1-2. Itshi tuza mumona mu longo edi?

TUDI diago nu ndaga jiavula jidi gututshiginyisa egi tudi mujinga gu gisugishilo gia masugu a gisugishilo gia mavu awa. Gualeha ndo, Yehowa nu Yesu mbaashiya ba guvernema agasue adi muluisa Ufumu wa Nzambi. Gutuama egi ndaga eyi ikalegewe, fumu ya gu nord nu fumu ya gu sud mbaalandula gudiluisa nu guluisa akombeledi a Nzambi.

² Mu longo edi, tuza mulonguga profesi idi mu Danyele 11:40–12:1. Tuza mujiya gula nanyi udi fumu ya gu nord mangino, nu tuza mujiya luko mukunda natshi tudi naye guhaga mutshima egi Yehowa mbawutuhuluisa mu malamba agasue.

3-4. Nanyi udi fumu ya gu nord mangino? Kotelesa.

³ Tangua Union soviétique yafuile mu 1991, akombeledi a Nzambi anyi akhalele mu ifutshi yenji, ahetele guhuima; Danyele udi mutamega guhuima guene egi ‘ukuateshi wazonda’. (Dan. 11:34) Hene asendesele gulongesa mu guhuima, gungima alongeshi avudile diago mu ifutshi yakhalele thomo Union soviétique. Gungima dia ivo, gifutshi gia Russie nu ifutshi iko yana gumukuatesa yabuile fumu ya gu nord. Luholo tuayimonyi mu longo diabalega, hagula guvernema imoshi ibue fumu ya gu nord, nga fumu ya gu sud, idi naye gutshita ndaga eji thathu: (1) idi naye gutuameza mu ifutshi inyi yakhala nu akombeledi a Nzambi, nu idi naye guasagesa, (2) idi naye gumonesa mu makalegelo enji egi idi mbalagaji ya Yehowa nu ya akombeledi enji, nu (3) idi naye gudiluisa nu guvernema iko mukunda nu ufumu.

 ⁴ Tala ndaga idi gututuma ha guzuela egi fumu ya gu nord mangino udi Russie nu ifutshi iko inyi yana gumukuatesa. (1) Aluishile akombeledi a Nzambi tangua atunyishile mudimo wa gulongesa, nu tangua asagesele aphangi a mala nu a akhetu ana gujinga mu mafundo anyi ene ana gutuameza. (2) Gutshita ngenyi guana monesa egi ana tuna Yehowa nu akombeledi enji. (3) Ana kamba gudiluisa nu fumu ya gu sud Puissance Mondiale Anglo-Américaine, mukunda nu ufumu. Henyaha tukambenu gujiya luholo lutshi Russie nu ifutshi inyi yana gumukuatesa yabuile fumu ya gu nord.

5. Mukanda wa Danyele 11:40-43 udi muzuelela ndaga itshi?

⁵ Tanga Danyele 11:40-43. Gitshinyi gia profesi eyi gidi muzuelela ndaga jidi naye gukalegewa mu masugu a gisugishilo. Verse eji jidi mumonesa umbalagaji udi mukatshi dia fumu ya gu nord nu fumu ya gu sud. Luholo Danyele gayimonesele gutuama, mu masugu a gisugishilo, fumu ya gu sud ‘mbawuluisa’ fumu ya gu nord.—Dan. 11:40.

