Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 20

Ia “ty Mpanjakani-Avaratsy” Henanizao?

Ia “ty Mpanjakani-Avaratsy” Henanizao?

“Hiroso ho amy ze hiafarany any ie, sady tsy hisy hanavotsy azy.”​—DAN. 11:45.

HIRA 95 Mihamazava ny Lalantsika

HO HITANAO ATO *

1-2. Ino ty hodinihintsika amy lahatsoratsy toy?

FA MARO henanizao ty porofo ahitantsika hoe miay amy andro farany tsika. Tsy ho ela Jehovah noho Jesosy, le handrava ty fanjakà iaby manohitsy ty Fanjakàny. Alohani-hisehoani-raha zay, le hialy ty mpanjakani-avaratsy noho ty mpanjakani-antimo, sady hialy amy ty vahoaki-Ndranahary.

2 Handiniky ty faminania amy Daniela 11:40–12:1 tsika amy lahatsoratsy toy ato. Hianarantsika hoe ia ty mpanjakani-avaratsy henanizao, le hodinihintsika hoe manino tsika ro afaky matoky fa hanavotsy antsika Jehovah ndre ino ndre ino ty raha hiseho.

MPANJAKANI-AVARATSY HENANIZAO

3-4. Ia ty mpanjakani-avaratsy henanizao? Hazavao.

3 Lafa nirava ty Fikambana Sovietiky tamy 1991, le nahazo fahafaha ty vahoaki-Ndranahary tamy ze faritsy nanjakan-drozy. Kaihini-Daniela hoe “fanavota kelikely” fahafaha io. (Dan. 11:34) Afaky nitory malalaky rozy, ka tsiela le nitombo an-ketsiny ty isakini-mpitory tamy faritsy nanjakani-Fikambana Sovietiky rey. Lafa nandeha ty fotoa, le nanjary mpanjakani-avaratsy Russie noho ty namany. Araky ty niresahintsika tamy lahatsoratsy taloha teo, le tsy maintsy mahafeno ani-raha telo retoa ty fanjakà raiky vo azo kaihy hoe mpanjakani-avaratsy na mpanjakani-antimo: 1) Misy vokany bevata amy vahoaki-Ndranahary ty fandaisany, 2) asehony amy ty raha ataony hoe fahavaloni-Jehovah noho ty vahoakiny ie, le 3) manao kirebaky amy mpanjaka fahavalony iny ie.

4 Retoa ty antony mahavy antsika hivola fa Russie noho ty namany ro mpanjakani-avaratsy henanizao. 1) Nisy vokany bevata amy vahoaki-Ndranahary ty fandaisany, satria mandrara ty asa fitoria ie sady enjehiny ty rahalahy noho anabavintsika an-ketsiny amy faritsy feheziny. 2) Hita baka amy zay hoe malay ani-Jehovah noho ty vahoakiny ie. 3) Manao kirebaky amy mpanjakani-antimo iny ie, tsy ia zay fa ty Firenena Matanjaky Anglè-Amerikein. Ndao hohenteantsika ty fomba nanaporofoani-Russie hoe mpanjakani-avaratsy vatany ie.

MBO MIFANOSIKY TY MPANJAKANI-AVARATSY NOHO TY MPANJAKANI-ANTIMO

5. Ombia fotoa resahini-Daniela 11:40-43 io, le ino ty raha hiseho anatini-fotoa zay?

5 Vakio Daniela 11:40-43. Fintinini-faminania amy andininy reo ty raha hiseho amy fotoani-farany. Resahiny mazava soa ao ty aly ifanaovani-mpanjakani-avaratsy noho mpanjakani-antimo. Fa nivola Daniela fa amy fotoani-farany, le “hifanosiky” amy mpanjakani-avaratsy ty mpanjakani-antimo.—Dan. 11:40.

