Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 20

Taani Ori “Mwene Oomokoni” Mmahiku Ahu?

Taani Ori “Mwene Oomokoni” Mmahiku Ahu?

“Vaavaa makuchuwelo awe anamphiya nave haavo anii amwaakihe.”—DAN. 11:45.

NCIPO 95 Waarya wa Eparipari Onnaaca

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA *

1-2. Tiheeni nnahaalaahu othokororya mmwaha yoola?

NOOKHALANO sawooniherya sincipale opwaha khalai seiho sinooniherya wi nnakhala omakuchuwelo wa mahiku ookuchula a elapo yeela. Moohilekela, Yehova ni Yesu Kristu anahaala waatoloxa alamuleli yaawo anaakaaha Omwene awe. Ehaakumve weereya yeela, mwene oomokoni ni mwene oohico anahaala otitelela owanawana, ni waahiphela achu a Muluku.

2 Mmwaha yoola nnahaala othokororya yooloherya ya Daniyeli 11:40–12:1. Nnahaala omusuwela taani ori mwene oomokoni mmahiku ahu nave ntakhara heeni nnaphwanela ororomela wi Yehova onahaala onikhapelela moohipwacha yeeyo eni yeereye.

ONNAKHUMELELA MWENE MUVYAANI OOMOKONI

3-4. Taani ori mwene oomokoni mmahiku ahu? Mutharihe.

3 Uniyawu Soviyetika amanle opwata mu 1991, achu a Muluku yaakhala mmakupa a olamulelo yoole yaahikhalano elukuluku ‘vakhaani’ ya wiichuuwa. (Dan. 11:34) Ntoko yookhumelela yaanalaleerya mootaphuwa, nave mu ilapo seiho saalamuleliwa ni Uniyawu Soviyetika yaahikhalamo alaleeryi macikhwi mancipale. Nyenya moovira wa elukuluku Rusiya ni akhaviheryi awe yaahikhala mwene oomokoni. Ntoko ethokororyiwaaya mmwaha ovirale, mulamuleli onaphwanela opaka ichu raru wi akhale mwene oomokoni naari mwene oohico. Owo onaphwanela (1) waahiphela achu a Muluku, (2) wooniherya mu saweera sawe wi onnamwiica Yehova ni achu awe, nave (3) owanawana ni mwene yoowo ori mwiicani awe.

4 Aakhalavo mathowa ananeeriha oloca wi mwene oomokoni ti Rusiya ni akhaviheryi awe. (1) Awo annaahiphela achu a Muluku, ehiiheryaka muteko woolaleerya ni owiikara macikhwi macikhweene a anna ni arokora yaawo anakhala mu ilapo seiho analamulelaaya. (2) Meerelo yaala annooniherya wi annamwiica Yehova ni achu awe. (3) Awo annawanawana ni mwene oohico, Olamulelo wa Elapo Yoothene Ankolo-Amerikana. Hankooni noone yeeyo Rusiya ni akhaviheryi awe anapakaaya wi ephwanelele okhala mwene oomokoni.

MWENE OOMOKONI NI MWENE OOHICO ANNATITELELA OKHUMULANA

5. Elukuluku taani enalociwa mu Daniyeli 11:40-43, nave tiheeni eneereya variyari va elukuluku yeeyo?

5 Mwaalakhanye Daniyeli 11:40-43. Makupa yaala a yooloherya analoca sa elukuluku ya mahiku ookuchula. Makupa yaala annooniherya wiicana wa mwene oomokoni ni mwene oohico. Ntoko yaaloheryiwaaya ni Taniyeli, mu elukuluku yookuchula, mwene oohico aahaala ‘omukhumula’ mwene oomokoni.—Dan. 11:40.

6. Tiheeni enooniherya wi mamwene meeli annatitelela okhumulana?

6 Mwene oomokoni ni mwene oohico annatitelela owanawana ni yoolakelela ya okhala mwene oowerya a elapo yoothene. Ntoko yootakiherya, muthokororye yeeyo yeeren’ye emanle Ekhoco Etokweene Yanawiili vaavaa Uniyawu Soviyetika vamoha ni akhaviheryi awe yaaryaaya oowerya mu Europa oothene. Saweera sa mwene oomokoni saahimweeriha mwene oohico orehererya nikhuuru na akhoco a elapo yoothene, nsuweliwe ntoko NATO. Mwene oomokoni onnatitelela owanawana ni mwene oohico emalihaka ikhorowa ni waarehererya akhoco oowerya. Mwene oomokoni onnatitelela owanawana ni mwene oohico moorweela wa okhaviherya makhuuru yaawo anawana o Afrika, Asiya ni Amerika Oohico. Mu iyaakha sa hiihaanoru, Rusiya ni akhaviheryi awe annooniherya owerya mu elapo yoothene. Rusiya ni akhaviheryi awe annawana tho ni mwene oohico yaapharihelaka akomputatore. Mamwene ala annootheryana mukina ni mukhwaawe wi annaapharihela aprokrama a komputatore wi epwatihe muhakhu wa mukina. Hiiha ntoko eloheryiwaaya ni Taniyeli, mwene oomokoni onnatitelela waahiphela achu a Muluku.—Dan. 11:41.

