A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

CAWN AWK CAPAR 20

Tuchan ah “Chaklei Siangpahrang” Cu Ahodah A Si?

Tuchan ah “Chaklei Siangpahrang” Cu Ahodah A Si?

“Ahohmanh bawmtu ngei loin a donghnak kha a phan lai.” —DAN. 11:45.

HLA 95 Ceunak A Ceu Chin

LANGHTERNAK *

1-2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

A HLAN nakin atu ah ni hmanung bik caan ah kan nung cang ti a langhtermi thil a tam chinchin. A rauhhlan ah Jehovah le Jesuh nih Pennak a ralchanhtu cozah vialte kha an hrawh dih cang hna lai. Hrawh an si hlan tiang chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang cu pakhat le pakhat an i do peng lai i Pathian miphun pawl zong kha an doh hna lai.

2 Hi capar ah Daniel 11:40–12:1 chung i chimchungbia kong kha kan i ruah hna lai. Tuchan ah chaklei siangpahrang cu ahodah a si timi kong le zei thil a can hmanhah Jehovah nih a kan khamh lai ti kha zumh in zeicah lungdai tein kan um khawh timi kong kan i ruah hna lai.

Chaklei Siangpahrang Thar

3-4. Tuchan ah chaklei siangpahrang cu ahodah a si? Fianter.

3 1991, Soviet Union hrawh a si hnuah Pathian miphun pawl cu caan tlawmpal chung zalonnak an rak hmu. Mah zalonak kha “bawmhnak tlawmpal” tiah Daniel nih a langhter. (Dan. 11:34, NW) Cucaah Soviet Union kuttang ah a ummi ram tampi ah Jehovah Tehte hna nih zalong tein phung an rak chim khawh i a rauhhlan ah thawngthanhtu thong tampi an hung si. Asinain kum tlawmpal a rauh hnuah Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna cu chaklei siangpahrang an hung si. A hmasa capar ah kan i ruah cang bantukin cozah pakhat nih chaklei siangpahrang asiloah thlanglei siangpahrang a si khawh nakhnga thil pathum a tuah a hau. Mah thil pathum cu: (1) Pathian miphun pawl kha direct in an hnorsuan hna lai (2) Jehovah le a miphun pawl ral an si kha an tuahsernak in an langhter lai (3) siangpahrang pawl cu pakhat le pakhat an i do lai.

4 Tuchan ah Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna cu chaklei siangpahrang an si tiah kan chim khawhnak a ruang a um. (1) An ram ah a ummi unau thong tampi kha hrem in an phungchimnak rian an khenkham hnanak thawngin Pathian miphun kha direct in an doh hna. (2) An tuahsernak in Jehovah le a miphun pawl an huat hna kha an langhter. (3) Thlanglei siangpahrang a simi Britain le United States nakin ṭhawn deuh awkah an i zuam. Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna nih chaklei siangpahrang an si an langhter ning kha zohhmanh hna u sih.

Chaklei Siangpahrang Le Thlanglei Siangpahrang Cu An I Do Peng

5. Daniel 11:40-43 ah zei caan kong dah a langhter, mah caan chungah zeidah a cang lai?

5 Daniel 11:40-43 rel. Mah chimchungbia ah donghnak caan kong kha a tawinak in a langhter. Mah ah chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang cu pakhat le pakhat zeitindah an i doh lai timi kong a langhter. Daniel nih a chimchung bantukin donghnak caan ah chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang cu ‘an i do lai.’—Dan. 11:40.

