Валтӥсь материалъёсы выжоно

Пуштросаз выжоно

ЭСКЕРОН ПОННА СТАТЬЯ 19

«Уйпал эксэй» дыръёслэн пумазы

«Уйпал эксэй» дыръёслэн пумазы

«Дыръёслэн пумазы соин [уйпал эксэен] лымшор эксэй ожмаськоз» (ДАН. 11:40).

150-ТӤ КЫРӞАН Ищи Иегову, чтобы спастись

ТА СТАТЬЯЫН a

1. Мае ми тодыны быгатӥськомы Библиын гожтэм азьпалзэ ивортонъёсысь?

 МАР ӝоген луоз Иеговалэн калыкеныз? Та юанлы валэктонэз ми тодӥськомы. Библия вера милемлы кулэ луись югдуръёс сярысь, кудъёсыз ӝоген ми вылын шӧдӥськозы. Библиысь одӥгаз азьпалзэ ивортонын верамын вал, мар карозы музъем вылысь тужгес но кужмо кивалтэтъёс. Та азьпалзэ ивортон гожтэмын Данииллэн книгаяз 11-тӥ люкетын. Отын вераське кык эксэйёс сярысь, кудъёсыз ог-огенызы ожмасько, но соос уйпал но лымшор эксэйёс шуыса нимасько. Та азьпалзэ ивортонлэн бадӟым люкетэз быдэсмиз ини, соин ик оскыны луэ, кылем люкетэз но быдэсмоз шуыса.

2. Мар сярысь милемлы тодамы возёно, Данииллэсь азьпалзэ ивортонзэ эскерыкумы, Улон-вылонэз 3:15 но Усьтӥськонэз 11:7 но 12:17 лыдэ басьтоно ке?

2 Данииллэн книгаысьтыз 11-тӥ люкетысь азьпалзэ ивортонэз валан понна, тодамы возёно: отын вераське со кивалтӥсьёс но кивалтэтъёс сярысь гинэ, кудъёсыз кивалто шаеръёсын, кытын Инмарлэн трос ужась-тыршисьёсыз уло но соосты уйыло-улляло. Музъем вылысь вань калыкъёсын ӵошатыса, Инмарлэн ужась-тыршисьёсыз трос ӧвӧл. Соку малы кивалтӥсьёс ӵапак Инмарлэсь калыксэ уйыло-улляло? Малы ке шуоно Шайтанлэн но солэн дуннеезлэн валтӥсь ужпумзы — вормыны соосты, кинъёс Иеговалы но Иисуслы ужало-тыршо. (Лыдӟе Улон-вылонэз 3:15 но Усьтӥськонэз 11:7; 12:17.) Со сяна, Данииллэн гожтэм азьпалзэ ивортонэз тупаны кулэ Инмарлэн Кылысьтыз мукет азьпалзэ ивортонъёсын. Данииллэсь азьпалзэ ивортонзэ шонер валаны луэ, сое Библиысь мукет люкетъёсын ӵошатыса гинэ.

3. Мае ми эскеромы та но вуоно статьяосын?

3 Та сярысь тодамы возьыса, ойдолэ эскеромы Данииллэсь 11:25—39. Ми адӟомы, кин вал уйпал эксэй, нош кин — лымшор эксэй 1870-тӥ арысен 1991-тӥ арозь. Озьы ик тодомы, малы ми азьпалзэ ивортонлэсь та люкетсэ выль сямен валаны кулэ. Вуоно статьяын ми эскеромы Данииллэсь 11:40—12:1 но тодомы, мар вераське та азьпалзэ ивортонын вакыт сярысь, кудӥз кыстӥське 1990-тӥ аръёсысен Армагеддон ожмаськон дырозь. Та статьяосты эскерыкуды, саклыктэс висъялэ «Ог-огенызы ожмаськись эксэйёс дыръёслэн пумазы» схемалы. Нырысь ик ойдолэ тодомы, кыӵе кык эксэйёс сярысь вераське та азьпалзэ ивортонын.

КЫЗЬЫ ТОДМАНО УЙПАЛ НО ЛЫМШОР ЭКСЭЙЁСТЫ

4. Мар юрттэ милемлы уйпал но лымшор эксэйёсты тодманы?

