Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

STADI 19

?Hu i “King Blong Not” Long Taem Blong En?

?Hu i “King Blong Not” Long Taem Blong En?

“[“Long taem blong en,” NW] bambae king blong saot i go blong mekem faet agens long king blong not.”DAN. 11:40.

SINGSING 150 Yu Lukaot God, Hem Bambae i Sevem Yu

BIGFALA TINGTING *

1. ?Ol profet tok blong Baebol oli soemaot wanem long yumi?

I NO longtaem, ?wanem bambae i hapen long ol man blong Jehova? Baebol i talem ol impoten samting we bambae oli hapen. Profet tok blong Daniel japta 11 i soemaot samting we sam bigfala gavman blong wol bambae oli mekem. Hem i tokbaot tu king we tufala i agensem tufala, hemia king blong not mo king blong saot. Bighaf blong profet tok ya i kamtru finis, taswe yumi save se lashaf blong hem tu bambae i kamtru.

2. Folem Jenesis 3:15 wetem Revelesen 11:7 mo 12:17, ?yumi mas tingbaot wanem, taem yumi stadi long profet tok blong Daniel?

2 Blong kasem save long profet tok blong Daniel japta 11, yumi mas tingbaot se Daniel i tokbaot nomo ol king mo gavman we oli wantem spolem ol man blong God. Nating se ol man blong God oli no plante, be ol gavman ya oli agensem olgeta. ?From wanem? From we Setan mo rabis wol blong hem i gat wan tingting nomo, hemia blong spolem ol man blong Jehova mo Jisas. (Ridim Jenesis 3:15 mo Revelesen 11:7; 12:17.) Mo tu, mining blong profet tok blong Daniel i mas laenap wetem ol narafala profet tok long Baebol. Blong talem stret, yumi mas lukluk sam narafala profet tok, blong kasem stret mining blong profet tok blong Daniel.

3. ?Bambae yumi tokbaot wanem long stadi ya mo long nekis stadi?

3 Naoia, bambae yumi tokbaot Daniel 11:25-39. Bambae yumi faenemaot hu ya king blong not mo king blong saot long ol yia 1870 kasem 1991, mo from wanem i stret blong jenisim tingting blong yumi long mining blong wan haf blong profet tok ya. Long nekis stadi, bambae yumi tokbaot Daniel 11:40–12:1, mo olsem wanem profet tok ya i kamtru long ol yia 1991 go kasem Amagedon. Taem yumi mekem tufala stadi ya, i gud yu lukluk ol pej we taetol blong olgeta se, “Tufala King Ya Long Taem Blong En.” Be fastaem yumi mas faenemaot hu ya tufala king ya.

LUKSAVE HU I KING BLONG NOT MO KING BLONG SAOT

4. ?Wanem trifala samting we oli givhan long yumi blong luksave king blong not mo king blong saot?

4 Long taem bifo, “king blong not” i minim gavman we i rul long ol kantri long not blong Isrel, mo “king blong saot” i minim gavman we i rul long ol kantri long saot blong Isrel. ?From wanem yumi talem olsem? Tingbaot samting we enjel i talem long Daniel, i se: ‘Mi mi kam blong talemaot long yu wanem samting bambae i kamtru long ol man blong God long fiuja.’ (Dan. 10:14) Go kasem Pentekos long yia 33, ol man blong God hemia nesen blong Isrel. Be, afta long taem ya, Jehova i soemaot klia se ol disaepol blong Jisas oli ol man blong hem. Taswe plante haf blong profet tok blong Daniel japta 11 oli stret long ol disaepol blong Jisas, be i no long nesen blong Isrel. (Wok 2:1-4; Rom 9:6-8; Gal. 6:15, 16) Mo taem ol yia oli pas, ol defdefren gavman oli kam king blong not mo king blong saot. Be olgeta gavman ya evriwan oli mekem tri samting: Faswan, oli traem blong spolem ol man blong God. Namba tu, samting we oli mekem i soemaot se oli no laekem nating trufala God Jehova. Mo namba tri, tufala king ya i agensem tufala.

5. ?I gat king blong not mo king blong saot long ol yia 100 go kasem 1870? ?From wanem yu talem olsem?

