1-2. Tinapfundzanji mu nsolo uno?

LERO, pana pinthu pizinji pinapangiza kuti tikukhala mu ntsiku zakumalisa za dziko ino yakuipa. Mwakukhonda dembuka, Yahova na Yezu Kristu anadzafudza mautongi onsene anaida Umambo wace. Pinthu pyenepi mbapidzati kucitika, mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero anapitiriza kuthimbana unango na ndzace, pontho na kutcinga atumiki a Mulungu.

² Mu nsolo uno, tinapfundza profesiya inagumanika pa Danyele 11:40–12:1. Kusiyapo pyenepi tinadzaona kuti mbani mambo wakunkwiriro lero, pontho tinadzapfundza kuti thangwi yanji tisafunika kukhala akukhurudzika mbatinyindira kuti Yahova anadzatipulumusa mwakukhonda tsalakana nyatwa zinafuna kuona ife.

3-4. Mbani mambo wakunkwiriro lero? Fokotozani.

³ Pidafudzwa utongi wa União Soviética mu caka 1991, atumiki a Mulungu akuti akhali maso mu ndzidzi wa utongi unoyu akhali na ufulu wa ndzidzi wakucepa. Dhanyeli alonga ufulu unoyu ninga ‘ciphedzo cakucepa.’ (Dan. 11:34) Na thangwi ineyi, iwo atoma kumwaza mphangwa mwakusudzuka, pontho mu ndzidzi wakucepa numero ya amwazi mphangwa yathimizirika kakamwe m’madziko akhatongwa na utongi wa União Soviética. Mbwenye pidapita pyaka pingasi, Rusiya na madziko anango anam’phedzera adzakhala mambo wakunkwiriro. Ninga pidalongwa mu nsolo udamala, toera utongi ucemerwe mambo wakunkwiriro peno mambo wakunterero usafunika kucita pinthu pitatu: (1) iwo usafunika kutcinga atumiki a Mulungu, (2) macitiro ace asafunika kupangiza kuti iye asaida Yahova na ale  analambira Yahova, pontho (3) iye asafunika kuthimbana na mambo ndzace.

⁴ Pana mathangwi matatu anapangiza kuti lero mambo wakunkwiriro ndi Rusiya na madziko anango anam’phedzera. (1) Iwo asakhondesa atumiki a Mulungu kumwaza mphangwa, pontho asatcinga abale na alongo azinji kakamwe anakhala mu dziko inatonga iwo. (2) Pinthu pyenepi pinacita iwo pisapangiza kuti asaida Yahova na atumiki ace. (3) Iwo asayesera kuthimbana na mambo wakunterero wakuti ndi utongi wa Dziko Yonsene Yapantsi wa Anglo-Amerikana. Tendeni tione kuti Rusiya na madziko anango anam’phedzera asacitanji, pontho thangwi yanji pyenepi pisapangiza kuti iwo ndi mambo wakunkwiriro.

5. Ndi pinthu pipi pinalongwa m’bukhu ya Danyele 11:40-43?

⁵ Lerini Danyele 11:40-43, NM. Khundu ineyi ya profesiya isalonga pinthu pyonsene pinacitika mu ntsiku zakumalisa. Iyo isalongambo kuti mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero asathimbana tani. Mwakubverana na pidalonga Dhanyeli, mu ntsiku zakumalisa, mambo wakunterero ‘mbadathimbana’ na mambo wakunkwiriro.—Dan. 11:40.

6. Ninji pinapangiza kuti mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero asapitiriza kuthimbana?

⁶ Mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero asapitiriza kuthimbana thangwi iwo asafuna kutonga dziko yonsene yapantsi. Mwacitsandzo, onani pidacitika pidamala Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene Yapantsi, utongi wa União Soviética watoma kukunda madziko mazinji a ku Europa. Natenepa mambo wakunterero acita nsoka na madziko anango toera kugumanya anyankhondo kuti athimbane na mambo wakunkwiriro. Nsoka unoyu usacemerwa NATO. Mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero abvunga kobiri izinji kakamwe toera kuthimizira anyankhondo. Pontho iwo asathimbana unango na ndzace mukuphedzera madziko anango a mu Afrika, Azya na Amerika Latina akuti ali mu nkhondo. Mu pyaka pya cincino, Rusiya na madziko anango anam’phedzera asapangiza kukhala amphambvu kakamwe pa dziko yonsene. Iwo asathimbanambo na mambo wakunterero mukuphatisira maprogramu a mitcini ya ndzeru toera kuacitisa kuluza pfuma zawo na kufudza utongi wawo. Kusiyapo pyenepi, ninga mudalonga Dhanyeli, mambo wakunkwiriro asapitiriza kutcinga atumiki a Mulungu.—Dan. 11:41.

