Nen video ma nwang'ere

Nen lembe ma nwang'ere i iye

THIWIWEC MI 20

Ng’a ma tie “ubimo ma yor ariwa ma malu” tin eni?

Ng’a ma tie “ubimo ma yor ariwa ma malu” tin eni?

“Ebitundo kum kajikne, man ng’atu moko mbe ma bikonye.”​—DAN. 11:45.

WER 95 Der ubemedere ameda

I ADUNDO *

1-2. I thiwiwec maeni wabiweco iwi lembang’o?

TIN lembe tie dupa dit m’ubenyutho nia wabekwo i nindo ma tokcen mi ng’om maeni ma rac. Ceng’ini eni, Yehova giku Yesu Kristu gibinyotho bimobim ceke m’ubejai i kum Ker pa Mungu. Re ma fodi lembe maeno utimere ungo, ubimo ma yor ariwa ma malu man ubimo ma yor ariwa ma piny gibimediri nikiedo i kindgi man i dhu dhanu pa Mungu.

2 I thiwiwec maeni, wabiweco iwi lembila ma nwang’ere i Daniel 11:40–12:1. Wabing’eyo nia ubimo ma yor ariwa ma malu tie ng’a tin eni, man wabineno nia pirang’o ubekwayu wabed ku tegocwiny man ku genogen nia Yehova bibodhowa kud i peko ceke ma wabinwang’ara ko.

UBIMO MA YOR ARIWA MA MALU MANGE UWOK

3-4. Ng’a m’udoko ubimo ma yor ariwa ma malu? Kekor.

3 Kinde ma Union Soviétique upokere i oro 1991, dhanu pa Mungu ma gibino kwo i theng ng’om ma tung’ tung’ mi Union Soviétique ginwang’u bedagonya pi nindo moko. Daniel ulwong’o bedagonya maeno nia “kony ma nyanok.” (Dan. 11:34) Pieno, gicaku rweyo lembanyong’a ma gitie agonya, man nyanok i ng’eye, wend jurwei umedere lee mandha i ng’om ma tung’ tung’ ma Union Soviétique ubino bimo wigi. Ento oro moko i ng’eye, Russie ku ng’om m’udiko cing’gi kude gidoko ubimo ma yor ariwa ma malu. Calu ma waneno i thiwiwec m’ukadhu, kara julwong’ bimobim moko nia ubimo ma yor ariwa ma malu kunoke ubimo ma yor ariwa ma piny, ukwayu epong’ lembe adek ma e: (1) ukwayu ebim wi ng’om ma dhanu pa Mungu tie lee i ie, (2) enyuth nikadhu kud i timo nia etie jadhu Yehova ku dhanu pare, man (3) ubekwayu ekied kud ubimo ma jadhoge.

4 Wakenen thelembe adek m’ubecwaluwa niyero nia ubimo ma yor ariwa ma malu tin utie Russie ku ju m’udiko cing’gi kude. (1) Gibedo kud atelatela iwi dhanu pa Mungu, niwacu gikwero tic migi mi rweyo lembanyong’a man ginyayu ragedo i kum umego ku nyimego dupa m’ubekwo i ng’om ma gitelo wie. (2) Timo maeno unyutho nia gidagu Yehova ku dhanu pare. (3) Gikiedo kud ubimo ma yor ariwa ma piny, niwacu bimobim ma dit mir Angleterre kud Amerika. Kawoni wakenenu lembe ma Russie ku ju m’udiko cing’gi kude gitimo m’unyutho nia andha gitie ubimo ma yor ariwa ma malu.

UBIMO MA YOR ARIWA MA MALU KUD UBIMO MA YOR ARIWA MA PINY GIMEDIRI NIKIEDO I KINDGI

5. Daniel 11:40-43 uweco pi nindo ma kani, man ekoro nia lembang’o ma bitimere i saa maeno?

5 Som Daniel 11:40-43. Theng lembila mi verse maeni uweco pi nindo mi kajik ceng’. Lembila maeno ukoro pi lwiny ma ni kind ubimo ma yor ariwa ma malu kud ubimo ma yor ariwa ma piny. Daniel uewo nia i nindo mi kajik, ubimo ma yor ariwa ma piny “bipiembre” kud ubimo ma yor ariwa ma malu, niwacu gibikiedo i kindgi.​—Dan. 11:40.

