Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 20

¿Majqui jiñi «rey ti norte» ili ora?

¿Majqui jiñi «rey ti norte» ili ora?

«Mi caj i jilel. Maʼanic majch miʼ mejlel i coltan» (DN. 11:45).

CʼAY 95 Woliʼ ñumen tsictiyel jiñi i sujmlel

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

ILI ora, wolix (choncolix) laj qʼuel chaʼan chumuloñixla tiʼ yujtibal jiñi cojix qʼuin tac i chaʼan bʌ ili pañimil (mulawil). Mach jalix yom chaʼan Jehová yicʼot Jesucristo miʼ jisañob pejtelel jiñi yumʌntel muʼ bʌ i contrajin i Yumʌntel Dios. Cheʼ bʌ muʼto caj i yujtel jiñi, jiñi rey ti norte yicʼot jiñi rey ti sur mi caj i bej contrajiñob i bʌ yicʼot mi caj i chʌn contrajiñob i tejclum Dios.

2 Ti ili estudio, mi caj laj qʼuel jiñi profecía am bʌ ti Daniel 11:40-12:1. Mi caj laj cʌn majqui jiñi rey ti norte ili ora i chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová mi caj i coltañonla, mach yʌlʌyic chuqui mi caj lac ñusan.

JIÑI TSIJIB REY TI NORTE

3, 4. ¿Majqui tsaʼ sujti bajcheʼ rey ti norte ili ora, i chucoch cheʼ mi la cʌl?

3 Cheʼ tsaʼ jili jiñi Unión Soviética ti 1991, jiñi i wiñicob Dios chumuloʼ bʌ ti jiñi lum tsaʼ jumucʼ ‹ñʌjchʼi i ticʼlʌntelob›, come tsiʼ jumucʼ tajayob i librejlel (Dn. 11:34). Jin chaʼan, libre tsaʼ mejliyob ti subtʼan, i mach jalic tsaʼ ñumi, tsaʼ pʼojli cabʌl xsubtʼañob ti jiñi país tac tsaʼ bʌ cʌn ajñi tiʼ wenta jiñi Unión Soviética. Pero cʼunteʼ cʼunteʼ jiñi Rusia yicʼot muʼ bʌ i coltañob, tsaʼ sujtiyob ti jiñi rey ti norte. Cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele ti jiñi yambʌ estudio, an uxchajp chuqui yom miʼ mel (chaʼlen) jumpʼejl yumʌntel chaʼan miʼ sujtel bajcheʼ rey ti norte o bajcheʼ rey ti sur: Ñaxam bʌ, yom miʼ ticʼlʌben i tejclum Dios. I chaʼpʼejlel, jiñi i melbal yom miʼ pʌs chaʼan i contrajʌch Dios yicʼot i wiñicob. I yuxpʼejlel, yom miʼ contrajin jiñi yambʌ yumʌl i contra bʌ.

4 Laʼ laj qʼuel chucoch miʼ mejlel la cʌl chaʼan Rusia yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob jiñobʌch jiñi rey ti norte ili ora. Ñaxam bʌ, an i ticʼlayob i tejclum Dios come an i mʌctʌbeyob i subtʼan yicʼot an i contrajiyob yonlel hermanojob chumuloʼ bʌ ti jiñi tejclum tac añoʼ bʌ tiʼ wenta. I chaʼpʼejlel, miʼ pʌsob tiʼ melbal chaʼan miʼ tsʼaʼleñob Jehová yicʼot i tejclum. I yuxpʼejlel, an i contrajiyob jiñi rey ti sur, jiñi pʼʌtʌl bʌ yumʌntel i chaʼan Gran Bretaña yicʼot Estados Unidos. Laʼ laj qʼuel chuqui an i mele Rusia yicʼot jiñi muʼ bʌ coltañob chaʼan miʼ yochelob bajcheʼ rey ti norte.

WOLIʼ BEJ CONTRAJIÑOB I BɅ JIÑI REY TI NORTE YICʼOT JIÑI REY TI SUR

5. ¿Chuqui miʼ pʌsbeñonla Daniel 11:40-43, i chuqui miʼ yujtel cheʼ jiñi?

