Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKUSAMBIRA 20

Kasi “Themba Lakumpoto” Ni Njani Mazuŵa Ghano?

Kasi “Themba Lakumpoto” Ni Njani Mazuŵa Ghano?

“Lizamufika kuumaliro wake, ndipo pazamuŵavya na waliyose wakuti walovwire.”​—DAN. 11:45.

SUMU 95 Ungweru Ukuŵaliraŵalira

CHILATO CHA NKHANI IYI *

1-2. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

TILI na ukaboni wakukwana kuluska kumasinda kose kuti sono tili kuumaliro chomene wa mazuŵa ghaumaliro gha charu ichi. Sonosono apa, Yehova na Yesu Khristu ŵaparanyenge maboma ghose agho ghakususkana na Ufumu wa Chiuta. Kweni pambere ivi vindachitike, themba lakumpoto na themba lakumwera ŵalutilirenge kulimbana ŵekhaŵekha kweniso kutambuzga ŵanthu ŵa Chiuta.

2 Mu nkhani iyi, tidumbiskanenge uchimi uwo uli pa Daniyeli 11:40–12:1. Timanyenge uyo ni themba lakumpoto mazuŵa ghano kweniso tidumbiskanenge chifukwa icho tikwenera yayi kufipa mtima. Kweniso tiwonenge kuti tikwenera kugomezga kuti Yehova watithaskenge, mulimose umo vingaŵira.

THEMBA LIPHYA LAKUMPOTO MAZUŴA GHANO

3-4. Kasi themba lakumpoto ni njani mazuŵa ghano? Longosorani.

3 Boma la Soviet Union lati lamara mu 1991, ŵanthu ŵa Chiuta awo ŵakaŵa pasi pa boma ili ŵakaŵa ŵanangwa kwanyengo yichoko waka. Daniyeli wakalongosora kuti iyi yikaŵa nyengo ‘yakovwirika pachoko waka.’ (Dan. 11:34) Ivi vikawovwira kuti ŵapharazgenge mwakufwatuka, ndipo mwaluŵiro, mu vyaru ivyo vikaŵa pasi pa boma la Soviet Union mukamba kuŵa ŵapharazgi masauzandi ghanandi. Kweni pati pajumpha vyaka vichoko waka, charu cha Russia na vyaru ivyo vikukolerana nacho ndivyo vikazgoka themba lakumpoto. Nga umo tikadumbiskirana mu nkhani iyo yajumpha, boma likwenera kuchita vinthu vitatu kuti liŵe themba lakumpoto panji themba lakumwera: (1) kuwusapo chigaŵa icho kukukhala ŵanthu ŵanandi ŵa Chiuta panji kuŵawukira, (2) kulongora mu vyakuchita vyawo kuti mbalwani ŵa Yehova na ŵanthu ŵake, ndipo (3) likwenera kulimbana na themba linyake.

4 Wonani vifukwa ivyo tikuyowoyera kuti mazuŵa ghano themba lakumpoto ni charu cha Russia na vyaru ivyo chikukolerana navyo. (1) Ŵali kuwukira ŵanthu ŵa Chiuta ndipo ŵali kukanizga mulimo wakupharazga na kutambuzga ŵabali na ŵadumbu masauzandi ghanandi awo ŵakukhala mu vigaŵa ivyo vili pasi pa muwuso wawo. (2) Ivyo ŵali kuchita apa vikulongora kuti ŵakutinkha Yehova pamoza na ŵanthu ŵake. (3) Ŵayezgayezga kuti ŵaŵe ŵankhongono chomene kuluska themba lakumwera, ilo ni Britain na United States. Tiyeni sono tiwone ivyo charu cha Russia na vyaru ivyo chikukolerana navyo vyachita, ivyo vikulongora kuti ndiwo nadi themba lakumpoto.

THEMBA LAKUMPOTO NA THEMBA LAKUMWERA ŴAKULUTILIRA KULIMBANA

5. Kasi lemba la Daniyeli 11:40-43 likuyowoya vya nyengo wuli, ndipo lemba ili likati ntchivichi chizamuchitika mu nyengo iyi?

