Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 20

¿Tiku «mapakgsina xalak norte» la uku?

¿Tiku «mapakgsina xalak norte» la uku?

«Nachin xlisputni, chu ni katiʼanalh tiku namakgtaya» (DAN. 11:45).

TAKILHTLIN 95 Taxkgakget tlakg maxkgakgenama

TUKU NATALICHUWINAN *

1, 2. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

LA UKU, lhuwa tuku akxilhaw nema kinkalimasiyaniyan pi lamaw kxlikgalhsputni xaʼawatiya kilhtamaku. Nialh makgas, Jehová chu Jesucristo nakamalakgsputukgo putum mapakgsinanin tiku talalakatawakakgo xTamapakgsin. Akxni nina kgantaxtu nawan uma, mapakgsina xalak norte chu mapakgsina xalak sur chuntiya nalatalatlawakgo chu nakaputsastalani xkachikin Dios.

2 Kʼuma artículo, naʼakxilhaw tuku talichuwinan kDaniel 11:40-12:1. Naʼakxilhaw tiku mapakgsina xalak norte la uku, chu tuku xlakata ni nalilakgaputsayaw akxni natitaxtuyaw tuku tuwa chu tlan nalipawanaw pi Jehová nakinkalakgmaxtuyan uma kilhtamaku.

TAWILA XASASTI MAPAKGSINA XALAK NORTE

3, 4. ¿Tiku mapakgsina xalak norte litaxtu la uku, chu tuku xlakata chuna wanaw?

3 Akxni Unión Soviética nialh tsukulh mapakgsinan kkata 1991, xlakskujnin Dios tiku xlamakgolh kʼumakgolh kachikinin kamaxkika «tsinu tamakgtay», uma kilhchanima pi nialh kaputsastalanika (Dan. 11:34). Wa xlakata tlan tsukuparakgolh lichuwinankgo xtachuwin Dios, chu ni makgas kilhtamaku tsukuparakgolh talhuwikgo tiku xlichuwinankgo Dios kkachikinin nema xmakgtayakgonit Unión Soviética. Pero, tsinu tsinu Rusia chu tiku tatayakgo mapakgsina xalak norte litaxtukgolh. Chuna la akxilhwi kʼartículo nema titaxtulh, xlakata akgtum tamapakgsin mapakgsina xalak norte o mapakgsina xalak sur nalitaxtu wi pulaktutu tuku xlitlawat: Pulana, wi tuku katlawani xkachikin Jehová; xlipulaktiy, limasiya pi ni akxilhputun xaxlikana Dios chu xkachikin; chu xlipulaktutu, talatlawa atanu mapakgsina.

4 Kaʼakxilhwi tuku xlakata tlan nawanaw pi la uku Rusia chu tiku tatayakgo wa mapakgsina xalak norte. Pulana, xlakata nitlan tuku katlawaninit xkachikin Jehová akxni nialh mastalh talakaskin nalichuwinankan xtachuwin Dios chu kaputsastalaninit lhuwa mil natalan tiku lamakgolh niku mapakgsinan uma kachikin. Xlipulaktiy, xlakata lhuwa tuku tlawanit nema limasiya pi ni akxilhputun Jehová chu xkachikin. Xlipulaktutu, xlakata talatlawakgonit mapakgsina xalak sur, nema la uku wa Gran Bretaña chu Estados Unidos. Kaʼakxilhwi tuku limasiya pi Rusia chu tiku tatayakgo wa mapakgsina xalak norte.

CHUNTIYA LATALATLAWAMAKGO MAPAKGSINA XALAK NORTE CHU MAPAKGSINA XALAK SUR

5. ¿Tuku kilhtamaku lichuwinan Daniel 11:40-43, chu tuku xʼama la?

5 (Kalikgalhtawakga Daniel 11:40-43). Uma tuku xlichuwinankanit masiya tuku xʼama kgantaxtu kxlikgalhsputni uma kakilhtamaku. Kinkalitachuwinanan la xʼamakgo latalatlawakgo mapakgsina xalak norte chu mapakgsina xalak sur. Daniel lichuwinalh: «Kxlikgalhsputni kakilhtamaku, mapakgsina xalak sur natalatlawa [...] mapakgsina xalak norte» (Dan. 11:40).

6. ¿Tuku likatsiyaw pi umakgolh mapakgsinanin chuntiya latalatlawamakgolh?

