1-2. Sigun sa Salmo 40:5, anong mga regalo an itinao sa sato ni Jehova, asin taano ta pag-uulayan ta an mga iyan?

SI Jehova bukas-palad na Diyos. Pag-isipan an nagkapira sa mga regalong itinao niya sa sato: an satong magayon asin daing kaagid na istaran, an planetang Daga; an satong hutok na makangangalas an pagkadisenyo; asin an saiyang mahalagang marhay na Tataramon, an Bibliya. Huli sa tulong regalong ini ni Jehova, igwa kita nin istaran, nin kakayahan na mag-isip asin makikomunikar, saka nasisimbag an pinakamahalagang mga hapot niyato.—Basahon an Salmo 40:5. *

² Sa artikulong ini, pag-uulayan niyato an tulong regalong iyan. Mantang urog tang hinuhurop-hurop iyan, urog man niyato iyan na maaapresyar, asin urog niyatong mamawuton na paugmahon an satong mamumuton na Kaglalang, si Jehova. (Kap. 4:11) Magigin mas mahusay man kita sa pagtabang sa mga napaniwala sa palsong doktrina nin ebolusyon.

3. Taano ta daing kaagid an daga?

³ An kadunungan nin Diyos malinaw na nahihiling sa pagkagibo niya sa satong istaran, an planetang Daga. (Roma 1:20; Heb. 3:4) May iba pang mga planeta na naglilibot sa saldang, pero daing kaagid an satong planeta huling igwa iyan kan gabos na tamang kamugtakan para susteniran an buhay nin tawo.

4. Ano an mga dahilan kaya masasabi niyatong mas marahay nanggad an Daga kisa sa ano man na barko?

 ⁴ Kaagid nin barko na naglalataw-lataw sa kadagatan, an daga naglalataw-lataw man sa mahiwason na espasyo. Pero may dakulang mga pagkakalain an gibo-nin-tawong barko na pano nin tawo asin an satong planeta. Halimbawa, gurano daw kahaloy na magdadanay na buhay an mga tawo sa barko kun sinda mismo an maprodusir kan sadiri nindang oksiheno, kakanon, asin tubig tapos dai ninda puwedeng iapon sa dagat an ano man na basura ninda? Dai mahahaloy, magagadan an mga tawo sa barko. Sa kabaliktaran, sinususteniran kan Daga an binilyon na buhay na mga linalang. Pinoprodusir kaiyan an gabos na oksiheno, kakanon, asin tubig na kaipuhan niyato, asin dai kita nauubusan kan mahalagang marhay na mga bagay na iyan. An mga basura kaiyan dai inaapon sa espasyo; dawa arog kaiyan, an daga nagdadanay na magayon asin puwedeng istaran. Paano iyan nagin posible? Dinisenyo ni Jehova an daga na may kakayahan na mag-recycle. Pag-uulayan ta an duwa sa mga siklo na pambihira an pagkadisenyo, an siklo nin oksiheno asin an siklo nin tubig.

5. Ano an siklo nin oksiheno, asin ano an pinapatunayan kaiyan?

⁵ An oksiheno sarong gas na nagsusustenir nin buhay. Ginagamit iyan nin nagkapirang buhay na mga linalang, kaiba na kita. Kinakarkulo na sa laog nin sarong taon, sanggatos na bilyon na tonelada nin oksiheno an ginagamit nin buhay na mga linalang. Dangan an mismong mga linalang na iyan nagluluwas nin carbon dioxide bilang basura. Pero, dai nauubos kan mga linalang na ini an gabos na oksiheno, asin an atmospera dai man napapano kan “basurang” gas na carbon dioxide. Paano ini nagigin posible? Naglalang man si Jehova nin mga organismo—puon sa darakulang kahoy sagkod sa saraditon na algae—na naggagamit nin carbon dioxide asin nagluluwas nin oksiheno. Iyo, sa literal nanggad na paagi, pinapatunayan kan siklo nin oksiheno an mga tataramon na nasa Gibo 17:24, 25: “An Diyos . . . nagtatao sa gabos na tawo nin buhay, nin hinangos.”