4 Нырысь ик «уйпал эксэй» но «лымшор эксэй» титулъёс сётэмын вал кивалтӥсьёслы, кудъёсыз кивалтӥзы Израильлэсь уйпалан но лымшорпалан интыяськем музъемъёсын. Малы ми озьы малпаськомы? Висъялэ саклыктэс, мар вераз кылчин, кудӥз Данииллы вайиз ивор: «Мон тыныд ивортыны лыктӥ, мар луоз тынад калыкеныд берпум аръёсы» (Дан. 10:14). Асьме вакытысь 33-тӥ арын Витьтонэтӥ нуналозь израиль калык Инмарлэн быръем калыкез вал. Нош собере Иегова валамон возьматӥз, со нуналысен аслаз калыкеныз Иисус Христослэсь оскымон дышетскисьёссэ лыдъя шуыса. Озьыен, Данииллэн книгаысьтыз 11-тӥ люкетысь азьпалзэ ивортонлэн бадӟымез люкетэз израиль калыкен герӟаськемын ӧвӧл, нош Христослэн дышетскисьёсыныз (Ап. уж. 2:1—4; Рим. 9:6—8; Гал. 6:15, 16). Со сяна, пӧртэм вакытъёсы лымшор но уйпал эксэйёсты возьматӥзы пӧртэм кивалтӥсьёс но кивалтэтъёс. Нош соослэн ваньзылэн мар ке но огкадез вал. Нырысетӥез, та эксэйёс яке кивалтӥзы отын, кытын Инмарлэн трос ужась-тыршисьёсыз улӥзы, яке соосты уйылӥзы-уллязы. Кыкетӥез, со, кызьы соос асьсэды возизы Инмарлэн калыкеныз, возьматӥз, соос зэмос Инмарез, Иеговаез, адӟемпотостэм каро шуыса. Но куинетӥез, та эксэйёс ог-огенызы ожмаськыса улӥзы.

5. Вал-а уйпал но лымшор эксэйёс 100-тӥ арысен 1870-тӥ арозь? Валэктэ.

5 Асьме вакытысь II даурын тросгес но тросгес зэмос луисьтэм христианъёс пырыны кутскизы зэмос христианъёслэн кенешазы. Соос зэмос луисьтэм религиослэн малпанъёссылы дышетыны кутскизы, нош Инмарлэн Кылысьтыз зэмлыкез ватыны тыршизы. Со дырысен 1870-тӥ арозь музъем вылын Инмарлэн радъям калыкез ӧй вал. Та вакытэ зэмос луисьтэм христианъёс бусыын жуг-жаг кадь вӧлмизы. Соин сэрен зэмос христианъёсты тодманы туж секыт луиз (Матф. 13:36—43). Нош малы сое тодыны кулэ? Малы ке шуоно со дыре музъем вылын ӧй вал Инмарлэн радъям калыкез, кудӥз вылэ уйпал но лымшор эксэйёс урдскыны быгатысалзы. Со возьматэ: та азьпалзэ ивортон герӟаськемын ӧвӧл кивалтӥсьёсын, кудъёсыз кивалтӥзы 100-тӥ арысен 1870-тӥ арозь b. Нош XIX даурлэн пумаз лымшор но уйпал эксэйёсты нош ик тодманы луиз. Кытысь ми сое тодӥськомы?

6. Ку выльысь радъяськыны кутскиз Инмарлэн калыкез? Валэктэ.

6 Инмарлэн калыкез радъяськыны кутскиз 1870-тӥ арысен. Со арын Чарлз Тейз Расселл но со кадь малпаськисьёс Библиез дышетонъя группа кылдытӥзы. Рассел агай но солэн эшъёсыз луизы «Кылчин», яке ивортӥсь, кудӥз сярысь азьло ик тодытыса верамын вал. Со сюрес дасяны кулэ вал Мессия Эксэйлыкез кылдытон азьын (Мал. 3:1). Табере нош ик валаны луиз, кин Инмарлэн калыкез луэ! Вал-а со дыре «эксэйёс», кудъёсыз Инмарлэсь ужась-тыршисьёссэ уйылӥзы-уллязы? Ойдолэ тодомы.

ЛЫМШОР ЭКСЭЙ. КИН СО?

7. Кин вал лымшор эксэй 1917-тӥ арозь?

7 Мукет кивалтэтъёсын ӵошатыса, 1870-тӥ арлы Великобритания тужгес но трос музъемъёсын кивалтӥз но солэн самой кужмо армиез вал. Та империез Даниил ӵошатӥз пичи сюрен, кудӥз вормиз куинь мукет сюръёсты — Франциез, Испаниез но Нидерландыез (Дан. 7:7, 8). 1917-тӥ арозь ӵапак Великобритания лымшор эксэй вал. Со вакытэ Америкалэн Огазеяськем Штатъёсыз дунне вылын тужгес но узыр шаер луиз но Великобританиен матысь кусып возьыны кутскиз.

