1-2. Zvini hi to zvi kambisisa ka ndzima leyi?

ZVEZVI hi na ni zvikombiso zvo tala nguvhu a ku hundza kale zvi kombako lezvaku hi hanya magumo ya masiku yo gumesa ya tiko legi. Zvezvanyana, Jehovha na Jesu va ta lovisa a mifumo yontlhe yi vhukelako a Mufumo wa Nungungulu. Kanilezvi, lezvo na zvi nga se maheka, a hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni ti ta simama ku lwisana ti tlhela ti vhukela a vanhu va Nungungulu.

² Ka ndzima leyi, hi ta kambisisa a ciphrofeto ci tsalilweko ka Danieli 11:40–12:1. Hi ta tiva ku himani a hosi ya le n’walungu nyamutlha. Hi tlhela hi bhula hi lezvaku hikuyini hi nga simamako na hi rulile ni ku tsumba lezvaku Jehovha i ta hi ponisa ka zvikarato zvontlhe hi to kumana nazvo.

3-4. Himani a “hosi ya le n’walungu” nyamutlha? Tlhamusela.

³ Andzhako ka kuwa ka União Soviética hi 1991, ka matshamu yo tala a vanhu va Nungungulu va nova ni ‘civhuno citsongwani’ — ku nga cikhati citsongwani na va hi ni kutlhatlheka. (Dan. 11:34) Kota wuyelo ga kona, va wa chumayela na va tlhatlhekile ni ku hi kuhatlisa va no talelana vava mazanazana ya vahuweleli matikweni lawa ma nga lumba a União Soviética. Kanilezvi, andzhako ka malembe yo kari, a Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako ma nova hosi ya le n’walungu. Kota lezvi hi zvi wonileko ka ndzima yi hundzileko, kasi a mufumo wo kari wuva hosi ya le n’walungu kutani hosi ya le dzongeni wu fanele ku maha zvilo zvinharu: 1) ku vhukela a vanhu va Nungungulu,  2) ku komba hi mitiro lezvaku wu na ni livengo hi Jehovha ni vanhu vakwe, ni 3) ku lwisana ni mufumo lowu wun’wani.

⁴ Wona a zvigelo zvi hi mahako hi wula lezvaku a hosi ya le n’walungu nyamutlha hi Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako. 1) Va vhukela a vanhu va Nungungulu, va betela a ntiro wa kuchumayela va tlhela va xanisa vamakabye vo tala nguvhu va hanyako lomu ku fumiwako hi vona. 2) Lezvi va zvi mahako zvi komba lezvaku va mu venga Nungungulu ni vanhu vakwe. 3) Va palisana ni hosi ya le dzongeni, ku nga Mufumo wa Misava Yontlhe wa Anglo-América. A hi woneni lezvi Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako va zvi mahako niku hikuyini lezvo zvi kombako ku hi yena hosi ya le n’walungu.

5. Danieli 11:40-43 i wulawula hi zvilo zvi nga wa ta maheka cikhati muni, niku zvini zvi humelelako ka cikhati leco?

⁵ Lera Danieli 11:40-43. A cipandze leci ca ciphrofeto ci komba lezvi zvi to maheka cikhatini co gumesa. Ci wulawula hi kulwa ka hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni. Dhaniyeli i phrofetile lezvaku masikwini yo gumesa a hosi ya le dzongeni yi “talwa” ni hosi ya le n’walungu. — Dan. 11:40.

6. Zvini zvi kombako ku a hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni ta lwisana?

⁶ A hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni ta ha simama ku lwisana hi ku lava kuva mufumo wa hombe misaveni yontlhe. Hi cikombiso, wona lezvi zvi mahekileko andzhako ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava, a cikhati leci a União Soviética ni matiko lawa a nga ma rangela va nga sangula ku fumela cipandze ca hombe ca Europa. Hi kota ya lezvo, a hosi ya le dzongeni yi no kurumeteka ku ti patsa ni matiko man’wani va wumba ntlawa kasi valwa ni hosi ya le n’walungu. A ntlawa lowo wu vitanilwe ku i NATO (Organização do Tratado do Atlântico Norte). A hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni ti no gaxtara mali yo tala na ti zama kuva ni masochwa ya ntamu nguvhu. Va lwisana kambe hi ku seketela a valala va mun’wani ka tiyimpi va lwako lomu Afrika, ni le Azia, ni le América Latina. Ka malembe lawa, Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako maya mava ni ntamu nguvhu. Va lwisana ni hosi ya le dzongeni kambe hi ku tirisa mikomputadhori. A mun’we ni mun’wani i lumbeta munghana lezvaku i tirisa maprograma ya komputadhori kasi ku mu hohlota hi tlhelo ga timali ni ku wisa mufumo wakwe. Ahandle ka lezvo, kota lezvi zvi phrofetilweko hi Dhaniyeli, a hosi ya n’walungu ya ha simama ku vhukela a vanhu va Nungungulu. — Dan. 11:41.

