1-2. (1) ?Kɛ nga Jue Mun 40:6 fa kan’n sa’n, ninnge benin wie mun yɛ Zoova fa mannin e-ɔ? (2) ?Ngue ti yɛ é wá kán ninnge sɔ’m be ndɛ-ɔ?

ZOOVA ti aklunyefuɛ dan. Maan e bu ninnge ng’ɔ fa mannin e’n be nun wie’m be akunndan. I wie yɛle asiɛ’n, nin e ti nun miɛn’n, ɔ nin Biblu’n. Kɛ mɔ Zoova fali ninnge nsan sɔ mun mannin e’n ti’n, e le lika kpa kun e tran nun, e kwla bu akunndan yɛ e nin e wiengu mun e kwla koko yalɛ. Asa ekun’n, e kwla si kosan cinnjin kpa wie mɔ e fa usa e wun’n be su tɛlɛ’n.​—An kanngan Jue Mun 40:6 nun.

² Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán ninnge nsan sɔ’m be ndɛ. Sɛ e bu ninnge sɔ’m be su akunndan titi’n, é sí Zoova i ye kpɛkun é yó like kwlaa nga e kwla yo naan i klun w’a jɔ e wun’n. (Ngl. 4:11) Asa ekun’n, i sɔ’n wá úka e naan y’a kwla uka be nga be lafi su kɛ ninnge’m be boli nun sa ngbɛn’n.

3. ?Ngue ti yɛ asiɛ’n ti i liɛ ngunmin kun-ɔn?

³ Kɛ e wun wafa nga Ɲanmiɛn boli asiɛ’n, e wun i wlɛ weiin kɛ i ngwlɛlɛ’n leman wunsu. (Rɔm. 1:20; Ebr. 3:4) Asiɛ’n wo ninnge nga be bo sin yia wia’n be nun. Sanngɛ asiɛ’n ti i liɛ ngunmin kun. Afin i kunngba cɛ yɛ be kwla tran su-ɔ.

4. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ asiɛ’n ti kpa tra mmeli nga e kɛnnin i ndɛ’n niɔn?

⁴ E kwla fa asiɛ’n e sunnzun mmeli dan kun m’ɔ o jenvie’n i ɲin su’n. Be nga be o mmeli sɔ nun’n be bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ be yo naan b’a ɲan aunmuan b’a lo wunmiɛn-ɔn. Yɛ be bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ be kunndɛ aliɛ nga bé dí’n, ɔ nin nzue nga bé nɔ́n’n niɔn. Asa ekun’n, be kwlá guaman wla nga be kpɛ’n i blo. ?Amun bu i kɛ sran sɔ’m be kwla cɛ nguan nun? Ɔ si’ɛ! Sanngɛ sɛ e fa e ɲin e sie i asiɛ’n su’n, e wun kɛ sran nin nnɛn miliar  kpanngban kpa be tran su. Kusu ninnge kwlaa nga e sa mian be wun kɛ aunmuan’n, nin aliɛ’n nin nzue sa’n asiɛ’n bɔbɔ yɛ ɔ yo maan e ɲan be-ɔ. Sanngɛ ninnge sɔ’m be wieman le. Asa ekun’n, wla kwlaa nga e kpɛ be’n, asiɛ’n su wa yɛ be ka-ɔ. Ɔ nin i sɔ ngba’n, asiɛ’n yoman fiɛn yɛ e kwla tran su titi. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ liɛ’n kwla yo ye-ɔ? Wafa nga Zoova yili asiɛ’n ti’n, asiɛ’n kwla yo maan wla sɔ’n kaci like uflɛ. Ndɛ sɔ’n kle kɛ ngbaciɛ dan kpa o mmeli’n nin asiɛ’n be afiɛn. Siɛn’n, é wá wún wafa nga Zoova i ngwlɛlɛ’n i ɲin fite like ng’ɔ yoli naan y’a kwla ɲan aunmuan nin nzue titi’n, be nun’n.

5. (1) ?Ngue yɛ Zoova yoli naan y’a kwla lo wunmiɛn titi-ɔ? (2) ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ?

