Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ Lawn 20

Chi beuꞈ teˇ co˗e ‘awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ a shu le?’

Chi beuꞈ teˇ co˗e ‘awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ a shu le?’

“Yawˇ gʼa suh˗e tuˬ ve yoˬ. Chaw teˇ gʼaˇ kaꞈ yawˇ htaꞈ ga piˇ tuˬ ve maˇ heˆ.”—DAˍYEˍLAˆ 11:45.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 95 Shaˬ te shaˬ awˬ gʼeuˆ ba la chehˇ ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1-2. Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

 Chi teˇ hkui ngaˬ hui awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ lo chehˇ taˍ ve pa taw, awˬ heˆ laiˉ ceuˬ gʼa mawˬ ve yoˬ. Maˇ maw ve awˬ yanˇ, Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ miˬ guiˬ hkʼoˆ chaw yaˇ uˉ peunˍ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ lawn chi maˇ hpehꞈ la sheˍ htaˇ, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ caˉ leh bawˆ daꞈ tuˬ yoˬ. Yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ kaꞈ bawˆ tuˬ yoˬ.

2 Chi beuꞈ teˇ co˗e awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ a shu hpehꞈ ve htaꞈ shiˍ tuˬ, Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:40–12:1 hkʼaw ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ ngaˬ hui henˇ tuˬ yoˬ. Ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe gʼa hpuˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ ponˬ laˇ tuˬ kaꞈ awˬ lawn chi ve hkʼaw henˇ tuˬ yoˬ.

AWˬ NA HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ AWˬ SUHˉ

3-4. Chi beuꞈ teˇ co˗e awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ a shu le? Kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

3 Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ 1991 hkʼawꞈ luˬ kʼai peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Gʼuiˬ sha ve chaw Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve chaw “fawˉ mehˍ ve a ciˉ hkehnˇ la” leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ teˇ tcuhˉ teˇ yanˇ dawˇ taˍ ve hkʼe te gʼa ve yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 11:34) Chi awˬ viˉ awˬ nyi hkʼa dehꞈ hto toˇ gʼa ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve chaw kaꞈ, awˬ viˉ awˬ nyi awˬ shehnˉ gʼaˇ hpehꞈ la ve yoˬ. Awˬ leh meuˇ htaˇ, Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ la ve yoˬ. Peuˬ taˉ ve teˇ lawn hkʼaw gʼa henˇ˗oˬ ve hkʼe, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ chi 3 ceuˬ gʼa te ve: (1) yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ hteˇ˗ehꞈ caˉ daꞈ ve, (2) yawˇ hui lehˬ Yaˬhoˉvaˬ leh yawˇ ve chaw htaꞈ canˇ paˍ hpehꞈ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve, (3) yawˇ hui bawˆ daꞈ tuˬ yoˬ.

4 Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ. (1) Yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ hteˇ˗ehꞈ caˉ daꞈ ve pa taw, yawˇ hui uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi hto toˇ ve htaꞈ tawˍ piˇ leh laiˉ shehnˉ gʼaˇ htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ ve yoˬ. (2) Yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ leh yawˇ ve chaw htaꞈ nyi bawˬ ve tehꞈ yawˇ hui te ve awˬ ceuˬ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ. (3) Yawˇ hui awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ htaꞈ bawˆ daꞈ ve yoˬ. Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ hkʼaˬ hkʼe te awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ la gʼa ve teˇ geh nyi sheˍ.

AWˬ NA HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ LEH AWˬ HAWˉ HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ BAWˆ DAꞈ VE

5. Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:40-43 hkʼaw ve hkʼaˬ hkʼe htaˇ ve awˬ heˆ htaꞈ kʼoˆ taˍ ve le? Leh oˇ ve teˇ yanˇ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la tuˬ le?

5 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:40 *, awˬ maiˉ htaꞈ gʼaw sheˍ. Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:41-43 gʼaw sheˍ. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi ve lehˬ, awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ htaˇ hpehꞈ la tuˬ awˬ ceuˬ htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Choˬ kaˬ lo awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ maˇ hawˍ daꞈ ve htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ taˍ ve hkʼa shuˍ, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ ‘bawˆ daꞈ tuˬ yoˬ.’—Daˍyeˍlaˆ 11:40.

