1-2. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

BOOR ban’en ni be buch e chiney ni be micheg ni gad be par u tungun e tin tomuren e rran ko re m’ag ney. Dabki n’uw nap’an ma bayi thang Jehovah nge Jesus Kristus urngin e am ni yad be togopuluw nga Gil’ilungun Got. Machane u m’on nra buch e re n’ey, ma ra ulul fare pilung ko lel’uch nge pilung ko yimuch ni ngar chamgow ngorow maku yow be cham ko girdi’ rok Got.

² Re article ney e gad ra weliy riy fare yiiy ni bay ko Daniel 11:40–12:1. Gad ra weliy ko kun nam e ir fare pilung ko lel’uch e chiney, nge fan rayog ni ngad pared ndab da rusgad mab pagan’dad nra ayuweg Jehovah e yafos rodad ndemtrug e n’en nra buch boch nga m’on.

3-4. Mini’ fare pilung ko lel’uch e chiney? Mu tamilangnag.

³ Tomuren ni puth e am ko Soviet Union ko duw ni 1991, me yag ni nge puf rogon e girdi’ rok Got ni ur moyed u tan e binem e am u lan ba ngiyal’. I yog Daniel nre puf rogon ney e bochi “ayuw” ni bay ni pi’ ngak e girdi’ rok Got. (Dan. 11:34) Bochan e re n’ey, ma aram me yag ni ngar machibgad nib fel’ rogon ndakuriy ban’en ni be talegrad. Ma de n’uw nap’an nga tomuren me gaman bokum miriay e biyu’ urngin e pi tamachib ko pi nam ni immoy u tan e Soviet Union. Machane, boch e duw nga tomuren ma aram me mang yu Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak fare pilung ko lel’uch. Rogon ni kad weliyed ko fa binem e article e faanra nge mang reb e am fare pilung ko lel’uch ara pilung ko yimuch, ma bay dalip ban’en nthingari rin’: (1) thingari rin’ boch ban’en ni bay rogon ko girdi’ rok Got, (2) thingari dag ko ngongol rok ni ir reb e toogor rok Jehovah nge girdi’ rok, ma (3) thingari togopuluw ko bin baaram e pilung ni yow ba tathil.

⁴ Baaray fan nrayog ni nga dogned ni yu Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak e yad fare pilung ko lel’uch. (1) Kar chamgad  ko girdi’ rok Got u nap’an ni kar pied e thin ni ngan taleg fare maruwel ni machib, maku yad be gafgownag bokum miriay e biyu’ e pi walag ni yad be par ko yungi n’en ni bay u tan pa’rad. (2) Pi n’ey ni yad be rin’ e be dag ni yad be fanenikay Jehovah nge girdi’ rok. (3) Kab kafram i yib ni yad be guy rogon ni nge gel lungurad ngak fare pilung ko yimuch, ni aram yu Ngalis nge yu Meriken. Ere chiney e ngad weliyed murung’agen e pi n’en ni ke rin’ yu Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak nge fan ni be micheg e re n’ey ni yad fare pilung ko lel’uch.

5. Mang e be weliy e Daniel 11:40-43 murung’agen?

⁵ Mu beeg e Daniel 11:40-43. Tiney e thin ko re yiiy ney e be weliy murung’agen e tin tomuren e rran. Be weliy rogon nra i cham fare pilung ko lel’uch nge pilung ko yimuch ngorow. I yiiynag Daniel nra yan i taw ko tin tomuren e rran, ma fare pilung ko yimuch e ra i par ni be “cham ngak” fare pilung ko lel’uch ni ke musmus nga rogon.​—Dan. 11:40.