6. Ano an siklo nin tubig, asin ano an pinapatunayan kaiyan? (Hilingon man an kahon na “ An Regalo ni Jehova na Siklo nin Tubig.”)

⁶ Sa daga, nagin posible na mag-eksister sa pormang likido an tubig huling tamang-tama an distansiya kan satong planeta sa saldang. Kun harani kita nin maski dikit, maalisngaw an gabos na tubig; magigin mainiton an daga asin mayong mabubuhay. Kun harayo man kita sa saldang nin maski dikit, magigin yelo an gabos na tubig, asin magyeyelo an bilog na daga. Dahil ibinugtak ni Jehova an daga sa tamang-tamang lokasyon, kaya kan siklo nin tubig na magsustenir nin buhay. Paagi sa init kan saldang, an tubig sa kadagatan asin sa ibabaw kan daga minaalisngaw asin nagigin mga panganuron. Kada taon, haros 500,000 na kilometro kubiko nin tubig an minaalisngaw. Nagdadanay sa atmospera an tubig nin mga sampulong aldaw bago bumagsak bilang uran o niyebe. Dangan an tubig minabalik man sana sa mga katubigan, tapos mapuon giraray an siklo. An episiyente asin nagpapadagos na siklong ini nagpapatunay na si Jehova madunong asin makapangyarihan.—Job 36:27, 28; Par. 1:7.

7. Ano an nagkapirang paagi na maipapahiling niyato na pinapahalagahan ta an regalong ilinadawan sa Salmo 115:16?

⁷ Paano niyato urog na mapapahalagahan an satong makangangalas na planeta asin an gabos na marahay na bagay na yaon diyan? (Basahon an Salmo 115:16.) An sarong paagi iyo an paghurop-hurop sa mga linalang ni Jehova. Mapapahiro kita kaiyan na pasalamatan si Jehova kada aldaw sa marahay na mga bagay na itinatao niya sa sato. Asin ipinapahiling niyato na pinapahalagahan ta an daga paagi sa pagpadanay na malinig sagkod na posible kan lugar na iniistaran ta.

8. Taano ta masasabi niyato na makangangalas an pagkadisenyo sa satong hutok?

⁸ Makangangalas an pagkadisenyo sa hutok nin tawo. Mantang nasa matris nin ina, nabibilog an hutok sa organisadong paagi, asin ribo-ribong bagong selula nin hutok an nagigibo kada minuto!  Kinakarkulo kan mga parasiyasat na an hutok nin sarong adulto igwa nin haros 100 na bilyon na espesyal na selula na inaapod na neuron. An mga selulang ini an minakompuwesto sa satong hutok na may gabat na mga saro may kabangang kilo. Pag-isipan an pira sa makangangalas na mga kakayahan nin hutok.

9. Ano an nagpapatunay na an satong kakayahan na magtaram sarong regalo hali sa Diyos?

⁹ Pambihira nanggad an satong kakayahan na magtaram. Pag-isipan an proseso nin pagtaram. Tanganing masambit mo an sarong tataramon, kinokoordinar kan saimong hutok an mga 100 na kalamnan sa saimong dila, halunan, ngabil, panga, asin daghan. An gabos na kalamnan na iyan kaipuhan na humiro sa eksaktong tiyempo tanganing mapronunsiyar mo nin malinaw an mga tataramon. Manungod sa kakayahan na makanuod nin lengguwahe, ipinahiling sa sarong pag-adal na ipinublikar kan 2019 na kayang marisa kan bagong mamundag na mga umboy an pagkakaiba kan lambang tataramon. Sinusuportaran kaini an paniniwala kan dakul na parasiyasat na ipinangaki kita na igwa kan kakayahan na maaraman kun ano an sarong partikular na lengguwahe asin makanuod nin mga lengguwahe. Tunay nanggad na an satong kakayahan na magtaram sarong regalo hali sa Diyos.—Ex. 4:11.