6. Ndaga itshi idi mumonesa egi mafumu awa mbadi adi gudiluisa ita?

⁶ Fumu ya gu nord nu fumu ya gu sud adi mulandula (mulunduga) gudiluisa handaga mukut’awo agasue adi nu funu ya guhinyina mavu agasue. Ha gufezegesa, tutadile ndaga yabuile gungima dia Ita ya mbadi ya ha Mavu agasue, tangua Union soviétique nu ifutshi inyi yakhalele gumukuatesa, yasendesele gutuameza gitshinyi giakoma gia gu Europe. Ndaga jiakadigile fumu ya gu nord jiatumine fumu ya gu sud ha gulondega organizasio umoshi wa masuta wana gutamegewa egi: Organisation du traité de l’Atlantique Nord (OTAN). Fumu ya gu nord nu fumu ya gu sud adi muzola makuta avula ha gulondega mata a gudiluishila. Ha guluisa fumu ya gu sud, fumu ya gu nord wakhalele mukuatesa ifutshi iko ya mu Afrique, nu ya gu Asie nu ya gu Amérique Latine ha gudiluisa. Mu ivo eyi yabalega, Russie nu ifutshi iko inyi yana gumukuatesa, yabui ifutshi ya ngolo jiavula ha mavu agasue. Yakhalele mukalegela ba ordinateurs (cyber-attaques) ha guluisa fumu ya gu sud. Mafumu ene ana gudifunda egi adi mukalegela programe jiabola jia ba ordinateurs ha gubolesa umonyi nga ndaga jia politiki jia ba guvernema awo. Gifua luholo Danyele gayimonesele gutuama, fumu ya gu nord wana gulandula guluisa akombeledi a Nzambi.—Dan. 11:41.

7. “Mavu abalega gubonga” adi itshi?

⁷ Danyele 11:41 idi muzuela egi fumu wa gu nord mbawungina mu “mavu abalega gubonga.” Mavu ene adi itshi? Mu tangua dikulu, gifutshi gia Isalele giakhalele “mavu abalega mavu agasue gubonga.” (Ezek. 20:6) Gifutshi giene giakhalele giabalega gubonga handaga guene akhalele mukombelela Yehowa. Sendese mu Pantekote ya givo 33 gia T.D., “mavu abalega gubonga” anago gukhala mu gifutshi gimoshi, handaga mangino akombeledi a Yehowa akhala ha mavu agasue. Hene, mangino “mavu abalega gubonga” adi fundo dia mudimo wa akombeledi a Yehowa, adi mumonesa ndaga ana gutshita ha gukombelela Yehowa gifua gudibungisa gua mu hungu nu mudimo wa gulongesa.

8. Luholo lutshi fumu wa gu nord ganginyile mu “mavu abalega gubonga”?

⁸ Mu masugu a gisugishilo, fumu wa gu nord wanginyine matangua avula mu “mavu abalega gubonga.” Ha gufezegesa, tangua Allemagne Nazi akhalele fumu wa gu nord mu tangua dia ita ya mbadi ya ha mavu agasue, anginyine mu  “mavu abalega gubonga” luholo asagesele nu ashiyile akombeledi a Nzambi. Gungima dia Ita ya mbadi ya ha Mavu agasue, Union soviétique yabuile fumu wa gu nord, nu yanginyile mu “mavu abalega gubonga” luholo yasagesele akombeledi a Nzambi nu luholo yatumine ako mu uhiga.

9. Mu ivo yabalega, luholo lutshi Russie nu ifutshi iko inyi yana guyikuatesa yanginyile mu “mavu abalega gubonga”?

⁹ Mu ivo yabalega, Russie nu ifutshi iko inyi yana gumukuatesa, angingine nji mu “mavu abalega gubonga.” Luholo lutshi? Mu 2017, fumu wa nord watunyishile mudimo wa akombeledi a Yehowa nu wambile aphangi ako a mala nu a akhketu mu bologo. Watunyishile nji mikanda yetu nu Traduction du monde nouveau. Watambudile nji jinzo jia Betele ya gu Russie, nu jinzo jia Ufumu nu ba Salles d’assemblées. Gungima dia ndaga eji, mu 2018 Hunji dia Akulu Atuameji diamonele egi gifutshi gia Russie nu ifutshi iko inyi yana gugikuatesa, yene idi fumu ya gu nord. Uvi, ikhale tangua akombeledi a Yehowa ana monesewa lamba, ene ana tshigina ndo gudinginyisa mu ndaga jia gulua ita nga jia gusombegesa ba guvernema. Uvi ene ana landula longo dia Biblia diana guatoga ha gusamba mukunda nu athu ‘agasue ana guhinyina,’ tangua adi muzula desizio dia gutunyisa mudimo wetu nga gutubemba ha gulandula gukombelela mu guhuima.—1 Tim. 2:1, 2.

