1-2. Dapré sa Sòm 40:5 ka di, ki kado Jéova fè-nou, é poukwa nou ké palé dè sa ?

JÉOVA sé on Bondyé ki donan toubònman. Pran on tan pou réfléchi asi déotwa kado kè i fè-nou : Latè, on bèl kaz ki fèt èspré pou nou, sèwvo an nou ki fèt on mannyè ki èstraòwdinè, é Pawòl a-y, Labib, ki ni onlo valè. Grasa sé 3 bèl kado-lasa, Jéova ban-nou on koté pou nou rété, nou pé réfléchi é kominiké èvè lézòt é nou ni répons a kèsyon enpòwtan kè nou ka pozé-nou (li Sòm 40:5).

² Adan awtik-lasa, nou ké palé dè sé 3 kado-lasa. Si nou ka pran tan réfléchi a sé kado-lasa, nou ké ni plis rèkonésans pou Jéova é nou ké vé fè Kréyatè an nou ki plen lanmou plézi (Rév. 4:11). É si on moun ka kwè adan lévolisyon, nou ké pé édé-y pli fasilman.

3. Poukwa planèt an nou pa menm biten ki lézòt ?

³ Lè nou ka gadé jan Bondyé fè Latè, nou ka rann-nou kont kè sé on Bondyé ki plen sajès (Wom. 1:20 ; Ébr. 3:4). A pa planèt an nou tousèl ki ka touné alantou a Solèy-la, men sé yenki asi-y lézimen pé viv.

4. Lè nou ka gadé jan Bondyé fè Latè, ka i ka montré-nou kè i plen sajès ? Bay on ègzanp.

⁴ Lè nou ka gadé jan Latè yé adan linivè, ou té’é di sé on bato ki an gran dlo. Men ni on gran gran diférans ant on bato ki plen pasajé é planèt an nou. Imajiné kè pasajé a bato-la oblijé kréyé lèw-la yo ka rèspiré la yomenm a yo, é yo oblijé fè menm biten pou manjé-la é dlo-la. Anplisdisa, yo oblijé lésé zòdi a yo òbò bato-la. Konmen tan ou ka di yo ké viv ? Yo pé’é fè lonfé ! Pawkont, asi Latè, ni plizyè milya moun é ni plizyè milya zannimo ki ka viv. Planèt an  nou ka pwodui òksijèn a-y, manjé a-y é dlo a-y limenm a-y é pa jen ka manké sé biten-lasa. I pa’a voyé zòdi a-y adan lèspas, é poutan, i toujou ka rété bèl bèl a-y. Kijan sa pé fèt ? Jéova fè ansòt pou Latè limenm a-y transfòwmé sé zòdi-la pou i pé sa wousèvi èvè yo ankò. An-nou palé dè 2 biten èstraòwdinè ki ka fèt adan lanati : dlo-la toujou ka rètouné la i sòti é òksijèn-la nou ka rèspiré la toujou ka wouvin kon i té yé odépa.

5. Poukwa pé’é jen manké òksijèn, é ka sa ka montré ?

⁵ Si pa ni òksijèn toutmoun mò é tout zannimo osi. Dapré sa yo kalkilé, yo rann-yo kont kè sé zannimo-la é sé moun-la ka fè milya é milya tòn òksijèn rantré an poumon a yo chak lanné. É ni on gaz ki ka viré sòti aprésa. Yo ka kriyé gaz-lasa, diyòksid dè kawbòn oben gaz kawbonik. Magrésa, toujou ni asé òksijèn a dispozisyon an nou é pa jen ni twòp diyòksid dè kawbòn. Poukwa ? Paskè Jéova kréyé onlo kalté plant, ki diféran grandè, ki ka valé diyòksid dè kawbòn la é ki ka viré lagé òksijèn-la. Tout chimen-la lèw-la nou ka rèspiré la ka fè la ka montré-nou kè sa ki maké an Akt 17:24, 25 sé lavérité. Pasaj-lasa ka di : « sé [Bondyé] ki ka ba toutmoun lavi èvè souf-la. »

