Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ARÜTÍKULU LÁNINA ATURIAHANI 20

Ka san ‘lurúeitebei nórute’ uguñe weyu?

Ka san ‘lurúeitebei nórute’ uguñe weyu?

“Ñein guánarügüba lachülüra lóurate lounwen, ani úabei ni aban lun líderaguni” (DAN. 11:45).

UREMU sjj 126 Deregüdagu, agagudúañu ani lau ganigi!

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1, 2. Kaba wakutiha lidan arütíkulu le?

UGUÑE WEYU, furangutimahali warihini wawinwanduña lan lidan lagumuchagüle lagumuhóun dan le lánina ubóu le. Málühali Heowá luma Hesukrístu agumucha hau sun gumadimatiña ha ebedaagubaña lun Larúeihan. Lubaragiñe lasuseredun katei le, lasigiramémeba lurúeite nórute luma lurúeite suru ageindagua hámagua luma éibaahaña lumutuniña Bungiu. *

2 Lidan arütíkulu le, wakutihabei profesía le lídanbei Danieli 11:40-12:1. Warihibei ka lan lurúeitebei nórute uguñe weyu ani ida luba lan darangilu wamá luma lun wafiñerun lesefurubadiwa lan Heowá meberesenga kaba lan asusereda.

LACHÜLAAGU ABAN ISERI LURÚEITE NÓRUTE

3, 4. Katei san lurúeitebei nórute uguñe weyu? Afuranguagüda huméi.

3 Lárigiñe liabin Unión Sowiétika ǘnabun lidan irumu 1991, ibihatiña lubúeingu Bungiu ha lábugiñebaña lagumadihan “murusun íderawaguni” (Dan. 11:34). Adügati katei le, lun hapurichihan sin heberesehóuniwa, ani lídanrügü murusun dan aba haganwoundun apurichihatiña ha meha lídanbaña binadu burí ageiraü le lani Unión Sowiétika lun saragu san milu. Gama lumoun, murusun murusun aba Rusiahali lan hama ha lúmagiñebaña lurúeite nórute. Kei warihini lidan arütíkulu le lubaragiñebei le, lun lariñawagún luagu aban arúeihani ligía lan lurúeitebei nórute luma lurúeite suru lunti lasuseredun ǘrüwa katei: Furumiñe, léibaahaniña lumutiña Heowá. Libiaman, larufuduni lau ligaburi lóuserun iyereegu lan Heowá hama lumutuniña lun, ani lǘrüwan, lawuribuha luma lágani.

4 Ariha waméi ka lan uagu gayara lubéi wariñagun Rusia lan hama ha lúmagiñebaña lurúeitebei nórute. Furumiñe, éibaaha lumutiña saragu san milu hádangiñe lumutuniña Heowá ha erederubaña lidan burí fulasu le lábugiñebei lagumadihan, mígirun lumutiña lun hapurichihan. Libiaman, arufuda lumuti lau lóuserun iyereegu lan Heowá lun hama lumutuniña. Lǘrüwan, ladüga ageindaguaali luagu ubafu luma lurúeite suru, Gürán Büretáña luma Meriga, arúeihani le gabafubei ubouagu. Ariha waméi ida liña lan larufudun Rusia hama ha lúmagiñebaña luagu ligía lan lurúeitebei nórute.

MAGUMUCHUNGILI LAWURIBUHAN LURÚEITE NÓRUTE LUMA LURÚEITE SURU

5. Ka dan uágubei layanuha Danieli 11:40-43, ani ka asuseredubei lidan dan ligía?

5 (Aliiha huméi Danieli 11:40-43). Lafuranguagüdüñein fánreinti lánina profesía le luagu sun le lunbei lasuseredun lidan lagumuhóun dan le. Afuranguagüda lumuti bérusu burí le awuribuhani le hádanbei lurúeite nórute luma lurúeite suru. Ariñagati Danieli lidan profesía: “Danme lachülürün leben dan, lageindaguba lurúeite [suru] luma lurúeite [nórute] (Dan. 11:40).

