跳到內容

跳到目錄

Cacekiwen Lalakaw 19

Pahererekan Tatokian a ‘Kaˈamisay Hongti’

Pahererekan Tatokian a ‘Kaˈamisay Hongti’

I pihererekan a tatokian, masasongtolay ko katimolay hongti ato kaˈamisay hongti.—TANIIL 11:40.

RADIW 133 Lalidongen no Kawas Kiso

KALIMLAAN NO LALAKAW *

1. O sapairasol no Fangcalay Cudad wa mifanaˈ kitaanan to maanan a demak hani?

CATO ka halafin, wa tahalifa ko finawlan no Kawas to maanan hani? Pakayni tonini, cowa ko cacisasa kita, samanen o sapairasol no Fangcalay Cudad wa mifanaˈ kitaanan o maanan a demak ko mamifekad no ikor. O cecay sapairasol paˈayaway to hademak no ciˈicelay mikowanay no hekal, oniya sapairasol matiliday i Taniil saka 11 fedengan, milengoay to tatosaay macacoˈayay a ˈicel, panganganan to ‘kaˈamisay hongti’ ato ‘katimolay hongti.’ O adihayay lalakaw noniya sapairasol malaˈosiayto, iraay ko lalangian ita pakasoˈlin o maˈosaway a sapairasol o mamalaˈosi maemin.

2. Mikitini Satapangan 3:15; Paˈarawan 11:7; 12:17 mahapinang ita, saka cipinangaw to sapairasol no Taniil, haratengen ko maanan hani?

2 Saka cipinangaw to sapairasol no Taniil saka 11 fedengan, haratengen, o misowalan noniya sapairasol oyaan mifiyoray to finawlan no Kawas a mikowanay ko mitoroˈan. O finawlan no Kawas toniya hekal o mimingay, hano ˈodisen noniya mikowanay hani? Samanen o patosokan ni Satan ato miontingan ningra a hekal miˈodis i, oya midokoay ci Yihofaan ato mihakelongay ci Yisan a tamdaw. (ˈOsien ko Satapangan 3:15; Paˈarawan 11:7; 12:17.) Roma i, saka tatodongaw no kacipinang ita to sapairasol no Taniil, oha patatiriˈen to roma sowal no Fangcalay Cudad, samanen o sapairasol no Taniil malacecayay to roma sapairasol no Fangcalay Cudad.

3. Oniya lalakaw ato dotoc a lalakaw wa milengo to maanan hani?

3 Oniya lalakaw wa mitadtad to Taniil 11:25-39, nengnengen mikitini 1870 miheca tangasa 1991 miheca, o cima ko kaˈamisay hongti ato katimolay hongti, ato hano mamisalof kita to salakatay a pitadtad. O dotoc a lalakaw wa mitadtad to Taniil 11:40–12:1, nengnengen mikitini 1991 miheca tangasa i Armakiton mifekaday a demak, ato misalofan ita i salakat ko maanan a pitadtad. Ano minanam toniya tosa lalakaw i, ngaˈayay nengnengen ko coka no “Pahererekan a Tatokian Kaˈamisay Hongti ato Katimolay Hongti.” Salakat, nengnengen ita sasamaan mihapinang to kaˈamisay hongti ato katimolay hongti.

SAMAAN MIHAPINANG TO KAˈAMISAY HONGTI ATO KATIMOLAY HONGTI

4. Katimolay ato kaˈamisay a hongti iraay ko maanan toloay tahapinangan hani?

4 Pasowalan no coyoh ci Taniil: ‘Tayni kako, pasifanaˈ tisowanan o mamifekad i finacadan iso [finawlan no Kawas] a demak.’ (Taniil 10:14) Mihaenay, salakat o kaˈamisay hongti ato katimolay hongti itiniay i kaˈamis ato katimol no Israil a mikowanay. Kawra ikor no saka 33 miheca a Kocinsic, o finacadan no Israil cowato ko finawlan no Kawas. Mikitini Kocinsic misatapang, pahapinangan ni Yihofa ko ˈalomanay, edengan oya madimadiay mihakelong ci Yisan a tamdaw ko finawlan Ningra. Mihaenay, o adihayay lalakaw no Taniil saka 11 fedengan cowa pilingat to finacadan no Israil, milingatay to nisawawaan ni Yis. (Dmak 2:1-4; Loma 9:6-8; Kalatiya 6:15, 16) Pakayni kalingad no toki, mafalicay ko saaroˈan no kaˈamisay hongti ato katimolay hongti, kawra iraay ko cecay tahapinangan cowa ka falic. Saka 1, o pifiyor nangra to finawlan no Kawas, sakoniya sowal, itini pala nangra adihayay ko finawlan no Kawas, anca o pipalak nangra to finawlan no Kawas. Saka 2, o pakayraan no katimolay ato kaˈamisay hongti micada to finawlan no Kawas, paihkalay to ˈintehay cangra ci Yihofaan. Saka 3, malalifetay ko katimolay ato kaˈamisay a hongti.