6. Jawˇmawˇ nyiˇ gʼaˇ bawˆ daꞈ ve tehꞈ aˬ htoꞈ ma awˬ heˆ cawˬ ve le?

6 Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ uiˍ jaˇ ve htaꞈ veh daꞈ ve pa taw bawˆ daꞈ tuˬ yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, maꞈ lonˉ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ lehˬ Uˉyawˉpaˆ miˬ guiˬ teˇ hpaˍ hpaˍ hkʼoˆ kanˇ paˆ cawˬ ve yoˬ. Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ bawˆ daꞈ ve pa taw, miˬ guiˬ hkʼoˆ ve maꞈ moˍ awˬ gʼaˇ uiˍ jaˇ ve cawˬ tuˬ yawˇ hui hpu gʼa yehˇ maˇ jaˇ. Yawˇ hui teˇ hpawˇ leh teˇ hpawˇ hteˇ˗ehꞈ bawˆ daꞈ ve maˇ heˆ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ maꞈ hkʼaw bawˆ daꞈ tuˬ awˬ gʼaˇ piˇ ve yoˬ. Chi ve, Aˍfaˍriˆkaˆ, Aˍshaˆ, leh Laˍtinˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ lo hpehꞈ la ve yoˬ. Maˇ maw ve awˬ yanˇ, Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ kanˇ paˆ cawˬ maˇ la ve yoˬ. Yawˇ hui Hkaw hpi˗u˗teuˇ yehˇ leh tanˇ kaˬ hkʼaˇ leh mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve htaꞈ te luˬ ve tehꞈ awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ htaꞈ sheˍ pfuhˍ piˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Daˍyeˍlaˆ kʼawꞈ kʼoˆ sheˍ ve, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ lehˬ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ kaꞈ bawˆ tuˬ yoˬ.—Daˍyeˍlaˆ 11:41.

AWˬ NA HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ “DAꞈ JAˇ VE MVUHˇ MIˬ” HKʼAW LOꞈ˗E VE

7. “Daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” chi aˬ htoꞈ ma htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le?

7 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:41 (MGS) hkʼaw kʼoˆ taˍ ve, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼaw loꞈ˗e tuˬ yoˬ. Mvuhˇ miˬ chi aˬ htoꞈ ma htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le? Mvuhˇ miˬ chi “awˬ nu ve mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ aꞈ kehˉ hkuiˇ jaˇ daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hpehꞈ ve pa taw, oˇ htaˇ teˇ co˗e Iˉsaˍreˍlaˆ mvuhˇ miˬ htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. (Yeˍsaˍkeˍlaˆ 20:6) Mvuhˇ miˬ chi daꞈ jaˇ ve lehˬ awˬ tehˬ oˉ kʼoˍ pui kuiˬ cawˬ ve pa taw yoˬ. Chi teˇ hkui Yaˬhoˉvaˬ ve chaw teˇ kaˬ le le lo chehˇ ve pa taw, Peˍteˍkoˆteˍ 33 hkʼawꞈ htaˇ “mvuhˇ miˬ” chi awˬ tehˬ maˇ cawˬ˗o. Hkʼe te leh “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” chi lehˬ Gʼuiˬ sha ve chaw yawˇ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve, hpawnˬ daꞈ ve leh hto toˇ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ.

8. Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼaw hkʼaˬ hkʼe te loꞈ˗e ve le?

8 Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ htaˇ, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼawꞈ laiˉ pawˆ loꞈ˗e ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, maꞈ lonˉ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ htaˇ, Naˍziˬ ve awˬ moˍ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ leh “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼaw loꞈ˗e gʼa leh Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ leh tiˇ pehˍ piˇ ve yoˬ. Maꞈ lonˉ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ la ve yoˬ. Yawˇ hui “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼaw loꞈ˗e gʼa leh Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ leh vuiˇ jaˇ kuiˬ lo gʼawˬ baˬ piˇ ve yoˬ.