7. Kodi ‘dziko Yakubalika’ lero ndi ipi?

⁷ Lemba ya Danyele 11:41 isalonga kuti mambo wakunkwiriro anadzapita mu ‘dziko Yakubalika.’ Kodi dziko ineyi ndi ipi? Mu ndzidzi wakale, dziko ya Izraeli ikhaoniwa ninga ‘dziko yakubalika kakamwe kupiringana madziko onsene.’ (Ezek. 20:6) Dziko ineyi ikhali yakupambulika thangwi ikhali na mbuto yakuti anthu akhalambira Yahova. Mbwenye kutomera pa Pentekoste mu caka 33 Pakumala Kubalwa Kwa Kristu, pa dziko yapantsi nee pakhalibve na mbuto yakupambulika toera kulambira Yahova. Pyenepi ndi pyandimomwene, thangwi lero atumiki a Yahova asagumanika pa dziko yonsene yapantsi. Kusiyapo pyenepi, ‘dziko Yakubalika’ lero ndi paraizu yauzimu yakuti atumiki a Yahova asacita ulambiri wawo kubulukira m’misonkhano na basa yakumwaza mphangwa.

8. Ndi munjira ipi mambo wakunkwiriro apita mu ‘dziko Yakubalika’?

⁸ Mu ntsiku zino zakumalisa, mambo wakunkwiriro asapita kazinji kene mu ‘dziko  Yakubalika.’ Mwacitsandzo, mu dzidzi ukhatonga nsoka wa Nazi ku Alemanya ninga mambo wakunkwiriro, makamaka mu ndzidzi wa nkhondo yaciwiri ya dziko yonsene yapantsi, iye apita mu ‘dziko Yakubalika’ mu kutcinga na kupha atumiki a Mulungu. Pidamala Nkhondo Yaciwiri Ya Dziko Yonsene Yapantsi mu ndzidzi ukhatonga União Soviética ninga mambo wakunkwiriro, iye apita mu ‘dziko Yakubalika’ mu kutcinga atumiki a Mulungu na kuaendesa ku ubitcu.

9. Mu pyaka pya cincino, Rusiya na madziko anango anam’phedzera apita tani mu ‘dziko Yakubalika’?

⁹ Mu pyaka pya cincino, Rusiya na madziko anango anam’phedzera apitambo mu ‘dziko Yakubalika.’ Munjira ipi? Mu caka 2017, mambo unoyu wakunkwiriro atcinga basa ya atumiki a Yahova, pontho abale na alongo anango aikhwa nkaidi. Iye akhondesa mabukhu athu, kuphatanizambo Bhibhlya ya Tradução do Novo Mundo. Kusiyapo pyenepi, iwo akwata Bheteli yathu ya ku Rusiya, Nyumba za Misonkhano na Nyumba za Umambo. Na thangwi ineyi, mu caka 2018, Mathubo Akutonga adzindikira kuti Rusiya na madziko anango anam’phedzera ndi mambo wakunkwiriro. Maseze atumiki a Yahova asatcingwa kakamwe, iwo nee asathimbana na utongi peno kuyesera kuucinja. M’mbuto mwace, iwo asatowezera uphungu wa Bhibhlya unalonga kuti tisafunika kucita phembero kuna “anthu onsene ali m’mbuto za utongi,” makamaka mu ndzidzi unacita iwo pisankhulo pyakuti pisakhuya ufulu wathu wakulambira.—1 Tim. 2:1, 2.