6. Ka achoururagüdübalin woun añahagua lan bián urúeigu ha ageindagua hámagua?

6 Anihagua lurúeite nórute luma lurúeite suru ageindagua hámagua lun hagíaba lan gamanihari lau ubóu. Kei hénpulu, ariha waméi le asuseredubei lárigiñe Libiaman Wuribu Wéiriti, gumeseti Unión Sowiétika hama ha lúmagiñebaña ibiha ubafu luagu saragu ageiraü Yuropa. Ínchaha lumuti katei le lurúeite suru lun hadügün aban iseri óundaruni le ñein lubéi hóundaragua lisudaranigu saragu néchanigu lun hageindagun luma lurúeite nórute, to subudiwaboun kei OTAN. Anihagua lurúeite nórute luma lurúeite suru ageindagua hámagua lau burí hafayeihan saragu seinsu lun burí tadügǘn tuéinamun burí áruma. Lanwoun lira, ageindaguaaña hámagua lau burí híchugun ídemuei houn láganiñu lágani kéiburi Áfürika, Asia luma Ageiraü burí le ñein lubéi ladimurehóua chumagü. Lidan burí irumu le ásügürübei, gabafuhaali Rusia hama ha lúmagiñebaña luagu sun ubóu. Ageindaguaali giñe luma lurúeite suru lau hayusurunu konputadora. Bián urúeigu ha rúhaña duru hawouguoun ladüga burí hayusurun programa wuribati le adügübei lun leferidirúniwa saragu seinsu ani adüga hagía wuribani lun lani ageiraü ligía polítika. Ani ítara kei lariñaguni Danieli lidan profesía, anihagua lurúeite nórute éibaahaña lumutuniña Heowá (Dan. 11:41).

LEBELURUN LURÚEITE NÓRUTE “LIDOUN UBURUGU LE BUÍDUBEI”

7. Katei san “uburugu le buídubei”?

7 Ariñagati Danieli 11:41 lebeluruba lan lurúeite nórute “lidoun uburugu le buídubei”. Katei san uburugu ligía? Lidan meha binadu dan, ariñawagúati meha luagu Ísüraeli ligía lan “ageiraü létima wéndebei lídangiñe súngubei!” (Ese. 20:6). Le linarün aban katei, le meha adügübei lun wende lan ladüga ligía lan ageiraü le ñein lubéi láhudurawagua lun Heowá. Gama lumoun lúmagiñe lidan pentekosutesi irumu 33 lidan wadaani, mama layanuhaña bérusu le luágurügü aban “uburugu” ubouagu. Ladüga añahein lumutuniña Heowá lidan sun fulasu ubouagu. Le linarün katei, “uburugu le buídubei” layanuhaña luagu burí katei le hadügübei lumutuniña Heowá, kéiburi háhuduragun lun Bungiu lidan burí adamuridaguni luma lau hapurichihan.

8. Ida liña lebelurun lurúeite nórute “lidoun uburugu le buídubei”?

8 Lidan lagumuhóun dan le, beluhali lurúeite nórute saragu wéiyaasu “lidoun uburugu le buídubei”. Kei hénpulu, dan meha le nasi lan le Yámani lurúeitebei nórute, lídantima Libiaman Wuribu Wéiriti, beluti “lidoun uburugu le buídubei” lau léibaahaniña luma lau láfaraguniña lubúeingu Bungiu. Lárigiñe Libiaman Wuribu Wéiriti, dan le lárügüdünbalin Unión Sowiétika ubaraü kei lurúeite nórute, beluti “lidoun uburugu le buídubei” lau léibaahaniña ha áhuduragubaña lun Heowá ani bugá laña lídangiñe ageiraü.