5 (Pejcan Daniel 11:40-43). Ti ili versículo tac chaʼan i profecía Daniel miʼ pʌsbeñonla pejtelel chaʼan jiñi cojix bʌ qʼuin tac. Ili texto miʼ yʌl chaʼan miʼ contrajiñob i bʌ jiñi rey ti norte yicʼot jiñi rey ti sur. Daniel tsiʼ yʌlʌ: «Ti wiʼil bʌ ora jini rey am bʌ ti sur mi caj i contrajin [...] jini rey ti norte» (Dn. 11:40).

6. ¿Chuqui miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan jiñi rey ti norte yicʼot jiñi rey ti sur woliʼ bej contrajiñob i bʌ?

6 Jiñi rey ti norte yicʼot jiñi rey ti sur woli (yʌquel) i bej contrajiñob i bʌ come yomob chaʼan añob tiʼ wenta pejtelel jiñi pañimil. Jumpʼejl ejemplo, laʼ lac ñaʼtan tsaʼ bʌ ujti cheʼ bʌ tsaʼix ñumi jiñi Segunda Guerra Mundial, cheʼ bʌ jiñi Unión Soviética yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob tsaʼ caji i chʼʌmob cabʌl lumal tac i chaʼan bʌ Europa. Tiʼ caj jiñi, jiñi rey ti sur tsiʼ ñumen tempa cabʌl soldadojob yicʼot yambʌ yumʌlob, cʌmbil bʌ bajcheʼ OTAN. Ili chaʼtiquil reyob woliʼ cʼʌñob cabʌl taqʼuin chaʼan miʼ tempañob ñumen pʼʌtʌl bʌ i soldadojob. Cheʼ jaʼel, an i contrajiyob i bʌ cheʼ miʼ coltañob tejclum tac i contrajoʼ bʌ i bʌ jaʼel yaʼ ti África, Asia yicʼot América Latina. Maxto jalic, jiñi Rusia yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob woliʼ sujtelob ti pʼʌtʌl bʌ yumʌl tiʼ pejtelel pañimil. Cheʼ jaʼel, an i cʼʌñʌ computadora tac chaʼan miʼ contrajin jiñi rey ti sur. Jiñi chaʼtiquil reyob an i lajal subeyob i bʌ chaʼan an i cʼʌñʌyob programa tac ti computadora chaʼan miʼ sʌtbeñob i bʌ taqʼuin yicʼot miʼ jembeñob i bʌ i yumʌntel. I cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ Daniel, jiñi rey ti norte woliʼ bej contrajin i tejclum Dios (Dn. 11:41).

JIÑI REY TI NORTE MIʼ YOCHEL YAʼ TI «WEN UTSʼAT BɅ LUM»

7. ¿Chuquiyes jiñi «wen utsʼat bʌ lum»?

7 Daniel 11:41 miʼ yʌl chaʼan jiñi rey ti norte mi caj i cʼaxel yaʼ ti «wen utsʼat bʌ lum». ¿Baqui bʌ jiñi lum? Ti wajali, miʼ yʌjlel chaʼan jiñi Israel jiñʌch «ñumen utsʼat bajcheʼ yan tac bʌ lum» (Ez. 20:6). Tiʼ sujm, wen utsʼat jiñi lum come yaʼʌch tsaʼ chʼujutesʌnti Jehová. Pero cheʼ ti Pentecostés ti jiñi jabil 33, jiñi «lum» mach yoque tejclumix. I mach jiñix come jiñi i wiñicob Jehová pujquemob tiʼ pejtelel pañimil. Jin chaʼan, jiñi «wen utsʼat bʌ lum» ili ora jiñʌch pejtelel muʼ bʌ i mel i tejclum Jehová, yaʼ bʌ ochem cheʼ miʼ chʼujutesañob yaʼ ti tempa bʌ tac yicʼot cheʼ mi loqʼuelob ti subtʼan.

8. ¿Bajcheʼ tsaʼ ochi jiñi rey ti norte yaʼ ti «wen utsʼat bʌ lum»?

8 Ti ili cojix bʌ qʼuin tac jiñi rey ti norte mach junyajlic jach an ochem yaʼ ti «wen utsʼat bʌ lum». Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ jiñi rey ti norte jiñʌch jiñi nazijob cheʼ ti Segunda Guerra Mundial, tsaʼ ochi yaʼ ti «wen utsʼat bʌ lum» cheʼ bʌ tsiʼ ticʼla yicʼot tsiʼ tsʌnsa i wiñicob Dios. Cheʼ bʌ jiñi Unión Soviética tsaʼ ajñi bajcheʼ jiñi rey ti norte cheʼ ñumeñix jiñi Segunda Guerra Mundial, tsaʼ ochi ti jiñi lum cheʼ bʌ tsiʼ contraji jiñi muʼ bʌ i chʼujutesañob Jehová i tsiʼ chocoyob majlel ti yambʌ lum.