6. Ino ty porofo hoe nifanosiky mpanjaka roe rey?

6 Nialy avao ty mpanjakani-avaratasy noho ty mpanjakani-antimo mba hifehy ani-tany toy iaby. Lafa nahazo faritsy maro tan’Eropa tany, ohatsy, ty Fikambana Sovietiky tafarani-Aly Bevata Faharoe, le voatery nifanaraky tamy maramila amy tany maro hafa ty mpanjakani-antimo mba hahafaha manohitsy azy. OTAN ty nikaiha ani-fifanaraha io. Mbo mifanao kirebaky avao ty mpanjakani-antimo noho ty mpanjakani-avaratsy, amy fanamboara fitaovam-pialia farani-ze matanjaky. Samby manoha firenena mpifahavalo koa rozy lafa mialy ty firenena sisany an’Afriky, Azỳ, noho an’Ameriky Latiny any. Nampiseho ty fahefàny amy firenena maro an-tany etoy Russie tato ho ato. Nifanafiky amy alalani-ordinatera koa rozy amy mpanjakani-antimo. Samby nifanasara mpanjaka roe reo hoe nampiasa programan’ordinatera ty fahavalony mba hampahantra azy na hampisy koronta ara-politiky. Nivola koa Daniela fa mbo hanafiky ty vahoaki-Ndranahary avao ty mpanjakani-avaratsy.—Dan. 11:41.

MILITSY AMY “TANY SOASOA” AO TY MPANJAKANI-AVARATSY

7. Ino “tany soasoa” io?

7 Mivola ty Daniela 11:41 fa hilitsy amy “tany soasoa” ao ty mpanjakani-avaratsy. Ino tany io? Tamy andro taloha, le ty tanin’Israely ro nieritserety ho “farani-soa amy tany iaby.” (Ezek. 20:6) Fe ty tena nampiavaky ani-tany io, le satria tao ro nanompoan’olo ani-Jehovah. Fe nanomboky tamy Pentekosta tao 33, le tsy nanondro pilasy raiky an-tany etoy sasy ty hoe “tany”, satria fa miparitaky amy tany toy iaby ty vahoakini-Jehovah. Sahala amy “tany soasoa” io ao ty vahoakini-Jehovah henanizao lafa manao ty asany, ohatsy hoe miaraky manompo ani-Jehovah amy alalani-fivoria noho fanompoa an-tonda eny.

8. Nanao akory ty nilirani-mpanjakani-avaratsy amy “tany soasoa” ao?

8 Tanatini-fotoani-farany, le nilitsy matetiky tamy “tany soasoa” ao ty mpanjakani-avaratsy. Nanahaky ani-zay, ohatsy, ty fandaisa Nazỳ tan’Alemaigny tao. Tamy fotoa naha mpanjakani-avaratsy azy, sirtò tamy Aly Bevata Faharoe, le nilitsy tamy “tany soasoa” tao ie lafa nanenjiky noho namono ty vahoaki-Ndranahary. Nanjary mpanjakani-avaratsy koa ty Fikambana Sovietiky lafa nitampitsy ty Aly Bevata Faharoe. Nilitsy tamy “tany soasoa” tao ie lafa nanenjiky ty vahoaki-Ndranahary, sady nanao sesitany an-drozy.

9. Tamy fomba akory ty nilirani-Russie noho ty namany tamy “tany soasoa” ao vo tsiela zay?

9 Vo tsiela zay le nilitsy tamy “tany soasoa” tao koa Russie noho ty namany. Tamy fomba akory? Tamy 2017, le nisakanani-Russie ty asani-vahoakini-Jehovah, sady nigadrany ty rahalahy noho anabavintsika sisany. Niraràny koa ty boky noho gazetintsika, anatini-zay ty Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao. Tsy vitani-zay, fa nalàny tamintsika ty biròni-sampana a Russie ao noho ty Efitrano Fanjakà voho Efitrano Fivoriambe. Tafarani-raha nataony reo, le nivola ty Filan-kevi-pitantana tamy 2018 fa Russie noho ty namany ro mpanjakani-avaratsy henanizao. Fe tsy handramby anjara amy ze raha ataon’olo mba hanohera na hanovà fanjakà mihintsy ty vahoakini-Jehovah, ndre enjehy marè aza. Manoriky ty torolalani-Baiboly avao rozy, ka vomaiky mivavaky “ho ahi-ty mpanjaka noho ze mana pilasy anabo”, sirtò lafa mifandramby amy fahafahantsika manompo a Ndranahary ty fanapahan-kevitsy rambesin-drozy.—1 Tim. 2:1, 2.

HO RESINI-MPANJAKANI-AVARATSY VA TY MPANJAKANI-ANTIMO?

10. Ho resini-mpanjakani-avaratsy va ty mpanjakani-antimo? Hazavao.

10 Ty raha hataoni-mpanjakani-avaratsy ro tena resahini-faminania amy Daniela 11:40-45 ao. Midika va raha io fa haharesy ani-mpanjakani-antimo ie? Aha. Mbo ho “velo” mpanjakani-antimo iny lafa handripaky ty fanjakàn’olombelo iaby Jehovah noho Jesosy amy aly Hara-magedona. (Apok. 19:20) Manino tsika ro matoky ani-zay? Diniho ty raha volanini-faminaniani-Daniela noho Apokalypsy.