MWENE OOMOKONI ONNAVOLOWA MU “ELAPO YOOREERA”

7. “Elapo yooreera” tiheeni?

7 Daniyeli 11:41 olonce wi mwene oomokoni onahaala ovolowa mu “elapo yooreera.” Elapo taani? Mweelukuluku ya khalai, elapo yo Isarayeli yooniwa ntoko “elapo yooreerasha opwaha ilapo soothene.” (Ezek. 20:6) Nyenya echu yeerinhe elapo ele okhala yoochuneyaxa yaari yawi ti weiwo achu yaamulapaayawo Yehova. Ovinyerya mu Pentekoste a eyaakha ya 33 E.K., “elapo” ele hiyaari yavameekhaaya woona wi achu a Yehova yaamwaramwaseya veelapo yoothene. Ohiya yeeyo, “elapo yooreera” mmahiku ahu onaahiwa parataiso oomunepani aachu a Yehova yoowo onaphitaanyerya omulapela Yehova orweela mmithukumano ni mmuteko woolaleerya.

8. Mmukhalelo taani mwene oomokoni aavolonweiye mu “elapo yooreera”?

8 Variyari va mahiku ookuchula, mwene oomokoni onnavolowa mu “elapo yooreera” mwawuuluulela. Ntoko yootakiherya, vaavaa Alemanya Nasista aareiye mwene oomokoni, xaxaxa variyari va ekhoco yanawiili ya elapo yoothene, mwene ole aavolowa mu “elapo yooreera” moorweela wa owiikara ni owiipha achu a Muluku. Emanle Ekhoco Etokweene Yanawiili Uniyawu Soviyetika aahikhala mwene oomokoni. Mwene ole aahivolowa mu “elapo yooreera” moorweela wa owiikara ni waakeriha wookapuroni achu a Muluku.

9. Mu iyaakha sahiihaanoru Rusiya ni akhaviheryi awe avolonwe hai mu “elapo yooreera”?

9 Mu iyaakha sahiihaanoru, Rusiya vamoha ni akhaviheryi awe aavolowa tho mu “elapo yooreera.” Mwawiihai? Mu 2017, mwene yoola muvyaani oomokoni ookhwatiiha muteko wa achu a Yehova, nave ohaawalela mukalaposo anna ni arokora ahu akina. Owo tho ookhwatiiha soolaleeryiwa sahu ophitaanyerya Tradução do Novo Mundo. Moothananiha owo owala efiliyale ahu o Rusiya hiiha ntoko Ipa sa Omwene ni Ipa sa muthukumano wa ekulucu. Ivinre saweereya seiha, mu 2018 Nikhuuru Noolamulela noomuthoonya Rusiya vamoha ni akhaviheryi awe ntoko mwene oomokoni. Mwawiihiiha, naamwi achu a Yehova yiikariwaka vancipale, awo hanawana ni alamuleli echunaka waaraceeliha ni akina. Ohiya yeeyo, achu a Yehova annachariha ekano ya Piipiliya ya waavekelela “oothene . . .ni oolamula,” xaxaxa vaavaa anapakaaya yoolakelela eni evolowele otaphuwa wa olapela.—1 Tim. 2:1, 2.

APWANNE MWENE OOMOKONI ONAHAALA OMUTOLOXA MWENE OOHICO?

10. Apwanne mwene oomokoni onahaala omutoloxa mwene oohico? Mutharihe.

10 Yooloherya enaphwanyeya mu Daniyeli 11:40-45 pahiru enamuloca mwene oomokoni. Apwanne ela enataphulela wi mwene oomokoni onahaala omutoloxa mwene oohico? Hooye. Mwene oohico onahaala otitelela okhala ophiyerya elukuluku Yehova ni Yesu aneeraaya etoloxe olamulelo wa achu mu ekhoco ya Armaketo. (Wup. 19:20) Ntakhara heeni nnaphwanelaahu ororomela yeela? Muthokororye yeeyo yooloherya ya Taniyeli ni Wupulula enalocaaya.