10. Paano niyato maipapahiling na pinapahalagahan ta an regalo sa sato nin Diyos na kakayahan na magtaram?

¹⁰ An sarong paagi na maipapahiling niyatong pinapahalagahan ta an regalo na kakayahan na magtaram iyo an pagpaliwanag sa mga naniniwala sa doktrina nin ebolusyon kun taano ta nagtutubod kitang linalang nin Diyos an gabos na bagay. (Sal. 9:1; 1 Ped. 3:15) Pinapaniwala kita kan mga nagsusuportar sa doktrinang iyan na an planetang Daga asin an gabos na bagay diyan na may buhay dai linalang o dinisenyo. Gamit an Bibliya asin an nagkapira sa mga puntong pinag-ulayan ta sa artikulong ini, maidedepensa niyato an satong Ama sa langit asin maipapaliwanag sa mga andam na magdangog kun taano ta kumbinsido kita na si Jehova an Kaglalang kan langit asin daga.—Sal. 102:25; Isa. 40:25, 26.

11. Ano an sarong dahilan kun taano ta makangangalas an satong hutok?

¹¹ Makangangalas an satong kakayahan na magtanda nin impormasyon. Kaidto, kinarkulo nin sarong awtor na an hutok nin tawo may kakayahan na magtanda nin impormasyon na makakapano sa 20 milyon na libro. Alagad ngunyan, kinakarkulo na labi pang marhay diyan an kapasidad kan satong memorya. Huli sa abilidad na ini, anong espesyal na kakayahan an igwa kita?

12. Paano kita naiiba sa mga hayop huli sa kakayahan niyatong makanuod nin mga leksiyon sa moral?

¹² Sa gabos na linalang sa daga, an mga tawo sana an igwa kan kakayahan na makanuod nin mga leksiyon sa moral paagi sa paggirumdom asin paghurop-hurop sa nakaaging mga pangyayari. Kaya, puwede kitang makanuod nin mas marahay na mga pamantayan asin baguhon an satong paagi nin pag-iisip saka pamumuhay. (1 Cor. 6:9-11; Col. 3:9, 10) Sa katunayan, puwede tang sanayon an satong konsiyensiya na maaraman an pagkakalain kan tama asin kan sala. (Heb. 5:14) Puwede tang manudan na magpahiling nin pagkamuot, pagmalasakit, asin pagkahirak. Asin puwede tang maarog an pagmansay ni Jehova sa hustisya.

13. Kauyon kan Salmo 77:11, 12, paano niyato dapat na gamiton an satong kakayahan na magtanda nin mga impormasyon?

 ¹³ An sarong paagi na maipapahiling niyato na pinapahalagahan ta an satong kakayahan na magtanda nin impormasyon iyo an paghihinguwang girumdumon an gabos na pagkakataon na tinabangan asin rinanga kita ni Jehova. Mapapakusog kaiyan an satong pagtitiwala na tatabangan niya man kita sa maabot na panahon. (Basahon an Salmo 77:11, 12; 78:4, 7) An saro pang paagi iyo an paggirumdom sa marahay na mga bagay na ginigibo para sa sato kan iba asin pagigin mapagpasalamat sa mga ginigibo ninda. Naaraman kan mga parasiyasat na an mga tawong mapagpasalamat mas dakula an posibilidad na magin maugma. Marahay man sa sato kun aarugon ta si Jehova kun manungod sa mga bagay na pinipili niyang lingawan. Halimbawa, perpekto an memorya ni Jehova, pero kun nagsusulsol kita, papatawadon asin lilingawan niya an mga sala ta. (Sal. 25:7; 130:3, 4) Asin gusto niyang iyan man an gibuhon ta kun naghahagad sa sato nin tawad an mga tawong nakakulog sa sato.—Mat. 6:14; Luc. 17:3, 4.