6. Mang boch ban’en ni ke buch ni be micheg ni be par e gal pilung ney ni yow be cham ngorow?

⁶ Fare pilung ko lel’uch nge pilung ko yimuch e yow be cham ngorow ni bochan e ra bagayow ma baadag ni nge par ni ir e ba gel lungun e am rok u fayleng. Bod nu tomuren e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng, ma aram me tabab yu Soviet Union ni nge gel lungurad u boor e nam u Europe. Bochan e re n’ey, ma aram me m’agan’ fare pilung ko yimuch nge yugu boch e nam ngay ni ngar ted e salthaw rorad nga taabang ya ngar togopuluwgad ko fare pilung ko lel’uch. Re ulung ney nra sunmiyed e ka nog e NATO ngay. Ku boor e salpiy ni be fanay fare pilung ko lel’uch nge pilung ko yimuch ni ngar kunuyew boch e salthaw ngorow nib gel gelngin. Kur chamgow ngorow ni aram e yow l’agruw nra bagayow ma be pi’ e ayuw ko toogor rok bagayow u nap’an e pi mahl ni un tay u Africa, ngu Asia, ngu Latin America. Nap’an fapi duw ni ka fini yan, ma ke par yu Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak nib gel lungurad u fayleng. Ku yad be fanay e computer ni ngar chamgad ko fare pilung ko yimuch. Ku ra bagayow e gal pilung ney ma be yog ni be fanay bagayow boch e program ko computer ni nge k’aring bagayow ni nge m’ay e salpiy rok, ara nge kirebnag boch ban’en ko am rok bagayow. Maku reb e, ka be ulul fare pilung ko lel’uch ni nge cham ko girdi’ rok Got ni bod rogon ni yiiynag Daniel.​—Dan. 11:41.

7. Mang “fare nam nib th’abi fel’”?

⁷ Be yog e Daniel 11:41 nra yan fare pilung ko lel’uch nga lan “fare nam nib th’abi fel’.” Mang e re nam nem? Kakrom e aram fare nam nu Israel. Yima yog ni yu Israel e “ir e th’abi fel’ u fithik’ e pi nam.” (Ezek. 20:6, BT) Machane rib ga’ fan e re nam nem ni bochan e aram e gin be par e girdi’ riy ngaur liyorgad ngak Jehovah. Ka nap’an e Pentekost ko duw ni 33 C.E., ma re ‘nam nem nib th’abi fel’’ e gathi kab nam ni bay u roy u fayleng. Ba puluw e re n’ey ni bochan e ngiyal’ ney e ba garer e girdi’ rok Jehovah u ga’ngin yang u fayleng. Ere re ‘nam nem nib th’abi fel’’ e ngiyal’ ney e be yip’ fan e pi n’en be rin’ e girdi’ rok Jehovah nib muun ngay e liyor ni yad ma tay ngak u daken e muulung nge machib ni yad ma tay.

8. Uw rogon ni ke yan fare pilung ko lel’uch nga lan “fare nam nib th’abi fel’”?

⁸ Nap’an e tin tomuren e rran, ma boor yay ni ke yan fare pilung ko lel’uch nga lan “fare nam nib th’abi fel’.” Bod nnap’an ni mang yu Chiyamen e pilung ko lel’uch, nib ga’ nu nap’an e bin l’agruw e mahl ko fayleng, ma aram me yan e re pilung nem nga lan “fare nam nib th’abi fel’” ni  aram e i gafgownag e girdi’ rok Got ma be li’ boch i yad nge yim’. Tomuren e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng u nap’an ni mang yu Soviet Union e pilung ko lel’uch, miki yan e re pilung nem nga lan “fare nam nib th’abi fel’” ni aram e ki gafgownag e girdi’ rok Got ma be pi’rad nga boch e nam nib palog ko gin yad ma par riy.

9. Nap’an e pi duw ni ka fini yan, ma uw rogon ni ke yan yu Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak nga lan “fare nam nib th’abi fel’”?

⁹ Nap’an e pi duw ni ka fini yan, ma Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak e ku ranod nga lan “fare nam nib th’abi fel’.” Ni uw rogon? Nap’an e duw ni 2017, ma re pilung ko lel’uch ney e pi’ e thin ni ngan taleg e maruwel ni be rin’ e girdi’ rok Jehovah miki yon’ boch i walagdad nga kalbus. Ki pi’ e thin ndab kud fanayed ara da wereged e pi babyor rodad u rom nib muun ngay fare Bible ni New World Translation. Ngemu’ miki fek e branch ofis rodad u Russia ni kub muun ngay e pi Tagil’ e Liyor rodad u rom nge pi naun ni yima tay e Assembly riy. Tomuren ni buch e pi n’ey ma aram me yog fare Ulung ni Ma Pow’iyey ko duw ni 2018 ni yu Russia nge pi nam ni yad ba mang ngak e yad fare pilung ko lel’uch. Machane, mus ni faanra be gafgownag e am e girdi’ rok Jehovah ma dab ra togopuluwgad ngorad ara ra guyed rogon ni ngar thilyeged boch ban’en ni be rin’ e am. Ya yad ma fol ko fonow nu Bible ni be yog ni ngad yibilayed “urngin e girdi’ ni yad be tay murung’agen e girdi’,” nib ga’ nu nap’an ni yad be dugliy boch ban’en nrayog ni nge magawonnag e liyor ni gad be tay nib puf rogodad.​—1 Tim. 2:1, 2. 

