1. Die yen fori nẹ avwanre eje ru?

WỌ CHA rhọnvwe djẹ vwẹ onẹ ru wọ riẹnre nẹ ọ pha bẹnbẹn, ma rho, ọ da dianẹ oma wẹn ganre-e yẹrẹ oma rhọ wẹ? Ọkiọvo, wọ cha rhọnvwe-e. Ọyinkọn Pọl tare nẹ Inenikristi rẹ uyota eje djẹ onẹ ọvo. (Hib. 12:1) Ofori avwanre eje, te ighene te emare, e rẹ oma rayen ganre yẹrẹ e rẹ oma rhọ, vwọ vwẹ erhiori djẹ onẹ na toba rere osa ri Jihova ve vwọ kẹ avwanre na se vwo te avwanre obọ.—Mat. 24:13.

2. Kirobo re si phiyọ 2 Timoti 4:7, 8, die yen nẹrhẹ Pọl se vwo ugbomọphẹ rẹ ota?

² Pọl vwo ugbomọphẹ rẹ ota kidie ọ “djẹ onẹ na,” ji phikparobọ re. (Se 2 Timoti 4:7, 8.) Jẹ, die yen onẹ rẹ Pọl ta ota kpahen na?

3. Die yen onẹ ẹdjẹ ri Pọl ta ota kpahen na?

³ Ọkievo, Pọl reyọ evo usun irueru rẹ ehaẹha re ruru vwẹ Gris rẹ awanre vwọba yono uyono eghanghanre. (1 Kọr. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Vwẹ abọ evo, ọ reyọ onẹ ẹdjẹ vwo djisẹ rẹ akpeyeren rẹ Onenikristi. (1 Kọr. 9:24; Fil. 2:16) Ohwo tuẹn “onẹ ẹdjẹ” nana phiyọ ọke rọ da vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame. (1 Pita 3:21) Ọ djẹ onẹ na toba ọke rẹ Jihova da vwẹ osa rẹ arhọ ri bẹdẹ vwọ kẹ.—Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

⁴ Idjerhe vọ yen onẹ ẹdjẹ ogrongron vwọ họhọ akpeyeren rẹ Onenikristi? Idjerhe buebun yen ayen vwọ họhọ ohwohwo. Jẹ a fuẹrẹn erha vwẹ usun rayen. Ẹsosuọ, ofori nẹ e nene urhi ro suẹn onẹ ẹdjẹ na; ọrivẹ, ofori nẹ a tẹnrovi osa  na; ọrerha, ofori nẹ e phi ebẹnbẹn ra cha mrẹ vwẹ onẹ ẹdjẹ na kparobọ.

5. Urhi vọ yen avwanre che nene, kẹ diesorọ?

⁵ Ihwo re djẹ onẹ da guọnọ vwo osa na, ofori ayen vwo nene urhi rẹ ihwo ri ru ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ onẹ ẹdjẹ na. Vwẹ idjerhe vuọvo na, avwanre da guọnọ vwo osa rẹ arhọ ri bẹdẹ na, ofori nẹ e yeren akpọ nene iji ri Baibol na. (Iruo 20:24; 1 Pita 2:21) Ẹkẹvuọvo, Eshu vẹ ihwo ri nene udje rọyen guọnọre nẹ avwanre jẹ ojẹ ọfa; ayen guọnọre nẹ avwanre nene ayen yeren oka rẹ akpọ rẹ ayen yerẹn. (1 Pita 4:4) Kẹ ayen vwẹ avwanre jehwẹ kidie avwanre nene iji ri Baibol na, ayen je tanẹ oka rẹ akpọ rẹ ayen yerẹn yin me yovwin, kidie ayen roro nẹ ayen vwo ugbomophẹ. Ẹkẹvuọvo, ayen phiẹn oma rayen.—2 Pita 2:19.