6. Siangpahrang pahnih hna cu pakhat le pakhat zeitindah an i doh?

6 Chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang nih vawleicung ah a ṭhawng bikmi cozah si an duh caah pakhat le pakhat an i do. Tahchunhnak ah, Vawlei Ralpi IInak a dongh hnuah Soviet Union le amah lei ah a ṭangmi ram hna cu Europe ram tampi cungah nawl an hun ngeih tikah zeidah a cang ti kha ruathmanh. Vawlei Ralpi IInak a dih hnuah Soviet Union nih Europe i ram tam deuh kha a hun uk. Cucaah thlanglei siangpahrang nih chaklei siangpahrang doh awkah a dang ram i ralkap pawl he i fonh dingin a hna a tla, mah phu cu NATO tiah auh a si. Chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang cu tangka tampi hmangin a ṭhawng bikmi ralkap phu ngeih awkah an i zuam. Africa, Asia le Latin America ti bantuk ram i ral dohnak ah an ral pawl an bawmh hnanak thawng zongin pakhat le pakhat an i do. Nai kum hna ah, Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna cu vawleicung ah nawl an hung ngei tuk. Thlanglei siangpahrang he an i dohnak ah computer pawl zong an hman. Chawlehnak le ramkhel lei in harnak i pek awkah hrawhnak computer program pawl an hman tiah pakhat le pakhat sual an i puh. Daniel chimchungbia bantukin chaklei siangpahrang nih Pathian miphun pawl kha a doh peng rih hna.—Dan. 11:41.

Chaklei Siangpahrang Nih “Ram Dawh Cem” Kha A Luhhnawh

7. “Ram dawh cem” timi cu zeidah a si?

7 Daniel 11:41 ah chaklei siangpahrang nih “ram dawh cem” kha a luhhnawh lai tiah a ti. Mah ram cu zeidah a si? Baibal chan lioah mi nih Israel ram cu “ram vialte lak i ram ṭha cem” a si tiah an rak ruah. (Ezek. 20:6) Mah ram cu Jehovah a biami pawl an umnak hmun a si caah a biapi tukmi hmun a rak si. AD 33 Pentekos thawkin mah “ram dawh cem” cu vawleicung ah cuset khaset tiin a um ti lo. Zeicahtiah tuchan ah Jehovah miphun pawl cu vawleicung pumpi ah an um cang caah a si. Tuchan ah “ram dawh cem” timi nih Jehovah miphun pawl rian an ṭuannak hmun kha a chim duhmi a si, mah ah pumhnak an tuahnak hmun le lohmun rian an ṭuannak hmun ti bantuk pawl aa tel.

8. Chaklei siangpahrang cu “ram dawh cem” chungah zeitindah a rak luh?

8 Donghnak caan chungah chaklei siangpahrang cu “ram dawh cem” chungah voi tampi a lut lengmang. Tahchunhnak ah, vawlei ralpi pahnihnnak lioah chaklei siangpahrang a simi Nazi Germany nih Pathian miphun pawl kha hrem in a thah hnanak thawngin “ram dawh cem” chungah a rak lut. Vawlei ralpi IInak hnuah Soviet Union cu chaklei siangpahrang a hung si i Pathian miphun pawl kha a hrem hna i an ram in a ṭhawl hnanak thawngin “ram dawh cem” chungah a rak lut.

9. Nai kum hna ah Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna cu “ram dawh cem” chungah zeitindah an luh?

9 Nai kum hna ah, Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna zong “ram dawh cem” chungah an rak lut ve. Zeitindah? 2017 ah Russia nih Jehovah miphun pawl i an rian kha a khenkham hna i unau cheukhat kha thong a rak thlak hna. Vawlei Thar Lehnak Baibal i telin kan cauk pawl zong kha a khenkham. Cun Russia i a ummi zung ṭengnge, Biakinn le Civui tuahnak inn pawl kha a lakpiak hna. Cu bantuk thil hna a tuah caah 2018 ah Uktu Bu nih Russia le amah lei ah a ṭangmi ram hna cu chaklei siangpahrang an si tiah an ti. Asinain cozah nih an hrem hna hmanhah Jehovah miphun pawl nih mah cozah hna kha an do hna lo asiloah thlen awkah an i zuam lo. Mah canah cozah pawl nih zalong tein biaknak nawl an pek hna zong, pek hna lo zongah “nawlngeitu hna caah” thla campiak hna u timi Baibal ruahnak cheuhnak kha an zulh.—1 Tim. 2:1, 2.

Chaklei Siangpahrang Nih Thlanglei Siangpahrang Kha A Hrawk Lai Maw?

10. Chaklei siangpahrang nih thlanglei siangpahrang kha a hrawk lai maw? Fianter.

10 Daniel 11:40-45 ah chaklei siangpahrang kong kha a bik in a chim. Cucaah chaklei siangpahrang nih thlanglei siangpahrang kha a hrawh lai tiah a ti duhnak a si maw? A si lo. Jehovah le Jesuh nih Armageddon ah minung cozah vialte an hrawh dih tikah thlanglei siangpahrang cu “a nung” rih lai. (Biat. 19:20) Zeicah cutin kan chim khawh? Daniel chimchungbia le Biathlam chimchungbia kong hi ruathmanh.