5. Mikitini saka 2 hahekalan tangasa 1870 miheca, iraay ko kaˈamisay hongti ato katimolay hongti han? Tadtaden.

5 Mikitini saka 2 hahekalan misatapang, matongalay ko makaniway a Krisciyang micomod i kasakopang, tano mararaway a kimad cangra mitahepo to soˈlinay kimad no Fangcalay Cudad. Mikitiya misatapang tahini 1870 miheca, cowa ka likakawaen ko soˈlinay midoko to Kawas a tamdaw. O makaniway Krisciyang malecaday ciwarakay emi kalikiay a matongal, hato cowa ka hapinang no tamdaw o cima ko soˈlinay a Krisciyang. (Matay 13:36-43) Mahapinangay ita, oya tatokian awaay ko ‘kaˈamisay hongti’ anca ‘katimolay hongti.’ Samanen mikitini saka 2 hahekalan tahini 1870 miheca, cowa ka likakawaen ko soˈlinay midoko to Kawas a tamdaw, mansa awaay ko mikowanay to mamiˈodis to finawlan no Kawas. Ikor no 1870 miheca, masadakayto ko kaˈamisay hongti ato katimolay hongti. Hano mafanaˈ kita tonini hani? *

6. I hacowaay miliyaw malikakawa ko finawlan no Kawas? Tadtaden.

6 Itini 1870 miheca, malikakawaay haca ko finawlan no Kawas. Toya miheca, ci Loso ato roma tamdaw mikapotay to minanamay to Fangcalay Cudad a kasakapot. Oya mipairasolan no Fangcalay Cudad i ˈayaw no tomireng ko Misiya Hongti Kitakit ‘misadayay to lalan’ a sikawdan. (Malaki 3:1) Malikakawaayto ko finawlan no Kawas a midoko to Kawas! Mihaenay, itiya iraay ko mifiyoray to finawlan no Kawas a mikowanay hokira? Nengnengen ita hena.

O CIMA KO KATIMOLAY HONGTI?

7. Tahira i Saka Cecay Lalood no Hekal, cima ko ‘katimolay hongti’ hani?

7 1870 miheca, o sakakahaday ko pala no Ikok, iraay ko ciˈicelay a sofitay. O Ikok oya pairasolan no Taniil a ‘mimingay waˈa,’ o milowidan nira a toloay waˈa o Frans, Sipanya ato Helan. (Taniil 7:7, 8) Tahira i Saka Cecay Lalood no Hekal, o ‘katimolay hongti’ ko Ikok. Toniya tatokian, malo sacihafayay a kitakit ko Padaka, misatapangay makakadep to Ikok.

8. Itini pahererekan a tatokian, o cima ko ‘katimolay hongti’ hani?

8 Itini Saka Cecay Lalood no Hekal, malacafayay ko Ikok ato Padaka milood. Mikitiya misatapang, o Ikok ato Padaka malo ciˈicelay mikowan toniya hekal. Malecad o paˈayawan no Taniil, iraay ko ‘ciˈicelay a sofitay’ nangra. (Taniil 11:25) Itini pahererekan a tatokian, o Ikok ato Padaka o ‘katimolay hongti.’ * Mihaenay, o cima ko ‘kaˈamisay hongti’ hani?

O CIMA KO KAˈAMISAY HONGTI

9. I hacowaay masadak ko ‘kaˈamisay hongti’ hani? Samanay malaˈosi ko Taniil 11:25 hani?

9 Itini saka 2 miheca no patireng ci Loso ato roma salikaka to kapot no micekiway to Fangcalay Cudad, itini 1871 miheca, miliyaway masadak ko ‘kaˈamisay hongti.’ Toya miheca, ikor no malowid ko pina pala no Iwropa, tomirengayto ko Towic a kitakit. Itini dotoc pina poloˈ miheca, macowatay ko mikowanan no Towic a pala, maeminay ko Afrika ato itiniay Taypingyang a pala, misatapang milengat to saaroˈan no Ikok. Patirengay ko Towic to ciˈicelay a sofitay, iraay ko ciˈicelay no riyar a sofitay, itini Saka Cecay Lalood no Hekal mikidatay to lalood.—ˈOsien ko Taniil 11:25.