5 Afta long yia 100, plante giaman Kristin oli haedem trutok blong Baebol mo oli karem ol narafala tijing oli kam insaed long kongregesen. Stat long taem ya go kasem yia 1870, i no gat wan grup we i joen olsem oganaesesen blong God long wol. Ol giaman Kristin oli kam plante olsem ol rabis gras, nao i had blong luksave ol trufala Kristin. (Mat. 13:36-43) ?From wanem yumi makem samting ya? From we i soemaot se i no gat wan gavman we i king blong not o king blong saot long ol yia 100 go kasem 1870. Long taem ya, i no gat wan grup blong ol man blong God long wol we tufala king ya i save agensem olgeta. * Be afta long yia 1870, king blong not mo king blong saot i kamaot bakegen. ?Olsem wanem yumi save samting ya?

6. ?Wetaem i gat wan grup blong ol man blong God bakegen long wol? Eksplenem.

6 Long yia 1870, ol man blong God oli stat blong wok olsem wan grup. Long yia ya, Brata Russell mo sam fren blong hem oli joen wanples blong stadi Baebol. Olgeta ya oli man blong karem tok blong God, we oli “mekemrere rod” blong Kingdom blong Mesaea. (Mal. 3:1) !Long taem ya, i gat wan grup blong ol man blong Jehova bakegen long wol! ?Olsem wanem? ?I gat sam gavman we oli agensem ol man blong God? Bambae yumi luk.

?HU I KING BLONG SAOT?

7. Go kasem las haf blong Wol Wo Wan, ?hu i king blong saot?

7 Long 1870, Inglan i rul long plante moa ples i bitim ol narafala kantri, mo ami blong hem tu i strong moa. Profet tok blong Daniel i talem se hem i olsem wan smol hon we i pusumaot tri narafala hon long hed blong wan animol. Tri narafala hon ya i minim Franis, Spen, mo Netalan. (Dan. 7:7, 8) Inglan i king blong saot go kasem las haf blong Wol Wo Wan. Long semtaem, Amerika i stap kam rij, mo i fren gud wetem Inglan.

8. ?Long stat blong ol las dei kam kasem naoia, hu i king blong saot?

8 Long Wol Wo Wan, Amerika mo Inglan i joen, mo paoa blong tufala i kam strong, nao tufala i kam bigfala politik paoa blong wol. Olsem Daniel i talem, king ya i hivimap ‘wan bigfala kampani blong ol soldia we oli strong tumas.’ (Dan. 11:25) Long ol las dei, Inglan mo Amerika tugeta i rul olsem king blong saot. * ?Be hu i king blong not?

 

KING BLONG NOT I KAMAOT BAKEGEN

9. ?Wetaem king blong not i kamaot bakegen, mo olsem wanem fas haf blong Daniel 11:25 i kamtru?

9 Long 1871, king blong not i kamaot bakegen. Hemia wan yia afta we Brata Russell mo ol fren blong hem oli mekem wan grup blong stadi Baebol. Long yia ya, plante ples we oli toktok sem lanwis oli joen, nao oli kam nesen blong Jemani. Long ol yia biaen, Jemani i rul long sam kantri long Afrika mo Pasifik, mo i traem blong kam strong moa i bitim Inglan. (Ridim Daniel 11:25, NW *) Sloslo, ami blong Jemani i kam strong, mo hem i gat plante sip blong faet, klosap sem mak long Inglan. Long Wol Wo Wan, Jemani i yusum bigfala paoa blong hem agensem ol enemi blong hem.

10. ?Olsem wanem Daniel 11:25b, 26 i kamtru?