10. Ra gel fare pilung ko lel’uch ngak fare pilung ko yimuch, fa? Mu tamilangnag.

¹⁰ Fare yiiy ni bay ko Daniel 11:40-45 e ba ga’ ni be weliy murung’agen e pi n’en nra i rin’ fare pilung ko lel’uch. Gur, re n’ey e be yip’ fan nra gel fare pilung ko lel’uch ngak fare pilung ko yimuch? Danga’, ya nap’an nra yib Jehovah nge Jesus ni ngar thangew urngin e am ko girdi’ u nap’an fare mahl ni Armageddon, ma ka bay fare pilung ko yimuch ni kab “fos.” (Rev. 19:20) Mang fan nrayog ni ngari mich e re n’ey u wan’dad? Am lemnag e n’en ni be tamilangnag fa gal yiiy ko Daniel nge Revelation.

11. Mang fan fare thin ko Daniel 2:43-45? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

¹¹ Mu beeg e Daniel 2:43-45. I weliy Daniel ni profet murung’agen ba liyos nib ga’ ni kan ngongliy u boor mit e wasey. Ra bang ko re liyos nem ma be yip’ fan reb e am ni i gagiyeg u reb e nam ni immoy boor e girdi’ rok Got riy. Pi am nem e ba thilthil e ngiyal’ ni ur gagiyeggad riy. Rifrifen ay e re liyos nem e kan ngongliy ko wasey ni kan athukuy ko but’. Ma be yip’ fan e bin tomur e am nra gagiyeg ni aram yu Ngalis nge yu Meriken. Ere re yiiy ney e be yip’ fan nra ka be gagiyeg yu Ngalis nge yu Meriken, ma aram me yib Gil’ilungun Got ni nge thang urngin e am ko girdi’.

12. Kun am e be yip’ fan e bin medlip i lolugen fare gamanman? Mang nib ga’ fan e re n’ey?

¹² Ki weliy apostal John murung’agen boch e am ni ur gagiyeggad u boch e nam ni bay e girdi’ rok Jehovah riy. I yog John ko yiiy rok ni pi am ney e kan taarebrogonnag nga ba gamanman ni medlip lolugen. Bin medlip i lolugen e re gamanman ney e be yip’ fan yu Ngalis nge yu Meriken. Ba ga’ fan e re n’ey ni bochan e dabki sum yugu reb i lolugen e re gamanman ney nga tomuren e biney. Ra ka be gagiyeg e bin medlip i lolugen e re gamanman ney, ma aram me yib Kristus nge pi salthaw rok u tharmiy ni ngar thanged nib muun ngay e gin ka bay ko re gamanman ney. *​—Rev. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Mini’ ‘Gog nu Magog,’ ma sana mang e ra k’aring ni nge cham ko girdi’ rok Got?

¹³ Bay reb e yiiy ni yoloy Ezekiel murung’agen ni be yog e n’en nrayog ni nge buch u m’on ni yira thang fare pilung ko lel’uch nge pilung ko yimuch. Bod ni fapi yiiy ni bay ko Ezekiel 38:10-23; nge Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; nge Revelation 16:13-16, 21 e taab n’en e be weliy murung’agen. Faanra riyul’ e re n’ey, ma baaray e n’en ni yibe lemnag nra buch.

¹⁴ Ba ngiyal’ u tomuren ni ke tabab fare gafgow nib ga’, ma “pi pilung u fayleng ni polo’” e yad ra chagil nga taabang ni ngar sunmiyed reb e ulung. (Rev. 16:13, 14; 19:19) Be yog e Bible ‘Gog nu Magog’ ko re ulung i nam ney. (Ezek. 38:2) Re ulung i nam ney e yad ra cham ngak urngin e girdi’ rok Got mar guyed rogon ni ngar lied urngin e girdi’ rok Got ni bay. Mang e ra k’aring e re cham ney? Nap’an ni be yiiynag apostal John murung’agen e re ngiyal’ i n’em, me yog ni bay yungi ayis nib gagang’ yang nra mul u lang nga but’ ni bod e n’uw nge aw ngak e pi toogor rok Got. Yungi ayis ney nib gagang’ yang e rayog ni nge yip’ fan murung’agen e pufthin nra weliy e girdi’ rok Jehovah. Rayog ni ireray e re thin nra k’aring Gog nu Magog ni nge cham ko girdi’ rok Got me guy rogon ni nge thangrad ni yad gubin.​—Rev. 16:21.

15-16. (a) Mang e rayog ni be weliy e Daniel 11:44, 45 murung’agen? (b) Mang e ra buch ko fare pilung ko lel’uch nge tin ka bay e nam nib muun ngak Gog nu Magog?