6. Die yen udje ri Brian yono uwe?

⁶ Ihwo ri yeren akpọ nene iwan rẹ akpọ rẹ Eshu nana rhe mrẹvughe nẹ ayen vwo ugbomọphẹ-ẹ, ukperẹ ọtiọyen, ọ nẹrhẹ ayen dia eviẹn. (Rom 6:16) Roro kpahen udje ri Brian. Ọsẹ vẹ oni rọyen jiriro kẹ nẹ o yeren akpọ nene iji ri Baibol na. Ẹkẹvuọvo, rọ vwọ hẹ uvwre rẹ ẹgbukpe 13 fiẹ 19, ọ da tanẹ iji ri Baibol cha sa kẹ ọyen omavwerhovwẹ-ẹn. Brian de brorhiẹn rọ vwọ vwẹrokere ihwo ri yeren akpọ nene iwan rẹ Eshu. Ọ da ta: “Me riẹnre kakaka-a nẹ ugbomọphẹ re me guọnọ na cha nẹrhẹ me dia ọviẹ-ẹn. Ọke vwọ yan obaro, ki mi muẹ ihuvwun reyọ, da udi vroma, ji yerẹn akpọ rẹ ọfanrhiẹn. Vwẹ ikpe re vwọ kpahọn, me da rhe ton ẹreyọ rẹ ihuvwun re gan vrẹ e re me reyọ jovwo phiyọ, mi rhe se sun oma mẹ-ẹ. . . . Ihuvwun egangan kọyen me shẹ vwo yeren oka rẹ akpọ mi yerẹn na.” Ukuko na, Brian de brorhiẹn ro vwo yeren akpọ nene iji ri Jihova. O wene idjerhe rọyen o de bromaphiyame vwẹ ukpe rẹ 2001. O vwo uvi omavwerhovwẹn enẹna ro vwo yeren akpọ nene iji ri Baibol na. *

7. Vwo nene obo rehẹ Matiu 7:13, 14, idjerhe ivẹ vọ yen herọ?

⁷ Ọ ghanre mamọ ra vwọ jẹ idjerhe ro shephiyọ re che nene! Eshu guọnọre nẹ avwanre yan vwẹ idjerhe ọhwahwa rọ dia idjerhe “rẹ arhọ” na-a, ukperẹ ọtiọyen, ọ guọnọre nẹ a yan vwẹ idjerhe ọhẹhẹre rẹ ihwo buebun wan nonẹna. Idjerhe na titiri mamọ, ọ je bẹn ẹwa-an. Ẹkẹvuọvo o suẹn kpo “ughwru” yẹrẹ oghwọrọ. (Se Matiu 7:13, 14.) Ofori a vwọ vwẹroso Jihova je  kerhọ rọyen siẹrẹ a da guọnọ dia evunrẹ idjerhe rẹ arhọ na.

8. Ọdjonẹ de she, die kọyen o ruẹ?

⁸ Ihwo ri vwobọ vwẹ onẹ ẹdjẹ ogrongron gbẹrophiyotọ nẹ obo rehẹ obaro rayen rere ayen vwo jẹ eshe. Dedena, ayen je sa vwẹ oma dje ohwohwo yẹrẹ duvwu owọ phiyọ ukpotọ. Jẹ ayen de she, kẹ ayen vrẹn, ayen me rhoma mu onẹ na phiyọ. Ọ dia obo ri geren ayen she na yen ayen tẹnroviẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo, oborẹ ayen sa vwọ djẹ onẹ na toba ji vwo osa na.