6. Jubim ario gibekiedo i kindgi nenedi?

6 Ubimo ma yor ariwa ma malu gikud ubimo ma yor ariwa ma piny gibemediri nikiedo lwiny i kindgi, pilembe ng’atuman ubemito en re m’ebed bimobim ma tek i ng’om zoo. Ku lapor, wakenen lembe m’utimere i ng’ei Lwiny mir ario mi ng’om zoo. Union Soviétique ku ju m’udiko cing’gi kude gicaku telo wi ng’om ma pol mir Europe. Eno uketho ubimo ma yor ariwa ma piny utimo lembariba ku ng’om mange, kara gicok dhug udul mony migi karacelo man gikied i dhug ubimo ma yor ariwa ma malu. Lembariba ma gitimone julwong’o OTAN (Organisation du traité de l’Atlantique Nord). Ubimo ma yor ariwa ma malu kud ubimo ma yor ariwa ma piny ginyotho sente ma lee pi nimedo wend basuda migi kara gidok udul mony ma tek. Lwiny ma ni kindgi unen bende kamaleng’ kinde ma ng’atuman utielo jukwor mi judhoge i Afrika, Asia, man Amerika ma yo piny. Niai i kind oro m’ukadhu ceng’ini eni, Russie ku ju m’udiko cing’gi kude gitie kud atelatela i ng’om ma tung’ tung’. Bende, gini lwiny ma gwai kud ubimo ma yor ariwa ma piny nikadhu kud i yore mir Internet. Ng’atuman ubedoto wadi nia ubetio ku program ma reco mir Internet pi ninyotho lonyo ku lembgamba mi ng’om pa wadi. M’umedo maeno, ubimo ma yor ariwa ma malu ubemedere nisendo dhanu pa Mungu, tap calu ma Daniel ular uewo.​—Dan. 11:41.

UBIMO MA YOR ARIWA MA MALU UMONDO I “NG’OM MA BER”

7. “Ng’om ma ber” utie ang’o?

7 Daniel 11:41 uyero nia ubimo ma yor ariwa ma malu bimondo i “ng’om ma ber.” Ng’om maeno utie ang’o? I rundi ma con, ng’om mir Israel re m’ubino “ng’om ma leng’ m’usagu ng’om mange ceke.” (Eze. 20:6, B.L.L.) Pirang’o ebino ng’om ma pire tek lee? Pilembe i ng’ombe re ma jubed jutimo thier mandha ni Yehova. Re niai i Pentekoste mi oro 33 R.M., “ng’om” maeno utie ngo ng’om moko ma nwang’ere kaka moko, pilembe dhanu pa Yehova gini wang’ ng’om zoo. Ento tin, dilo pa Yehova re ma juporo ku “ng’om ma ber” pilembe i dilo maeno re ma dhanu pare gibetimo thier ire nikadhu kud i coko man tic mi rweyo lembanyong’a.

8. Ubimo ma yor ariwa ma malu umondo i “ng’om ma ber” nenedi?

8 I kind nindo mi kajik ceng’, ubimo ma yor ariwa ma malu umondo wang’ dupa i “ng’om ma ber.” Ku lapor, i the bimobim mi Nazi, kinde ma Allemagne ubino ubimo ma yor ariwa malu, egam emondo i “ng’om ma ber,” asagane i saa mi Lwiny mir ario mi ng’om zoo. Nenedi? Enyayu ragedo i kum dhanu pa Mungu man enego jumoko m’i kindgi anega. I ng’ei Lwiny mir ario mi ng’om zoo, kinde ma Union Soviétique ubino ubimo ma yor ariwa ma malu, en bende emondo i “ng’om ma ber” saa m’esendo dhanu pa Mungu man etero ju ma pol m’i kindgi bor ku pacu migi.

9. I kind oro m’ukadhu ceng’ini eni, Russie ku ju m’udiko cing’gi kude gimondo i “ng’om ma ber” nenedi?

9 I kind oro m’ukadhu ceng’ini eni, Russie ku ju m’udiko cing’gi kude gimondo i “ng’om ma ber.” Nenedi? I oro 2017 Russie ma tin utie ubimo ma yor ariwa ma malu ukwero tic mi dhanu pa Yehova, man ebolo umego ku nyimego mwa moko i kol. Russie ukwero bende girasoma mwa ma tung’ tung’ man Biblia, Lok mi ng’om ma nyen (Traduction du monde nouveau). M’umedo maeno, Russie umayu Udi Ker, Udi mi coko ma dongo man Bethel mi ng’ombe. I ng’ei lembe maeno, i oro 2018, Guriri m’utelowic unyutho nia Russie ku ju m’udiko cing’gi kude gitie ubimo ma yor ariwa ma malu. Re kadok jubenyayu ragedo ma lake tek i kum dhanu pa Yehova de, gikwero nimondo i lembe ceke ma dhanu timo kara juwil gavmenti moko. Ento giworo cik mi Biblia m’uyero nia warwo pi judong ng’om ceke, asagane kinde ma gibemaku yub m’umulo kum bedagonya mi timo thier ni Yehova.​—1 Tim. 2:1, 2.