¹⁵ Re thin ney ni yira machibnag nge yay ni tomur e cham nra tay e pi toogor rok Got e rayog ni ku aram e n’en kan weliy murung’agen ko Daniel 11:44, 45. * (Mu beeg.) I yog Daniel u rom ni bay “murung’agen ban’en nra yib” u ngek ngu lel’uch nra magawonnag laniyan’ fare pilung ko lel’uch, me k’aring e “damumuw nib gel” ngak. Ra lemnag fare pilung ko lel’uch ni nge “li’ pire’ e girdi’.” Fapi girdi’ nib “pire’” e bod ni be yip’ fan e girdi’ rok Jehovah. * Ere rayog ni be weliy Daniel murung’agen e bin tomur e cham ni yira tay ko girdi’ rok Got.

¹⁶ Nap’an nra chel fare pilung ko lel’uch nge  tin ka bay e am ni ngar chamgad ko girdi’ rok Got, mar ra damumuw Got ni Gubin Ma Rayog Rok ma aram e ngiyal’ nra tabab fare mahl ni Armageddon. (Rev. 16:14, 16) Ra taw ko ngiyal’ nem ma yira thang fare pilung ko lel’uch nge tin ka bay e nam ni yad ba muun ngak Gog nu Magog, ma dariy be’ nra “ayuweg.”​—Dan. 11:45.

17. Mini’ Mikael ni ir “pilungen e engel” ni kan weliy murung’agen ko Daniel 12:1, ma mang e ra rin’?

¹⁷ Bin migid e verse ko re thin ney ni yog Daniel e ku be weliy boch ban’en u murung’agen rogon ni yira thang fare pilung ko lel’uch nge pi nam nib mang ngak nge rogon ni yira ayuweg e yafos rodad. (Mu beeg e Daniel 12:1.) Mang e be yip’ fan e re verse ney? Mikael e ku aram reb i fithingan Jesus Kristus ni Pilung rodad ni ir e be gagiyeg e chiney. Ka nap’an e duw ni 1914 u nap’an ni mang Pilung u Gil’ilungun Got u tharmiy, ma ke par ni be “matanagiy” e girdi’ rok Got. Dabki n’uw nap’an ma ra “yib i m’ug” ni aram e be yip’ fan nra thang urngin e pi toogor rok u nap’an fare mahl ni Armageddon. Re mahl nem ni yira tay e aram e n’en tomur nra buch ni yog Daniel ni ‘aram e bin th’abi ga’ e gafgow nra yib ni ka nap’an ni sum e pi nam.’ I yog John ko yiiy rok u Revelation nre ngiyal’ i n’em nra buch e pi n’ey riy u m’on ko fare mahl ni Armageddon e aram “fare gafgow ni ba ga’.”​—Rev. 6:2; 7:14.

18. Mang fan nrayog ni ngad pared ndab da rusgad ni yugu demtrug e n’en nra buch boch nga m’on?

¹⁸ I yog Daniel nge John nra ayuweg Jehovah nge Jesus e yafos rok e pi tapigpig rorow u nap’an fare gafgow nib ga’. Ere demtrug ko mang e ra buch ma rayog ni ngad pared ndab da rusgad. I yog Daniel ni urngin e piin yad ra magey ni yad ba fos e ngiyal’ nem e yira “yoloy fithingrad nga lan e babyor rok Got.” (Dan. 12:1) Ere mang e gad ra rin’ me yag nni yoloy fithingdad nga lan e re ke babyor nem? Thingar da daged nib mich Jesus u wan’dad ni ir fare Fak e Saf rok Got. (John 1:29) Ba t’uf ni ngad ognaged e yafos rodad ngak Got ngad uned ko taufe. (1 Pet. 3:21) Maku thingar da daged ni gad be ayuweg Gil’ilungun Got ni aram e ngad rin’ed e tin rayog rodad ni ngad ayuweged yugu boch e girdi’ ni ngar filed murung’agen Jehovah.

19. Mang e susun ni ngad rin’ed e chiney, ma mang fan?

¹⁹ Ireray e ngiyal’ ni ngad gelnaged e pagan’ rodad ngak Jehovah nge ulung rok ni bay e pi tapigpig rok riy ni yad ba yul’yul’. Ireray e ngiyal’ ni ngad ayuweged Gil’ilungun Got. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gad ra magey ni gad ba fos u nap’an nra thang Gil’ilungun Got fare pilung ko lel’uch nge pilung ko yimuch.