Armageddon ah lung bantuk a simi Pathian Pennak nih milem nganpi a aiawhmi minung uknak vialte kha a donghter dih hna lai (Catlangbu 11 zoh)

11. Daniel 2:43-45 ah zei kong dah a langhter? (A hramthawk hmanthlak zoh.)

11 Daniel 2:43-45 rel. Daniel chimchungbia ah minung cozah nih Pathian miphun pawl a doh hnanak kong kha a langhter. Annih cu milem nganpi i a pum cheubang in langhter an si. Hmanung bik minung cozah kha thir le tlak aa cawhmi milem ke in a langhter. Mah a ke nih Vawleicung Nawlngeitu Anglo-American kha a aiawh. Pathian Pennak nih minung cozah a hrawh tikah Vawleicung Nawlngeitu Anglo-American cu uktu a si rih lai ti kha mah chimchungbia nih a langhter.

12. Lu pasarih a ngeimi sahrang nih zeidah a aiawh, mah kong hngalh cu zeicah a biapit?

12 Lamkaltu Johan zong nih cozah pawl cu Jehovah miphun pawl cungah huham an ngei lai tiah a ti. Johan chimchungbia ah mah cozah pawl kha lu pasarih a ngeimi sahrang in a langhter. Mah lu pasarih a ngeimi sahrang nih Vawleicung Nawlngeitu Anglo-American kha a aiawh. Mah hnuah a dang lu a chuak ti lo, cucaah mah cu a biapi tukmi a si. Khrih le a vancungmi hna nih a tang rihmi sahrang an hrawh tikah lu pasarih a ngeimi sahrang cu uktu a si rih lai. *Biat. 13:1, 2; 17:13, 14.

A Rauhhlan Ah Chaklei Siangpahrang Nih Zeidah A Tuah Lai?

13-14. ‘Magog ram ah a ummi Gog’ cu ahodah a si, zeinihdah Pathian miphun pawl kha a dohter lai?

13 Ezekiel ṭialmi chimchungbia nih chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang hrawh an si hlanah zeidah a cang lai timi kong kha a kan hngalhter. Ezekiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; le Biathlam 16:13-16, 21 chung i chimchungbia hna nih aa khatmi thil sining kha a langhtermi a si tiah kan ruah men lai. Mah cu a hmaan ahcun kan ruahmi ningin a cang lai.

14 Harnak nganpi aa thawk hnu tlawmpal ah “vawleicung siangpahrang vialte kha an pumh hna” lai i miphun pawl cu hmunkhat ah pumh an si lai. (Biat. 16:13, 14; 19:19) Baibal ah mah hmunkhat ah pumhmi miphun hna kha ‘Magog ram ah a ummi Gog’ tiah a auh hna. (Ezek. 38:2) Annih nih Pathian miphun pawl kha an doh hna lai, cun hrawh dih awkah an i zuam lai. Mah dohnak nih zeidah a chuahter lai? Mah caan kong he aa tlaiin chimchungbia ah lamkaltu Johan nih Pathian ral pawl cu rial nganpipi nih a tlak hna lai tiah a ti. Rial nganpipi nih Jehovah miphun pawl thanhmi biaceihnak kong thawngpang kha a aiawh. Mah thawngpang ruangah Gog le Magog nih Pathian miphun pawl kha a doh hna lai i hrawh dih awkah aa zuam lai.—Biat. 16:21.

15-16. (a) Daniel 11:44, 45 nih zei thil sining kong dah a langhtermi a si khawh men? (b) Chaklei siangpahrang le a tang rihmi Gog le Magog cungah zeidah a cang lai?

15 Mah a ṭhawng tukmi thawngpang le Pathian ral pawl i hmanung bik dohnak cu Daniel 11:44, 45 ah langhtermi thil sining he aa khat men lai. (Rel.) Daniel nih “nichuahlei le chaklei in thawngpang a hung thangmi” nih “thinhung ngaiin” a chuakmi chaklei siangpahrang kha hnahnawhnak a pek tiah a ti. Mah tikah chaklei siangpahrang nih “mi tampi kha thah awk le hloh awkah” aa tim. “Mi tampi” timi nih Jehovah miphun pawl kha a chim duhmi hna a si men lai. * Mah cu Daniel nih a chimmi Pathian miphun pawl hmanung bik doh an si lainak kong kha a si men lai.