10 Daniel i gohed blong talemaot samting we bambae i hapen long Jemani mo ami blong hem. Hem i talem se king blong not “i no save win.” ?From wanem? From we “bambae oli giaman long hem.” ?Hu bambae i giaman long hem? “Ol advaesa we oli klosap moa long hem.” (Dan. 11:25b, 26a, NW) Long taem blong Daniel, ol haeman long gavman oli “ol advaesa” blong king. Taswe, vas ya i stap tokbaot ol haeman long gavman blong Jemani, wetem ol kapten blong ami mo ol advaesa blong hedgavman, we oli givhan blong spolem king. * Profet tok i talem se king blong saot bambae ‘i kilim plante soldia’ blong king blong not, mo i “ronemaot ol narawan we bambae i no moa gat wan i stap.” (Dan. 11:26b) Folem profet tok ya, long Wol Wo Wan, oli “ronemaot” ami blong Jemani, mo oli ‘kilim plante soldia’ i ded. Long faet ya, plante moa man oli ded i bitim ol narafala faet bifo.

11. Folem Daniel 11:27-30, ?king blong not mo king blong saot i mekem wanem?

11 Daniel 11:27, 28 i tokbaot samting we bambae i hapen bifo long Wol Wo Wan. Hem i talem se king blong not mo king blong saot bambae ‘i sidaon blong kakae long wan tebol nomo, mo tufala i stap giagiaman nomo long tufala.’ Hem i talem tu se ol samting we king blong not “i winim” bambae oli plante we i plante. Hemia nao samting we i hapen. Jemani mo Inglan i talem se tufala i wantem pis, be taem Wol Wo Wan i stat long 1914, i klia se tufala i stap giaman. Mo tu, long ol yia bifo long 1914, Jemani i kam rij, we i gat wan kantri nomo long wol i rij moa long hem. Nao Jemani i faet agensem king blong saot be hem i no win, olsem Daniel 11:29 mo fashaf blong vas 30 i talem.

TUFALA KING I AGENSEM OL MAN BLONG GOD

12. Long Wol Wo Wan, ?king blong not mo king blong saot i mekem wanem?

12 Stat long yia 1914, tufala king ya i strong moa blong faet agensem tufala mo ol man blong God. Long Wol Wo Wan, gavman blong Jemani mo gavman blong Inglan, tufala tugeta i ronem mo kilim ol man blong God we oli no wantem joen long faet. Mo gavman blong Amerika i sakem ol brata we oli stap lidim wok blong prij, oli go long kalabus. Samting ya i mekem profet tok blong Revelesen 11:7-10 i kamtru.

13. Afta long 1930 mo long Wol Wo Tu, ?king blong not i mekem wanem?

13 Afta long yia 1930 mo speseli long Wol Wo Tu, king blong not i no gat sore nating long ol man blong God. Taem ol Nasi oli rulum Jemani, Hitler mo ol man blong hem oli putum tabu long wok blong ol man blong God. Oli kilim i ded plante handred man blong Jehova, mo oli putum plante taosen long ol rabis kalabus. Daniel i bin talemaot se bambae king blong not i “spolem haos blong God” mo i “blokem ol sakrefaes ya we ol man blong God oli stap mekem evri dei.” King blong not i “spolem haos blong God” taem hem i agensem ol tabu Kristin mo ol fren blong olgeta, mo i putum tabu long wok blong olgeta. Samting ya i “blokem ol sakrefaes” from we klosap wok blong prij i stop. (Dan. 11:30b, 31a) Hitler we i lida blong Jemani, i talem strong se bambae hem i kilimaot evri man blong God long Jemani.

WAN NIUFALA KING BLONG NOT

14. Afta long Wol Wo Tu, ?hu i kam king blong not? Eksplenem.

14 Afta long Wol Wo Tu, komunis gavman blong Soviet Yunion * i kam king blong not, mo i rul long plante ples we Jemani i rul long olgeta bifo. Olsem ol Nasi, Soviet Yunion i mekem i nogud long ol man blong God from we oli obei long God fastaem.

15. Long en blong Wol Wo Tu, ?king blong not i mekem wanem?

15 Revelesen 12:15-17 i tokbaot ol nogud samting we niufala king blong not (Soviet Yunion mo ol kantri we oli joen wetem hem) i mekem agensem ol man blong God long en blong Wol Wo Tu. Profet tok ya i talem se ol nogud samting ya oli olsem “wan reva.” Hemia i hapen taem king blong not i putum tabu long wok blong prij, mo i fosem plante taosen man blong Jehova blong oli go stap long Saebiria, wan ples we i had tumas. Taswe, long stat blong ol las dei kam kasem naoia, king blong not i gohed nomo blong agensem ol man blong God, be hem i no save stopem wok blong olgeta. *

16. ?Olsem wanem Soviet Yunion i mekem Daniel 11:37-39 i kamtru?

