1-2. Kii di ga pôdôl munu i yigil ini?

NGANDAK mam di ntehe i len ini, i i ñunda le di yé mamélél ma dilo di nsôk, di bé ngi tehe mo. Ndék ngéda, Yéhôva bo Yésu Kristô ba ga tjé biane gwobisôna bi nkolba Ane. Ilole hala a mbôña, kiñe ñombok bona kiñe nwelmbok ba ga ke ni bisu i jo sañ bo ni bo ni i jôs bagwélél ba Djob.

² Munu yigil ini, di ga pôdôl mbañ i yé i kaat Daniel 11:40–12:1. Di ga tehe njee a yé kiñe ñombok i len ini, ni inyuki di nlama bé kon woñi inyu mam ma ga bôña ndék ngéda.

3-4. Njee a yé kiñe ñombok i len ini? Toñol.

³ Ngéda Union Sôviétik i bi kwo i nwii 1991, bagwélél ba Djob ba ba bé isi énél yé, ba bi noi inyu ndék ngéda. I ngéda i yon kaat Daniel i nsébél le “ndék mahôla.” (Daniel 11:34) Hala a bi boñ le ba kahal añal ñañ nlam, ibabé i kon woñi. Kôp i nkena bé hilôba libee, biloñ bi bé isi énél i Union Sôviétik bi bi bana dikôô di batéé likalô. I mbus ndék ngéda, Ruslan ni biloñ bi bé nit nye ba yila kiñe ñombok. Kiki di ntehe i yigil i ntip tagbe, inyu boñ le ngim ane i ba kiñe ñombok tole i nwelmbok i nlama yônôs mam maa: (1) I kolba bagwélél ba Djob, (2) i unda ni maboñok mé le i ñoo Yéhôva ni bagwélél bé, (3) i jôs ki ii kiñe ipe.

 ⁴ Di béñge i mam ma ntinde bés i kal le i len ini Ruslan ni i bet ba nit nye bon ba yé kiñe ñombok. (1) Ba nkolba bagwélél ba Djob mukiki ba nsôñga nson wap, ba tééñgaga dikôô di bilôk bikéé bi bôlôm ni bi bôda bi bi yé isi énél yap. (2) Maboñok map ma, ma ñunda le ba ñoo Yéhôva ni bagwélél bé. (3) Ba yé i pémsan ni kiñe nwelmbok, hala wee Britania ni Amérika. Di béñge mam ma ñunda le Ruslan ni biloñ bi nit nye bon ba yé kiñe ñombok.

5. Kii kaat Daniel 11:40-43, i mpôdôl?

⁵ Añ Daniel 11:40-43. Minlôñ mini mi nti bés dinyo malép di mam ma mbôña i mamélél ma dilo di nsôk. Minlôñ mi, mi mpôdôl pémsan i yé ipôla kiñe ñombok ni kiñe nwelmbok. Kiki mbañ Daniel i ñunda, masuk ma ngéda, kiñe nwelmbok i ga “bômôl” kiñe ñombok, hala wee ba ga ômna matoñ.​—Daniel 11:40.

6. Kii i ñunda le kiñe ñombok ni kiñe nwelmbok ba njo sañ bo ni bo?

⁶ Kiñe ñombok ni kiñe nwelmbok ba nke ni bisu i jo sañ, ba yé i pémsan inyu yi njee a’ ane biloñ gwobisôna. Kiki hihéga, i mbus Gwét bi ntôla II, Union Sôviétik ni biloñ bi bé nit nye ba bi bémbe bebee le Érôpa yosôna. Hala a bi tinde kiñe nwelmbok i boñ malômbla ni ngandak biloñ, ntôñ u won ba nsébél ni Pulasi le ÔTAÑ. Hiki kiñe mu i mpémés ki ngandak moni inyu bana bijôl bi gwét iloo ii ipe. Hiki kiñe i nkolba biloñ bi nit ñoo wé i Afrika, i Asia ni Amérik Latin. Munu nwii mini, Ruslan ni biloñ bi nit nye, ba mbémbe ngandak biloñ i nkoñ ’isi. Ba njôs yak kiñe nwelmbok ni njel internet. Hiki kiñe mu i ntjelel le ii ipe i ngwélél internet inyu kwés ane yé. Ni ki le kiki mbañ Daniel i nkal, kiñe ñombok i nke ni bisu i kolba bagwélél ba Djob.​—Daniel 11:41.

7. Kii i yé “Hisi hilam”?

⁷ Daniel 11:41 a nkal le kiñe ñombok i ga jôp i “Hisi hilam.” Himbe hi hisi? Ngéda kôba, loñ Israel yon i bé “loo biloñ bipe gwobisôna bilama.” (Ézékiel 20:6) Ndi i jam li bé boñ le i loñ i, i loo bini biloñ bipe bilama li bé le nyoo nyen bôt ba bé bégés Yéhôva. Ibôdôl i Pentékôt 33 N.Y., “Hisi hilam” hi ta ha bé ndik homa wada, inyule bagwélél ba Yéhôva ba yé ntjamak ni nkoñ ’isi wonsôna. Hala a nkobla le, i len ini, “Hisi hilam” hi yé nson bagwélél ba Yéhôva ba nsal i nkon ’isi, hala wee likalô ni makoda.