10. Fumu wa gu nord mbawubinga fumu wa gu sud ba? Kotelesa.

¹⁰ Profesi idi mu Danyele 11:40-45 yana zuelela muavula ndaga jiatadila fumu wa gu nord. Idi mukotelesa egi fumu wa gu nord mbawubinga fumu wa sud ba? Ndo. Fumu wa gu sud mbawukhala nu “monyo” tangua Yehowa nu Yesu mbaashiya ba guvernema agasue a athu mu ita ya Armaguédon. (Yat. 19:20) Mukunda natshi tuazuela ngenyi? Tutadilenu ndaga profesi ya Danyele nu ya Yatuwuwe idi mumonesa.

11. Ndaga itshi mukanda wa Danyele 2:43-45 udi gutumonesa? (Tala gifuanesa holu dia gizula.)

¹¹ Tanga Danyele 2:43-45. Profete Danyele wamonesele ba guvernema a athu mbaasagesa akombeledi a Nzambi. Udi mumonesa ba guvernema ene gifua itshinyi ya gisongo gialeha gia utadi. Guvernema wa gisugishilo wa ba guvernema ene, udi mufuanesewa nu ikanzo ya gisongo, idi ya gubungisa nu utadi nu wuma. Ikanzo yene idi mumonesa Puissance Mondiale Anglo-Américaine. Profesi yene idi mumonesa egi, Puissance Mondiale Anglo-Américaine mbayikhala mutuameza tangua Ufumu wa Nzambi mbawuza mushiya ba guvernema agasue a athu.

12. Muto wa sambadi wa shitu ya gishitu udi mumonesa itshi, nu mukunda natshi gujiya ndaga eyi gudi nu ndando?

¹² Mupostolo Yone nji udi muzuelela ba guvernema anyi ana gusagesa akombeledi a Yehowa. Mu profesi yenji, ba guvernema ene adi mufuanesewa nu shitu ya gishitu idi nu mito sambadi. Muto wa sambadi wa shitu yene udi mumonesa Puissance Mondiale Anglo-Américaine. Gujiya ndaga eyi gudi diago nu ndando handaga shitu yene ishigo muzola muto uko wa nage. Muto wa sambadi wa shitu yene mbawukhala muhinyina tangua Klisto nu masuta a mu dilu mbaaza ha guwushiya hamoshi nu shitu yene. *—Yat. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Nanyi udi ‘Goga wa gu gifutshi gia Magoga,’ nu itshi mbayimutuma ha guluisa akombeledi a Nzambi?

¹³ Profesi idi mu mukanda wa Ezekiele idi  gutukuatesa ha gujiya ndaga mbajikalegewa tangua mbaashiya fumu wa gu nord nu fumu wa gu sud. Idi mumonega egi Profesi jidi mu Ezekiele 38:10-23; nu mu Danyele 2:43-45; 11:44–12:1; nu mu Yatuwuwe 16:13-16, 21 jidi muzuelela gima gimoshi. Gula idi ngenyi, tala ndaga tudi mutangiza egi mbayikalegewa.

¹⁴ Yajiya gukhala egi gungima dia gisendeselo gia lamba dia kola ‘mafumu a ha mavu agasue’, mbaadibungisa hamoshi. (Yat. 16:13, 14; 19:19) Biblia yana gutamega gudibungisa guene egi ‘Goga wa gu gifutshi gia Magoga.’ (Ezek. 38:2) Gudibungisa gua ifutshi yene mbaguluisa akombeledi a Nzambi nu mbaakamba guamanesela. Itshi mbayituma ifutshi yene ha guluisa akombeledi a Nzambi? Mukunda nu profesi yene, mupostolo Yone wamonele mvula ya gikudi ya Mayi’a nzanza munogela mbalagaji jia Nzambi. Mayi’a nzanza ene a gifuanesa adi mumonesa lukuma lua usopheshi lunu Matemue a Yehowa mbaalongesa. Yajiya kukhala egi lukuma elu luene mbalutuma Goga wa gu Magoga ha guluisa akombeledi a Nzambi nu ha guamanesela agasue ha mavu.—Yat. 16:21.

15-16. (a) Ndaga jitshi mukanda wa Danyele 11:44, 45 wana guzuelela? (b) Ndaga itshi mbayibuila fumu ya gu nord nu Goga ya gu Magoga?