Mu ekhoco ya Armaketo, Omwene wa Muluku, yoowo olikanyihiwe ni nluku, onahaala otoloxa olamulelo wa achu, yoowo hiihaano onalikanyihiwa ni eruku etokotoko. (Moone eparakrafo 11)

11. Tiheeni yoorepa ya Daniyeli 2:43-45 enooniheryaaya? (Moone eruku ya ekaapa.)

11 Mwaalakhanye Daniyeli 2:43-45. Mulipa a miririmo Taniyeli oohaaloca alamuleli oohiyanahiyana aachu yaawo yaahaala waavolowela achu a Muluku. Awo analociwa ntoko makupa oohiyanahiyana a eruku etokweene ya muthipo. Mulamuleli aachu ookuchula mwa yaawo onnalociwa ntoko inaani sa eruku yeeyo epakiwe ni muthipo woopwexeheryiwa ni oloko. Inaani ineemelela Olamulelo wa Elapo Yoothene Ankolo-Amerikana. Yooloherya tho ya Taniyeli ennooniherya wi Olamulelo wa Elapo Yoothene Ankolo-Amerikana onahaala otitelela olamulela ophiyerya elukuluku yeeyo Omwene wa Muluku onahaalaya otoloxa olamulelo wa achu.

12. Muru waneethanu napiili wa mwaasinama awoopiha oneemelela eheeni, nave ntakhara heeni eryaaya yoochuneya osuwela?

12 Murummwa Yohani oohaaloca alamuleli oowerya yaawo yaahaala waavolowela achu a Yehova. Yohani onnaaloca alamuleli awo ntoko mwaxinama a woopiha orino miru mithanu napiili. Muru waneethanu napiili wa mwaasinama awoopiha, oneemelela Olamulelo wa Elapo Yoothene Ankolo-Amerikana. Ela ti yookhweleya woona wi hiwaavovo muru mukina oni okhalevo. Muru wa neethanu napiili wa mwaasinama awoopiha, onamutitelela olamulela ophiyerya elukuluku Kristu ni akhoco awe oowerya, anahaalaaya otoloxa muru owo vamoha ni mwaasinama oothene. *Wup. 13:1, 2; 17:13, 14.

TIHEENI MWENE OOMOKONI ONAHAALEIYE OPAKA MUHOOLO MOOHILEKELA?

13-14. Taani ori “elapo ya oMakoki,” nave tiheeni enahaala omweeriha waahiphela achu a Muluku?

13 Yooloherya ya Esekiyeli ennanleela ichu ikina seiho sinahaala weereya variyari va mahiku ookuchula a mwene oomokoni ni mwene oohico. Enakhala ntoko wi yooloherya ya Ezekiyeli 38:10-23; Daniyeli 2:43-45; 11:44–12:1; ni Wupulula 16:13-16, 21 inaloca ichu imohamoha. Waakhanle wi eparipari, yeeyo nnuupuwelaahu enahaala weereya.

14 Ehaakumve yoohooxa etokotoko, “mamwene a elapo yoothene” anahaala othukumana vamoha wi epake nikhuuru na maloko. (Wup. 16:13, 14; 19:19) Nikhuuru nenla na maloko Piipiliya oniichana “elapo ya oMakoki.” (Ezek. 38:2) Makhuuru a maloko awo anahaala waahiphela achu a Muluku ni weererya waatoloxa moomalela. Tiheeni enahaala otannya ohiphela wuuwu? Alocaka sa elukuluku yeeyo, murummwa Yohani ahoona maluku matokotoko a maralala yaamorelaka amwiicani a Muluku. Maluku yaala a maralala oosiphela, anamweemelela muchaka woothoriha yoowo onahaala olokohiwa ni achu a Yehova. Muchaka ola woothoriha onanwerya omweeriha Koki a Makoki waahiphela achu a Muluku ni yoolakelela ya waavelavo veelaponi.—Wup. 16:21.

15-16. (1) Yaweereya enaphwanyeya mu Daniyeli 11:44, 45 enamuloca taani? (2) Tiheeni enahaala weereya ni mwene oomokoni vamoha ni maloko yaawo anapaka makupa a Koki a Makoki?

15 Muchaka yoola woolipa ni ohipheliwa wookuchula wa amwiicani a Muluku enanwerya okhala yaweereya emohamoha enalociwa mu Daniyeli 11:44, 45, BNM. (Mwaalakhanye.) Mu yoorepa yeela Taniyeli olonce wi “inamphiya mitxhaka sa onakhumawo nsuwa ni ota” seiho sinahaala ‘omunyeenyeiha’ mwene oomokoni. Mwene oomokoni onahaala ovinya “ayaka owipha atxhu antxipale.” “Atxhu antxipale” enakhala ntoko wi anaahiwa achu a Yehova. * Mu yoorepa yeela, enakhala wi Taniyeli onaloca sa ohipheliwa wookuchula wa achu a Muluku.