7. Cini a ‘tiko go saseka’?

⁷ Danieli 11:41 i wula lezvaku a hosi ya le n’walungu yi ta nghena “tikweni go saseka”. Cini a tiko lego go saseka? Cikhatini ca kale, a tiko ga Izrayeli gi wa woniwa kota gona ‘gi nga sasekile ku hundza wontlhe matiko’. (Ezek. 20:6) Kanilezvi, leci ci nga gi maha giva tiko go hlawuleka nguvhu hi ku hi kwalomo a vanhu va nga mu khozela kona Jehovha. Kusukela hi Pentekosta ya 33 Nguveni ya Hina, a ‘tiko’ lego a ga ha vangi wutshamu ga ku gi nga kona laha misaveni. Lezvo zva zwisiseka hakuva a vanhu va Jehovha nyamutlha va kona misaveni yontlhe. Hambulezvo, a ‘tiko go saseka’ nyamutlha i paradhise ga moya ga vanhu va Jehovha. A paradhise lego gi patsa ku khozela Jehovha hi ku maha mitlhangano ni ku chumayela.

8. A hosi ya le n’walungu yi nghenisa kuyini “tikweni go saseka”?

⁸ Masikwini lawa yo gumesa a hosi ya le  n’walungu ya nghena makhati yo tala “tikweni go saseka”. Hi cikombiso, a cikhati leci a mufumo wa vaNazi le Alemanya wu nga hi hosi ya le n’walungu, nguvhunguvhu ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava, a hosi leyi yi nghenile “tikweni go saseka” hi ku xanisa ni ku daya a vanhu va Nungungulu. Andzhako ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava, a cikhati leci a União Soviética a ngava hosi ya le n’walungu yenawu i no nghena “tikweni go saseka” hi ku xanisa vanhu va Nungungulu ni ku va yisa tivaleni ta xanisa.

9. Ka malembana lawa, Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako va nghenisa kuyini “tikweni go saseka”?

⁹ Ka malembana lawa, Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako vonawu va nghena “tikweni go saseka”. Hi ndlela muni? Hi 2017, a hosi leyi ya le n’walungu yi no betela a ntiro wa vanhu va Jehovha yi tlhela yi vhalela vamakabye vokari paxweni. Yi betela a mabhuku ya hina a ku patsa ni Bhibhiliya ga Wuhundzuluseli ga Misava Yiswa. A ku hundza lezvo, yi no tlhela yi wutla a hofisa ya ravi ya Rússia, ni tiSalawu ta Mufumo, ni tiSalawu ta mitlhangano ya hombe. Andzhako ka lezvo, hi 2018 a Hubye yi Fumako yi no wula lezvaku Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako i hosi ya le n’walungu. Kanilezvi, hambu loku a vanhu va Jehovha va xanisiwa ku ku phum, va nga ta tshuka va vhukela mifumo kutani ku zama ku yi cica. Wutshan’wini ga lezvo, va landzela a wusungukati ga Bhibhiliya ga ku khongelela “tihosi ni vafumeli vontlhe”, nguvhunguvhu loku ti maha zviboho zvi yelanako ni ku hi khozela Jehovha na hi tlhatlhekile. — 1 Tim. 2:1, 2.