9. Avwanre de she, die yen fori nẹ e ru?

⁹ Vwẹ onẹdjẹ rẹ arhọ na, avwanre se she abọ buebun, avwanre se ruchọ womarẹ obo ra tare yẹrẹ ruru. Iniọvo rẹ avwanre re je djẹ onẹ na se ru avwanre chọ. Ofori nẹ ọnana gbe avwanre unu-u. Avwanre eje gbare-e, idjerhe ọhwahwa vuọvo ro suẹn kpo arhọ na yen avwanre eje da djẹ onẹ na. Ọtiọyena, ọkiọvo, a sa vwẹ oma “dje” ohwohwo. Pọl tobọ tanẹ ọke evo, avwanre che ru obo ri che miovwon ohwohwo ivun. (Kọl. 3:13) E jẹ avwanre tẹnrovi osa rọhẹ obaro avwanre ukperẹ a vwọ tẹnrovi obo ri geren avwanre she na. Avwanre de she dede, e jẹ avwanre vrẹn ji mu onẹ na phiyọ. Avwanre rha rhọnvwe vrẹ-ẹn fikirẹ ivun emiovwo, a rha cha sa djẹ onẹ na te oba re de vwo osa na-a. Ọnana je cha nẹrhẹ avwanre dia ikprowọ kẹ iniọvo efa re davwẹngba vwọ djẹ vwẹ idjerhe rẹ arhọ rọ pha hwahwa na.

10. Mavọ yen avwanre sa vwọ kẹnoma rere e vwo jẹ “ukọn” ẹdia kẹ ihwo efa?

¹⁰ Idjerhe ọfa rẹ avwanre sa vwọ kẹnoma rere e vwo jẹ “ukọn” yẹrẹ ikprowọ ẹdia kẹ iniọvo avwanre re je djẹ onẹ na yen a vwọ nuẹ, ukperẹ e vwo si ọrhan nẹ ọ rẹ avwanre ọvo yen e vwo ru. (Rom 14:13, 19-21; 1 Kọr. 8:9, 13) Avwanre vwẹ idjerhe ọghanghanre nana vwọ fẹnẹ ihwo re djonẹ. Edjonẹ nene ohwohwo sioma, ohwo ọvuọvo davwẹngba rọ vwọ mrẹvughe nẹ ọyen ri vwo osa na. Ọdavwẹ rayen ọvo yen ayen riẹnre. Ayen vwẹ oma dje ihwo efa yẹrẹ bi ayen phiyọ okọkọ rere ayen sa vwọ kobaro. Vwọ fẹnẹ ayen, avwanre nene ohwohwo sioma-a. (Gal. 5:26; 6:4) Ọdavwẹ avwanre, ọyen a vwọ  davwẹngba vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo eje vwọ djẹ onẹ na toba ji vwo osa arhọ na. Ọtiọyena, avwanre davwẹngba vwọ reyọ uchebro ri Pọl rọ tare nẹ “e jẹn ohwo guọnọ erhuvwu rẹ oma rọye ọvo-o, ẹkẹvuọvo [ọ] je guọnọ erhuvwu rẹ ihwo efa.”—Fil. 2:4.

11. Die yen ọdjonẹ tẹnroviẹ, diesorọ?

¹¹ Vwọba obo rehẹ obaro rayen rẹ ayen gbẹrophiyotọ nẹ, edjonẹ je tẹnroviẹ oba rẹ onẹ na. Dede nẹ ayen cha sa mrẹ asan rẹ onẹ na de vwoba-a, jẹ ayen vwẹ ẹwẹn roro oborẹ ayen sa vwọ djonẹ na toba, ji vwo osa na. Kidie nẹ ayen roro kpahen osa na, ọnana kọ nẹrhẹ ayen vwo oruru rẹ ayen vwọ djonẹ na re.

12. Die yen Jihova vẹ kẹ avwanre?

¹² Vwẹ onẹ rẹ avwanre djẹ na, Jihova veri nẹ ọyen cha hwosa arhọ ri bẹdẹ kẹ otu re djẹ onẹ na toba, ọ sa dia odjuvwu yẹrẹ iparadaisi vwẹ otọrakpọ na. Baibol na djisẹ rẹ oborẹ osa na cha dia rere avwanre sa vwọ vwẹ ẹwẹn roro oborẹ akpọ rẹ avwanre che yovwin te. Avwanre de roro kpahen oborẹ akpọ avwanre cha dia vwẹ obaro na ọkieje, ọ cha nẹrhẹ e chirakon djẹ onẹ na toba.