5 Ŵazgani Daniyeli 11:40-43. Chigaŵa ichi cha uchimi chikulongosora nyengo ya mazuŵa ghaumaliro. Chikulongosoraso ivyo themba lakumpoto na themba lakumwera ghakuchita kulongora kuti ghakulimbana. Nakuti Daniyeli wakachimirathu kuti mu nyengo yaumaliro, themba lakumwera “lizamututuzgana” na themba lakumpoto panji kuti “lizamupilingizgana nayo masengwe.”—Dan. 11:40, mazgu ghamusi.

6. Kasi pali ukaboni wuli wakuti mathemba ghaŵiri agha ghakulimbana?

6 Themba lakumpoto na themba lakumwera ghakulutilira kulimbana chifukwa lililose likukhumba kuti ilo ndilo liŵe lankhongono chomene pa charu chose chapasi. Mwachiyelezgero, wonani ivyo vikachitika Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose yati yajumpha, apo boma la Soviet Union likamba kuŵa na nkhongono chomene ku chigaŵa chikuru cha Europe. Themba lakumwera lati lawona nthena likakolerana na vyaru vinyake kuti liŵe na wupu wa ŵasilikari kuti lilimbane na themba lakumpoto. Wupu uwu ukuchemeka kuti NATO. Themba lakumpoto na themba lakumwera, ghakunangaso ndalama zinandi kuti ghaŵe na ŵasilikari ŵankhongono chomene. Mathemba agha ghakulongoraso kuti ghakulimbana chifukwa ghose ghakukhozgera ŵalwani ŵamunyake pa nkhondo izo zikuchitika ku Africa, Asia, na Latin America. Mu vyaka vyasonosono apa, charu cha Russia na vyaru ivyo chikukolerana navyo vyaŵa vyankhongono chomene pa charu chose chapasi. Vyaru ivi, ivyo ni themba lakumpoto, vikulimbanaso na themba lakumwera kwizira pa makompyuta. Waliyose wakunena munyake kuti wakugwiliskira ntchito mapulogiramu gha pa kompyuta kuti wanange chuma kweniso boma la munyake. Nga umo Daniyeli wakayowoyera kale, themba lakumpoto likulutilira kuwukira ŵanthu ŵa Chiuta.—Dan. 11:41.

THEMBA LAKUMPOTO LANJIRA “MU CHARU CHAKUTOWA”

7. Kasi “charu Chakutowa” ni vichi?

7 Pa Daniyeli 11:41 pakuyowoya kuti themba lakumpoto lizamunjira “mu charu Chakutowa.” Kasi charu ichi ni vichi? Mu nyengo yakale, chikaŵa charu cha Israyeli, ndipo charu ichi ndicho ŵakachiwonanga kuti “chikaŵa charu chakutowa chomene kuluska vyaru vyose.” (Ezek. 20:6) Kweni charu ichi chikaŵa chakuzirwa chomene chifukwa chakuti ndiko ŵanthu ŵakasoperangako Yehova. Kufuma pa Pentekoste 33 C.E., pa charu chapasi palijeso malo ghanadi agho ghakuchemeka kuti “charu Chakutowa.” Vili nthena chifukwa ŵanthu ŵa Yehova ŵali pa charu chose chapasi. Mazuŵa ghano “charu Chakutowa” ni milimo ya ŵanthu ŵa Yehova iyo yikuchitika mu gulu lake, nga nkhusopa Yehova pa maungano kweniso kupharazga.

8. Kasi themba lakumpoto likanjira wuli “mu charu Chakutowa”?

8 Mu mazuŵa ghaumaliro agha, themba lakumpoto lanjira kanandi waka “mu charu Chakutowa.” Mwachiyelezgero, apo charu cha Germany chikaŵa themba lakumpoto, chomenechomene panyengo ya Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose, themba ili likanjira “mu charu Chakutowa” apo likatambuzganga ŵanthu ŵa Chiuta na kuŵakoma. Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose yati yajumpha, boma la Soviet Union ndilo likaŵa themba lakumpoto. Themba ili likanjira “mu charu Chakutowa” apo likatambuzganga ŵanthu ŵa Chiuta na kuŵachimbizgira kutali na vikaya vyawo.