10. Samanay malaˈosi ko Taniil 11:25b, 26 hani?

10 Dotoc milengoay ko sapairasol no Taniil to teloc no Towic ato sofitay no Towic. Sanay, o kaˈamisay hongti ‘cowa ko papakatapiˈ cingra, samanen iraay ko misaˈefitay cingraanan, oya komaenay to tahka ningra ko mamitekop cingraanan.’ (Taniil 11:25b, 26a) Itini lintad ni Taniil, o komaenay to tahka no hongti a tamdaw mahawpay ko ‘matayalay i hongti’ a ˈaˈideman. (Taniil 1:5) Mihaenay, o cima ko komaenay to tahka no kaˈamisay hongti? Oya ˈaˈideman no Towic, mahawpay ko tapang no sofitay ato talicayan, salikor cangra ko mipelengay to lekakawa no Towic. * O sapairasol no Taniil somowalayho to teloc no pilood no kaˈamisay hongti to katimolay hongti, sowal sa o sofitay no kaˈamisay hongti ‘malecad o maˈaroray no cedas, wa adihay ko mapatayay.’ (Taniil 11:26b) Itini Saka Cecay Lalood no Hekal, mapadikay ko sofitay no Towic, adihayay ko mapatayay. O adihay no mapatayay a tamdaw toniya lalood awaayho i salakat.

11. Pakayni Taniil 11:27-30a, midemakay to maanan ko kaˈamisay hongti ato katimolay hongti hani?

11 Masowal ko ˈayaw no Saka Cecay Lalood no Hekal a pakayraan, sowal i Taniil 11:27, 28 sanay, o kaˈamisay hongti ato katimolay hongti ‘soˈlin malacafayay maroˈ i cecay eto, kawra masasimangahay,’ somowalayho ‘adihayay ko mitalingan a hafay’ no kaˈamisay hongti. Itini likisi mahaenay ko demak, o potal no Towic ato Ikok hato dipayalay, kawra itini 1914 miheca malalooday, hanaca itiya malo saka tosa a cihafayay kitakit ko Towic. Ikor, malecad o paˈayawan no Taniil 11:29, 30a, milooday ko Towic to ‘katimolay hongti,’ kawra salikor mapadikay cangra.

TOSA HONGTI MIˈODISAY TO FINAWLAN NO KAWAS

12. Itini Saka Cecay Lalood no Hekal i, midemakay to maanan ko kaˈamisay hongti ato katimolay hongti hani?

12 Ikor no 1914 miheca, o kasasongtol no kaˈamisay hongti ato katimolay hongti malingaday ko rokirok, matongalay ko pipalak nangra to finawlan no Kawas. Tinakoen, itini Saka Cecay Lalood no Hekal, o mikowanay no Towic ato Ikok mipalakay to manaˈayay mirienang milood a Krisciyang. O mikowanay no Padaka mipalitay to kakeridan no mitosilay a salikaka, oniya demak matatodongay to sapairasol no Paˈarawan 11:7-10.

13. Ikor no 1933 miheca, mangalef itini Saka Tosa Lalood no Hekal, midemakay to maanan ko kaˈamisay hongti hani?

13 Ikor no 1933 miheca, mangalef itini Saka Tosa Lalood no Hekal, haratengay sanay ko kaˈamisay hongti a miˈodis to finawlan no Kawas. Malecad paˈayawan no Taniil, cifadangalan ko Naci i Towic i, ci Sitele ato sikawdan ningra maedeng 1500 ko mipatayan a salikaka, mipalitanho ko pina patek a salikaka i pitepengan kapalitan. Cowa ko ‘pakaditay to sano pololay a fangcalay sefi no Kawas aca, palahdawayho to patoˈayaay a limasmas,’ mikeceng to mitosilay a tayal ita. (Taniil 11:30b, 11:31a) Somowalayho ci Sitele papalaˈafo to polong a Misawacayay Tamdaw ni Yihofa i Towic.

FAELOHAY A KAˈAMISAY HONGTI MASADAKAYTO

14. Ikor no Saka Tosa Lalood no Hekal, cima ko malo faelohay a kaˈamisay hongti hani? Tadtaden.

14 Ikor no Saka Tosa Lalood no Hekal, maˈafasay no Suwiay ko nano pala no Towic. Malecaday to mikowanay no Naci, ano pakakaen no tamdaw minengneng ko midokoay to Kawas to pidofdof to mikowanay, o Suwiay ato kapot ningra misaˈicelay a mipalak cangraanan. Mihaenay, o Suwiay ato kapot ningra malo faelohay a kaˈamisay hongti.