9. ¿Bajcheʼ an ochi Rusia yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob yaʼ ti «wen utsʼat bʌ lum» ti jiñi jab ñumen bʌ tilel?

9 Maxto wen jalic, Rusia yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob an ochiyob yaʼ ti «wen utsʼat bʌ lum». ¿Bajcheʼ? Ti 2017, ili rey ti norte tsiʼ mʌcta lac subtʼan yicʼot tsiʼ yotsa ti cárcel chaʼtiqui uxtiquil hermanojob. Cheʼ jaʼel, maʼañix miʼ yʌcʼ chaʼan miʼ yochel ti jiñi país jiñi lac jun tac, junchajp jiñʌch jiñi Traducción del Nuevo Mundo. Tsiʼ chʼʌmʌ jiñi sucursal am bʌ ti Rusia, i Yotlel tempa bʌ tac yicʼot i Yotlel colem tempa bʌ tac. Jin chaʼan, ti 2018 jiñi Junmojt muʼ bʌ i pʌsob bij tsiʼ ñaʼtayob chaʼan jiñi Rusia yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob jiñobʌch jiñi rey ti norte. Jiñi i wiñiconbʌla Jehová maʼañic mi laj contrajin mi juntiquilic yumʌl, mi jiñicto cheʼ miʼ wen ticʼlañonla. Cojach mi la jacʼ jiñi ticʼojel chaʼan yom mi lac mel «oración chaʼan yumʌlob yicʼot pejtel añoʼ bʌ i yeʼtel», ñumento cheʼ miʼ ñaʼtañob i mel muʼ bʌ i mejlel i mʌctan cheʼ libre mi chʼujutesʌntel Jehová (1 Ti. 2:1, 2).

JIÑI REY TI NORTE, ¿MUʼ BA CAJ I MEJLEL I JISAN JIÑI REY TI SUR?

10. Jiñi rey ti norte, ¿muʼ ba caj i mejlel i jisan jiñi rey ti sur?

10 Jiñi profecía muʼ bʌ lac taj ti Daniel 11:40-45 miʼ ñumen taj ti tʼan jiñi rey ti norte. ¿Muʼ ba i yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan mi caj i jisan jiñi rey ti sur? Maʼañic. Jiñi rey ti sur muʼto caj i yajñel cheʼ bʌ Jehová yicʼot Jesús miʼ jisañob jiñi i yumʌntel wiñicob ti Armagedón (Ap. 19:20). ¿Bajcheʼ la cujil? Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ yʌl jiñi profecía tac am bʌ ti Daniel yicʼot Apocalipsis.

Ti Armagedón, jiñi i Yumʌntel Dios, muʼ bʌ i lajintel bajcheʼ colem xajlel, miʼ caj i jisan i yumʌntel wiñicob, muʼ bʌ i lajintel bajcheʼ jumpʼejl chan bʌ estatua. (Qʼuele jiñi párrafo 11).

11. ¿Chuqui miʼ pʌs jiñi profecía am bʌ ti Daniel 2:43-45? (Qʼuele jiñi dibujo am bʌ tiʼ tejchibal).

11 (Pejcan Daniel 2:43-45). Jiñi Daniel miʼ taj ti tʼan colem estatua melbil bʌ ti cabʌl metal. Ti jujunchajp bajcheʼ melbil jiñi estatua jiñʌch i yumʌntel wiñicob am bʌ i ticʼlayob i tejclum Dios. Jiñi ocʌl melbil bʌ ti tsucu taqʼuin yicʼot ti ocʼol jiñʌch jiñi cojix bʌ yumʌntel: Jiñi Gran Bretaña yicʼot Estados Unidos. Jiñi profecía miʼ pʌs chaʼan ili pʼʌtʌl yumʌntel muʼto caj i bej ajñel cheʼ bʌ jiñi i Yumʌntel Dios miʼ jisan jiñi i yumʌntel wiñicob añoʼ bʌ ti ili pañimil.

12. ¿Chuqui yom i yʌl jiñi i sietejlel bʌ i jol jiñi jontol bʌ bʌteʼel, i chucoch ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mi lac ñaʼtan?