9. Peuˬ taˉ ve hkʼaˬ nyiˇ hkʼawꞈ maˇ gaˬ sheˍ htaˇ, Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼaw hkʼaˬ hkʼe te loꞈ˗e gʼa ve le?

9 Peuˬ taˉ ve hkʼaˬ nyiˇ hkʼawꞈ maˇ gaˬ sheˍ htaˇ, Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ “daꞈ jaˇ ve mvuhˇ miˬ” hkʼaw loꞈ˗e gʼa ve yoˬ. Yawˇ hui hkʼaˬ hkʼe te ve le? 2017 hkʼawꞈ htaˇ yawˇ hui awˬ viˉ awˬ nyi Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve htaꞈ tawˍ piˇ leh laiˉ gʼaˇ htaꞈ htawnˍ hkʼaw lo yuˬ keu piˇ ve yoˬ. Yawˇ hui ngaˬ hui ve liꞈ kʼoˆ leh Miˬ guiˬ awˬ suhˉ yuˬ tawˆ ve Liꞈ hpu htaꞈ kaꞈ maˇ yehˇ tcuh ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, yawˇ hui lehˬ Beˍteˍlaˆ, hpawnˬ daꞈ kuiˬ yehˬ leh hpawnˬ daꞈ lonˉ awˬ pon yehˇ tuˬ ve yehˬ kaꞈ veh kʼai leh maˇ yehˇ tcuh ve yoˬ. Ruˆsaˆ leh yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ ve tehꞈ 2018 hkʼawꞈ htaˇ, Uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ kʼoˆ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ ve htawˇ, mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve pa ve maˇ heˆ leh luˬ kʼai tuˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi maˇ te. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi Liꞈ hpu hkʼaw beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ gʼaꞈ te leh, aˉ yaˇ cawˬ ve chaw teˇ hpaˍ ngaˬ hui Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve a hkaw˗anˬ peꞈ laˇ tuˬ suhˉ jehˬ htaˇ, yawˇ hui awˬ pon bon lawˬ piˇ ve yoˬ.—1 Tiˆmoˉseˍ 2:1, 2.

AWˬ NA HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ AWˬ HAWˉ HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ HTAꞈ TE LUˬ GʼA˗AW LAˇ?

10. Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ htaꞈ te luˬ gʼa˗aw laˇ? Kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

10 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:40-45 hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ maˇ˗awˍ ve lehˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ te ve htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Chi awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ htaꞈ te luˬ gʼa ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve laˇ? Maˇ heˆ. Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ Aˍmaˍgeˍdonˍ htaꞈ cuˇ leh chaw yaˇ uˉ peunˍ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ htaˇ, awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ, jawˇ mawˇ hpehꞈ chehˇ sheˍ. (Hpeuꞈ maˍ ve 19:20) Aˬ htoꞈ ma te awˬ lawn chi ngaˬ hui yonˍ gʼa ve le? Daˍyeˍlaˆ liꞈ leh Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ awˬ lawn chi htaꞈ kʼoˆ taˍ ve teˇ geh nyi sheˍ.

Aˍmaˍgeˍdonˍ hkʼaw, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ haˉ pui shiˍ lonˉ htaꞈ tehˆ taˍ ve lehˬ, chaw yaˇ uˉ peunˍ ve chaw awˬ hanˉ lonˉ tehˆ taˍ ve htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ. (Awˬ tawn 11 nyi sheˍ)

11. Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:43-45 hkʼaw ve awˬ ceuˬ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le? (Awˬ htaꞈ hpawˇ ve awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

11 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:43-45 gʼaw sheˍ. Daˍyeˍlaˆ liꞈ hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chaw awˬ han lonˉ sho laiˉ ceuˬ yuˬ te taˍ ve htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Chaw awˬ han lonˉ chi teˇ tawn leh teˇ tawn Gʼuiˬ sha ve chaw mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve teˇ peˆ le le awˬ hawˉ lo chehˇ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve chi awˬ yanˇ teˇ yanˇ leh teˇ yanˇ maˇ shuˍ daꞈ. Chaw awˬ han lonˉ chi ve hkui sheh sho leh jeꞈ yuˬ te taˍ ve lehˬ miˬ guiˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ, chaw yaˇ uˉ peunˍ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ ca te luˬ la htaˇ, yawˇ hui uˉ peunˍ ve awˬ leh meuˇ teˇ moˍ hpehꞈ ve yoˬ.

12. Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ oˉ kʼoˍ suhˍ shiˍ teˇ shiˍ aˬ htoꞈ ma htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le? Aˬ htoꞈ ma te awˬ lawn chi shiˍ ve a yeˇ uiˍ ve le?

12 Miˬ guiˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ lonˉ teˇ hpaˍ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve tehꞈ tcuh yaˇ Yoˇhanˬ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ chi ve teˇ hpaˍ haiˬ ve to nuˇ to shaˆ oˉ kʼoˍ suhˍ shiˍ htaꞈ yawˇ tehˆ taˍ ve yoˬ. Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ oˉ kʼoˍ suhˍ shiˍ teˇ shiˍ lehˬ miˬ guiˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Aˬ htoꞈ ma te awˬ lawn chi shiˍ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve le? Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ chi oˉ kʼoˍ suhˍ shiˍ ceh cawˬ ve pa taw, oˉ kʼoˍ 8 shiˍ teˇ shiˍ cawˬ la maˇ gʼa. Yeˍsuˆ leh mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ awˬ moˍ lonˉ, haiˬ ve to nuˇ to shaˆ chi ve htaꞈ ca te luˬ la htaˇ, haiˬ ve to nuˇ to shaˆ oˉ kʼoˍ suhˍ shiˍ teˇ shiˍ kanˇ paˆ cawˬ chehˇ sheˍ. *Hpeuꞈ maˍ ve 13:1, 2; 17:13, 14.

MAˇ MAW VE AWˬ YANˇ AWˬ NA HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ Aˬ HTOꞈ MA TE TUˬ LE?

13-14. ‘Maˍgawˇgaˆ mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve Gawˇgaˆ’ a shu hpehꞈ ve le? Yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ te luˬ gaˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma te piˇ ve le?

13 Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ maˇ te luˬ sheˍ htaˇ, hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ htaꞈ Yeˍsaˍkeˍlaˆ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Yeˍsaˍkeˍlaˆ liꞈ 38:10-23; Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:43-45; 11:44–12:1 leh Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 16:13-16, 21 tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ ngaˬ hui nyi htaˇ, awˬ yanˇ teˇ yanˇ tiˉ hpehꞈ ve htaꞈ gʼa mawˬ ve yoˬ. Chi awˬ tehˬ hpehꞈ ve kʼo, ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma kʼawꞈ dawˇ law gʼa sheˍ ve caˉ leh nyi sheˍ.

14 Tuꞈ jaˇ hkanˍ jaˇ ve tanˬ ve maˇ maw, “miˬ guiˬ hkʼoˆ teˇ kaˬ le le lo chehˇ ve hkunˉ hawˉ hkanˇ teˇ hpaˍ htaꞈ hpawnˬ daꞈ piˇ lawˬ tuˬ” yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 16:13, 14; 19:19) Liꞈ hpu hkʼaw mvuhˇ miˬ chi ve teˇ hpaˍ pawnˇ daꞈ ve htaꞈ ‘Maˍgawˇgaˆ mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve Gawˇgaˆ’ tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. (Yeˍsaˍkeˍlaˆ 38:2) Yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve chaw hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ gaˇ ve yoˬ. Yawˇ hui ngaˬ hui htaꞈ te luˬ gaˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma te piˇ ve le? Gʼuiˬ sha suhˉ jehˬ tuˬ ve awˬ lawn Gʼuiˬ sha ve chaw hto toˇ ve lehˬ vaˇ shiˍ lonˉ mvuhˇ naw ma lo ce la ve hkʼe canˇ paˍ htaꞈ heuˆ jaˇ ve pa taw, yawˇ hui beuꞈ jaˇ ve tehꞈ tcuh kaˍ paˍ Yoˇhanˬ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Awˬ lawn sha tanˇ chi htaꞈ pa taw, miˬ guiˬ hkʼoˆ Gʼuiˬ sha ve chaw hkʼa peu˗eˬ htaꞈ Gawˇgaˆ te luˬ gaˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ.—Hpeuꞈ maˍ ve 16:21.