10. Kodi mambo wakunkwiriro anadzakunda mambo wakunterero? Fokotozani.

¹⁰ Profesiya inagumanika pa Danyele 11:40-45 isalonga makamaka pya mambo wakunkwiriro. Kodi pyenepi pisabveka kuti iye anadzakunda mambo wakunterero? Nkhabe. Mambo wakunterero anapitiriza kutonga mpaka mu ndzidzi unafuna kufudza Yahova pabodzi na Yezu mautongi onsene a anthu pa nkhondo ya Armajedhoni. (Apok. 19:20) Thangwi yanji tiri na cinyindiro ceneci? Onani pinalonga profesiya ya Dhanyeli na ya Apokalipse.

11. Kodi lemba ya Danyele 2:43-45 isapangizanji? (Onani foto iri patsamba yakutoma.)

¹¹ Lerini Danyele 2:43-45. Profesiya ya Dhanyeli isalonga pya mautongi akusiyana-siyana akuti asatcinga atumiki a Mulungu. Iwo asalandaniswa na makhundu akusiyana-siyana a dzimunthu ikulu ya utale. Utongi wakumalisa mwa mautongi anewa usalandaniswa na miyendo ya utale wakubvungazwa na dongo ya dzimunthu ineyi. Miyendo ineyi isaimirira utongi wa Dziko Yonsene Yapantsi wa Anglo-Amerikana. Profesiya ineyi isapangiza kuti utongi wa Dziko Yonsene Yapantsi wa Anglo-Amerikana unapitiriza kutonga mpaka mu ndzidzi unafuna kufudza Umambo wa Mulungu mautongi onsene a anthu.

12. Nsolo wacinomwe wacikala usaimiriranji, pontho thangwi yanji ndi pyakufunika kudziwa pyenepi?

¹² Mpostolo Juwau alongambo pya mautongi akusiyana-siyana a dziko akuti asatcinga atumiki a Yahova. Iye alonga kuti mautongi anewa asalandaniswa na cikala ca misolo minomwe. Nsolo wacinomwe wa cikala ceneci usaimirira utongi wa Dziko Yonsene Yapantsi wa Anglo-Amerikana. Unoyu ndi undimomwene thangwi nkhabepo nsolo unango udaoneka patsogolo pawo. Nsolo wacinomwe wa cikala ceneci unapitiriza kutonga mpaka mu ndzidzi unafuna kufudzwa iwo na Kristu pabodzi na anyankhondo ace. *—Apok. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Kodi ‘Goge wa dziko ya Magoge’ mbani, pontho ninji pinafuna kuncitisa kupomokera atumiki a Mulungu?

¹³ Profesiya ya Ezekyeli isatipanga pinthu pinafuna kucitika mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero mbadzati kufudzwa. Pisaoneka kuti profesiya ya Ezekyele 38:10-23; Danyele 2:43-45; 11:44–12:1; na Apokalipse 16:13-16, 21 isalonga pinthu pibodzi pyene. Khala pyenepi ndi pyandimomwene, ndi pyenepi pinanyerezera ife kuti pinadzacitika.

¹⁴ Mu ndzidzi wa nyatwa ikulu, “amambo a pa dziko yonsene yapantsi,” anadzagumanyikana mbakhala nsoka ubodzi. (Apok. 16:13, 14; 19:19) Bhibhlya isacemera nsoka unoyu ‘Goge wa dziko ya Magoge.’ (Ezek. 38:2) Nsoka unoyu wa madzindza unadzapomokera atumiki a Mulungu mbuyesera kuafudza onsene. Ninji pinafuna kucitisa kupomokera kweneku? Thangwi ya ndzidzi unoyu, mpostolo Juwau aona miyala mikulu ya matalala mbigwera anyamalwa a Mulungu. Miyala ineyi mikulu yakuphiphirisa isaimirira mphangwa zakutonga zinafuna kumwazwa na atumiki a Yahova. Pisaoneka kuti mphangwa zenezi zinadzacitisa Goge wa Magoge kupomokera atumiki Mulungu na cifuno ca kuafudza onsene.—Apok. 16:21.

15-16. (a) Ndi pinthu pipi pyakuti panango pisalongwambo pa Danyele 11:44, 45? (b) Ninji pinafuna kudzacitika kuna mambo wakunkwiriro na atongi anango anacita khundu ya Goge wa Magoge?