6 Mapakgsina xalak norte chu mapakgsina xalak sur chuntiya latalatlawamakgo xlakata nakaʼakgchipakgo latamanin. Akgtum liʼakxilhtit, kalilakpuwaw tuku lalh akxni xtitaxtunit xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni, akxni Unión Soviética chu tiku xtatayakgo akgchipakgolh lhuwa kachikinin nema xtapakgsini Europa. Uma tlawalh pi mapakgsina xalak sur xkatalakkaxlalh amakgapitsi kachikinin chu akxtum xtalatlawakgolh mapakgsina xalak norte chu uma lilakgapaska OTAN. Umakgolh chatiy mapakgsinanin chuntiya latalatlawamakgolh xlakata tlakg nakgalhikgo lhuwa tuku limakgninankan. Nachuna, akxni tlawakgo guerras kʼÁfrica, kʼAsia chu kʼAmérica Latina latalalakatawakakgo akxni katatayakgo amakgapitsin kachikinin. La uku, Rusia chu tiku tatayakgo lhuwa tuku akgchipakgonit kxlikalanka kakilhtamaku. Nachuna limaklakaskinkgo computadoras xlakata natalatlawakgo mapakgsina xalak sur. Umakgolh akgtiy tamapakgsin lalimawakamakgolh pi maklakaskinkgo programas xla computadoras xlakata natlawakgo pi namakgatsankgakgo lhuwa tumin chu nalalaktlawanikgo xlimapakgsinkan. Chu, chuna la xlichuwinanit Daniel, mapakgsina xalak norte chuntiya katalatlawama xkachikin Dios (Dan. 11:41).

MAPAKGSINA XALAK NORTE AKGCHIPA «XALILAKGATIT KATIYATNI»

7. ¿Tuku kilhchanima «xaLilakgatit Katiyatni»?

7 Daniel 11:41 lichuwinanit pi mapakgsina xalak norte xʼama akgchipa «xaLilakgatit Katiyatni». ¿Tuku kilhchanima uma katiyatni? Makgasata kilhtamaku, xwankan pi Israel xlitaxtu «tlakg xalilakgatit tiyat nixawa amakgapitsin» (Ezeq. 20:6). Tuku tlakg lilakgatit xtlawa, wa pi anta xkakninanikan Jehová. Pero lata kPentecostés kkata 33 uma «Katiyatni» nialh wa kilhchanima kachikin Israel. Xlakata la uku xlakskujnin Jehová wilakgolh kxlikalanka Katiyatni. La uku kilhtamaku, «xaLilakgatit Katiyatni» wa kilhchanima xkachikin Jehová, niku xlakskujnin kakninanikgo akxni tlawakan tamakxtumit chu akxni lichuwinankgo xtachuwin.

8. ¿La akgchipalh mapakgsina xalak norte «xaLilakgatit Katiyatni»?

8 Kxaʼawatiya kilhtamaku, mapakgsina xalak norte makglhuwa akgchipanit «xaLilakgatit Katiyatni». Akgtum liʼakxilhtit, akxni Alemania nazi wa mapakgsina xalak norte xwanit, liwaka akxni xlama kxliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni, akgchipalh «xaLilakgatit Katiyatni» akxni kaputsastalanilh chu kamakgnilh lhuwa xlakskujnin Dios. Akxni xtitaxtunita xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni, akxni wa Unión Soviética mapakgsina xalak norte xwanit, akgchipalh uma katiyatni akxni kaputsastalanilh tiku xkakninanikgo Jehová chu katamakxtulh niku xwilakgolh.

9. La uku kilhtamaku, ¿la akgchipakgonit Rusia chu tiku tatayakgo «xaLilakgatit Katiyatni»?

9 La uku kilhtamaku, Rusia chu tiku tatayakgo na akgchipakgonit «xaLilakgatit Katiyatni». ¿La tlawakgonit? Kkata 2017, mapakgsina xalak norte malakgachokgolh xtaskujutkan xtatayananin Jehová chu katamaknulh kpulachin makgapitsin natalan. Nachuna nialh mastalh talakaskin namakgpitsikan likgalhtawakga, chuna la Traducción del Nuevo Mundo. Nachuna akgchipalh sucursal xalak Rusia, lhuwa Pukgalhtawakga chu niku tlawakan Laklanka Tamakxtumit. Akxni chuna lalh, kkata 2018 Tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová, katsikgolh pi Rusia chu tiku tatayakgo, wa mapakgsina xalak norte litaxtukgo. Pero akinin xlakskujnin Jehová, ni katalatlawayaw mapakgsinanin chu ni tlawaputunaw pi natalakgpalikgo, asta maski akxni lu kinkaputsastalanimakgon. Wata stalaniyaw xtastakyaw Biblia xlakata natlawayaw oración «xpalakatakan tiku kgalhikgo limapakgsin», liwaka akxni wi tuku laksakkgo xlakata takanajla (1 Tim. 2:1, 2).

¿MAPAKGSINA XALAK NORTE NAMALAKGSPUTU MAPAKGSINA XALAK SUR?

10. ¿Tuku kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw pi mapakgsina xalak norte ni katimalakgsputulh mapakgsina xalak sur?