16 Chaklei siangpahrang le a dang cozah pawl nih Pathian miphun pawl an doh hna tikah Lianngan Bik Pathian cu a thin a hung tuk lai i Armageddon ral kha a thawhter lai. (Biat. 16:14, 16) Mah caan chungah chaklei siangpahrang le Gog le Magog cheubang a simi a dang miphun hna cu hrawh an si lai i “ahohmanh bawmtu ngei loin” an um lai.—Dan. 11:45.

Armageddon raldohnak ah Jesuh Khrih le a vancungmi pawl nih Satan vawlei ṭhalo kha an hrawh lai i Pathian miphun pawl kha an khamh hna lai (Catlangbu 17 zoh)

17. Daniel 12:1 ah a langhtermi “a nganmi vancungmi” Mikhael cu ahodah a si, zeidah a tuah lai?

17 Daniel nih a ṭialmi a changtu Baibal caang ah chaklei siangpahrang le amah lei ah a ṭangmi ram hna zeitindah hrawh an si lai timi kong le Pathian miphun pawl zeitindah khamh an si lai timi kong kha tam deuh in a langhter. (Daniel 12:1 rel.) Mah Baibal caang sullam cu zeidah a si? Mikhael cu kan Siangpahrang Jesuh Khrih i a min dang a si. 1914 thawkin vancung ah Siangpahrang a hung si i Pathian miphun pawl kha “a zohkhenh” hna. A rauhhlan ah an lei ah a ṭang lai asiloah Armageddon ral ah a ral pawl kha a hrawh dih hna lai. Mah raldohnak cu Daniel nih tuanbia lakah “harnak ṭhalo bik” tiah a timi hmanung bik thil sining a si lai. Biathlam chung i Johan chimchungbia ah mah kha Armageddon raldohnak aa thawk hlanah a cang dingmi ‘harnak nganpi’ in a langhter.—Biat. 6:2; 7:14.

“Pathian Cauk Chungah” Na Min Khumh A Si Lai Maw?

18. Hmailei ah zei thil a can hmanhah zeicah lungdai tein kan um khawh?

18 Daniel le Johan nih harnak nganpi chungah Jehovah le Jesuh nih an salle pawl kha an khamh hna lai tiah an ti. Cucaah zei thil a can hmanhah lungdai tein kan um kho. Daniel nih khamh a si hnga dingmi pawl cu “Pathian cauk chungah” an min khumh a si lai tiah a si. (Dan. 12:1) Mah cauk ah kan min khumh a si nakhnga zeidah kan tuah khawh? Pathian Tuufa a simi Jesuh kan zumh kha kan langhter a hau. (Johan 1:29) Cun Pathian sinah i pumpek in tipil in zong a hau. (1 Pet. 3:21) Cun midang nih Jehovah kong an cawn nakhnga kan bawmh hnanak thawng zongin Pathian Pennak kan bawmh kha kan langhter a hau.

19. Atu ah zeidah kan tuah a hau, zeicah?

19 Atu cu Jehovah le zumhfekmi a salle in dirhmi a bupi cungah zumhfek tein um caan a si. Cun Pathian Pennak bawmh caan zong a si. Cutin kan tuah ahcun Pathian Pennak nih chaklei siangpahrang le thlanglei siangpahrang a hrawh hna tikah khamh kan si lai.

HLA 149 Teinak Hla

^ cat. 5 Tuchan ah “chaklei siangpahrang” cu ahodah a si i zeitindah hrawh a si lai? Mah biahalnak i a phi hngalhnak nih kan zumhnak kha a fehter khawh i a rauhhlan ah a ra dingmi harnak nganpi caah timhcia si dingin a kan bawmh khawh.

^ cat. 12 Daniel 2:36-45 le Biathlam 13:1, 2 kong a dikthliar kha 2012, June 15, Vennak Innsang cc. 7, 12, 14 le 19 ah zoh.

^ cat. 15 A kong tam deuh hngalh awkah 2015, May 15, Vennak Innsang cahmai 27-28 ah zoh.