16 Ridim Daniel 11:37-39. Folem profet tok ya, king blong not i ‘no tingbaot ol god blong ol bubu blong hem.’ ?Olsem wanem samting ya i kamtru? Soviet Yunion i wantem finisim olgeta jos, taswe hem i traem blong mekem se oli no moa gat paoa long ol man. Bifo finis, long 1918, Soviet Yunion i stat blong mekem desisen se ol skul blong pikinini oli mas tijim se i no gat wan God. ?Olsem wanem king blong not i ‘ona long giaman god ya blong ol strong ples blong haed long taem blong faet’? Soviet Yunion i spenem bigfala mane blong mekem ami blong hem i strong mo i wokem ol rabis tul blong faet. !King blong not mo king blong saot i wokem naf tul blong faet blong kilim plante plante milian man i ded!

TUFALA KING YA I WOK TUGETA

17. ?Hu ya “rabis god ya we i spolem ol samting”?

17 Nating se tufala king ya i agensem tufala, be tufala i wok tugeta blong mekem wan impoten samting: Tufala i “putumap rabis god ya we i spolem ol samting.” (Dan. 11:31, NW) “Rabis god ya” hemia Yunaeted Nesen.

18. ?From wanem Yunaeted Nesen i “rabis god ya”?

18 Yunaeted Nesen i “rabis god ya” from we hem i talem se hem i save putum pis long wol, be hemia samting we Kingdom blong God nomo i save mekem. Mo rabis god ya Yunaeted Nesen bambae i “spolem ol samting” taem hem i agensem mo i spolem ol giaman skul.—Yu lukluk ol pej ya we taetol blong olgeta se, “Tufala King Ya Long Taem Blong En.”

?FROM WANEM YUMI NIDIM SAVE YA?

19-20. (1) ?From wanem yumi nidim save ya? (2) Long nekis stadi, ?bambae yumi ansarem wanem kwestin?

19 Yumi nidim save ya from we i soemaot se stat long 1870 go kasem 1991, profet tok blong Daniel long saed blong king blong not mo king blong saot i kamtru. Taswe yumi save bilif strong se las haf blong profet tok ya tu bambae i kamtru.

20 Long 1991, Soviet Yunion i lusum paoa. Taswe, ?hu i king blong not tede? Nekis stadi bambae i ansarem kwestin ya.

SINGSING 128 Yu Mas Stanap Strong Go Kasem En

^ par. 5 Yumi luksave se profet tok blong Daniel long saed blong “king blong not” mo “king blong saot” i stap kamtru. ?From wanem yumi sua long samting ya? ?Mo from wanem i impoten blong kasem save long profet tok ya?

^ par. 5 From samting ya, yumi no moa talem se hed gavman Aurelian blong Rom (yia 270-​275) i “king blong not” mo Kwin Zenobia (yia 267-​272) i “king blong saot.” Hemia i defren long tingting blong yumi bifo, we i stap long japta 13 mo 14 blong buk ya Pay Attention to Daniel’s Prophecy!

^ par. 9 Daniel 11:​25, NW: “Bambae hem i rerem wan bigfala ­kampani blong ol soldia blong oli go faet agensem king blong saot, we hem tu i rere long wan bigfala kampani blong ol ­soldia we oli strong tumas. Be ol advaesa we oli klosap moa long hem bambae oli giaman long hem, nao hem i no save win.”

^ par. 10 Oli mekem plante samting blong gavman i foldaon kwiktaem, olsem, oli no moa sapotem king, oli talemaot ol tok haed long saed blong faet, mo oli fosem king blong i lego wok blong hem.

^ par. 14 Plante kantri long Yurop mo Esia oli joen, mo kapital blong olgeta hemia Mosko.

^ par. 15 Folem Daniel 11:​34, sam samtaem king blong not i no agensem ol man blong God, olsem afta we Soviet Yunion i lusum paoa long 1991.