10. A hosi ya le n’walungu yi ta hlula a hosi ya le dzongeni ke? Tlhamusela.

¹⁰ A ciphrofeto ci tsalilweko ka Danieli 11:40-45 ci wulawula nguvhu hi mitiro ya hosi ya le n’walungu. Makunu, xana lezvo zvi wula ku a hosi leyi yi ta hlula a hosi ya le dzongeni? Ahihi. A hosi ya le dzongeni yi ta ngha ya ha “hanya” a cikhati leci Jehovha na Jesu va to lovisa yontlhe a mifumo ya vanhu yimpini ya Armagedhoni. (Kuv. 19:20) Cini ci hi tiyisekisako? Wona lezvi a zviphrofeto zva Dhaniyeli na Kuvhululelwa zvi kombako.

11. Zvini Danieli 2:43-45 a kombako? (Wona mufota wa kapa.)

¹¹ Lera Danieli 2:43-45. A ciphrofeto ca Dhaniyeli ci wulawula hi mifumo ya misava yontlhe yi nga vhukela a vanhu va Nungungulu. A mifumo leyo yi yimelwa hi zvipandze zvo hambanahambana zva cifananiso ca hombe ca simbi. A mufumo wo gumesa wa misava yontlhe ka cifananiso leco wu yimelwa hi mikondzo yi mahilweko hi simbi yi patsilweko ni wumba. A mikondzo leyo yi yimela a Mufumo wa Misava Yontlhe wa Anglo-América. A ciphrofeto leco ci komba lezvaku a Mufumo wa Misava Yontlhe wa Anglo-América wu ta ngha wa ha fuma a cikhati leci a Mufumo wa Nungungulu wu to lovisa a mifumo yontlhe ya vanhu.

12. A hloko ya wu 7 ya civandza yi yimela yini, niku hikuyini zvi nga zva lisima a ku tiva lezvo?

¹² Mupostoli Johani yenawu i wulawulile hi mifumo yo tala yi nga vhukela a vanhu va Jehovha. Ka ciphrofeto ca Johani, a mifumo leyo yi yimelwa hi civandza ca 7 wa tihloko. A hloko ya wu 7 ya civandza yi yimela a Mufumo wa Misava Yontlhe wa Anglo-América. Lezvi zva lisima a ku zvi tiva hakuva laha ka civandza a ka ha humi yin’wani hloko andzhako leyi. A hloko ya wu 7 ya civandza leci yi ta ngha ya ha fuma a cikhati leci Kristu ni mabutho yakwe ya le tilweni va to yi lovisa a ku patsa ni civandza. * — Kuv. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Himani ‘Goge wa le tikweni ga Magoge’ niku cini leci kuzvilava ci to maha ku a vhukela a vanhu va Nungungulu?

¹³ A ciphrofeto ci tsalilweko hi Ezekiyeli ci hi vhuna ku tiva lezvi kuzvilava zvi to humelela mahlweni ka ku a hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni ti lovisiwa. Zvi wonekisa ku khwatsi a zviphrofeto ca Ezekieli 38:10-23; na Danieli 2:43-45; 11:44–12:1; na Kuvhululelwa 16:13-16, 21 zvi wulawula hi zvimaho zvalezvi zva zvin’we. Loku zvi hi zvona, lezvi hi alakanyako ku zvi ta humelela hi lezvi:

¹⁴ Cikhatanyana andzhako ka ku sangula ka kuxaniseka ka hombe a “tihosi ta misava yontlhe” ti ta hlengeletana ti wumba a patsano wa matiko. (Kuv. 16:13, 14; 19:19) A patsano lowo hi lowu a Bhibhiliya gi wu vitanako ku i ‘Goge wa le tikweni ga Magoge’. (Ezek. 38:2) Wu ta vhukela a vanhu vontlhe va Nungungulu wu tlhela wu zama ku va lovisa va mbhela. Zvini zvi to maha ku va vhukelwa? Ka ciphrofeto xungetano hi cikhati leco, mupostoli Johani i wulile lezvaku i wonile maralala ya hombe nguvhu na mawa hehla ka valala va Nungungulu. A maralala lawo yo fananisa kuzvilava ma tava mahungu ya kulamula ma to chumayelwa hi vanhu va Jehovha. Kuzvilava a mahungu lawo hi wona ma to maha ku Goge wa Magoge a vhukela a vanhu va Nungungulu na a zama ku va lovisa vontlhe va ku bhi. — Kuv. 16:21.

15-16. a) Zvimaho muni lezvi kuzvilava Danieli 11:44, 45 a zvi tlhamuselako? b) Zvini zvi to humelela a hosi ya le n’walungu ni lava va wumbako Goge wa Magoge?