10 Daniel 11:40-45 tlakg lichuwinan xlakata mapakgsina xalak norte. ¿Kilhchanima uma pi mapakgsina xalak norte namalakgsputu mapakgsina xalak sur? Ni. Mapakgsina xalak sur chuntiya mapakgsinama nawan akxni Jehová chu Jesús nakamalakgsputukgo putum mapakgsinanin xalak kakilhtamaku kʼArmagedón (Apoc. 19:20). ¿Tuku likatsiyaw? Kaʼakxilhwi tuku lichuwinalh Daniel chu libro xla Apocalipsis.

Wa xTamapakgsin Dios, nema tamalakxtumikan la akgtum chiwix, nakamalakgsputu putum mapakgsinanin xalak kakilhtamaku kʼguerra xla Armagedón, nema litaxtukgo la akgtum lanka imagen (Kaʼakxilhti párrafo 11).

11. ¿Tuku masiya tuku lichuwinalh Daniel 2:43-45? (Kaʼakxilhti xmakni revista).

11 (Kalikgalhtawakga Daniel 2:43-45). Palakachuwina Daniel lichuwinalh akgtum xalanka imagen nema pulaklhuwa tuku litatlawanit. Pulakatunu tuku litatlawanit uma imagen kilhchanima pulakatunu mapakgsinanin nema kaputsastalanikgo xkachikin Dios. Xtantun nema xlitatlawanit hierro chu tiyat wa kilhchanima xaʼawatiya mapakgsinanin: Gran Bretaña chu Estados Unidos. Uma tuku xlichuwinankanit masiya pi uma tamapakgsin chuntiyaku xʼama mapakgsinan akxni xTamapakgsin Dios xkamalakgsputulh putum tamapakgsin xalak Katiyatni.

12. ¿Tuku kilhchanima xliʼakgtujun akgxakga nema kgalhi uma xaluku lapanit, chu tuku xlakata lu xlakaskinka nakatsiyaw uma?

12 Apóstol Juan nachuna lichuwinalh makgapitsi tiku xʼamakgolh mapakgsinankgo, nema xkaputsastalanikgolh xkachikin Jehová. Tuku maʼakxilhnika xtachuna la tantum lapanit nema kgalhi akgtujun xʼakgxakga. Xliʼakgtujun xʼakgxakga kilhchanima Gran Bretaña chu Estados Unidos. Uma lu xlakaskinka nakatsiyaw, xlakata uma lapanit kajwatiya akgtujun akgxakga kgalhi. Chu lichuwinan pi uma xliʼakgtujun xʼakgxakga chuntiya mapakgsinama nawan akxni Cristo chu lhuwa xʼángeles akxtum namalakgsputukgo uma xaluku lapanit (Apoc. 13:1, 2; 17:13, 14). *

¿TUKU NATLAWA MAPAKGSINA XALAK NORTE NIALH MAKGAS KILHTAMAKU?

13, 14. ¿Tuku kilhchanima «Gog xalak kxtiyat Magog», chu tuku xlakata naʼakgchipaputun xkachikin Jehová?

13 Tuku lichuwinalh Ezequiel kinkamakgtayayan liwana naʼakgatekgsaw tuku max nakaʼakgspula mapakgsina xalak norte chu mapakgsina xalak sur kxaʼawatiya kilhtamaku. Tuku lichuwinan Ezequiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44-12:1 chu Apocalipsis 16:13-16, 21 watiya kilhtamaku lichuwinankgo chu watiya tuku nala. Komo chuna, tlan nakgalhkgalhiyaw pi chuna nakgantaxtu la xlichuwinankanit.

14 Akxni tsukunita nawan lanka takatsanajwat, «putum mapakgsinanin xlikalanka katiyatni» akxtum nalakgo (Apoc. 16:13, 14; 19:19). Biblia kalimapakuwi «Gog xalak kxtiyat Magog» (Ezeq. 38:2). Umakgolh mapakgsinanin nakatalatlawakgo xkachikin Dios chu nakamalakgsputuputunkgo. ¿Tuku natlawa pi Gog xalak Magog naʼakgchipaputun xkachikin Jehová? Apóstol Juan akxilhli pi kʼakgapun xtaktama laklanka chijit nema xkamalakgsputuma xtalatlawananin Dios. Uma chijit max wa kilhchanima tamakatsinin nema namastakgo xkachikin Jehová uma kilhtamaku. Max uma tamakatsinin natlawa pi Gog xalak Magog naʼakgchipaputun xkachikin Dios xlakata namalakgsputuputun (Apoc. 16:21).

15, 16. 1) ¿Tuku kilhchanima tuku lichuwinan Daniel 11:44, 45? 2) ¿Tuku nakaʼakgspula mapakgsina xalak norte chu Gog xalak Magog?