14. Paano niyato maipapahiling na pinapahalagahan ta an makangangalas na regalong hutok?

¹⁴ Maipapahiling niyato na pinapahalagahan ta an satong makangangalas na hutok paagi sa paggamit kaiyan tanganing tawan nin onra an Saro na nagregalo kaiyan sato. Pinipili kan iba na gamiton an saindang hutok para sa makasadiring mga katuyuhan—an magdeterminar kan sadiri nindang mga pamantayan kun ano an tama asin kun ano an sala. Alagad dahil si Jehova an naglalang sa sato, rasonable sanang asahan na an saiyang mga pamantayan mas marahay nanggad kisa sa ano man na mga pamantayan nin tawo. (Roma 12:1, 2) Pag namumuhay kita kauyon kan saiyang mga pamantayan, matuninong an satong buhay. (Isa. 48:17, 18) Asin igwa kita nin malinaw na katuyuhan sa buhay—tawan nin onra an satong Kaglalang asin Ama saka paugmahon siya.—Tal. 27:11.

15. Paano an regalong Bibliya patunay na namumutan ni Jehova an gabos na tawo?

¹⁵ An Bibliya regalo sa sato nin Diyos na namumutan kitang marhay. Pinasabngan kan satong Ama sa langit an nagkapirang lalaki na isurat iyan  huling nagmamalasakit siyang marhay sa sato. Paagi sa Bibliya, sinisimbag ni Jehova an pinakamahalagang mga hapot niyato, arog kan: Sain kita hali? Ano an katuyuhan kan buhay? Ano an mangyayari sa maabot? Gusto ni Jehova na maaraman kan gabos na tawo an simbag sa mga hapot na iyan, kaya dakul na siglo na niyang pinapahiro an nagkapirang tawo na itradusir an Bibliya sa dakul na lengguwahe. Ngunyan, makukua an Bibliya nin bilog o porsiyon sana sa labing 3,000 na lengguwahe! Sa kasaysayan, an Bibliya an librong trinadusir sa pinakadakul na lengguwahe asin may pinakamahiwas na sirkulasyon. Sain man nakaistar o ano man an lengguwahe, an kadaklan na tawo may oportunidad na maaraman an mensahe kan Bibliya sa sadiri nindang lengguwahe.—Hilingon an kahon na “ Pinapagin Posible na Mabasa an Bibliya sa mga Lengguwahe sa Aprika.”

16. Base sa Mateo 28:19, 20, paano niyato maipapahiling na pinapahalagahan ta an Bibliya?

¹⁶ Ipinapahiling niyato na pinapahalagahan ta an Bibliya paagi sa pagbasa kaiyan aroaldaw, paghurop-hurop sa itinutukdo kaiyan, asin paggibo kan satong pinakamakakaya na isabuhay an mga nanunudan ta. Ipinapahiling ta man an satong pasasalamat sa Diyos paagi sa paggibo kan satong pinakamakakaya na ihiras an mensahe kan Bibliya sa pinakadakul na tawong posible.—Sal. 1:1-3; Mat. 24:14; basahon an Mateo 28:19, 20.

17. Anong mga regalo an pinag-ulayan ta sa artikulong ini, asin ano an tutukaron sa sunod na artikulo?

¹⁷ Sa artikulong ini, pinag-ulayan ta an manungod sa mga regalo sa sato nin Diyos: an satong istaran, an planetang Daga; an satong hutok na makangangalas an pagkadisenyo; asin an ipinasabong na Tataramon nin Diyos, an Bibliya. Alagad may itinao man sa sato si Jehova na mga regalo na dai niyato nahihiling. An mahalagang marhay na mga regalong ini tutukaron sa sunod na artikulo.