8. Кин лымшор эксэй луиз берпум нуналъёсы?

8 Нырысетӥ дунневыл ож дыръя Америкалэн Огазеяськем Штатъёсыз но Великобритания, ӵош кариськыса, ожъёс нуизы но туж кужмо луизы. Соос Англо-Американской дунневыл держава луизы. Кызьы Даниил азьпалзэ тодытыса вераз, та эксэй «туж бадӟым, эшшо кужмогес войско» люказ (Дан. 11:25). Со дырысен Англо-Американской дунневыл держава лымшор эксэй луиз. Берпум нуналъёслэн пумозязы ик со лымшор эксэй луоз c. Нош кин вал уйпал эксэй?

УЙПАЛ ЭКСЭЙ. КИН СО?

9. Ку нош ик тодманы луиз уйпал эксэез но кызьы быдэсмизы кылъёс, кудъёсыз гожтэмын Данииллэн 11:25?

9 Уйпал эксэез нош ик тодманы луиз 1871-тӥ арын, Рассел но со кадь малпаськисьёслэн Библиез дышетонъя группа кылдытэмзы бере ар ортчыса. Со арын Отто фон Бисмарк куд-ог музъемъёсты огазеяз, но соос Германия шуыса нимаськыны кутскизы. Вильгельм I отын император луиз но Бисмаркез кивалтэтлы йыр карыса пуктӥз d. Кӧня ке дыр ортчыса, Германия кивалтыны кутскиз Африкаысь но Чус океанысь куд-ог шаеръёсын но Великобританилэсь кужмогес луыны тыршиз. (Лыдӟе Данииллэсь 11:25.) Германия кылдытӥз тужгес но кужмо армиез, озьы ик флотэз, кудӥзлэсь кужмогес Великобританиын гинэ вал. Нырысетӥ дунневыл ож дыръя Германия ваньзэ тае уже кутӥз, тушмонъёсыныз ожмаськон понна.

10. Кызьы быдэсмизы кылъёс, кудъёсыз гожтэмын Данииллэн 11:25б, 26?

10 Озьы ик Даниил азьпалзэ тодытыса вераз, мар луыны кулэ вал Германиен но солэн кылдытэм армиеныз. Азьпалзэ ивортонын гожтэмын, уйпал эксэй «уз вормы» шуыса. Малы? Даниил валэктӥз: «Солы пумит кескичлык ужалоз. Соин ӵош сиськисьёс сое быдтозы» (Дан. 11:25б, 26а). Даниил улон нуналъёсы, эксэен «ӵош сиськисьёс» пӧлын вал соос, кинъёс эксэйлы ужазы (Дан. 1:5). Кин сярысь вераськон мынэ та азьпалзэ ивортонын? Отын вераське Германиысь кужмо кивалтӥсьёс сярысь — генералъёс, армиен кивалтӥсьёс сярысь, кудъёсыз эксэен матысь кусып возизы. Та адямиослы луыса эксэй кужымзэ ыштӥз, но Германиын выль кивалтэт кылдӥз e. Со сяна, та азьпалзэ ивортонын вераське, кытчы вуттоз уйпал эксэен ожмаськон. Уйпал эксэй сярысь отын вераське: «Ожгарчиосыз пазьгиськозы, трос виемъёс-погыртэмъёс луозы» (Дан. 11:26б). Та кылъёс быдэсмизы: Нырысетӥ дунневыл ож дыръя Германиысь армиез пазьгизы но троссэ виизы. Со дырозь ортчем мукет ожъёсын ӵошатыса, та ожын тужгес но трос калык быдтэмын вал.

11. Кызьы асьсэды возизы уйпал но лымшор эксэйёс?

11 Данииллэн 11:27, 28 гожтэмын со сярысь, мар луыны кулэ вал Нырысетӥ дунневыл ож кутскон азьын: лымшор но уйпал эксэйёс, «одӥг ӝӧк сьӧрын пукыса, ог-огзылы ӧрекчаськон кылъёс вералозы». Со сяна, уйпал эксэй «туж трос узырлык» люканы кулэ вал. Та азьпалзэ ивортон нош ик быдэсак быдэсмиз. Германия но Великобритания ог-огзэс оскытӥзы, тупаса улэмзы потэ шуыса, нош 1914-тӥ арын кутскем ож возьматӥз, соос пӧяськизы шуыса. Озьы ик 1914-тӥ арлы Германия дунне вылын кыкетӥез узыр шаер луиз. Собере, кызьы Данииллэн 11:29, 30а азьпалзэ тодытыса гожтэмын, Германия лымшор эксэен ожмаськыны кутскиз, но ӧз вормы.

