumba lezvi va nga gondzisiwa ni ntamu wabye. A ku fana ni vatsutsumi, hinawu ha gondzisiwa lezvi hi nga tsutsumisako zvona ka mapalisana lawa hi nga ka wona. Kanilezvi hina hi na ni nchumu hi va palako hi wona. Hina, hi nga kuma ntamu ka Jehovha, niku a nga pimi lezvi a hi vhunisako zvona. Jehovha i tsumbisa lezvaku loku hi mu tsumba i ta hi gondzisa a tlhela a hi nyika ntamu! — 1 Ped. 5:10.

14. Va Le Korinte wa wumbiri 12:9, 10, a hi vhunisa kuyini a ku lwisana ni zvikarato?

¹⁴ Pawule i kumene ni zvikarato zvo tala. Wutshan’wini ga ku rukatelwa ni ku xanisiwa basi, ka zvikhati zvin’wani i wa tshuka a mbhela ntamu niku i wa lwisana ni leci a ci vitanileko ku i “muzwa nyameni”. (2 Kor. 12:7) Hambulezvo a nga wonangi a zvikarato lezvo kota zvigelo zva ku a tlhelela ndzhako, kanilezvi i zvi wonile kota lungelo ga ku tsumba Jehovha. (Lera 2 Va Le Korinte 12:9, 10.) Hi kota ya mawonela lawa Pawule a nga hi nawo, Jehovha i mu vhunile zvikaratweni zvakwe zvontlhe.

15. Zvini zvi to humelela loku hi pimanyisa Pawule?

¹⁵ Hinawu kuzvilava ha rukatelwa ni ku xanisiwa hi kota ya kukholwa ka hina. Hi nga ha lwisana ni mababyi kutani kukarala. Kanilezvi loku hi pimanyisa Pawule, zvontlhe a zvikarato lezvo zvi tava lungelo ga ku wona a civhuno ca Jehovha ca lirandzo.

16. Zvini u nga mahako hambu loku u babya?

¹⁶ U etlele laha mubhedhini kutani u tshamele a citulo ca marodha? U na ni mababyi ya madzolo kutani a wu woni khwatsi? Loku zvi hi lezvo, xana u nga zvi kota ku tsutsuma ni lava va ha hiko vaswa, va ha tiyileko? Ina, u nga zvi kota! Ku na ni votala va khosaheleko ni vo babya va tsutsumako ndleleni leyi yako wutomini. A va mahi lezvo hi ntamu wabye. Kanilezvi, va nyikiwa ntamu hi Jehovha hi ku ingisela mitlhangano ya wuKristu hi telefone kutani ku yi sixtira hi vhidhyu. Niku va hlengela ka ntiro wa ku maha vapizani hi ku chumayela vadhokodhela, va enfermeiro ni maxaka.

17. Jehovha i ti zwisa kuyini hi lava va kalako va nga zvi koti ku maha zvotala hi kota ya mababyi?

¹⁷ Loku u hi ni zvikarato zvi ku tsandzekisako a ku mahela Jehovha zvontlhe u zvi lavako u  tlhela u zvi wonisa ku khwatsi a van’wani a va ci zwisisi a ciyimo ca wena, u nga mbheli ntamu u ti byela ku a wu nge zvi koti a ku tsutsuma ndleleni leyi ya kuya wutomini. Jehovha wa ku randza hi kota ya kukholwa ka wena ni zvontlhe lezvi u mu mahelako hi malembe yo tala. Zvezvi u ci lava nguvhu a civhuno cakwe a ku hundza kale niku a nga ta ku tsika. (Lis. 9:10) Kanilezvi i ta tshinela ka wena. Wona a magezu ya makabye wo kari wa cisati a lwisanako ni mababyi. I ngalo: “Lezvi a mababyi ya mina ma yako ma talelana, a ndza ha zvi koti a ku chumayela hi kukhandzakanya. Kanilezvi ndza zvi tiva ku zvalezvi zva zvi tsongwani ndzi zvi kotako ku maha, zvi tsakisa mbilu ya Jehovha niku minawu zva ndzi tsikisa.” Loku u mbhela ntamu, alakanya lezvaku Jehovha i zvin’we na wena. Ehleketa hi cikombiso ca Pawule, niku alakanya a magezu yakwe yo tiyisa, yaku: “Ndza xalala loku ndzi rerekile, . . . hakuva loku ndzi rerekile, hi kona ndzi nga ni ntamu”. — 2 Kor. 12:10.