¹⁵ Kuzvilava a mahungu lawo ya ntamu ni kuvhukelwa ko gumesa ka vanhu va Nungungulu hi zvalezvi zva zvin’we ni zvimaho zvi kumbukiwako ka Danieli 11:44, 45. (Lera.) Ka mavhesi lawa, Dhaniyeli i wula lezvaku ‘a mahungu lawa ma to huma hi le mutsuwuka-gambo ni le n’walungu’ ma ta karata a hosi ya le n’walungu yi huma hi ‘zanga ya hombe nguvhu’. A hosi ya le n’walungu yi ta lava ku “hlasela ni ku hihirita vo tala”. Zvi wonekisa ku khwatsi a “vo tala” ku wuliwa a vanhu va Jehovha. * Ka mavhesi lawa kuzvilava Dhaniyeli i tlhamusela a kuvhukelwa ko gumesa ka vanhu va Nungungulu.

 ¹⁶ A kuvhukelwa loko hi hosi ya le n’walungu ni yin’wani mifumo ya misava zvi ta vhuxa a zanga ya Nungungulu wa Ntamu-wontlhe zvi tlhela zvi maha lezvaku ku sangula a yimpi ya Armagedhoni. (Kuv. 16:14, 16) Ka cikhati leco, a hosi ya le n’walungu ni mifumo leyi yin’wani ya misava yi wumbako Goge wa Magoge yi ta loviselwa magumo niku i hava ‘a to va vhunetela’. — Dan. 11:45.

17. Himani Mikayeli, ‘a hosana ya hombe’, a kumbukiwako ka Danieli 12:1, kona zvini a mahako niku zvini a to maha lokuloku?

¹⁷ Lera Danieli 12:1. A vhesi legi gi hi tlhamusela zvin’wani xungetano hi lezvi a hosi ya le n’walungu ni leyi yin’wani mifumo yi to lovisiswa zvona, ni lezvi hina hi to ponisiswa zvona. Gi wula yini a vhesi legi? Mikayeli i vito gin’wani ga Hosi ya hina Kristu Jesu. I kari a ‘yimela’ a vanhu va Nungungulu kusukela loku a Mufumo wa Nungungulu wu yimisilwe le tilweni hi 1914. Lokuloku i ta “huma” kutani ku i ta lovisa valala vakwe yimpini ya Armagedhoni. A yimpi leyo yi tava cimaho co gumesa ka nguva leyi Dhaniyeli a yi vitanileko ku ‘zvikhati zva zvikarato’. Lomu ka ciphrofeto ca Johani ci tsalilweko ka Kuvhululelwa, a cikhati leco ci vitaniwa ku ‘kuxaniseka ka hombe’. — Kuv. 6:2; 7:14.

18. Hi cihi cigelo ca ku hi nga karateki hambu ko humelela yini cikhatini ci tako?

¹⁸ Dhaniyeli na Johani va wulile lezvaku Jehovha na Jesu va ta ponisa a malandza yabye cikhatini ca kuxaniseka ka hombe. Hikwalaho, hi nga ta karateka hambu ko humelela ni cihi. Dhaniyeli i wulile lezvaku lava va to ponisiwa hi lava a mavito yabye ma ‘tsalilweko bhukwini’. (Dan. 12:1) Hi nga maha yini kasi a mavito ya hina ma tsaliwa bhukwini lego? Hi fanele ku zvi veka kubaseni lezvaku ha kholwa ka Jesu, a Yivhana ya Nungungulu. (Joh. 1:29) Hi fanele kubhabhatiswa hi kombisa lezvaku hi ti nyikele ka Nungungulu. (1 Ped. 3:21) Hi fanele ku seketela a Mufumo wa Nungungulu kambe hi ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi vhuna van’wani lezvaku va tiva Jehovha.

19. Zvini hi faneleko ku maha zvezvi niku hikuyini?

¹⁹ Zvezvi cikhati ca ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi mu tsumba nguvhu Jehovha ni hlengeletano. Zvezvi cikhati ca ku seketela a Mufumo wa Nungungulu. Loku hi maha lezvo, hi ta pona a cikhati leci a hosi ya le n’walungu ni hosi ya le dzongeni ti to lovisiwa hi Mufumo wa Nungungulu.