13. Die yen nẹrhẹ ẹdia avwanre yovwin vrẹ ọ rẹ edjonẹ ri vwobọ vwẹ irueru rẹ ehaẹha rẹ ihwo ri Grik?

¹³ Oma ghwọrọ je miavwa edjonẹ ri vwobọ vwẹ irueru rẹ ehaẹha rẹ ihwo ri Grik. Ẹkẹvuọvo, uyono ra kẹ ayen kugbe ogangan romobọ rayen yen ukẹcha vuọvo rẹ ayen vwẹroso. Avwanre họhọ edjonẹ yena, kidie e ji yono avwanre obo ra sa vwọ djẹ onẹ rẹ arhọ na. Ẹkẹvuọvo ẹdia rẹ avwanre yovwin vrẹ ọ rayen. Jihova yen avwanre vwẹroso vwọ kẹ ukẹcha, jẹ ẹgba rọyen basa-an. Jihova veri nẹ ọyen che yono avwanre je kẹ avwanre ẹgba siẹrẹ a da vwẹrosuọ!—1 Pita 5:10.

14. Mavọ yen 2 Kọrẹnt 12:9, 10 vwọ cha avwanre uko vwo nene ebẹnbẹn muabọ?

¹⁴ Pọl nene ebẹnbẹn buebun muabọ. Vwọ vrẹ aroeyinvwo vẹ omukpahen, o vwo ọke evo rẹ oma vwọ ghwọrọ, o ji nene ebẹnbẹn ọvo ro seri nẹ “unwe” re vwo duvwo muabọ. (2 Kọr. 12:7) Ukperẹ ọ vwọ vwẹ uphẹn kẹ ebẹnbẹn yena nẹ e dobọ rẹ ẹga rọyen ji, o ni ayen kerẹ uphẹn rọ vwọ vwẹroso Jihova. (Se 2 Kọrẹnt 12:9, 10.) Kidie nẹ Pọl vwo oka rẹ ẹwẹn nana, Jihova da vwẹ ukẹcha kẹ vwo yerin ghene ebẹnbẹn na ejobi.

15. A da vwẹrokere Pọl, ẹro vọ yen e che vwo ni ebẹnbẹn avwanre?

¹⁵ Ihwo ji se yinvwaro yẹrẹ mukpahen avwanre fikirẹ esegbuyota rẹ avwanre. Ọ sa dianẹ avwanre ji nene ọga ọgangan muabọ yẹrẹ oma ghwọrọ avwanre. Ẹkẹvuọvo, avwanre da vwẹrokere Pọl, ọvuọvo rẹ ebẹnbẹn na sa dia uphẹn ra vwọ mrẹ obicha ri Jihova.

16. Ọ da tobọ dianẹ wo vwo omakpokpọ-ọ, die yen wo se ru?

¹⁶ Wọ hẹ evunrẹ ehwa rẹ ọga gbanẹ wo chidia agbara rẹ ukpono? Awọ miavwa owẹ gbanẹ wọ rha mrorẹ te-e? Ọ da dia ọtiọyen, wẹ vẹ ighene kugbe ihwo ri vwo omakpokpọ sa djẹ onẹ kugbe? E, wẹ vẹ ayen sa djẹ onẹ! Buebun rẹ ihwo re ghwore kugbe i ri vwo omakpokpọ-ọ djẹ onẹ vwẹ idjerhe rẹ arhọ na. Ọ dia ẹgba rayen ayen vwọ djẹ onẹ na-a. Ukperẹ ọtiọyen, ayen mrẹ ẹgba vwo nẹ obọ ri Jihova womarẹ ayen vwọ vwẹ ifonu kerhọ rẹ uyono rẹ Inenikristi, yẹrẹ ayen vwo nẹ uyono ra danlodu vwo nẹ JW Stream. Ayen vwobọ vwẹ iruo rẹ odibo egbe na womarẹ ayen  vwo ghwoghwo kẹ idọktọ, inọsu, kugbe ihwo rẹ orua rayen.