ЭКСЭЙЁС ИНМАРЛЭН КАЛЫКЕЗ ВЫЛЭ УРДСКО

12. Мар каризы уйпал но лымшор эксэйёс Нырысетӥ дунневыл ож дыръя?

12 Кык эксэйёс, 1914-тӥ арысен кутскыса, ог-огенызы но Инмарлэн калыкеныз эшшо но золгес ожмаськизы. Кылсярысь, Нырысетӥ дунневыл ож дыръя Германиысь но Великобританиысь кивалтэтъёс уйылӥзы-уллязы Инмарлэсь ужась-тыршисьёссэ, кудъёсыз ожмаськон тӥрлыкез киязы кутыны пумит луизы. Нош Огазеяськем Штатъёсысь кивалтэт пытсэтэ пуктӥз вын-агайёсты, кудъёсыз тодытон ужен кивалтӥзы. Озьы быдэсмиз азьпалзэ ивортон, кудӥз гожтэмын Усьтӥськонын 11:7—10.

13. Кызьы ассэ возиз уйпал эксэй 1933-тӥ арын но Кыкетӥ дунневыл ож дыръя?

13 Собере, 1933-тӥ арын, тужгес но Кыкетӥ дунневыл ож дыръя, уйпал эксэй Инмарлэн калыкез вылэ урдскылӥз, сое нокӧня но жалятэк. Куке Германиын нацистъёс кивалтыны кутскизы, Гитлер но со пала кариськисьёс Инмарлэн калыкезлы ужзэс нуыны ӧз лэзе. Иеговалэсь трос сю ужась-тыршисьёссэ казнить каризы, нош трос сюрсъёссэ — концлагерьёсы келязы. Ваньмыз та сярысь азьло ик вераз вал Даниил. Уйпал эксэй вӧсяськонлэсь дун-чылкыт интызэ саптаз но нуналлы быдэ сётӥськись курбонэз дугдытӥз, куке Иеговалэн калыкезлы ӧз лэзьы Инмарзылэсь нимзэ кышкатэк данъяны (Дан. 11:30б, 31а). Со сяна, Гитлер кылзэ сётӥз Германиысь Инмарлэсь калыксэ быдтыны.

ВЫЛЬ УЙПАЛ ЭКСЭЙ

14. Кин уйпал эксэй луиз Кыкетӥ дунневыл ож бере? Валэктэ.

14 Кыкетӥ дунневыл ож бере Совето Союз уйпал эксэй луиз. Со кивалтыны кутскиз трос музъемъёсын, кудъёсыныз солэсь азьло Германия кивалтӥз. Нацистъёслэн лек кивалтэтсы кадь ик, Совето Союз уйылӥз-улляз ваньзэс, кинъёс Инмарлы йыбырттонэз улоназы нырысетӥ интые пуктӥзы.

15. Кызьы ассэ возиз уйпал эксэй Кыкетӥ дунневыл ож бере?

15 Кыкетӥ дунневыл ож берегес ик выль уйпал эксэй, СССР но со пала кариськисьёс, озьы ик Инмарлэн калыкез вылэ урдскылыны кутскиз. Усьтӥськонын 12:15—17 уйылон-уллянъёс «шурен» ӵошатӥсько. Та азьпалзэ ивортонын гожтэмъя, уйпал эксэй тодытон ужмес нуыны ӧз лэзьы но Иеговалэсь трос сюрс ужась-тыршисьёссэ Сибире келяз. Берпуметӥ нуналъёсысен кутскыса, уйпал эксэй Инмарлэсь калыксэ эшшо но золгес уйылэ-улля, озьы ке но со уз быгаты солэсь ужзэ дугдытыны f.

16. Кызьы Совето Союз вылын быдэсмизы Данииллэн 11:37—39 гожтэм кылъёс?