⁵ Aunmuan kun yɛ ɔ yo maan sran nin nnɛn’m be kwla ka nguan nun-ɔn. Be flɛ aunmuan sɔ’n kɛ Ɔsizɛnin. Fluwa sifuɛ wie’m be seli kɛ wunmiɛn nga sran nin nnɛn’m be lo i afuɛ nuan kun nun’n, ɔ kwla ju i liɛ tɔnun miliar ya kun. Asa ekun’n, be cuɛn aunmuan kpafuɛ’n be kɔ be klun, kpɛkun be fa aunmuan tɛ kun be fite. Be flɛ aunmuan tɛ sɔ’n kɛ diɔsidi de kaabɔnin. Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, ɔsizɛnin’n wieman le yɛ diɔsidi de kaabɔnin kusu sɔnman tratraman su. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ liɛ’n kwla yo ye-ɔ? Zoova yili waka nin ijre fanunfanun. Sɛ é kwlá sé’n ninnge sɔ’m be lo wunmiɛn wie. Be wunmiɛn lolɛ sɔ’n nun’n, ɔ ju wie’n, be cuɛn diɔsidi de kaabɔnin’n be kɔ be klun kpɛkun be fa ɔsizɛnin’n be fite. Wafa nga Zoova yoli naan y’a kwla lo wunmiɛn titi’n, ɔ kle weiin kɛ ndɛ ng’ɔ o Sa Nga Be Yoli’n 17:24, 25 nun’n ti nanwlɛ. Ɔ se kɛ: “Ɲanmiɛn [...] yɛ ɔ man sran’m be kwlaa be nguan-ɔn. Asa ekun’n, i ti yɛ be lo wunmiɛn-ɔn.”

6. (1) ?Ngue yɛ Zoova yoli naan y’a kwla ɲan nzue titi-ɔ? (2) ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Like nga Zoova yoli naan y’a kwla ɲan nzue titi’n” nun wie.)

⁶ Kɛ mɔ wafa nga asiɛ’n nin wia’n be afiɛn ti nun’n, ɔ ti su sɛsɛsɛ’n, i ti yɛ nzue o asiɛ’n su-ɔ. Afin sɛ asiɛ’n mantan wia’n i lɔ kaan sa’n, nzue’n wíe asiɛ’n su. Kpɛkun lika’n wú kee yɛ asiɛ’n su tranlɛ’n su yoman ye. Asa kusu’n, sɛ asiɛ’n su kɔ siɛn kaan sa’n, nzue kwlakwla káci laglasi. Sanngɛ kɛ mɔ Zoova sili asiɛ’n i sie’n ti’n, e ɲan nzue titi. Ɔ maan e kwla tran nguan nun. Kɛ wia’n bo jenvie’n nin asiɛ’n su’n, ɔ yo maan nzue’n kaci kpukpuwa. Kɛ kpukpuwa sɔ’n kɔ nglo lɔ’n ɔ kaci ɲanmiɛn ufue. Afuɛ nuan kun nun’n, wia’n yo maan nzue kaka kpa kaci kpukpuwa. Kɛ kpukpuwa sɔ’n kɔ nglo lɔ’n, ɔ di cɛn ba kɔe blu kun kpɛkun ɔ su tɔ kɛ nzue sa annzɛ ɔ su gua kɛ laglasi sa. Kɛ nzue’n tɔ’n, ɔ sonji kɔ jenvie’n nin nzue ba’m be nun. Kpɛkun wia’n su di i junman kunngba sɔ’n ekun. Wafa nga Zoova yoli naan y’a kwla ɲan nzue titi asiɛ’n su’n, ɔ kle weiin kɛ ɔ si ngwlɛlɛ naan ɔ le tinmin.​—Zɔb 36:27, 28; Aku. 1:7.

7. ?Ngue yɛ e kwla yo fa kle kɛ e klun jɔ like nga Zoova fa mannin e mɔ Jue Mun 115:16 kɛn i ndɛ’n, i su-ɔ?