¹⁵ Mphangwa zenezi zakutonga na kupomokera kwakumalisa kwa anyamalwa a Mulungu, panango ndi pinthu pibodzi pyene pinalongwa pa Danyele 11:44, 45, NM. (Lerini.) Pa lemba ineyi, Dhanyeli alonga kuti ‘mphangwa zakubuluka kunkwiriro na kumabulukiro a dzuwa’ zinadzadzudzumisa mambo wakunkwiriro, ‘mbaipirwa kakamwe.’ Na thangwi ineyi, mambo wakunkwiriro anadzatonga ‘kufudza anthu azinji.’ Pisaoneka kuti ‘anthu azinji’ anewa asaimirira atumiki a Yahova. * Natenepa, panango lemba ineyi isalonga pya kupomokerwa kwakumalisa kwa atumiki a Mulungu.

¹⁶ Mambo wakunkwiriro na atongi anango angapomokera atumiki a Mulungu, pyenepi pinadzacitisa Mulungu Wamphambvu Zonsene  kuipirwa kakamwe mbatomesa nkhondo ya Armajedhoni. (Apok. 16:14, 16) Pa ndzidzi unoyu, mambo wakunkwiriro na atongi anango anacita khundu ya Goge wa Magoge anadzafudzwa, pontho ‘nkhabepo munthu anafuna kudzam’phedza.’—Dan. 11:45.

17. Mbani Mikele wakuti ndi “nkulu wa aanju” analongwa pa Danyele 12:1, pontho iye akucitanji?

¹⁷ Lemba ya Danyele 12:1 isapangiza njira inafuna kufudzwa mambo wakunkwiriro na atongi anango, pontho isapangiza njira inafuna kudzapulumuswa ife. (Lerini.) Kodi lemba ineyi isabvekanji? Mikele ndi dzina inango ya mambo wathu, Kristu Yezu. Iye ‘alimira’ toera kuphedza atumiki a Mulungu kutomera mu caka 1914, mu ndzidzi udakhazikiswa iye ninga Mambo wa Umambo wa Mulungu kudzulu. Mwakukhonda dembuka, iye ‘anadzalimira’ toera kufudza anyamalwa ace pa nkhondo ya Armajedhoni. Nkhondo ineyi idalonga Dhanyeli kuti “ntsiku zakugopswa” kakamwe inadzakhala nkhondo yakumalisa mu umaso wa anthu. Profesiya ya Juwau inagumanika m’bukhu ya Apokalipse isalonga pya “nyatwa ikulu” yakuti inadzacitika nkhondo ya Armajedhoni mbidzati kutoma.—Apok. 6:2; 7:14.

18. Thangwi yanji nee tisafunika kudzudzumika na pinthu pinafuna kucitika ntsogolo?

¹⁸ Dhanyeli na Juwau alonga kuti Yahova na Yezu anadzapulumusa atumiki awo mu ndzidzi wa nyatwa ikulu. Natenepa ife nee tisafunika kudzudzumika na pinthu pinafuna kucitika mu ndzidzi unoyu. Dhanyeli alonga kuti anthu anafuna kudzapulumuka ndi ale akuti madzina awo alembwa m’bukhu. (Dan. 12:1) Tisafunika kucitanji toera madzina athu alembwe m’bukhu ineyi? Tisafunika kupangiza pakweca kuti tisakhulupira Yezu, Mwanabira wa Mulungu. (Juwau 1:29) Tisafunika kuperekeka kuna Mulungu mbatibatizwa. (1 Pedhru 3:21) Pontho tisafunika kuphedzera Umambo wa Mulungu mukucita pyonsene pinakwanisa ife toera kuphedza anango kuti apfundze pya Yahova.

19. Tisafunika kucitanji cincino, pontho thangwi yanji?

¹⁹ Uno ndi ndzidzi toera kuwangisa uxamwali wathu na Yahova na kunyindira gulu yace, pontho ndi ndzidzi toera kuphedzera Umambo wa Mulungu. Tingacita pyenepi, ife tinadzapulumuswa mu ndzidzi unafuna kudzafudza Umambo wa Mulungu mambo wakunkwiriro na mambo wakunterero.