15 Max uma tamakatsinin nema namastayaw chu xaʼawatiya taputsastalanit nema nakgalhiyaw watiya tuku lichuwinan Daniel 11:44, 45 (kalikgalhtawakga). Anta, Daniel lichuwinan pi mapakgsina xalak norte xʼama lakgaputsa xlakata «tamakatsinin nema nataxtuyacha kʼeste chu knorte, chu lu nasitsi [...] chu lhuwa tiku nakamalakgsputuputun». Umakgolh tiku «lhuwa» wa kakilhchanima xlakskujnin Jehová. * Daniel max wa lichuwinama xaʼawatiya taputsastalanit nema natitaxtukgo xkachikin Dios.

16 Taputsastalanit nema nalimin mapakgsina xalak norte chu amakgapitsin mapakgsinanin xalak kakilhtamaku natlawa pi Jehová nasitsi chu natsuku guerra xla Armagedón (Apoc. 16:14, 16). Uma kilhtamaku, mapakgsina xalak norte «nachin xlisputni, chu ni katiʼanalh tiku namakgtaya» (Dan. 11:45). Nachuna nakaʼakgspula amakgapitsin mapakgsinanin tiku Gog xalak Magog litaxtukgo.

Anta kʼguerra xla Armagedón, Jesucristo chu lhuwa xʼángeles namalakgsputukgo xkakilhtamaku Satanás chu nalakgmaxtukgo xkachikin Dios (Kaʼakxilhti párrafo 17).

17. ¿Tiku Miguel, «xalanka príncipe», nema lichuwinan Daniel 12:1, chu tuku tlawa?

17 Kʼatanu versículo klibro xla Daniel tlakg liwana lichuwinan la namalakgsputukan mapakgsina xalak norte chu tiku tatayakgo, chu la nakinkalakgmaxtuyan Jehová (kalikgalhtawakga Daniel 12:1). ¿Tuku kilhchanima tuku lichuwinan uma versículo? Miguel wa atanu tukuwani nema lilakgapaskan kiMapakgsinakan, Cristo Jesús. Xla ankgalhin «katataya» xkachikin Dios lata kkata 1914, akxni tsukulh Mapakgsinan kʼakgapun. Kaj nialh makgas kilhtamaku, «nataya», uma kilhchanima pi nakamalakgsputu xtalamakgasitsin kʼguerra xla Armagedón. Uma guerra wa xlikgalhsputni tuku Daniel limapakuwilh kilhtamaku «akxni naʼanan talakgaputsit» nema nikxni chuna lanit. Uma kilhtamaku tuku lichuwinalh apóstol Juan kʼApocalipsis, nema nakgalhsputa akxni natsuku Armagedón, lilakgapaskan «lanka takatsanajwat» (Apoc. 6:2; 7:14).

¿«TSOKGWILIKANIT KLIBRO» KINTUKUWANIKAN?

18. ¿Tuku xlakata ni napekuaniyaw kilhtamaku nema talakatsuwima?

18 Daniel chu Juan lichuwinankgo pi tiku skujnanikgo Jehová chu Jesús nalakgtaxtukgo kʼuma xakatuwa kilhtamaku. Wa xlakata ni napekuaniyaw kilhtamaku nema talakatsuwima. Daniel lichuwinan pi xtukuwanikan tiku nalakgtaxtukgo «tsokgwilikanit klibro» (Dan. 12:1). ¿Tuku kilitlawatkan xlakata kintukuwanikan anta natawila? Talakaskin nalimasiyayaw pi kanajlaniyaw Jesús, xBorrego Dios (Juan 1:29). Talakaskin natamakamastaniyaw Dios chu natamunuyaw (1 Ped. 3:21). Nachuna talakaskin pi nakamakgtayayaw amakgapitsin xlakata nalakgapaskgo Jehová.

19. ¿Tuku talakaskin natlawayaw la uku, chu tuku xlakata?

19 Talakaskin pi la uku namatliwakglhaw la lipawanaw Jehová chu xkachikin nema xla pulalima. La uku talakaskin natatayayaw xTamapakgsin Dios. Komo chuna natlawayaw, nalakgtaxtuyaw akxni xTamapakgsin Dios nakamalakgsputu mapakgsina xalak norte chu mapakgsina xalak sur.

TAKILHTLIN 149 Takilhtlin xlakata la tlajanalh Jehová

^ párr. 5 ¿Tiku «mapakgsina xalak norte» la uku chu la nachin xlisputni? Xatakgalhtin lu namatliwakglha kintakanajlakan chu nakinkamakgtayayan nakatsiyaw tuku natlawayaw akxni natitaxtuyaw tuku tuwa kkilhtamaku nema talakatsuwima.

^ párr. 12 Tlakg natekgsa tuku kilhchanima Daniel 2:36-45 chu Apocalipsis 13: 1, 2 anta krevista Makatsinina 1 xla junio kata 2012, páginas 9 asta 19.