⁷ ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a kle kɛ wafa nga Zoova yili asiɛ’n nin i su ninnge kwlaa’n, ɔ yo e fɛ-ɔ? (An kanngan Jue Mun 115:16 nun.) Like nga e kwla yo’n be nun kun yɛle kɛ maan e bu ninnge nga Zoova yili be’n be su akunndan. I sɔ’n yó maan é lá Zoova i ase cɛn kwlakwla. Asa ekun’n, sɛ e yo lika nga e tran lɛ’n i sanwun’n é klé kɛ e klun jɔ yilɛ mɔ Zoova yili asiɛ’n su wie.

8. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ e ti nun miɛn’n yo ɲɛnmɛn-ɔn?

⁸ Klɔ sran’m be ti nun miɛn’n ti like kun m’ɔ yo ɲɛnmɛn dan-ɔn. I nun mɔ e o e nin klun lɔ’n, selili kanngan wie’m be kan boli nun yɛ be kacili e ti nun miɛn’n niɔn. Wafa nga selili sɔ’m be di junman’n, ɔ ti kɛ be klɛli e ti nun miɛn’n i su ndɛ fluwa kun nun yɛ be nian su be di be junman’n sa. Asa ekun’n,  miniti kwlaa nun’n selili uflɛ wie’m be bo nun. Be nga be suan e ti nun miɛn’n i su like’n, be seli kɛ i nun selili’m be fuanfuan miliar ya kun naan e ti nun miɛn’n ti kilo kɔe kun nin sin. Siɛn’n, maan e fa e ɲin e sie i ninnge nga e ti nun miɛn’n ti’n e kwla yo be’n, be nun wie’m be su.

9. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ ijɔlɛ mɔ e kwla ijɔ’n, ɔ ti like kpa kun mɔ Ɲanmiɛn fa cɛli e-ɔ?

⁹ Ijɔlɛ mɔ e kwla ijɔ’n, ɔ ti abonuan. Maan e bu sa nga kɛ é íjɔ’n be ju’n be akunndan kan e nian. Kɛ ɔ ko yo naan ndɛ kun w’a fin e nuan w’a fite’n, e ti nun miɛn’n maan e taaman’n, nin e konviabo’n, nin e nuan bui’n, nin e aoje’n, nin e we’n, be nun ndin kɔe ya kun be di junman naan ndɛ sɔ’n w’a kwla fite. Asa ekun’n, kɛ ɔ ko yo naan ndɛ nga e waan é kán’n w’a kwla fite weiin’n, ɔ fata kɛ e ndin sɔ’m be di junman likawlɛ sɛsɛsɛ. Afuɛ 2019 nun’n, fluwa kun kannin ijɔlɛ mɔ klɔ sran’m be kwla ijɔ’n, i ndɛ. Ɔ seli kɛ sɛ be kan ndɛ wie’m be kle ba nɔnman mun’n, be kwla wun i wlɛ kpɛkun be yo i su like. Ndɛ nga fluwa sɔ’n kannin’n ɔ nin ndɛ nga fluwa sifuɛ wie’m be dun mmua kannin’n be kɔ likawlɛ. Yɛle kɛ like nga ti yɛ kɛ be kan ndɛ be kle ba nɔnman kun’n, ɔ wun i wlɛ kpɛkun ɔ yo i su like’n ɔ nin i sɔ’n fin i nin klun. Nanwlɛ, ijɔlɛ mɔ e kwla ijɔ’n ti like kpa kun mɔ Ɲanmiɛn fa cɛli e-ɔ.​—Tul. 4:11.

10. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ ijɔlɛ mɔ e kwla ijɔ’n ɔ yo e fɛ-ɔ?

¹⁰ Like nga e kwla yo fa kle kɛ ijɔlɛ mɔ e kwla ijɔ’n yo e fɛ’n, yɛle kɛ maan e yiyi like nga ti yɛ e lafi su kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili like kwlaa’n i nun e kle be nga be lafi su kɛ ninnge’m be boli nun sa ngbɛn’n. (Jue. 9:2; 1 Piɛ. 3:15) Be nga be lafi su kɛ ninnge’m be boli nun sa ngbɛn’n, be lafiman su kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili asiɛ’n nin ninnge kwlaa nga be o su’n niɔn. Ɔ maan e kwla fa Biblu’n nin ndɛ wie mɔ e yiyili be nun like suanlɛ nga nun’n, e fa kle kɛ e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n yɛ ɔ yili like kwlaa-ɔ. Asa ekun’n, i sɔ’n kwla uka e naan y’a yiyi like nga ti yɛ e lafi su kpa kɛ Zoova yɛ ɔ yili nglo nin asiɛ’n i nun y’a kle be nga be kunndɛ kɛ bé síe be su e nuan bo’n.​—Jue. 102:26; Eza. 40:25, 26.

11. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ e ti nun miɛn’n ti abonuan-ɔn?

¹¹ Wafa nga e wla kwla kpɛn ninnge’m be su’n ɔ ti abonuan. Laa’n fluwa klɛfuɛ kun seli kɛ ndɛ kwlaa nga e wla kwla kpɛn su’n sɛ be waan bé klɛ́ i fluwa su’n ɔ kwla ju fluwa kɔe miliɔn ablaɔn. Sanngɛ andɛ’n sran’m be waan ninnge nga e wla kwla kpɛn be su’n, ɔ sɔnnin tra ngalɛ’n. ?Kɛ mɔ e wla kwla kpɛn ninnge’m be su’n ti’n, ngue yɛ e kwla yo i ekun-ɔn?

12. ?Ngbaciɛ benin yɛ ɔ o klɔ sran mun nin nnɛn’m be afiɛn-ɔn?

¹² Ninnge kwlaa nga be o asiɛ’n su’n be nun’n klɔ sran ngunmin cɛ yɛ ɔ kwla fa sa tu i wun fɔ-ɔ. Afin i wla kwla kpɛn sa nga be juli i su laa’n be su. I sɔ’n ti’n, ɔ kwla kaci i sa ninnge wie’m be yolɛ’n nun. (1 Kor. 6:9-11; Kol. 3:9, 10) Asa ekun’n, sɛ é kwlá sé’n, ɔ kwla kle i akunndan’n i like naan w’a wun  sa kpa’n nin sa tɛ’n be ngbaciɛ’n. (Ebr. 5:14) Kpɛkun ɔ kwla suan wafa ng’ɔ kwla yi klolɛ’n nin aunnvuɛ silɛ’n be nglo’n. Yɛ ɔ kwla nian Zoova i sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n su.

13. ?Kɛ nga Jue Mun 77:12, 13 fa kan’n sa’n, ngue yɛ e kwla yo fa kle kɛ e wla m’ɔ kpɛn ninnge’m be su’n ɔ yo e fɛ-ɔ?

¹³ Ninnge nga e kwla yo fa kle kɛ e wla m’ɔ kwla kpɛn ninnge’m be su’n ɔ yo e fɛ’n, be nun kun yɛle kɛ maan e wla kpɛn ukalɛ mɔ Zoova ukali e’n nin fanngan ng’ɔ wlali e laa’n be su titi. Sɛ e yo sɔ’n, é láfi su kɛ e ɲrun lɔ’n, ɔ́ úka e wie. (An kanngan Jue Mun 77:12, 13 ; 78:4, 7 nun) Like kun ekun mɔ e kwla yo’n yɛle kɛ maan e wla kpɛn ninnge kwlaa nga sran’m be yo man e’n su naan e si su ye. Fluwa sifuɛ wie’m be sieli i nzɔliɛ kɛ be nga be si ye’n be di aklunjuɛ titi. Asa ekun’n, maan e sɔnnzɔn Zoova yɛle kɛ e yaci sa kwlaa nga be yo e’n e cɛ. I wie yɛle kɛ kannzɛ bɔbɔ Zoova i wla fiman like fi su’n, sanngɛ kɛ e yo sa mɔ sa sɔ’n yo e nsisɔ’n, ɔ yaci cɛ e. Kpɛkun sɛ é kwlá sé’n, i wla fi sa tɛ mɔ e yoli’n su. (Jue. 25:7; 130:3, 4) E kusu sɛ e wiengu’m be yo e sa wie naan ɔ yo be nsisɔ’n maan e yaci e cɛ be.​—Mat. 6:14; Lik. 17:3, 4.

14. ?Ngue yɛ e kwla yo fa kle kɛ e klun jɔ e ti nun miɛn mɔ Ɲanmiɛn fa mannin e’n su-ɔ?