8. Lelaa kiñe ñombok i bi jôp i “Hisi hilam”?

⁸ Munu masuk ma ngéda, kiñe ñombok i ma jôp ngandak ngélé i “Hisi hilam.” Kiki hihéga, i ngéda énél i Nazi i Jaman i bé kiñe ñombok, téntén i gwét bi ntôla bi nyônôs biba, i kiñe i, i bi jôp i “Hisi hilam” i ngéda i bi tééñga bagwélél ba Djop, i nol ki bo. I mbus Gwét bi  ntôla II, i ngeñ Union Sôviétik i bi yila kiñe ñombok, ba bi jôp i “Hisi hilam” mu kii ba bi tééñga bagwélél ba Djop ba kena bo minkôm.

9. Munu nwii mini, lelaa Ruslan ni biloñ bi nit nye ba jôp i “Hisi hilam”?

⁹ Nano a yé ndék ngéda le Ruslan ni biloñ bi nit nye, ba bi jôp i “Hisi hilam.” Lelaa? I nwii 2017, loñ Ruslan i bi sôñga nson u Mbôgi Yéhôva, i ha ki lôk kéé i bôda ni i bôlôm i mok. Ba bi sôñga yak bikaat gwés ni Bibel yés, i ba nsébél ni Pulasi le Traduction du monde nouveau. Ba kadal yak hikuu hi loñ i Ruslan, mandap ma Ane, ni ma makoda makeñi. I mam ma mon ma bi boñ le, i nwii 2018 Juu li bakena ntôñ li kal le Ruslan ni biloñ bi nit nye, bon ba yé kiñe ñombok. To ngéda bagwélél ba Yéhôva ba nkôs ndééñga, ba nkolba bé biane bi nkoñ ’isi. Ndi kiki Bibel i nkal, ba nsoohe inyu “ba bobasôna ba gwé bitel bikeñi,” téntén i ngéda baane ba, ba nyoñ makidik ma ma nla kéñ bés i kena nson wés ni bisu.​—1 Timôtéô 2:1, 2.

10. Baa kiñe ñombok i ga yémbél kiñe nwelmbok? Toñol.

¹⁰ Mbañ i Daniel 11:40-45 i nlôôha pôdôl minson mi kiñe ñombok. Baa hala a nkobla le a ga yémbél kiñe nwelmbok? Heni. Kiñe nwelmbok i mba i ngi yii “yômi” i ngéda Yéhôva bo Yésu ba ga lo i tjé baane ba nkoñ ’isi i gwét bi Armagédôn. (Masoola 19:20) Kii i nyis bés hala? Di béñge kii mbañ i Daniel ni i Masoola i niiga bés mu jam li.

11. Lelaa di nlama nok Daniel 2:43-45? (Béñge titii i lipep li bisu.)

¹¹ Añ Daniel 2:43-45. Mbañ i Daniel i mpôdôl biane bi bi bi kolba bagwélél ba Djob. I nkal le i ôñgba ikeñi Daniel a bi tehe, i bé ni gôl, silba, mamuna, biték ni kei. Makôô ma ôñgba ikeñi i, ma ma yé ni kei, ni ték lima mon ma yé ane i nsôk, hala wee ane i Britania ni Amérika. Mbañ i, i ñunda le ane i Britania ni Amérika yon i mba i nkom ngéda Ane Djob i nlo i tjé biane bi nkoñ ’isi gwobisôna.

12. (a) Ño u nyônôs isaambok u nuga bikai u yé yimbne i kii? (b) Inyuki i yé loñge i yi hala?

¹² Yak ñôma Yôhanes a bi pôdôl biane bi bi bi kolba bagwélél ba Yéhôva. Yôhanes a nkal le biane bi gwon bi yé ño u nyônôs isaambok u nuga bikai. Ño u won u yé ane i Britania ni Amérika. Kinje loñge jam i yi le ño umpe u mba ha bé i mbus ño unu! Ño u nyônôs isaambok won w’a ba u ngi an-ge ngéda Kristô a’ lo ni mintôñ nwé mi gwét inyu tjé wo ni nuga bikai yomede. *​—Masoola 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Njee a yé “Gôg, nu hisi hi Magôg,” kii i ga tinde nye i leñ bagwélél ba Djob gwét?

¹³ Mbañ Ézékiel i mpôdôl mam ma ga bôña ilole kiñe ñombok ni kiñe nwelmbok ba ntjiba. I nene le mbañ  i yé kaat Ézékiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; ni i Masoola 16:13-16, 21, i mpôdôl nlélém jam. Ibale hala, wee di nla bot ñem le mam m’a bôña kiki di nke i tehe hanano.