15-16. (a) Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:44, 45 hkʼaw ve aˬ htoꞈ ma awˬ heˆ htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve hehˉ le? (b) Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh Maˍgawˇgaˆ mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve Gawˇgaˆ htaꞈ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la tuˬ le?

15 Hto toˇ ve hehnˇ jaˇ ve leh awˬ leh meuˇ bawˆ la ve chi Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:44, 45 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve yoˬ hehˉ. (Gʼaw sheˍ.) Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ ve, “mvuhˇ nyi tawˆ hpawˇ leh awˬ na hpawˇ lo laˬ ve awˬ lawn sha tanˇ” awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ htaꞈ beuꞈ jaˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Yawˇ hui “chaw yaˇ laiˉ gʼaˇ htaꞈ tiˇ pehˍ piˇ tuˬ” dawˇ teh taˍ ve yoˬ. Nyi˗a kʼo, “chaw yaˇ laiˉ gʼaˇ” Yaˬhoˉvaˬ ve chaw htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. * Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ awˬ leh meuˇ teˇ pawˆ ca bawˆ la ve Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ hehˉ.

16 Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ ca bawˆ la htaˇ, mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ Uiˍ jaˇ mvuh jaˇ ve Gʼuiˬ sha nyi ma zuhˆ jaˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Peuˬ leh Aˍmaˍgeˍdonˍ tanˬ tuˬ yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 16:14, 16) Oˇ ve teˇ yanˇ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ lehˬ mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ htaꞈ pawnˇ daꞈ leh awˬ leh meuˇ gaˬ htaˇ, “chaw teˇ gʼaˇ kaꞈ yawˇ htaꞈ ga piˇ tuˬ ve maˇ heˆ”.—Daˍyeˍlaˆ 11:45.

Aˍmaˍgeˍdonˍ awˬ yanˇ htaˇ, Yeˍsuˆ leh mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ awˬ moˍ lonˉ Saˍtanˍ ve miˬ guiˬ haiˬ jaˇ ve htaꞈ te luˬ leh Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ ponˬ piˇ tuˬ yoˬ (Awˬ tawn 17 nyi sheˍ.)

17. Daˍyeˍlaˆ liꞈ 12:1 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, uiˍ jaˇ mvuh jaˇ ve Miˆhkeˍlaˆ a shu htaꞈ kʼoˆ ve le? Leh yawˇ aˬ htoꞈ ma te tuˬ le?

17 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 12:1 gʼaw sheˍ. Liꞈ hpu chi hkʼaw hkʼa tawˍ lehˆ kʼoˆ laˇ taˍ ve, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ awˬ leh meuˇ ve htaꞈ hkʼaˬ hkʼe mawˬ tuˬ le? Gʼuiˬ sha ve chaw gʼa ponˬ tuˬ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ tawn hkʼaw kʼoˆ ve, Yeˍsuˆ ve awˬ meh awˬ nu ve teˇ meh Miˆhkeˍlaˆ meh leh 1914 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ uˉ peunˍ leh Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ “haꞈ shaˉ chehˇ” ve yoˬ. Awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ yawˇ Aˍmaˍgeˍdonˍ hkʼaw maꞈ bawˆ tuˬ yoˬ. Maꞈ oˇ ve lehˬ Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ ve, ‘kawˆ tuˬ dawˇ haˍ tuˬ’ ve awˬ yanˇ awˬ hkʼaw lo awˬ leh meuˇ ve awˬ heˆ hpehꞈ ve yoˬ. Leh Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ hkʼaw awˬ yanˇ oˇ ve htaꞈ “uiˍ jaˇ ve tuꞈ ve hkanˍ ve” awˬ yanˇ hpehꞈ ve tehꞈ Yoˇhanˬ kaꞈ kʼoˆ ve yoˬ.—Hpeuꞈ maˍ ve 6:2; 7:14.