9. Kasi charu cha Russia na vyaru ivyo chikukolerana navyo, ŵanjira wuli mu “charu Chakutowa” mu vyaka vyasonosono apa?

9 Mu vyaka vyasonosono apa, charu cha Russia na vyaru ivyo chikukolerana navyo, nawo ŵanjira mu “charu Chakutowa.” Ŵanjira wuli? Mu 2017, themba liphya lakumpoto ili likakanizga milimo yose ya ŵanthu ŵa Yehova na kujalira mu jele ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵanyake. Likakanizgaso mabuku ghithu, kusazgapo na Baibolo la Mang’anamuliro gha Charu Chiphya. Kweniso likapoka ofesi yithu ya munthavi ku Russia na Nyumba za Ufumu zose kweniso Malo Ghakuchitirapo Maungano Ghakuru. Ivi vyati vyachitika, mu 2018 Wupu Wakulongozga ukayowoya kuti charu cha Russia na vyaru ivyo chikukolerana navyo ni themba lakumpoto. Ndipouli, ŵanthu ŵa Yehova ŵawukirengepo yayi maboma gha ŵanthu panji kuyezga kughasintha, nanga vingaŵa kuti maboma agha ghakuŵatambuzga. Kweni ŵakulondezga ulongozgi wa mu Baibolo wakuti ŵalomberenge “wose awo ŵali na mazaza,” chomene para ŵakusankha vinthu ivyo vingakhwaska wanangwa withu wakusopa.—1 Tim. 2:1, 2.

KASI THEMBA LAKUMPOTO LIPARANYENGE THEMBA LAKUMWERA?

10. Kasi themba lakumpoto liparanyenge themba lakumwera? Longosorani.

10 Uchimi uwo uli pa Daniyeli 11:40-45, chomene ukuyowoya za themba lakumpoto. Kweni kasi ivi vikung’anamura kuti themba ili liparanyenge themba lakumwera? Yayi. Themba lakumwera lizamuŵa kuti lichalipo apo Yehova na Yesu ŵazamuparanyira maboma ghose gha ŵanthu pa nkhondo ya Aramagedoni. (Chivu. 19:20) Tikumanya wuli? Wonani ivyo mauchimi agho ghali mu buku la Daniyeli na Chivumbuzi ghakulongora.

Pa Aramagedoni, Ufumu wa Chiuta, uwo ukuyelezgereka na libwe, uzamumazga muwuso wa ŵanthu, uwo apa ukuyelezgereka na chikozgo chikuru (Wonani ndime 11)

11. Kasi lemba la Daniyeli 2:43-45 likulongosora vichi? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

11 Ŵazgani Daniyeli 2:43-45. Ntchimi Daniyeli yikalongosora za chikozgo chikuru icho chikaŵa na vigaŵa vyakupangika na visulo vyakupambanapambana. Chigaŵa chilichose chikwimira maboma gha ŵanthu agho ghakawusapo chigaŵa icho kukaŵa ŵanthu ŵanandi ŵa Chiuta. Maboma agha, ghakuwusa panyengo zakupambana. Vikandiro vya chikozgo ichi ni vyakupangika na chisulo chakusazgikana na dongo. Vikandiro ivi vikwimira boma laumaliro ilo ni Ufumu wa pa Charu Chose wa Britain na America. Uchimi uwu ukulongora kuti Ufumu wa Britain na America uzamuŵa kuti uchalipo apo Ufumu wa Chiuta uzamuparanya maboma ghose gha ŵanthu.