17. Ẹro vọ yen Jihova vwo nẹ ihwo ri vwo omakpokpọ-ọ?

¹⁷ Wo jẹ ẹwẹn wẹn rọ hra totọ fikirẹ jẹ omakpokpọ evwo nẹrhẹ wo roro nẹ wọ rha cha sa djẹ onẹ vwẹ idjerhe rẹ arhọ na-a. Jihova vwo ẹguọnọ wẹn fikirẹ esegbuyota ru wo vwo kpahọn kugbe emu eje ru wo ru vwẹ ẹga rọyen vwẹ ikpe buebun rhire na. Jihova cha kpairoro vrẹ wẹ-ẹn, kidie ọke nana yen wọ ma vwọ guọnọ ukẹcha rọyen. (Une 9:10) Ukperẹ ọtiọyen, ọ cha tobọ sikẹre owẹ phiyọ. Ni oborẹ oniọvo aye ọvo ro nene ebẹnbẹn rẹ ọga muabọ tare: “Ega na vwo buẹnphiyọ na, mi rhe se ghwoghwo kirobo ri jovwo-o. Ẹkẹvuọvo, me riẹnre nẹ umuche ri mi se ru na da Jihova ẹro, ọyena kẹ vwẹ omavwerhovwẹn.” Ọke rẹ ẹwẹn wẹn da hra totọ, karophiyọ nẹ Jihova vẹ owẹ herọ. Roro kpahen udje ri Pọl, wọ je karophiyọ eta rẹ uchebro rọyen rọ vwọ ta: “Fiki ri Kristi, ovwiẹre mẹ ko te kẹ vwẹ, . . . ọke me vwọ hẹ ọvwiẹre, etiyin me da gan.”—2 Kọr. 12:10.

18. Ebẹnbẹn rẹ oghẹresan vọ yen ihwo evo hirharokuẹ?

¹⁸ Evo usun rẹ ihwo re djẹ onẹ vwẹ idjerhe rẹ arhọ na hirharokuẹ ebẹnbẹn ọfa. Ayen nene ẹdia rẹ ihwo efa che se vwo ẹruọ rọye-en muabọ. Kerẹ udje, ayen nene ofudjevwe vẹ ẹnwan ọgangan muabọ. Die yen nẹrhẹ ebẹnbẹn rẹ idibo ri Jihova nana dia ọ rẹ oghẹresan? Kidie ohwo de vwirhin obọ yẹrẹ owọ yẹrẹ chidia agbara rẹ ukpono, ihwo eje sa mrẹ nẹ o vwo ebẹnbẹn, ọ me nẹrhẹ a vwẹ ukẹcha kẹ. Ẹkẹvuọvo, ọ dia ọkieje yen a vwọ riẹn nẹ ofu dje ohwo yẹrẹ ohwo nene ẹnwan ọgangan muabọ-ọ. Jẹ oborẹ ebẹnbẹn rẹ ohwo ro vwirhin obọ yẹrẹ owọ hepha na, eriyin ọ rayen je hepha. Jẹ, ọkiọvo, ihwo dje arodọnvwẹ kẹ ayen kirobo rẹ ayen dje kẹ ihwo ri vwirhin obọ yẹrẹ owọ-ọ.