6. Poukwa pé’é jen manké dlo, é ka sa ka montré ? (gadé ti karé-la «  Dlo : on kado Jéova fè-nou »).

⁶ Si ni dlo ka koulé asi latè, sé pas Latè byen plasé parapòt a Solèy-la. Si i té tibwen pi pré Solèy-la, tout dlo-la té’é évaporé ; é Latè té’é on gwo wòch ki cho é ki sèk é ponmoun pa té’é pé viv asi-y. Pawkont, si i té tibwen pi lwen a Solèy-la, tout dlo-la té’é fè glas é Latè té’é on gwo mòso glas. Konm Jéova plasé Latè konm i fo parapòt a Solèy-la, dlo-la toujou ka transfòwmé-y pou wouvin jan i té yé odépa. É sé grasa sa, si ni lavi asi Latè. Solèy-la ka chofé dlo a lanmè-la é tout dlo ki ni asi Latè. Aprésa, dlo-lasa ka évaporé é sé sa ki ka bay sé niyaj-la. Grasa Solèy-la, toupatou si Latè, ni plizyè milyon lit dlo ki ka évaporé chak lanné. Apré dlo-lasa évaporé, i ka rété an syèl-la pannan 10 jou apépré é i ka viré tonbé asi Latè. Sé pousa ni lapli é lanèj. Lè dlo-lasa tonbé, i ka fin pa viré an lanmè, an rivyè é tout dòt koté ki ni dlo. É dlo-la ka wouviré fè sé menm étap-lasa akontinyé. Jéova òwganizé sa konsa pou pa jen manké dlo asi Latè. Sa ka montré kè Jéova plen sajès é kè i puisan toubònman (Jòb 36:27, 28 ; Ékl. 1:7).

7. Sòm 115:16 ka palé dè on kado Jéova fè-nou. Kijan nou pé montré rèkonésans an nou pou kado-lasa ?

⁷ Planèt an nou èstraòwdinè toubònman ! Ka ki pé édé-nou ni plis rèkonésans pou Jéova é pou tousa ki asi Latè ? (li Sòm 115:16). On biten nou pé fè, sé pran tan réfléchi asi tousa Jéova kréyé. Sa ké pousé-nou di-y mèsi touléjou pou tout bon biten i ka ban-nou. Anplisdisa, nou ké montré kè nou enmé Latè si nou ka fè tousa nou pé pou alantou a kaz an nou toujou pwòp.

8. Poukwa nou ka di kè sèwvo an nou sé on biten ki èstraòwdinè ?

⁸ Sèwvo an nou fèt on mannyè èstraòwdinè. Lè ou té an vant a manman-w, sèwvo a-w pa dévlopé nenpòt kijan men on mannyè ki byen òwganizé. Chak minit, kò a-w té ka fabriké plizyè milyé sélil adan sèwvo a-w ! Sèlon sèwten  èspésyalis, sèwvo a on granmoun ni apépré 100 milya sélil yo ka kriyé néwòn. Sé sélil-lasa mété-yo ansanm byen konm i fo é grasa sa noutout ni on sèwvo. I ka pézé apépré 1 kilo é dèmi. An-nou palé dè déotwa biten èstraòwdinè sèwvo an nou ka fè.

9. Ka i ka montré kè Lapawòl sé on kado Jéova fè-nou ?

⁹ Lapawòl sé on gran mirak toubònman. Ès ou ja pran tan réfléchi asi sa i ka pasé lè ou ka palé ? Chakfwa ou ka di on mo, ni apépré 100 misk ki ka travay ki sé an lang a-w, an gòj a-w, an lèv a-w, an machwa a-w, é adan lèstonmak a-w. É sé sèwvo a-w ki dèyè do a tousa ! Fò tout sé misk-lasa jouwé wòl a yo a moman-la ki fo la pou moun pé sa rivé konprann sa ou ka di. An 2019, yo pibliyé on rapò asi kapasité kè lézòm ni pou palé on lang. Rapò-lasa té ka montré kè menm sé tibébé-la kapab rèkonnèt sèwten mo é yo ka réyaji lè yo ka tann-yo. Sa yo dékouvè-la annakò èvè sa onlo èspésyalis té ka pansé : lè on moun ka fèt, i ja pé aprann on lang é konprann jan i ka fonksyonné. Sa klè, si nou ka rivé palé sé paskè Jéova fè-nou bèl kado-lasa (Ègz. 4:11).