18. Cikarato muni leci a vokari va kumanako naco?

¹⁸ A vokari lava va tsutsumako ndleleni leyi ya kuya wutomi va kumana ni cin’wani cikarato. Va lwisana ni zviyimo zvaku a van’wani a va zvi woni kutani ku a va zvi zwisisa. Hi cikombiso, va nga lwisana ni gome kutani va nga hluliwa hi kukarateka. Hikuyini a malandza lawo yo randzeka ya Jehovha ma kumanako ni zvikarato lezvo? Hakuva loku a munhu a tshoveka woko kutani ku famba hi citulo ca marodha, ni wihi munhu wa wona a cikarato cakwe niku a nga kuceka ku mu vhuna. Hambulezvo, lava va lwisanako ni mababyi ya maalakanyo kutani ya kutizwa va nga wonekisa ku khwatsi a va na cikarato wutomini gabye. Kanilezvi a zvikarato zvabye zva bayisa nguvhu a ku fana ni loku va no tshoveka nenge kutani woko. Hambulezvo kota lezvi a van’wani va kalako va nga zvi woni lezvaku va xaniseka, va nga kala va nga va khataleli kutani ku va kombisa lirandzo.

19. Hi gondza yini ka cikombiso ca Mefibhoxete?

¹⁹ Loku u hi ni zvikarato zvo kari u tlhela u alakanya lezvaku a van’wani a va zvi zwisisi, a cikombiso ca Mefibhoxete ci nga ku tiyisa. (2 Sam. 4:4) I wa hi cilima niku Hosi Dhavhidha i nova ni mawonela ya hava hi yena a tlhela a mu khoma hi ndlela yo kala kululama. Mefibhoxete i wa nga mahangi nchumu wo biha kasi ku a kumana ni zvikarato lezvo. Hambulezvo, a nga zangarangi; i wa bonga a zvilo zva zvi nene zvi nga mu humelele wutomini gakwe. I wa bonga a wunene legi Dhavhidha a nga mu kombisile cikhatini ci nga hundza. (2 Sam. 9:6-10) Hikwalaho a cikhati Dhavhidha a ngava ni mawonela ya hava hi yena, Mefibhoxete i zamile ku wona zvontlhe zvi nga patseka. A nga bayisekangi hi kota ya lezvi Dhavhidha a nga mu mahele. Niku a nga mu nyikangi nandzu Jehovha  hi kota ya lezvi Dhavhidha a nga zvi mahile. Mefibhoxete i no veka kupima ka lezvi a nga zvi kota ku maha kasi ku seketela a hosi yi totilweko ya Jehovha. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Jehovha i tsalile a cikombiso ca ci nene ca Mefibhoxete lomu ka Bhibhiliya kasi ku vhuna hina. — Rom. 15:4.

20. A kukarateka ku va khumbisa kuyini a vanhu vo kari, kanilezvi zvini va nga tiyisekako ka zvona?

²⁰ A ku karateka ku hundza mpimo ku maha a vamakabye vo kari va nga tizwi khwatsi va tlhela va xukuvala loku va hi ni van’wani. Zvi nga va karatela a kuva lomu ko tala vanhu, kanilezvi va simama vaya ka mitlhangano ya bandla, ka mitlhangano ya cipandze ni ka migotsovanyano. Zva va karatela a ku bhula ni vanhu va kalako va nga va tivi, hambulezvo va bhula ni van’wani ntirweni wa kuchumayela. Loku wenawu u ti zwisa lezvo, tiyiseka lezvaku a hi wena wece. Ku na ni vanhu vo tala va ti zwisako lezvo. Alakanya lezvaku Jehovha wa tsaka hi kutikarata loku u ku mahako hi mbilu yontlhe. Lezvi u kalako u nga tlheleli ndzhako cikombiso ca lezvaku wa ku katekisa ni ku ku nyika ntamu u wu lavako. * (Filp. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7) Loku u tirela Jehovha hambu loku u hi ni mababyi yo kari ya miri kutani ya kutizwa, tiyiseka lezvaku u tsakisa Jehovha.

21. Zvini lezvi hontlheni hi to zvi kota ku maha hi ku vhuniwa hi Jehovha?

²¹ A co tsakisa hi lezvaku ku na ni ku hambana cikari ka mapalisana ya vatsutsumi ni lawa Pawule a wulawulileko hi wona. Zvikhatini zva kutsaliwa ka Bhibhiliya, mutsutsumi mun’we basi a nga kuma a nchachazelo. Kanilezvi, ni wihi a simamako a tsutsuma hi kutimisela ni kutsumbeka ndleleni leyi Kristu a yi kombisileko i ta wu kuma nchachazelo wa wutomi ga pindzukelwa. (Joh. 3:16) A cin’wani kambe, vontlhe lava va nga ka mapalisana ya ku tsutsuma va fanele kuva ni lihanyo la li nene hakuva loku zvi nga hi lezvo a va nge zvi koti ku ganya. Kanilezvi a kutala ka hina hi na ni zvikarato zva lihanyo, hambulezvo ha timisela. (2 Kor. 4:16) Hi ku vhuniwa hi Jehovha, hontlheni hi ta tsutsuma kala magumo!