19. Die yen avwanre yono vwo nẹ udje ri Mefiboshet?

¹⁹ Wo de nene ebẹnbẹn muabọ ji roro nẹ ihwo vwo ẹruọ wẹ-ẹn, udje rẹ Mefiboshet sa vwẹ ukẹcha kẹ wẹ. (2 Sam. 4:4) O vwo ebẹnbẹn ro nene muabọ, Ovie Devid ji brorhiẹn rọ chọre kpahọn. Ọ dia Mefiboshet yen so ebẹnbẹn na kẹ oma rọye-en. Dedena ivun miovwinro kpahen ẹdia rọyen na-a; o dje ọdavwaro phia kpahen emu esiri re phiare vwẹ akpeyeren rọyen. Ọ kpẹvwẹ Devid fikirẹ uruemu esiri ro djephia kẹ vwẹ ọke rọ wanre. (2 Sam. 9:6-10) Ọtiọyena, ọke ri Devid vwo brorhiẹn rọ chọre kpahọn, ivun rhe miovwon yẹrẹ ko phi Devid phiyọ evu-un. Ọ vwẹ uphẹn kẹ echobọ ri Devid  nẹ ọ so ivun emiovwo kẹ-ẹ. Ọ je tanẹ Jihova yen so obo ri Devid ruru na-a. Mefiboshet tẹnrovi obo ro se ru vwo bicha ovie ri Jihova vwo mu. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Jihova nẹrhẹ e si ikuegbe obo re phia kẹ Mefiboshet na phiyọ Baibol na fikirẹ erere rẹ avwanre.—Rom 15:4.

20. Die yen ẹnwan sa so kẹ ihwo evo, imuẹro vọ yen ayen se vwo?

²⁰ Fikirẹ ẹnwan ọgangan, oshọ ọgangan ko muẹ iniọvo evo, oma kọ je vo ayen ọke rẹ ayen da hẹ ohri rẹ ihwo vwẹ irueru ri kẹdẹ kẹdẹ. Ọ sa dia bẹnbẹn kẹ ayen rẹ ayen vwọ vwomaba otu, dedena, ayen ji kpo emẹvwa, isikoko vẹ eghwẹkoko. Ayen mrẹ bẹnbẹn rẹ ayen vwọ ta ota kẹ erhọrha, dedena ayen je davwẹngba vwo ghwoghwo ota kẹ ihwo. Ọ da dianẹ ọtiọyen ọ je hepha kẹ wẹ, vwo imuẹro nẹ Jihova vẹ owẹ herọ. Ihwo buebun ji nene ebẹnbẹn tiọyena muabọ. Karophiyọ nẹ Jihova ni ẹga ro nẹ otọ ẹwẹn rhe wọ vwọ kẹ na ghanghanre. Kidie nẹ wẹ jehẹ onẹ ẹdjẹ rẹ arhọ na, ọyena ghwa oka nẹ Jihova bruba kẹ wẹ, ọ je kẹ wẹ ẹgba ru wọ guọnọre. * (Fil. 4:6, 7; 1 Pita 5:7) Ọ da dianẹ wo nene ebẹnbẹn muabọ wọ vwọ ga Jihova na, vwo imuẹro nẹ oma rẹ iruo wẹn vwerhen Jihova.

21. Die yen Jihova cha cha avwanre uko vwo ru?

²¹ Ọ vwerhoma nẹ ofẹnẹ herọ vwẹ onẹ rẹ ihwo djẹ vẹ ọ ri Pọl ta ota kpahen na. Vwẹ onẹ ẹdjẹ ra djẹ ọke re vwo si Baibol na, ohwo ọvo yen vwo osa na. Vwọ fẹnẹ onẹ ẹdjẹ yena, kohwo kohwo rọ fuevun chirakon toba che vwo osa rẹ arhọ ri bẹdẹ na. (Jọn 3:16) Vwẹ onẹ rẹ ihwo djẹ na, ofori edjonẹ na eje vwo vwo omakpokpọ, ọ rha dia ọtiọye-en, ọ cha bẹn rẹ ayen vwo vwo osa na. Ẹkẹvuọvo, buebun rẹ avwanre vwo omakpokpọ-ọ, dedena e ji chirakon djẹ onẹ rẹ arhọ na. (2 Kọr. 4:16) Jihova cha cha avwanre uko vwọ djẹ onẹ na toba!