NYO UBIMO MA YOR ARIWA MA MALU BINYOTHO UBIMO MA YOR ARIWA MA PINY?

10. Nyo ubimo ma yor ariwa ma malu binyotho ubimo ma yor ariwa ma piny? Kekor.

10 Lembila ma nwang’ere i Daniel 11:40-45 uweco asagane iwi lembe m’ubimo ma yor ariwa ma malu utimo. Nyo eno ubenyutho nia ebinyotho ubimo ma yor ariwa ma piny? Ungo. Ubimo ma yor ariwa ma piny bibedo “kwo” niwacu ebibedo nuti kinde ma Yehova giku Yesu gibinyotho bimobim mi dhanu i lwiny mi Armagedon. (Nyu. 19:20) Pirang’o wayero kumeno? Wakewec iwi lembila ma nwang’ere i buku pa Daniel man i buku mi Lembanyutha.

I lwiny mi Armagedon, Ker pa Mungu ma juporo ku kidi binyotho bimobim mi dhanu ma juporo kud ayi gin m’acwia ma dit (Nen udukuwec mir 11)

11. Daniel 2:43-45 utie ku thelembe ma kani? (Nen cal m’i ng’eye.)

11 Som Daniel 2:43-45. Jabila Daniel ukoro pir ayi gin m’acwia ma dit ma juyiko ku kit cuma ma tung’ tung’. Watkume acel acel ubenyutho ker ma tung’ tung’ m’ubed ubimo kaka ma dhanu pa Mungu tie lee i ie. Kerne gibed gibimo i saa ma rom ungo. Tiend ayi gin m’acwiane juyiko ku nyunyu m’ujebere kud ulobo. Tiendene ubenyutho bimobimo ma dit mir Angleterre kud Amerika. Lembila maeno ubenyutho nia kinde ma Ker pa Mungu ubenyotho bimobim ceke mi dhanu, binwang’u Angleterre kud Amerika ubebimo asu.

12. Wic mir abiro pa yedi ubenyutho ang’o, man pirang’o pire tie tek ning’eyo lembe maeno?

12 Jakwenda Yohana bende ukoro pi bimobim ma tung’ tung’ m’ubed ubimo kaka ma dhanu pa Yehova ni ie. Eporo bimobimne ku yedi ma wiye abiro. Wiye mir abiro ubenyutho bimobim ma dit mir Angleterre kud Amerika. Pire tie tek ning’eyo gin maeni pilembe i ng’ei wic mir abiro, mange mbe m’uwok. Kinde ma fodi ebebimo asu, Kristu kud udul mony pare gibinyothe karacelo ku dong yedine m’udong’. *​—Nyu. 13:1, 2; 17:13, 14.

UBIMO MA YOR ARIWA MA MALU BITIMO ANG’O CENG’INI ENI?

13-14. ‘Gog mi ng’om mi Magog’ ubenyutho ang’o, man copere lembang’o ma bicwale nikelo masendi iwi dhanu pa Mungu?

13 Lembila moko ma Ezekiel ukiewo ubekonyowa ning’eyo lembe ma copere bitimere i wang’ nyoth p’ubimo ma yor ariwa ma malu gikud ubimo ma yor ariwa ma piny. Ubenen nia lembila ma nwang’ere i Ezekiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; man Lembanyutha 16:13-16, 21 ubeweco zoo iwi lembe ma rom. Ka tie kumeno andha, wabeparu nia lembe m’ulubo e bitimere.

14 Nyanok i ng’ei ma masendi ma dit bicaku, jubim “m’i ng’om ngung’” gibidikiri karacelo ni ungu acel. (Nyu. 16:13, 14; 19:19) Biblia ulwong’o ungu maeno mi thek nia ‘Gog mi ng’om mi Magog.’ (Eze. 38:2) Ungune bikelo masendi iwi dhanu pa Mungu, man gibimito gidargi kpo. Ang’o ma bicwayu wang’gi niroko dhanu pa Mungu? I lembila moko m’uweco pi nindo mwa eni, jakwenda Yohana uwacu nia lungu pei ma dongo mandha bicwii iwi judegi pa Mungu. Lungu pei maeno ubenyutho rwonglembe ma kwiny mi pokolembe ma dhanu pa Yehova gibitwong’o. Ecicopere nia rwonglembene biketho Gog mi Magog bikelo masendi iwi dhanu pa Mungu, man ebimito edargi pet kud iwi ng’om.​—Nyu. 16:21.

15-16. (a) Copere nia Daniel 11:44, 45 ubeweco iwi lembang’o? (b) Ang’o ma binwang’u ubimo ma yor ariwa ma malu man dong thek mange ceke ma gitie bende Gog mi Magog?