9. Lidan fiu irumu le sügühalibei, ida liña lebelurun Rusia hama ha lúmagiñebaña “lidoun uburugu le buídubei”?

9 Lidan fiu irumu le sügühalibei, beluhali Rusia hama ha lúmagiñebaña “lidoun uburugu le buídubei”. Ida? Lidan irumu 2017, aba lamahadun lurúeite nórute le lun sun hawadigimari gefentiña luagu Heowá ani aba hádarun saragu íbirigu furisunrugun. Aba giñe hamahadun tun wani agumeiraguagüdüni íbini tun Traducción del Nuevo Mundo. Lanwoun lira, ragǘ hamaaru sukursáli to Rusiaboun, Luban burí Adamuridaguni tuma Luban Adamurini. Lárigiñe lasuseredun katei le, lidan irumu 2018 aba líriduni Musu Úaraguati Rusia hama ha lúmagiñebaña kei lurúeite nórute. Lau sun lira, wagía lubúeingu Heowá mageindaguntiwa hama gumadimatiña, máfaaguntiwa giñe lun wagidaruniña lídangiñe habara, ni íbini dan le héibaahaniwa lau furundei. Lubaragiñe lira, sigí wamuti tadundehan Bíbülia lun wafurieidun “hawagu sun lúrudugu”, dántima le hanúadirun hadügün somu katei le gayaraabei leredehani weseriwidun lun Heowá (1 Tim. 2:1, 2).

LAGUMUCHUBA SAN LURÚEITE NÓRUTE LAU LURÚEITE SURU?

10. Ka íderagubaliwa asubudirei anhein lagumuchuba lubéi lurúeite nórute lau lurúeite suru?

10 Luágutima lurúeite nórute ladimureha profesía le lídanbei Danieli 11:40-45. Mini lan san le lagumuchuba lan lau lurúeite suru? Uá. Anihaguagilime lurúeite suru danme le lagumuchun Heowá luma Hesusu hau sun urúeigu ha ubouaguna lidan Arümahedón (Aruf. 19:20). Ka uagu wachoururei? Akutiha waméi profesía burí le lídanbei Danieli luma le lídanbei Arufudúni.

Larúeihan Bungiu le agoubawagüdübei luma aban dübü, lagumuchuba lau harúeihan wügüriña lidan Arümahedón, aban lanarime guáriua mini lubéi harúeihan wügüriña le. (ariha huméi párafu 11).

11. Ka larufudubei profesía le lídanbei Danieli 2:43-45? (Ariha huméi dibuhu le luágubei tidáü).

11 (Aliiha huméi Danieli 2:43-45). Ayanuhati profeta Danieli luagu aban óunwenbu guáriua le ámuñegueinarügüti lubuñe. Kada fánreinti lani guáriua le mini lan aban arúeihani le éibaahabaliña lumutuniña Bungiu. Lugudi lauti gürabu luma múa mini lan lagumuhóun hádangiñe urúeigu ha: Gürán Büretáña luma Meriga. Arufuda lumuti profesía le anihagua lanme arúeihani gabafuti le danme le lagumuchun Larúeihan Bungiu hau sun urúeigu ubouaguna.

12. Ka mini lubéi lisedün lichügü mónsturu ani ka uagu weiri lubéi lisudinin katei le?

12 Ayanuhati giñe apostolu Huan luagu saragu arúeihani gabafuti ubouagu ha éibaahabaliña lumutuniña Heowá. Arufuda lumuti profesía le urúeigu ha kei aban mónsturu le sédübei ichügü. Le lisedün lichügü mónsturu mini lan arúeihani gabafuti ubouagu le lani Gürán Büretáña luma Meriga. Wéiriti súdini lan katei le ladüga úaali lan amu ichügü lárigiñe le. Anihaguagilime lisedün lichügü mónsturu arúeiha danme le liabin Kristu hama lisudaranigu ha siélubaña agumucha lau lisedün ichügü le luma lau sun le erederubei lídangiñe mónsturu (Aruf. 13:1, 2; 17:13, 14). *

KABA LADÜDA LURÚEITE NÓRUTE YARAFA MADISE?