16 Лыдӟе Данииллэсь 11:37—39. Даниил азьпалзэ тодытыса вераз, уйпал эксэй «атайёсызлэн инмаръёссы сярысь... уз малпаськы» шуыса. Кызьы быдэсмизы та кылъёс? Совето Союзлэн религиосты быдтэмез потэ вал, соин ик со тыршиз соослэсь кужымзэс лябӟытыны. Со понна 1918-тӥ арын Совето Союз ужпум кутӥз, кудӥзлы луыса школаос дышетыны быгатӥзы, Инмар ӧвӧл шуыса. Нош кызьы уйпал эксэй «юнматэм изкаръёслэсь инмарзэс» данъяз? Кужымзэ юнматон понна, Совето Союз туж трос коньдон быдтӥз армизэ юнматыны но ядерной ожтӥрлыкез кылдытыны. Озьыен, уйпал но лымшор эксэйёс люказы туж трос ожтӥрлык, кудзэ уже кутыса, Музъем вылысьтымы трос миллиард адямиосты быдтыны луэ.

КЫК ТУШМОНЪЁСЛЭН ӴОШ УЖАМЗЫ

17. Мар со сыӵе «юрӟым маке», кудӥз ваньзэ быдтоз?

17 Трос аръёс ӵоже ожмаськемзы шоры учкытэк, уйпал эксэй юрттӥз лымшор эксэйлы Огазеяськем Нациослэсь Организацизэс кылдытыны. Озьы быдэсмиз азьпалзэ ивортон: та эксэйёс «юрӟым макеез пуктозы», кудӥз ваньзэ быдтоз (Дан. 11:31, ВД).

18. Малы Огазеяськем Нациослэн Организацизы «юрӟым маке» шуыса нимаське?

18 Малы Огазеяськем Нациослэн Организацизы «юрӟым маке» шуыса нимаське? Со вера, быдэс дунне вылэ тупаса улон вайыны быгатэ шуыса, нош сое Инмарлэн Эксэйлыкез гинэ лэсьтыны быгатэ. Нош кызьы валано, «юрӟым маке» ваньзэ быдтоз шуыса? Ӵапак та организация вань зэмос луисьтэм религиосты быдтоз. (Учке «Ог-огенызы ожмаськись эксэйёс дыръёслэн пумазы» схемаез.)

МАЛЫ ТА СЯРЫСЬ ТОДЫНЫ КУЛЭ?

19, 20. а) Малы милемлы тодыны кулэ югдуръёс сярысь, кудъёссэ ми эскеримы? б) Мае ми эскеромы вуоно статьяын?

19 Малы милемлы та луэм югдуръёс сярысь тодыны кулэ? Малы ке шуоно соос валамон возьмато, 1870-тӥ арысен 1991-тӥ арозь уйпал но лымшор эксэйёс сярысь Данииллэн азьпалзэ ивортонэз быдэсмиз шуыса. Со оскытэ милемыз, азьпалзэ ивортонлэн кылем люкетэз но быдэсмоз шуыса.

20 Совето Союз куашказ 1991-тӥ арын. Соку кин али уйпал эксэй луэ? Эскеромы сое вуоно статьяын.

128-ТӤ КЫРӞАН Выстоять до конца

a Ми адӟиськомы, кызьы быдэсмыны азьланьтӥське уйпал но лымшор эксэйёс сярысь Данииллэн азьпалзэ ивортонэз. Малы ми озьы малпаськомы? Но малы милемлы та азьпалзэ ивортонэз умой валаны кулэ?

b Табере уг луы вераны, рим кивалтӥсь Аврелиан (кивалтӥз асьме вакытысь 270—275-тӥ аръёсы) уйпал эксэй вал шуыса, нош Зенобия кышномурт-эксэй (кивалтӥз асьме вакытысь 267—272-тӥ аръёсы) лымшор эксэй шуыса, малы ке шуоно со дыре Иеговалы ужась-тыршись адямиос ӧй вал. Та азьпалзэ ивортонлэн азьвыл валэктонэз гожтэмын «Кылзэ Данииллэсь азьпалзэ ивортонзэ!» книгаын (ӟуч), 13-тӥ но 14-тӥ люкетъёсын.

d 1890-тӥ арын Вильгельм II, Германиысь эксэй, Бисмаркез кивалтон ужезлэсь палэнтӥз.

e Соослы луыса кивалтэт кужымзэ ӝог ыштӥз. Кылсярысь, соос эксэйлы юрттэмысь дугдӥзы; ож сярысь веразы сое, мае мукетъёсызлы вераны лэземын ӧй вал; озьы ик эксэез кужмысь косӥзы кивалтэмысь дугдыны.

f Кызьы азьло ик гожтэмын вал Данииллэн 11:34, уйпал эксэй христианъёсты огдырлы уйылэмысь-уллямысь дугдӥз. Кылсярысь, озьы луиз 1991-тӥ арын Совето Союзлэн куашкамез бере.