15. Mahererek ko Saka Tosa Lalood no Hekal, midemakay to maanan ko faelohay kaˈamisay hongti hani?

15 Caka halafin mahererek ko Saka Tosa Lalood no Hekal, o faelohay kaˈamisay hongti misatapangay miˈodis to finawlan no Kawas. O Suwiay ato kapot ningra mikecengay to mitosilay a tayal no mita, paholiwayho to pina patek a Misawacayay Tamdaw ni Yihofa tayra i Sipoliya, malecaday o sowal no Paˈarawan 12:15-17. Itini polong no kahererekan a tatokian, o mifekadan no kaˈamisay hongti a sapalak malecaday o makakoyolay a ‘ˈalo,’ kawra cowa paselaˈ ko finawlan no Kawas a midoko to Kawas. *

16. Samanay malaˈosi ko Taniil 11:37-39 hani?

16 ˈOsien ko Taniil 11:37-39. O kaˈamisay hongti hano ‘cowa pisikol to Kawas no lalitengan’ hani? O mikowanay no Suwiay tano masakenaay a pakayraan milowan to ˈicel no pihakelongan, tinakoen itini 1918 miheca milasilay ko mikowanay to cecay sarikec, hato pasifanaˈay ko picudadan to awaay ko Kawas sanay a sasowalen. Samanay ko kaˈamisay hongti ‘panokay to ˈdil i polol a kawas’ hani? Sapatanoktokaw to ˈicel, adihayay ko mapalakay a payci no Suwiay micowat to sofitay, misangaˈ to adihayay kakako a sapilood a lalosidan. Adihayay a mihecaan, o kaˈamisay hongti ato katimolay hongti adihayayto ko sapilood a lalosidan, maedengay sapalaˈafo to pinaay poloˈ walwalan a tamdaw.

MAKAKADEPAY KO TOSA HONGTI

17. O manan ko ‘papalahorac a kateliiyan a dafong’ hani?

17 Soˈlin halafinayto malalifet ko kaˈamisay hongti ato katimolay hongti, kawra itini cecay kalimlaan a demakan makakadepay cangra, ‘patireng toya papalahorac a kateliiyan a dafong.’ (Taniil 11:31) Oniya ‘kateliiyan a dafong’ o Makomoday Kitakit ko mitoroˈan.

18. Hano o ‘kateliiyan a dafong’ ko Makomoday Kitakit hani?

18 O ‘kateliiyan a dafong’ ko Makomoday Kitakit, samanen oniya lekakawa somowalay to papakadangal to edengan o Hongti Kitakit no Kawas ko papakadangal a demak, paira to dipayal no hekal. Paˈayaway ko Fangcalay Cudad oniya kateliiyan a dafong wa ‘paira to sakalahorac,’ samanen o Makomoday Kitakit wa palaˈafo to polong a mararaway pihakelongan no ikor.—Nengnengen ko coka “Pahererekan a Tatokian o Kaˈamisay Hongti ato Katimolay Hongti.”

HANO TIKOLEN MIHARATENG KONIYA DEMAK?

19-20. (1) Tikolen miharateng ko mafekaday a demak, mahapinangay ita to maanan? (2) Dotoc a lalakaw wa pacaˈof to maanan salicay?

19 Mitikolay miharateng to mafekaday a demak mikitini 1870 miheca tangasa 1991 miheca, mahapinangay ita, toniya tatokian pakayniay kaˈamisay hongti ato katimolay hongti a sapairasol matatodongayto. Pakasoˈlinay kita, o maˈosaway a sapairasol o mamalaˈosi a maemin.

20 1991 miheca, maliwasakayto ko Suwiay. Mihaenay, ikorto cima ko kaˈamisay hongti hani? Dotoc a lalakaw wa pacaˈof toniya salicay.

RADIW 135 Miemem Tahatolas

^ 5段 Pakayniay ‘kaˈamisay hongti’ ato ‘katimolay hongti’ a sapairasol no Taniil padotocay a malaˈosi. Hano ngaˈay kita pakasoˈlin tonini hani? Hano cacipinang kita to kalingad noniya sapairasol hani?

^ 5段 Mikitini toniya lalangian, miharateng kita to hongti no Loma ci Awlerian (Saka 270-275 miheca) cowa to ko kaˈamisay hongti, fafahiyan hongti ci Cenopia (Saka 267-272 miheca) cowa to ko katimolay hongti. Misalofay konini to pitadtad no Sinanoten ko Sapairasol ni Taniil a cudad saka 13 ato 14 fedengan.

^ 10段 Adihayay ko midemakan noniya ˈaˈideman a demak saka laˈafo noniya kitakit, mahawpay ko cowato pidama to hongti, palasakay to lihaf no kapadik a milood, pacieciayho papisawad to hongti.

^ 15段 Malecad o paˈayawan no Taniil 11:34, cecay liyad, itiniay pala no kaˈamisay hongti a Krisciyang cowa ka tahacada to sapalak. Tinakoen, ikor no maliwasak ko Suwiay i 1991 miheca mahaenay ko demak.