12 Jiñi apóstol Juan miʼ taj ti tʼan jaʼel pʼʌtʌl bʌ yumʌlob am bʌ i tʌcʼlayob jiñi i tejclum Jehová. Jiñi i profecía miʼ pʌs chaʼan lajalob bajcheʼ juncojt jontol bʌ bʌteʼel am bʌ siete i jol. Jiñi i sietejlel bʌ i jol jiñʌch jiñi Gran Bretaña yicʼot Estados Unidos. Ñuc i cʼʌjñibal mi lac ñaʼtan iliyi come maʼañix yambʌ i jol jiñi jontol bʌ bʌteʼel. Jiñi i sietejlel bʌ i jol wolito i chaʼlen yumʌntel cheʼ bʌ Cristo yicʼot i yángelob miʼ jisañob yicʼot i colobal jiñi jontol bʌ bʌteʼel (Ap. 13:1, 2; 17:13, 14). *

¿CHUQUI MACH JALIX MI CAJ I MEL JIÑI REY TI NORTE?

13, 14. ¿Majqui jiñi «Gog» i chuqui tajol mi caj i ñijcan chaʼan miʼ contrajin i tejclum Dios?

13 Jumpʼejl profecía am bʌ ti Ezequiel miʼ coltañonla lac ñaʼtan chuqui tajol miʼ mejlel ti ujtel cheʼ bʌ lʌcʼʌlix mi caj i jisʌntelob jiñi rey ti norte yicʼot jiñi rey ti sur. Mi lac taj laj qʼuel chaʼan jiñi profecía am bʌ ti Ezequiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44-12:1 yicʼot Apocalipsis 16:13-16, 21 lajal chuqui miʼ taj ti tʼan. Mi cheʼʌchi, tajol mi caj i yujtel tac iliyi.

14 Cheʼ bʌ tsʼitaʼ ñumeñix ora i cajel jiñi ñuc bʌ wocol, jiñi «reyob tiʼ pejtelel pañimil» mi caj i tempañob junmojt tejclum tac (Ap. 16:13, 14; 19:19). Jiñi Biblia miʼ suben jiñi junmojt tejclum tac bajcheʼ «Gog» (Ez. 38:2). Ili junmojt mi caj i contrajin i tejclum Dios i mi caj i ñop i junyaj jisan. ¿Chuqui mi caj i ñijcañob chaʼan miʼ melob? Jiñi apóstol Juan tsiʼ qʼuele chaʼan ti jiñi bʌ ora mi caj i yajlel colem tuñijaʼ tac tiʼ tojlel i contrajob Dios. Ili colem tuñijaʼ tajol jiñʌch jiñi tsʌts bʌ tʼan tac muʼ bʌ caj i yʌlob i wiñicob Jehová. Tajol jiñʌch muʼ bʌ caj i ñijcan Gog chaʼan miʼ contrajin i tejclum Dios chaʼan yom i junyaj jisan (Ap. 16:21).

15, 16. a) ¿Chuqui tajol woliʼ taj ti tʼan Daniel 11:44, 45? b) ¿Chuqui mi caj i chaʼlen jiñi rey ti norte yicʼot jiñi Gog?

15 Tajol jiñi tsʌts bʌ tʼan tac muʼ bʌ caj i yʌlob i wiñicob Jehová yicʼot jiñi cojix bʌ i contrajintel i tejclum Dios jiñʌch muʼ bʌ i taj ti tʼan jaʼel Daniel 11:44, 45 (pejcan). Yaʼi, Daniel miʼ yʌl chaʼan jiñi rey ti norte «miʼ caj ti wen bʌqʼuen cheʼ miʼ yubin tʼan tilem bʌ tiʼ pasibal qʼuin yicʼot ti norte. Wen michʼ mi caj i majlel chaʼan miʼ jisañob tiʼ pejtelelob». Cheʼ miʼ yʌl jiñi tʼan «tiʼ pejtelelob» tajol jiñobʌch i wiñicob Jehová. * Tajol Daniel woliʼ tsictesan jiñi cojix bʌ i contrajintel i tejclum Dios.