Amy Hara-magedona, le horavani-Fanjàka-Ndranahary, azy asehoni-vato io, ty fanjàkan’olombelo, azy asehoni-sary olo bevata io (Fehintsoratsy 11)

11. Ino ty raha haintsika baka amy Daniela 2:43-45? (Henteo sary amy fononi-gazety toy.)

11 Vakio Daniela 2:43-45. Nahita sary olo bevata vita amy metaly sankarazany Daniela. Mampiseho ty fanjakàn’olombelo nisy vokany bevata tamy vahoaki-Ndranahary ty tampany kiraidraiky aminy. Vy mifangaro tanimanga, ohatsy, ty tombokini-sary iny. Manondro ty Firenena Matanjaky Anglè-Amerikein raha io. Io ro fanjakàn’olombelo farany asehoni-sary iny. Hita amy faminania io fa mbo hanjaka ty Firenena Matanjaky Anglè-Amerikein lafa hanafiky noho handripaky ty fanjakàn’olombelo iaby ty Fanjakà-Ndranahary.

12. Mampiseho an’ia ty loha fahafitoni-bibinala iny? Manino ro tena ilà ty mahay ani-zay?

12 Niresaky fanjakà matanjaky maromaro nanjakazaka tamy vahoakini-Jehovah koa apostoly Jaona. Nampitovizini-Jaona amy bibinala mana loha fito fanjakà reo. Ty Firenena Matanjaky Anglè-Amerikein ro asehoni-loha fahafito amy bibinala iny. Tena ilà ty mahay ani-zay satria tsy nitiry loha hafa sasy bibinala iny. Mbo loha fahafito io avao ro hanjaka lafa handrava ani-loha io miaraky amy bibinala iny Kristy noho ty anjeliny mahery an-danitsy any. *Apok. 13:1, 2; 17:13, 14.

INO TY HATAONI-MPANJAKANI-AVARATSY TSY HO ELA?

13-14. Ia “Goga baka a Magoga” io, le ino ty mety hahavy azy hanafiky ty vahoaki-Ndranahary?

13 Hahay raha maro mikasiky ty raha hiseho amy mpanjakani-avaratsy noho mpanjakani-antimo anatini-andro farany tsika lafa mandiniky faminania raiky amy Ezekiela ao. Miresaky raha hiseho amy fotoa raiky ty Ezekiela 38:10-23, noho Daniela 2:43-45; 11:44–12:1, voho Apokalypsy 16:13-16, 21. Lafa hentea faminania reo le mety hanahaky ani-zao ty raha tamanintsika hiseho.

14 Hanomboky ty fijalea bevata, le afarafarani-zay, hamory firenena maromaro mitambatsy “ty mpanjaka amy tany iaby misy olo.” (Apok. 16:13, 14; 19:19) “Goga baka a Magoga” ty ikaihini-Baiboly ani-firenena maromaro mitambatsy io. (Ezek. 38:2) Hanao fanafiha farany amy vahoaki-Ndranahary firenena reo. Ino ty hahavy ani-fanafiha io? Lafa niresaky ani-fotoa zay apostoly Jaona, le nivola fa nahita havandra bevata biby niraradraraky amy ty fahavalo-Ndranahary. Ty didim-pitsarà henja hambarani-vahoakini-Jehovah ro ampitovizy amy havandra io. Mety ho hafatsy io ro hahavy ani-Goga baka a Magoga hanafiky ty vahoaki-Ndranahary mba handripaha an-drozy iaby.—Apok. 16:21.

15-16. a) Mety ho ino raha hiseho ambarani-Daniela 11:44, 45 io? b) Hanao akory ty mpanjakani-avaratsy noho ty sisa amy Goga baka a Magoga?

15 Mety mbo fanambarà hafatsy henja iny noho ty fanafiha farany hataoni-fahavalo-Ndranahary avao koa ro resahini-Daniela 11:44, 45. (Vakio.) Nivola Daniela fa hisy “tatitsy baka antinana noho baka avaratsy any” hampiasa loha ani-mpanjakani-avaratsy iny, farany handeha ie satria ‘heloky marè.’ Mikendry “handripaky olo maro” ty mpanjakani-avaratsy. Ho raha ty vahoakini-Jehovah ro teany hovolany amy hoe “maro.” * Mety ho ty fanafiha farany ty vahoaki-Ndranahary ro resahini-Daniela etoa.