15 Ecicopere nia rwonglembe ma kwiny man masendi ma tokcen ma judegi pa Mungu gibikelo iwi jutic pare utie lembe ma rom ma juweco pire i Daniel 11:44, 45. (Som.) I giragora maeni, Daniel uwacu nia “rwonglembe m’uai yo nyangu ku yor ariwa ma malu” bing’abu cwiny ubimo ma yor ariwa ma malu, man ebicidho ku “kwinyo ma dit.” Ubimo ma yor ariwa ma malu bimito “enyoth man ekab dhanu dupa.” Ubenen ve “dhanu dupa” maeno ubenyutho dhanu pa Yehova. * Copere Daniel ubino weco pi masendi ma tokcen ma yawe mbe ma jubikelo iwi dhanu pa Mungu.

16 Kinde m’ubimo ma yor ariwa ma malu ku gavmenti mange gibicaku sendo dhanu pa Mungu tap ci, ng’ecwiny pa Mungu ma Jategokpo biopo, e lwiny mi Armagedon bicaku. (Nyu. 16:14, 16) I saa maeno, jubinyotho ubimo ma yor ariwa ma malu karacelo ku dong thek mange ceke ma gitie bende Gog mi Magog, man “ng’atu moko mbe ma bikonye.”​—Dan. 11:45.

I lwiny mi Armagedon, Yesu Kristu karacelo kud udul mony pare mi polo gibinyotho ng’om ma rac pa Sitani man gibibodho dhanu pa Mungu (Nen udukuwec mir 17)

17. Mikael ma tie “jaditmawijo ma dwong’” ma Daniel 12:1 uweco pire utie ng’a, man etimo ang’o?

17 Lembe mange ma Daniel udok ukoro i verse m’ulubo unyutho kite ma jubinyotho ko ubimo ma yor ariwa ma malu ku ju m’udiko cing’gi kude, man kite ma wabiboth ko. (Som Daniel 12:1.) Mikael ma verse maeno uweco pire utie nying’ mange ma jumio ni Yesu Kristu ma tie Rwoth mwa m’ubebimo. ‘Ecungo i kum’ dhanu pa Mungu niai i oro 1914 kinde ma Ker pa Mungu ucaku bimo i polo. Ceng’ini eni, ‘ebicungo’ niwacu ebinyotho judegi pare ceke i lwiny mi Armagedon. Lwiny maeno bitwiyo dhu “nindo mi masendi” ma yawe mbe ma Daniel uweco pire. I lembila pa Yohana ma nwang’ere i lembanyutha, julwong’o nindo maeno ma wabikadhu kud i ie i wang’ Armagedon nia “masendi ma dit.”​—Nyu. 6:2; 7:14.

NYO JUBIKIEWO NYINGI I “KITABU”?

18. Pirang’o wacikara ngo nilworo lembe ma bitimere i nindo m’ubino?

18 Daniel giku Yohana zoo ginyutho nia Yehova giku Yesu gibibodho jutic migi kud i masendi ma dit. Pieno, wacikara ngo nilworo lembe moko ci ma bitimere i nindo m’ubino. Daniel uyero nia ju ma nying’gi binwang’ere i “kitabu” re ma gibiboth. (Dan. 12:1) Dong’ wacopo timo ang’o kara jukiew nyingwa i kitabu maeno? Wacikara ninyutho nikadhu kud i timo nia watie ku yioyic i Yesu ma tie Nyathi Rombo pa Mungu. (Yoh. 1:29) Bende, wacikara nithiero kwo mwa ni Mungu man nilimo batizo. (1 Pet. 3:21) M’umedo maeno, wacikara nitielo Ker pa Mungu nwang’u wabemiyara zoo pi nikonyo jumange kara ging’ei Yehova.

19. Wacikara nitimo ang’o kawoni, man pirang’o?

19 Eni re m’utie saa m’ukwayu wagen Yehova nisagu zoo man wagen dilo pare ma tie ku dhanu ma gigwoko bedoleng’ migi ire. Kawoni re m’ukwayu watiel Ker pa Mungu. Tek watimo kumeno, wabiboth kinde ma Ker pa Mungu binyotho ubimo ma yor ariwa ma malu man ubimo ma yor ariwa ma piny.

WER 149 Wer mir aloci

^ par. 5 Ng’a ma tie “ubimo ma yor ariwa ma malu” tin, man jubinyothe nenedi? Dwokowang’ penji maeno bitielo yioyic mwa, man bikonyowa kara wabed ayika pir amulaic ma wabinwang’ara ko ceng’ini eni i saa mi masendi ma dit.

^ par. 12 Pi ning’eyo lembe mange dupa ma jukoro iwi buku pa Daniel 2:36-45 man Lembanyutha 13:1, 2, nen Otkur ma Wiw mi nindo 15, dwi mir 6, 2012, mba. 7-11, 12-13, 14-18, 19.