¹⁴ Ndék ngéda i mbus bibôdle bi njiiha ikeñi, “bikiñe bi nkoñ ’isi wonsôna” bi ga kodba. (Masoola 16:13, 14; 19:19) I kodba matén i, y’a yila i yom Bibel i nsébél le “Gôg, nu hisi hi Magôg.” (Ézékiel 38:2) Matén ma, ma ga leñ bagwélél ba Djob gwét, ma yéñ ki i tjé bo. Kii y’a tinde bo i boñ hala? Mu mbañ yé i i mpôdôl mam m’a bôña ha ngéda i, ñôma Yôhanes a nkal le soso nop matan-ga a ga nôl baoo ba Djob. I nene le, i nop matan-ga nu a yé yimbne i nwin u bikééhene bagwélél ba Yéhôva ba ga legel. Bebek nwin u, u ga unbaha Gôg nu Magôg, jon a ga leñ bagwélél ba Djob gwét inyu tjé bo.​—Masoola 16:21.

15-16. (a) Mambe mam kaat Daniel 11:44, 45 i mpôdôl? (b) Kii i ga pémél Gôg nu Magôg?

¹⁵ I nene le, i nwin u bikééhene unu, ni i gwét Gôg nu Magôg a ga leñ bagwélél ba Djob gwon kaat Daniel 11:44, 45 i mpôdôl. (Añ.) Mu mbañ i, Daniel a nkal le, ‘manwin m’a lôl i pes likôl ni i pes ñombok’ ma ga tééñga kiñe ñombok, ha nyen a ga ke ni ‘hiun hikeñi.’ Njômbi i kiñe ñombok y’a ba le a ‘tjé limut likeñi.’ I nene le ‘limut’ li, li yé litén li Yéhôva. * Bebek munu mbañ ini, Daniel a mpôdôl i gwét bi nsôk b’a leñ bagwélél ba Djob inyu tjé bo.

¹⁶ I gwét kiñe ñombok ni biane bi nkoñ ’isi gwobisôna bi ga leñ bagwélél ba Djob bi ga unbaha Bayemlikok, ha ni nyen gwét bi Armagédôn bi ga bôô. (Masoola 16:14, 16) Ha ngéda i, kiñe ñombok ni bini biane  bipe, hala wee Gôg nu Magôg, a ga tjiba, “mut nye ki nye a’ ba bé inyu hôla nye.”​—Daniel 11:45.

17. Njee a yé Mikael ‘ñane nkeñi’ nu Daniel 12:1 a mpôdôl, kii a mboñ?

¹⁷ Nlôñ u noñ ha, u ntoñol lelaa kiñe ñombok ni biloñ bipe bi ga tjiba, ni lelaa bés di ga pei. (Añ Daniel 12:1.) Kii nlôñ unu u nsômbôl kal? Mikael a yé jôl lipe li Kristô Yésu, Kiñe yés. A ‘téé inyu loñge’ i litén li Djob ibôdôl i nwii 1914, ngeñ Ane yé i bi tééba i ngii. Ndék ngéda, wee a ‘ntelep,’ tole a ntjé baoo bé i gwét bi Armagédôn. I gwét bi, bi ga ba jam li nsôk li Daniel a nsébél le ‘njiiha’ i nlôôha ikeñi mut a mah bé tehe. Mbañ Yôhanes i i yé i kaat Masoola, i nsébél i ngéda y’a tagbe ilole gwét bi Armagédôn bi mbôô le “njiiha ikeñi.”​—Masoola 6:2; 7:14.

18. Inyuki di nlama bé kon woñi inyu mam ma nke bôña dilo di nlo?

¹⁸ Di nlama bé kon woñi inyu mam ma nke bôña dilo di nlo, inyule Yôhanes bo Daniel ba nkwés bés nkaa le bagwélél ba Djob ba ga pei i njiiha ikeñi. Daniel a nkal le i bôt ba ga pei, môl map ma yé “ntilga ikété kaat.” (Daniel 12:1) Kii di nlama boñ inyu boñ le môl més ma ba ntilga mu kaat i? I nsômbla le di unda le di nhémle Yésu, Man ntômba nu Nyambe. (Yôhanes 1:29) Di nlama ki sôblana inyu unda le di bi ti bésbomede nkikip inyu boñ sômbôl i Nyambe. (1 Pétrô 3:21) Di boñ ki kii yosôna di nla inyu nit Ane Djob, mu kii di nhôla bôt bape i yi Yéhôva.

19. Kii di nlama boñ nano, inyuki?

¹⁹ Nano nyen di nlama bôdôl Yéhôva ni bagwélél bé ñem. Ñ, nano nyen di nlama nit Ane Djob. Ibale di mboñ hala, di ga pei ngéda kiñe ñombok ni kiñe nwelmbok ba ga tjiba.