16 Hampeloky ani-Ndranahary Farani-Ze Mahery iny fanafiha hataoni-mpanjakani-avaratsy miaraky amy fanjakà iaby an-tany etoy io, ka hanomboky ty aly Hara-magedona. (Apok. 16:14, 16) Amy fotoa zay, le ho ripaky ty mpanjakani-avaratsy noho ty sisa amy Goga baka a Magoga, ka “tsy hisy hanavotsy azy.”—Dan. 11:45.

Haripakini-Jesosy Kristy miaraky amy tafikiny an-danitsy any reo Satana amy aly Hara-magedona, fa ty vahoaki-Ndranahary havotany (Fehintsoratsy 17)

17. Ia Mikaela “andriana bevata” resahini-Daniela 12:1 io, le ino ty hataony?

17 Hitantsika amy andininy manaraky amy fitantarani-Daniela iny ty tsipiriany mikasiky ty hiafarani-mpanjakani-avaratsy noho ty namany, noho ty fomba hanavota antsika. (Vakio Daniela 12:1.) Ino ty teani-andinin-teny io hovolany? Anara hafa ikaiha ani-Kristy Jesosy mpanjakantsika ty hoe Mikaela. ‘Nitsanga mba hiaro’ ty vahoaki-Ndranahary ie lafa nanomboky niory an-danitsy any ty Fanjakàny, tamy 1914. Afarafara ao, le “hitsanga” na hanao raha miavaky ie, amy aly Hara-magedona. Aly io ro ho fiafarani-azy kaihini-Daniela hoe “fotoam-pijalea” mbo tsy nisy manahaky azy ndraiky iny. Fa ty faminaniani-Jaona amy Apokalypsy ao mikaiky ani-fotoa alohani-aly io hoe “fijalea bevata.”—Apok. 6:2; 7:14.

HO “VOASORATSY ANATINI-BOKY” AO VA TY ANARANAO?

18. Manino ro tsy hampatahotsy antsika ty raha hiseho amy hoavy?

18 Tsy hampatahotsy antsika ty raha hiseho amy hoavy, satria ndre Daniela ndre Jaona le samby manambara fa ho avotsy amy fotoam-pijalea mbo tsy nisy ndraiky io ze olo manompo ani-Jehovah noho Jesosy. Nivola Daniela hoe ho “voasoratsy anatini-boky” ty anarani-ze olo ho avotsy. (Dan. 12:1) Ino ty tokony hataontsika mba ho anatini-boky io ao ty anarantsika? Mila asehontsika mazava soa hoe mino ani-Jesosy, azy Anak’aondri-Ndranahary iny tsika. (Jaona 1:29) Tsy maintsy manokam-bata ho a Ndranahary noho atao batisa tsika. (1 Pet. 3:21) Tokony hasehontsika hoe manoha ty Fanjakà-Ndranahary tsika, ka manao ze azontsika atao mba hanampea ty hafa hahay ani-Jehovah.

19. Tokony hanao ino tsika henanizao, le ino ty antony?

19 Zao ro fotoa tokony hanatanjahantsika ty fatokisantsika ani-Jehovah noho mpanompony tsy mivaliky amy fandaminany ao reo. Zao ty fotoa tokony hanohanantsika ty Fanjakà-Ndranahary. Laha manao ani-zay tsika, le ho avotsy lafa haripakini-Fanjakà-Ndranahary ty mpanjakani-avaratsy noho ty mpanjakani-antimo.

HIRA 149 Hiram-pandresena

^ feh. 5 Ia “ty mpanjakani-avaratsy” henanizao, le akory ty hiafarany? Mila mahay ty valini-fanontanea reo tsika mba hanampy antsika hana finoa matanjaky noho ho parè amy ze fitsapà hatrehintsika tsy ho ela.

^ feh. 12 Misy fanazavà amy tsipiriany mikasiky ty Daniela 2:36-45 noho Apokalypsy 13:1, 2 amy Tilikambo Fiambena 15 Ziein 2012, pejy 7-19.

^ feh. 15 Misy fanazavà fanampiny ty amy Tilikambo Fiambena 15 Mey 2015, pejy 29-30.