¹⁴ Like nga e kwla yo fa kle kɛ e klun jɔ e ti nun miɛn mɔ e le i’n su’n, yɛle kɛ maan e fa manman sran ng’ɔ fa mannin e’n. Andɛ’n sran wie’m be fa be ti nun miɛn’n be fa yo be bɔbɔ be klun sa. Yɛle kɛ be bɔbɔ yɛ be kle like ng’ɔ ti kpa’n, nin ng’ɔ ti tɛ man be’n niɔn. Sanngɛ kɛ mɔ Zoova yɛ ɔ yili e’n ti’n, i mmla liɛ’m be ti kpa tra mmla kwlakwla nga e bɔbɔ e kpɛ be’n. (Rɔm. 12:1, 2) Ɔ maan kɛ e nanti Zoova i mmla’m be su’n e di aklunjuɛ. (Eza. 48:17, 18) Asa ekun’n, i sɔ’n uka e naan y’a si like ng’ɔ fata kɛ e yo naan y’a manman e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n. Yɛ e si like ng’ɔ kunndɛ kɛ e yo naan i klun w’a jɔ e wun’n.​—Nya. 27:11.

15. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Biblu’n mɔ Zoova fa mannin klɔ sran mun’n ɔ yi i nglo kɛ ɔ klo be-ɔ?

¹⁵ Biblu’n ti fluwa kun mɔ Ɲanmiɛn fa cɛli e-ɔ. E Si Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin  sran wie mun naan be klɛ i nuan ndɛ’n afin ɔ klo e dan. Biblu’n nun’n Zoova tɛ kosan cinnjin kpa wie mɔ e kwla fa usa e wun’n be su. Kosan sɔ’m be nun wie mun yɛ: ?Nin yɛ e fin-ɔn? ?Ngue ti yɛ e o nguan nun-ɔn? ?E ɲrun lɔ’n yó sɛ? Zoova kunndɛ kɛ i mma’m be kwlaa be si kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n. I sɔ’n ti’n kɛ ɔ fɛ i laa lele andɛ’n, ɔ yoli maan sran’m be kacili Biblu’n aniɛn kpanngban nun. Andɛ’n b’a yi Biblu’n i bue annzɛ i wunmuan’n aniɛn kɔe 3.000 nun. Fluwa nga sran’m be yili be mɔ be kacili be aniɛnaniɛn’m be nun’n, be nun wie fi toman Biblu’n kaan sa. Maan ɔ wie lika nga sran’m be tranlɛ’n nin-o, ɔ nin aniɛn nga be kan’n nin-o, be kwla ti Biblu’n nun ndɛ’n be bɔbɔ be klɔ aniɛn’n nun.​—An nian kuku nga be flɛ i kɛ “Be yili Biblu’n sran ble’m be aniɛn kpanngban nun” nun.

16. ?Kɛ nga Matie 28:19, 20 fa kan’n sa’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klun jɔ Biblu’n mɔ Ɲanmiɛn fa mannin e’n su-ɔ?

¹⁶ Like nga e kwla yo fa kle kɛ e klun jɔ Biblu’n mɔ Ɲanmiɛn fa mannin e’n su’n, i wie yɛle kɛ maan e kanngan nun cɛn kwlakwla, e bu su akunndan yɛ e mian e ɲin e nanti like nga e suannin’n su. Asa ekun’n, maan e uka sran mun naan be si Biblu’n nun ndɛ’n.​—Jue. 1:1-3; Mat. 24:14; an kanngan Matie 28:19, 20 nun.

17. (1) ?Ninnge benin wie mun yɛ Ɲanmiɛn fa mannin e mɔ e kannin be ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn? (2) ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun-ɔn?

¹⁷ Like suanlɛ nga nun’n, e wunnin i kɛ Zoova mannin e ninnge sunman. I wie yɛle asiɛ’n, nin e ti nun miɛn’n, nin Biblu’n. Sanngɛ Zoova mannin e ninnge wie mɔ e ɲinma kwlá wunman be-ɔ. Like suanlɛ nga i sin liɛ’n nun’n, é wá kán ninnge sɔ’m be nun wie’m be ndɛ.