12. Kasi mutu wa nambara 7 wa chikoko ukwimira vichi, ndipo chifukwa wuli ntchakuzirwa kumanya fundo iyi?

12 Mpositole Yohane nayo wakalongosora za maboma gha ŵanthu agho ghakawusapo chigaŵa icho kukaŵa ŵanthu ŵanandi ŵa Yehova. Mu uchimi wa Yohane, chikoko icho chili na mitu 7 ndicho chikwimira maboma agha. Mutu wa nambara 7 wa chikoko ichi ukwimira Muwuso wa pa Charu Chose wa Britain na America. Fundo iyi njakuzirwa chomene chifukwa palijeso mutu unyake padera pa mutu waumaliro uwu. Mutu wa nambara 7 wa chikoko ichi uzamuŵa kuti uchali kuwusa apo Khristu na ŵankhondo ŵake ŵakuchanya ŵazamuwuparanya pamoza na chikoko chose. *Chivu. 13:1, 2; 17:13, 14.

KASI THEMBA LAKUMPOTO LICHITENGE VICHI SONOSONO APA?

13-14. Kasi “Gogi wa charu cha Magogi” ni njani, ndipo ntchivichi icho panji chizamupangiska kuti wawukire ŵanthu ŵa Chiuta?

13 Uchimi uwo ukalembeka na Ezekiyeli ukutovwira kumanya ivyo vingazakachitika pambere themba lakumpoto na themba lakumwera ŵandaparanyike. Vikulongora kuti uchimi wa pa Ezekiyeli 38:10-23; Daniyeli 2:43-45; na Chivumbuzi 16:13-16, 21 ukulongosora vinthu vyakuyana waka. Usange uwu mbunenesko, mbwenu ivi ndivyo tikughanaghana kuti vingazakachitika.

14 Para suzgo yikuru yayamba “mathemba gha charu chose,” ghazamukolerana na kupanga gulu limoza panji kuti mitundu yizamukolerana pamoza. (Chivu. 16:13, 14; 19:19) Kukolerana kwa mitundu uku ndiko Baibolo likuyowoya kuti ni “Gogi wa charu cha Magogi.” (Ezek. 38:2) Gulu ili lizamuwukira ŵanthu wose ŵa Chiuta kuti liŵaparanyirethu. Kasi chizamupangiska ntchivichi kuti ŵaŵawukire? Mu uchimi wakukhwaskana na nyengo iyi, mpositole Yohane wakati chivula chikuru chamalibwe chizamuwira ŵalwani ŵa Chiuta. Chivula chikuru chamalibwe ichi, chingimira uthenga wankhongono wa cheruzgo uwo ŵanthu ŵa Yehova ŵazamupharazganga. Panji uthenga uwu ndiwo ungazakapangiska Gogi wa Magogi kuwukira ŵanthu ŵa Chiuta na kuyezga kuti waŵaparanyirethu wose.—Chivu. 16:21.

15-16. (a) Kasi ni vyakuchitika wuli ivyo lemba la Daniyeli 11:44, 45 likulongosora? (b) Kasi ntchivichi chizamuchitikira themba lakumpoto na Gogi wa Magogi?

15 Uthenga wankhongono uwo ŵanthu ŵa Chiuta ŵazamupharazga kweniso kuwukilika kaumaliro na ŵalwani ŵa Chiuta, vingaŵaso kuti ndivyo vikuyowoyeka pa Daniyeli 11:44, 45. (Ŵazgani.) Pa lemba ili, Daniyeli wakayowoya kuti “mauthenga ghakufumira kumafumiro gha dazi na kumpoto” ghazamutimbanizga themba lakumpoto ilo lizamufuma na ‘kutukutwa kukuru.’ Ndipo themba lakumpoto lizamukhumba “kuparanya ŵanandi.” “Ŵanandi” awo ŵakuyowoyeka apa ŵakwenera kuti mbanthu ŵa Yehova. * Apa Daniyeli wakwenera kuti wakayowoyanga za kuwukilika kwaumaliro kwa ŵanthu ŵa Chiuta.

16 Para themba lakumpoto na maboma ghanyake gha ŵanthu ŵazakawukira ŵanthu ŵa Chiuta, Chiuta Wankhongonozose wazamukwiya chomene ndipo nkhondo ya Aramagedoni yizamwamba. (Chivu. 16:14, 16) Pa nyengo iyo, themba lakumpoto pamoza na kukolerana kwa mitundu iyo ntchigaŵa cha Gogi wa Magogi vizamuparanyika, ndipo pazamuŵavya waliyose wakuti “walovwire.”—Dan. 11:45.