13, 14. Katei san ‘Gogu le Magoguna’, ani kaba gayara ladügün lun labürühan hawagun lumutuniña Bungiu?

13 Íderagua lumutiwa aban profesía le lídanbei Esekiéli gunfurandei ka lan gayaraabei lasuseredun lidan lagumuhóun dan houn lurúeite nórute luma lurúeite suru. Genegeti layanuhaña lan profesía le lídanbei Esekiéli 38:10-23; Danieli 2:43-45; 11:44-12:1 luma le lídanbei Arufudúni 16:13-16, 21 luagu ligiaméme sügǘ le asuseredubei lidan ligiaméme dan. Anhein ítara liña lubéi, saminatiwa anihánba burí lan katei asusereda.

14 Murusunme dan lúmagiñe lagumeserun saragu asufuriruni hóundaraguba “sun urúeigu ha ubouagubaña”, keisi aban sétanu (Aruf. 16:13, 14; 19:19). Watu Bíbülia lun óundaraguni le ‘Gogu le Magoguna’ (Ese. 38:2). Hábürühaba néchanigu ha hawagun lumutuniña Bungiu lun hagumuchun hau sunsuinagubei. Kaba san lébuna hábürühan hawagun? Lidan ladimurehan apostolu Huan luagu dan ligía, arihati lábürühan óunwenbu burí lúbara huya dereguati siélugiñe hawagun láganiñu Bungiu. Óunwenbu burí lúbara huya dereguati ligía, másiñati mini lan uganu lánina asiadirúni le lunbei hapurichihani lumutuniña Heowá. Gayaraati anihánba lan uganu le adüga lun lábürühan Gogu le Magoguna hawagun lumutuniña Bungiu lun láluahan lagumuchun hau ubouagugiñe (Aruf. 16:21).

15, 16. a) Ka burí sügǘ uágubei gayara lan ladimurehaña lan Danieli 11:44, 45? b) Kaba asusereda lun lurúeite nórute luma lun óundaraguni le lánina Gogu le Magoguna?

15 Másiñati luagu lan ligiaméme uganu lánina asiadirúni luma lábürühouniwa hawagun lumutuniña Heowá uágubei ladimureha Danieli 11:44, 45 (aliiha huméi). Ariñagati Danieli ñein: “Libihuba uganu lídangiñe oubaü le ñéingiñe lubéi laboucha weyu luma luéigiñe nórute le lunti lalouchagüdüni; ábameti láfuridun lau igañi, lau aritaguni lun láfaragun saragu gürigia”. Genegeti lumutuniña lan Heowá “saragu gürigia” hagía. * Gayaraati ladimurehaña lan Danieli luagu lagumuhóun ábürühani hawagun lumutuniña Bungiu.

16 Ladügüba lábürühan lurúeite nórute hama ha híbiri urúeigu ubouagu hawagun lumutuniña Heowá lun lagañidun Bungiu Suntigabafu saragu luma lun lagumeserun wuribu lani Arümahedón (Aruf. 16:14, 16). Lídanme weyu ligía, ábame lagumuchún lau lurúeite nórute “ñein guánarügüba lachülüra lóurate lounwen, ani úabei ni aban lun líderaguni” (Dan. 11:45). Ligiamémeba giñe asusereda houn sun néchanigu ha lídanbaña óundaraguni le lánina Gogu le Magoguna.

Lidan wuribu lani Arümahedón, lagumuchuba Hesusu hama lisudaranigu ha siélubaña lau ubóu le lábugiñebei lubafu Satanási ani lesefurubaña lumutuniña Bungiu. (Ariha huméi párafu 17).