16 Cheʼ bʌ jiñi rey ti norte yicʼot jiñi yambʌ yumʌlob miʼ tech i contrajiñob jiñi i wiñicob Dios, mi caj i michʼesan jiñi Mach bʌ añic i pʼisol i pʼʌtʌlel i cheʼ jiñi, mi caj i tejchel jiñi Armagedón (Ap. 16:14, 16). Ti jimbʌ ora, jiñi rey ti norte «mi caj i jilel. Maʼanic majch mi mejlel i coltan» (Dn. 11:45). Cheʼʌch mi caj i yujtelob jaʼel jiñi tejclum tac muʼ bʌ i subentelob ti Gog.

Ti Armagedón, Jesucristo yicʼot i yángelob mi caj i jisañob ili i pañimil Satanás yicʼot mi caj i coltañob i tejclum Dios. (Qʼuele jiñi párrafo 17).

17. ¿Majqui jiñi Miguel, «jini ñuc bʌ ángel», muʼ bʌ i taj ti tʼan Daniel 12:1, i chuqui miʼ mel?

17 Jiñi yambʌ versículo tiʼ profecía Daniel miʼ ñumen tsictesan bajcheʼ mi caj i jisʌntel jiñi rey ti norte yicʼot jiñi muʼ bʌ i coltañob, i bajcheʼ mi caj laj coltʌntel (pejcan Daniel 12:1). ¿Chuqui yom i yʌl ili versículo? Miguel jiñʌch yambʌ i cʼabaʼ jiñi lac Rey, Cristo Jesús. An i ‹cʌnta› i tejclum Dios cʼʌlʌl ti 1914, cheʼ bʌ tsaʼ waʼchoconti i Yumʌntel yaʼ ti panchan. Ti talto bʌ qʼuin, «mi cajel i tsictiyel», yom i yʌl, mi caj i jisan i contrajob yaʼ ti Armagedón. Ili guerra jiñʌch i yujtibal muʼ bʌ i yʌl Daniel chaʼan jiñi «i yorajlel cabʌl wocol». Jiñi i profecía Juan muʼ bʌ lac taj ti Apocalipsis, miʼ taj ti tʼan chaʼan cheʼ miʼ tejchel Armagedón jiñix i yujtibal jiñi «ñuc bʌ wocol» (Ap. 6:2; 7:14).

¿MUʼ BA CAJ I TSʼIJBUNTEL LAJ CʼABAʼ YAʼ TIʼ «JUN DIOS»?

18. ¿Chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová mi caj i coltañonla?

18 Jiñi Daniel yicʼot Juan miʼ yʌlob chaʼan jiñi muʼ bʌ i melbeñob i yeʼtel Jehová yicʼot Jesús cuxul mi caj i cʌytʌlob ti jiñi ñuc bʌ wocol. Jin chaʼan, miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová mi caj i coltañonla. Daniel miʼ yʌl chaʼan jiñi cuxul bʌ mi caj i cʌytʌlob mi caj i tsʼijbuntel ‹i cʼabaʼob tiʼ jun Dios› (Dn. 12:1). ¿Chuqui yom mi lac mel chaʼan miʼ tsʼijbuntel laj cʼabaʼ ti jiñi jun? Yom mi lac pʌs chaʼan an lac ñopoñel ti Jesús, i Tiñʌmeʼ Dios (Jn. 1:29). Yom mi la cʌcʼ lac bʌ ti Dios yicʼot mi lac chʼʌm jaʼ (1 P. 3:21). Cheʼ jaʼel, yom mi laj coltan i Yumʌntel Dios cheʼ mi lac chaʼlen wersa laj coltan yambʌlob i cʌñob Jehová.

19. ¿Chuqui yom mi lac mel ili ora, i chucoch?

19 Ili ora yomʌch mi lac pʼʌtʼesan lac ñopoñel ti Jehová yicʼot tiʼ yorganización. Yomʌch mi laj coltan i Yumʌntel Dios ili ora. Mi mucʼʌch lac mel, mi caj lac taj laj coltʌntel cheʼ bʌ jiñi i Yumʌntel Dios miʼ jisan jiñi rey ti norte yicʼot jiñi rey ti sur.

CʼAY 149 Cʼay chaʼan bʌ coltʌntel

^ parr. 5 ¿Majqui «jini rey ti norte» ili ora i bajcheʼ mi caj i jisʌntel? Cheʼ la cujil i jacʼbal tac, miʼ pʼʌtʼesan lac ñopoñel i miʼ coltañonla chaʼan mi lac chajpan lac bʌ chaʼan jiñi wocol muʼ bʌ caj i tilel.