10. Sé Jéova ki ban-nou lapawòl. Kijan nou pé montré kè nou ka aprésyé kado-lasa ?

¹⁰ Sé Jéova ki ban-nou lapawòl. Kijan nou pé montré kè nou kontan kado-lasa ? Pa ègzanp nou pé montré sa, lè nou ka èspliké on moun ki ka kwè an lévolisyon poukwa nou sèten kè sé Bondyé ki kréyé toutbiten (Sòm 9:1 ; 1 Pyè 3:15). Sé moun-la ki ka défann lidé-lasa vé fè-nou konprann kè a pa on moun ki kréyé Latè é tousa ki anlè-y. Lè nou tonbé anlè on moun ki byen anvi kouté-nou, nou pé sèvi èvè Bib-la é èvè sé lidé-la nou vwè adan awtik-lasa pou défann Pap’an nou ki an syèl-la. Nou ké èspliké-y poukwa nou sèten kè sé Bondyé ki kréyé syèl-la é Tè-la (Sòm 102:25 ; Iz. 40:25, 26).

11. Sèwvo an nou ni ondòt kapasité ki vréman èstraòwdinè. Kilès la ?

¹¹ Nou ka rivé rètyenn onpakèt biten. Sa vréman èstraòwdinè ! Ni kèlkè lanné dè sa, on syantifik di kè sèwvo-la kapab rètyenn enfòwmasyon ki adan 20 milyon liv apépré. Men jòdijou, yo ka èstimé kè nou pé rètyenn lontan plis biten ki sa. É konm nou ka rivé rètyenn onlo enfòwmasyon, ni ondòt biten nou ka rivé fè é ki vréman èspésyal. Ki biten ésa ?

12. Ni on kapasité kè nou ni é kè sé zannimo-la pa ni. Kilès ?

¹² Nou pa kon sé zannimo-la. Lè on biten ka rivé-nou, konm sa ka rété an mémwa an nou, nou pé wouvin asi-y pou nou analizé-y é pou vwè kijan nou ké aji pwochen kou. É grasa kapasité-lasa, nou pé chanjé mantalité an nou é jan-la nou ka viv la pou nou vin on pibon moun  (1 Kor. 6:9-11 ; Kol. 3:9, 10). An réyalité, nou pé aprann konsyans an nou fè ladiférans ant sa ki byen é sa ki mal (Ébr. 5:14). Nou pé aprann aji èvè lanmou, èvè konpasyon é èvè mizérikòd. É nou pé aprann imité jistis a Jéova.

13. Grasa mémwa an nou, nou ka rivé rètyenn onlo enfòwmasyon. Kijan pou nou sèvi èvè kapasité-lasa sèlon sa ki maké an Sòm 77:11, 12 ?

¹³ Sé Bondyé ki fè si nou ka rivé rètyenn onlo biten. Kijan nou pé montré kè nou kontan kado-lasa ? Nou pé fè on éfò pou sonjé tousa Bondyé ni lokazyon fè pou édé-nou é konsolé-nou. Konsa nou ké ni plis konfyans ankò kè Bondyé ké édé-nou plita (li Sòm 77:11, 12 ; 78:4, 7). Nou pé fè on éfò osi pou sonjé tout bon biten lézòt ka fè pou nou é montré-yo rèkonésans an nou. Ni dé èspésyalis ki dékouvè kè byensouvan, pi moun ni rèkonésans pi tchè a yo ka kontan. Anplisdisa, sé ké on bon biten pou nou si nou ka fè on éfò pou oubliyé sèwten biten kon Jéova ka fè. Pa ègzanp, lè nou ka rèpanti-nou akòz dè on érè nou fè, Jéova préféré oubliyé érè-lasa é padonné-nou magré i ni on mémwa ki pawfè (Sòm 25:7 ; 130:3, 4). É i vé kè nou aji menmjan-la lè on moun fè-nou on biten ki fè-nou mal (Mat. 6:14 ; Lik 17:3, 4).