17. Katei san Migelibei, “ánheli le óunigirubaliña lumutuniña Wabungiute”, kei lariñaguni Danieli 12:1 ani ka ladügübei?

17 Ruti burí bérusu le asigirubei, le lídanbei lani Danieli profesía lanwoun ariñahani luáguti ida luba lan lagumuchún lau lurúeite nórute luma hau ha híbiri urúeigu, luma giñe ida luba lan wesefurúniwa (aliiha huméi Danieli 12:1). Ka mini lubéi dimurei burí le lídanbei bérusu le? Migeli ligía ábaya iri le leresibirubei Kristu Hesusu le Warúeite. ‘Góunigi laaña lumutuniña Wabungiute’ lúmagiñe irumu 1914 dan le lagumeserunbei Arúeiha lidan Larúeihan Bungiu sielu. Yarafa madise ábame “lachülaagun” o lararamun lun lagumuchun hau sun láganiñu lidan wuribu Arümahedón. Wati Danieli lun lagumuhóun wuribu le “dan lánina idiheri” le masuseredunñahagili lidan sun dan le sügühalibei. Adimurehati Huan lidan profesía le lídanbei Arufudúni luagu dan le lunbei lasuseredun lubaragiñe Arümahedón kei “óunwenbu asufuriruni” (Aruf. 6:2; 7:14).

BÜRÜWAÑU LUBA SAN WIRI “TIDAN LÍBURU”?

18. Ka uagu gayara lubéi warihini wemenigin lubá ámuñegü lau ichouruni?

18 Gayaraati wagagibudagun luma le lunbei liabin ámuñegü lau ichouruni ladüga dandu Danieli kei Huan chóurugüda hamuti woun luagu hesefuruba lan sun ha eseriwidubaña lun Heowá luma lun Hesusu lídangiñe saragu asufuriruni. Ligíati, gayaraati warihini wemenigin lubá ámuñegü lau ichouruni. Ariñagati Danieli hesefuruba lan sun “ha bürüwañubei hiri tidan líburu” (Dan. 12:1). Ka lunbei wadügüni lun bürüwañu lan wiri tidan? Mosu warufuduni afiñe wamá luagu Hesusu, Mudún le lóunahabei Bungiu (Huan 1:29). Mosu wederegeruni wabagari lun Heowá ani badisei wagíame (1 Fe. 3:21). Lanwoun lira, mosu giñe wíchuguni wídehan lun Larúeihan Bungiu lau wadügüni sun wayaraati lun wíderaguniña amu gürigia asubudira luagu Heowá.

19. Ka lunbei wadügüni guentó ani ka uagu?

19 Anihán dan lun wederebudagüdüni wafiñen luagu Heowá luma tuagu lóundarun to ñein habéi lubúeingu ha úaraguabaña. Anihán dan lun wídehan lidan Larúeihan Bungiu. Anhein wadüga, wesefuruba danme le lagumuchun Larúeihan Bungiu lau lurúeite nórute luma lau lurúeite suru.

UREMU sjj 149 Uremu lánina agañeiruni

^ par. 5 Ka san lurúeitebei nórute uguñe weyu ani ida luba lagumuchún lau? Wasubudiruni lóunabagüle álügüdahani le, ladügüba lun lederebugudun wafiñen ani líderagubadiwa lun waranserun lubá óuchawaguni le lunbei úmaba lan wagagibudagua yarafa madise.

^ par. 1 Lidan arütíkulu le, wayusurubei dimurei “lurúeite nórute” lidan lubara “lurúeite Siria” luma “lurúeite suru” lidan lubara “lurúeite Ehiptu”, danme wadimurehan luagu bérusu lídangiñe kapítulu 11 tidan liliburun Danieli lun úaraguatima lan luma burí furumiñeti abürüdǘni lidan burí iñeñein le ídanbei tabürüdǘwa Bíbülia.

^ par. 12 Hadariruba lanwoun ariñahani furanguti lidan Danieli 2:36-45 luma lidan Arufudúni 13:1, 2, ariha humoun Garüdia Awisahatu to lánina 1 lidan sisi hati páhina 9 darí 13 luma 14 darí 20, irumu 2012; ariha huméi giñe “Álügüdahani burí le hadügübei aliihatiña” le tídanbei La Atalaya to lánina 15 lidan sisi hati, páhina 19, irumu 2012 lidan chumagü.