¹⁵ Yajiya gukhala egi lukuma elu lua gusophesa nu guluishiwa gua akombeledi a Nzambi guene guana guzuelewa mu mukanda wa Danyele 11:44, 45. (Tanga.) Danyele udi muzuela egi, ‘mene jidi muza gu khanda ya mazogelo a kumbi nu gu khanda ya gu nord’, mbajisagesa fumu ya gu nord nu mbawuya nu ‘khabu jiakola.’ Fumu ya gu nord mbawukhala nu funu ya “gushiya athu avula.” Idi mumonega egi ‘athu ene avula’ adi akombeledi a Yehowa. * Yajiya gukhala egi Danyele udi muzuelela uluishi wa gisugishilo mbalagaji mbajiluisa akombeledi a Nzambi.

¹⁶ Tangua fumu ya gu nord nu ba guvernema agasue a ha mavu mbaaluisa akombeledi a Nzambi, Nzambi wa ngolo jiagasue mbawuvua khabu jiakola, gungima ita ya Armaguédon mbayiza. (Yat. 16:14, 16) Mu tangua diene, fumu wa gu nord, hamoshi nu ifutshi yagasue yana gutamegewa egi Goga ya gu Magoga  mbayishiyiwa nu ‘mbagukhadigo nga muthu wa gumukuatesa’.—Dan. 11:45.

17. Mikaele “fumu ya anjelo” udi muzuelewa mu Danyele 12:1 udi nanyi, nu itshi gadi mukalagala?

¹⁷ Verse yalandula ya profesi ya Danyele idi gutumonesa luholo fumu ya gu nord nu ifutshi yana gumukuatesa mbayishiyiwa, nu luholo esue mbatuhuluishiwa. (Tanga Danyele 12:1.) Verse yene yakotelesa itshi? Jina dia Mikaele diakhala jina diko dia fumu wetu Klisto Yesu. Muene wakhala ‘wagumagana mukunda nu gubonga’ gua akombeledi a Nzambi sendese mu 1914 tangua Ufumu wenji wahagewe mu dilu. Gualeha ndo ‘mbawumagana,’ nga ndo mbawushiya mbalagaji jia Nzambi gu ita ya Armaguédon. Ita yene idi ndaga ya gisugishilo inyi Danyele wana gutamega egi ‘tangua dia lamba’ diakola didi khenji diabuile galego. Mu profesi ya Yone idi mu mukanda wa Yatuwuwe idi mutamega sungi mbayiza gutuama dia ita ya Armaguédon egi, ‘lamba diakola.’—Yat. 6:2; 7:14.

18. Mukunda natshi tuajiyilego guvua woma wa malamba mbaatubuila mu masugu adi muza?

¹⁸ Tuajiya guhaga mutshima egi mbatubinga malamba mbatutagana nawo mu masugu adi muza, handaga Danyele nu Yone adi gutuwambela egi athu ana gukalegela Yehowa nu Yesu mudimo mbaahuluishiwa mu tangua dia lamba diakola. Danyele udi muzuela egi athu anyi mbaahuluishiwa majina awo mbaakhala “a gufundiwa mu mukanda.” (Dan. 12:1) Itshi tuajiya gutshita hagula majina etu afundiwe gu mukanda? Tudi naye gumonesa haphelo egi tuana haga gutshigina gudi Yesu, mun’a gimeme wa Nzambi. (Yone 1:29) Tudi naye gubatijiwa ha gumonesa egi tuadihanyi gudi Nzambi. (1 Phet. 3:21) Tudi naye guhana mago mu mudimo wa Ufumu wa Nzambi tangua tudi mukuatesa athu ako ha gujiya Yehowa.

19. Ndaga itshi tudi naye gukalagala mangino, nu mukunda natshi?

¹⁹ Mangino idi tangua diabonga dia guhaga mutshima gudi Yehowa nu gu ulondegi wa akombeledi enji a gujinginyina. Edi tangua diabonga dia guhana mago ha gukuatesa Ufumu wa Nzambi. Gula tuakalagala ngenyi, mbatuhuluga tangua Ufumu wa Nzambi mbawushiya fumu ya gu nord nu fumu ya gu sud.