14. Sèwvo-la sé on bèl kado Jéova fè-nou toubònman ! Kijan pou nou montré rèkonésans an nou pou kado-lasa ?

¹⁴ Sèwvo-la, sé on bèl kado toubònman ! Nou pé montré rèkonésans an nou pou bèl kado-lasa si nou ka sèvi èvè-y pou onoré moun-la ki ban-nou-y la. Ni sèwten moun aprézan ki ka sèvi èvè sèwvo a yo on mannyè ki égoyis : sé yomenm a yo ki ka désidé si tèl biten byen ou mal. Men konm sé Jéova ki kréyé-nou, nou pé sèten kè prensip a-y ké toujou pibon ki tan nou (Wom. 12:1, 2). Lè nou ka rèspèkté prensip a Jéova, vi an nou trankil (Iz. 48:17, 18). É nou sav ki dirèksyon pou nou pran adan lavi : fò-nou onoré Kréyatè an nou ki sé Pap’an nou é fò-nou fè-y plézi (Pwov. 27:11).

15. Bondyé fè-nou kado Bib-la pas i enmé-nou. Poukwa nou ka di sa ?

¹⁵ Labib sé on kado Bondyé fè-nou pas i enmé-nou onlo. Konm nou sé timoun a-y é kè i ka sousyé-y dè nou, Pap’an nou ki an syèl-la sèvi èvè lèspri sen a-y pou pousé déotwa nonm ékri Bib-la. I ka sèvi èvè Pawòl a-y pou réponn a sèwten kèsyon enpòwtan kè nou pé ka pozé-nou. Pa ègzanp : « Ola nou sòti ? », « Poukwa nou asi latè ? » é « Ka ki ké fèt dèmen ? ». I vé kè tout timoun a-y ni répons a sé kèsyon-lasa. Sé pousa, toutolon a Listwa, i fè sèwten moun tradui Labib an plizyè lang diféran. Konnyéla, ni mwayen li on pawti a Labib oben tout Bib-la an plis ki 3 000 lang. Adan Listwa a limanité, pa ni pondòt liv yo ja tradui é yo ja distribiyé plis ki Labib. Près toupatou asi latè, lamajorité a sé moun-la pé bénéfisyé dè mésaj-la ki an Bib-la an lang a tchè a yo (gadé ti karé-la «  Yo pa ka oubliyé sé lang-la sé afriken-la ka palé la »).

16. Dapré Matyé 28:19, 20 é dapré sa ki maké an paragraf-la, kijan nou pé montré Bondyé kè nou ka aprésyé Labib ?

¹⁶ Sa nou pé fè pou montré kè nou ka aprésyé Labib, sé li-y touléjou, pran tan réfléchi asi-y é fè tousa nou pé pou mèt sa nou ka aprann an pratik. Anplis, pou montré Bondyé rèkonésans an nou, nou ké pòté bon mannèv pou préché Pawòl a-y ba on maksimòm dè moun (Sòm 1:1-3 ; Mat. 24:14 ; li Matyé 28:19, 20).

17. Dè ki kado nou palé adan awtik-lasa é ka nou ké vwè adan awtik-la ki ka vin la ?

¹⁷ Adan awtik-lasa, nou palé dè 3 kado èstraòwdinè Bondyé fè-nou : Latè, sèwvo an nou, é Pawòl a-y, Labib. Men Jéova fè-nou onlo dòt kado ankò, é séla, nou ‘pa’a vwè-yo’ ! Sé dè sa nou ké palé adan awtik-la ki ka vin la.