NAWˬ VE AWˬ MEH “GʼUIˬ SHA VE LIꞈ DAW AWˬ HKʼAW LO” CAWˬ˗AW LAˇ?

18. Awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui hkʼe taw kawˆ tuˬ maˇ loˍ ve le?

18 Hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ hui hkʼe taw kawˆ tuˬ maˇ loˍ. Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ ga laˇ gʼa tuˬ tehꞈ yonˍ gʼa ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve chaw ponˬ laˇ ve htaꞈ gʼa tuˬ yoˬ tehꞈ Daˍyeˍlaˆ leh Yoˇhanˬ htawˆ hkanˍ laˇ taˍ ve yoˬ. Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ ve gʼa ponˬ ve chaw lehˬ, “Gʼuiˬ sha ve liꞈ daw hkʼaw hkʼa bvuhꞈ taˍ ve nawˬ ve chaw teˇ hpaˍ gʼa ponˬ tuˬ yoˬ.” (Daˍyeˍlaˆ 12:1) Liꞈ daw chi ve hkʼaw ngaˬ hui awˬ meh hkʼaˬ hkʼe te cawˬ gʼa tuˬ le? Gʼuiˬ sha ve yawˬ ehˉ Yeˍsuˆ htaꞈ ngaˬ hui yonˍ ve tehꞈ gʼa hpeuꞈ maw piˇ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 1:29) Ngaˬ hui Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ ve lehˬ Gʼuiˬ sha htaꞈ awˬ hto chiˇ aꞈ piˇ˗oˬ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve yoˬ. (1 Peˍtruˆ 3:21) Shu Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ shiˍ la tuˬ ngaˬ hui te gʼa ve hkʼe yawˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ lawn shu htaꞈ gʼa hto maˍ piˇ cawˇ ve yoˬ.

19. Ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma gʼa te cawˇ ve le?

19 Chi teˇ hkui Yaˬhoˉvaˬ leh yawˇ ve kanˉ hkʼaˇ htaꞈ ngaˬ hui hkʼa dehꞈ gʼa yonˍ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hpawˇ ngaˬ hui gʼa chehˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe te ve kʼo, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ htaꞈ ca te luˬ la htaˇ, ngaˬ hui ponˬ laˇ ve htaꞈ gʼa tuˬ yoˬ.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 149 Gʼaˇ ve liꞈ hkawˇ

^ Chi beuꞈ teˇ co˗e ‘awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ’ a shu le, leh yawˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te luˬ piˇ tuˬ le? Ngaˬ hui ve yonˍ hkʼaˇ yonˍ yeˬ tuˬ leh tuꞈ jaˇ hkanˍ jaˇ htaˇ hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ htaꞈ ngaˬ hui gu hehnˇ taˍ gʼa tuˬ ve kaꞈ awˬ lawn chi ve hkʼaw henˇ tuˬ yoˬ.

^ Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:40 (MGS). “Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ htaˇ, awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ bawˆ daꞈ tuˬ yoˬ. Oˇ htaˇ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ lehˬ, yawˇ ve iˉ mvuhˇ lawˬ leh haw loꞈ kʼoˍ teˇ hpaˍ htaꞈ yehˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ htaꞈ kʼawꞈ bawˆ tuˬ yoˬ. Yawˇ lehˬ, gʼuiˬ uiˍ haˉ uiˍ ve hkʼe, mvuhˇ miˬ laiˉ peˆ ve htaꞈ te luˬ piˇ tuˬ yoˬ.”

^ Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:36-45 leh Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 13:1, 2 chi htaꞈ caˉ daꞈ ve kʼawꞈ shiˍ gaˇ ve kʼo, Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 6 maˬ 15 nyi 2012 hkʼawꞈ liꞈ mehˆ hpfuhˇ 7-12 hkʼaw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

^ Chi aꞈ kehˉ shiˍ gaˇ ve kʼo, Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 5 maˬ 15 nyi 2015 hkʼawꞈ liꞈ mehˆ hpfuhˇ 29-30 hkʼaw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)