16 Vaavaa mwene oomokoni ni alamuleli akina anahaalaaya waahiphela achu a Muluku, eyo enahaala otannya esara ya Muluku Aikuru Soothene nave voocharela ekhoco ya Armaketo enahaala opacerya. (Wup. 16:14, 16) Mu elukuluku yeeyo, mwene oomokoni, vamoha ni maloko yaawo anapaka makupa a Koki a Makoki, anahaala ocikichiwa “nave haavo anii amukhaviherye.”—Dan. 11:45.

Mu ekhoco ya Armaketo Yesu Kristu ni akhoco awe a wirimu anahaala otoloxa elapo ya Satana ni waavuluxa achu a Muluku (Moone eparakrafo 17)

17. Taani ori Mikayeli “muhooleli mutokweene” onalociwa mu Daniyeli 12:1, nave tiheeni onahaaleiye weera?

17 Eversikulu enacharela mu yooloherya ya Taniyeli, ennavaha sooleeliherya vooloca sa mukhalelo mwene oomokoni vamoha ni asinthamwene awe aneeraaya etoloxiwe, ni mukhalelo nneeraahu nivuluxiwe. (Mwaalakhanye Daniyeli 12:1.) Eversikulu ela enataphulela eheeni? Mikayeli nsina nikina na Mwene ahu, Kristu Yesu. Owo ‘onnawaakiha’ achu a Muluku ovinyerya mu 1914 vaavaa omwene awe waatikitheriwaaya wirimu. Moohilekela, “onarwa avinya” naari waatoloxa amwiicani awe mu ekhoco ya Armaketo. Ekhoco yeela enahaala okhala yaweereya yookuchula yeeyo Taniyeli oniichaneiye “elukuluku ya sawuukhula” mu miyaha sa achu. Elukuluku yeeyo enahaala onikeriha mu ekhoco ya Armaketo mu yooloherya ya Yohani enaphwanyeya mu Wupulula, eniichaniwa ‘makacamiho matokotoko.’—Wup. 6:2; 7:14.

APWANNE NSINA NANYU NNAHAALA ‘OREMPWA MU LIIVURU’?

18. Ntakhara heeni ninnaphwanela okhala oomaaleleya moohipwacha yeeyo enahaala weereya?

18 Taniyeli ni Yohani annaloca wi Yehova vamoha ni Yesu anahaala waavuluxa alapeli aya variyari va yoohooxa etokotoko. Mwawiihiiha nnaphwanela otitelela okhala oomaaleleya moohipwacha yeeyo enahaala weereya. Taniyeli olonce wi yaale eni evuluxiwe masina aya anahaala ‘orempwa mu liivuru.’ (Dan. 12:1) Tiheeni nnaphwanelaahu weera wi masina ahu erempwe mu liivuru yoowo? Nnaphwanela wooniherya wi ninnamuroromela Yesu, yoowo ori Epuchepuche ya Muluku. (Yoh. 1:29) Nnaphwanela oveleela okumi ahu wa Muluku ni opatisiwa. (1 Ped. 3:21) Nave nnaphwanela okhaviherya Omwene wa Muluku ophiyerya nnaweryelaahuvo wi naakhaviherye akina ohuserya vooloca sa Yehova.

19. Tiheeni nnaphwanelaahu opaka hiihaano, nave ntakhara heeni?

19 Ela elukuluku ya olipiha nroromelo nahu mwa Yehova ni marehereryo awe a alapeli oororomeleya. Ela elukuluku ya okhaviherya Omwene wa Muluku. Wakhala wi noheerano hiiha, nnahaala ovuluxiwa vaavaa mwene oomokoni ni mwene oohico anahaalaaya otoloxiwa ni Omwene wa Muluku.

NCIPO 149 Ncipo na Ovootha

^ par. 5 Taani ori “mwene oomokoni” mmahiku ahu, nave oni atoloxiwe hai? Osuwela maakhulo a makoho yaala, enahaala olipiha nroromelo nahu ni onikhaviherya okhala ooreheryeya ntakhara yeeyo eni yeereye muhoolo moohilekela.

^ par. 12 Wa sooleeliherya ikina vooloca sa yooloherya ya Daniyeli 2:36-45 ni Wupulula 13:1, 2, mmoone Mulipeleli a 15 a Yunyu a 2012, ipaax. 7-11, 12 e 13, 14-18 e 19 (a Ekunya).

^ par. 15 Wa sooleeliherya ikina, mmoone Mulipeleli 1 a Maiyu a 2015, ipaax. 29-30.