Pa nkhondo ya Aramagedoni Yesu Khristu na ŵankhondo ŵake ŵakuchanya ŵazamuparanya charu chiheni cha Satana ichi na kuponoska ŵanthu ŵa Chiuta (Wonani ndime 17)

17. Kasi Mikayeli, “karonga mukuru” uyo wakuzunulika pa Daniyeli 12:1 ni njani, ndipo wakuchita vichi?

17 Lemba la Daniyeli 12:1 (Ŵazgani.) likutiphalira vinandi vya umo themba lakumpoto na vyaru ivyo likukolerana navyo vizamuparanyikira ndiposo umo ise tizamuponera. Kasi lemba ili likung’anamurachi? Mikayeli ni zina linyake la Fumu yithu Yesu Khristu iyo yikuwusa kuchanya. Kufuma waka apo wakaŵira Fumu ya Ufumu wa Chiuta kuchanya mu 1914, “wakwimilira kuti wawovwire” ŵanthu ŵa Chiuta. Sonosono apa ‘wimilirenge’ panji kuti kuparanya ŵalwani ŵake pa nkhondo ya Aramagedoni. Nkhondo iyi yizamuŵa yaumaliro iyo Daniyeli wakayowoya kuti yizamuŵa “nyengo ya suzgo” iyo yindaŵeko nakale. Uchimi wa Yohane uwo uli kulembeka mu buku la Chivumbuzi ukuyowoya vya nyengo iyo yizamulongozgera ku nkhondo iyi. Ukuti nyengo iyi ni “suzgo yikuru.”—Chivu. 6:2; 7:14.

KASI ZINA LINU “LIZAMUSANGIKA KUTI LALEMBEKA MU BUKU”?

18. Chifukwa wuli tingalindilira mwambura wofi ivyo vichitikenge munthazi?

18 Daniyeli na Yohane wose ŵakayowoya kuti Yehova na Yesu ŵazamuthaska ŵateŵeti ŵa Chiuta pa suzgo yikuru. Ntheura tingalindilira mwambura wofi ivyo vichitikenge munthazi. Daniyeli wakayowoya kuti ŵekha awo mazina ghawo ‘ghazamusangika kuti ghalembeka mu buku’ ndiwo ŵazamupona. (Dan. 12:1) Kasi tingachita wuli kuti zina lithu lilembeke mu buku ili? Tikwenera kulongora kuti tili na chipulikano mwa Yesu, Mwana wa mberere wa Chiuta. (Yoh. 1:29) Kweniso tikwenera kujipatulira kwa Chiuta na kubatizika. (1 Pet. 3:21) Ndipo tikwenera kukhozgera Ufumu wa Chiuta, tingachita nthena pakovwira ŵanji kusambira vya Yehova.

19. Kasi tikwenera kuchita vichi sono, ndipo chifukwa wuli?

19 Sono ndipo tikwenera kugomezga chomene Yehova na gulu lake. Kweniso ni nyengo yakuti tikhozgere Ufumu wa Chiuta. Para tachita nthena, tizamuponoskeka apo themba lakumpoto na themba lakumwera ŵazamuparanyika na Ufumu wa Chiuta.

SUMU 149 Sumu Yakutonda

^ ndime 5 Kasi “themba lakumpoto” ni njani mazuŵa ghano? Ndipo kasi themba ili lizamuparanyika wuli? Para tamanya mazgoro gha mafumbo agha, chipulikano chithu chikhorenge ndipo tinozgekerenge masuzgo agho tikumanenge nagho sonosono apa panyengo ya suzgo yikuru.

^ ndime 12 Kuti mumanye vinandi vyakukhwaskana na lemba la Daniyeli 2:36-45 na Chivumbuzi 13:1, 2, wonani Gongwe la Mulinda la Juni 15, 2012 pp. 7-19.