1-2. Segun ta Salmo 40:5, anni ira nga regalu i niyawa ni Jehova nittam, anna ngatta ikonsidera tam danatun?

MINANGNGIYAWA nga Dios si Jehova. Nonopan i karuan nga regalu nga niyawana nittam: i makakkasta anna nerumu-ruma nga paddianattam nga planeta nga davvun; i uto tam nga kappabbaw i nikadiseniona; anna i nabalor nga Uvovugna, i Biblia. Gukaban naw nga tallu nga regalu, niddan ittam ni Jehova tu paddianan, abilidad nga mannono anna makikomunika, anna sinabbagna i importante ira nga pakkiavu nga awayya tam nga meyavu.​—Bibbigan i Salmo 40:5.

² Taw nga artikulo, ikonsidera tam danatun nga tallu nga regalu. Nu mas nga monag nga pannonopattam danatun, mas nga maappresia tam danatun, anna mas massikan i pakkaraga tam nga mapagayayya i minaggiddu nga Namaratu tam, si Jehova. (Nep. 4:11) Mas nga mawayya tam paga nga uffunan danuri nelogo ta falsu nga doktrina na ebolusion.

3. Ngatta nerumu-ruma nga planeta i davvun?

³ Manawag nga masingan i sirib na Dios ta nikaparatu na paddianattam, i planeta nga davvun. (Roma 1:20; Heb. 3:4) Egga paga i karuan nga planeta nga malliligo ta pallevu na bilag, ngem nerumu-ruma i planeta nga davvun megafu ta egga taw i eksakto ira nga kondision nga manustini ta inango na tolay.

4. Kunnasi nga masingan i sirib na Dios ta nikaparatu na planeta nga davvun? Iyilustra.

⁴ Mekumpara tam i planeta nga davvun ta tadday nga barangay nga mappoloppotung onu gumata-gataw ta alawa nga bebay. Ngem egga i dakal nga nadduman na barangay nga napannu tu tolay anna na planeta nga davvun. Angngariganna, kunnasi kabayag nga makapattolay danuri agga-takay ta barangay nu ira  lagapa i mamalattuag ta kawagadda nga oxygen, makan, anna danum anna nu ariadda puede itabbo ta bebay danuri gannug nga ariadda nga kawagan? Ari mabbayag, matay i totolay tatun nga barangay. Ngem ari tu kunnatun i planeta tam megafu ta mawayyana nga sustinian i inango na binillion nga pinaratu. Makapalattuag i planeta tam tu oxygen, makan, anna danum nga kawagattam, anna kanayun nga makalanno danatun. Maski paga nu ari nga metabbo ta lawan na planeta i ngamin nga gannug nga ari kawagan, mattalupaddian lagapa nga makasta anna posible nga mapaddianan yatun. Kunnasi nga posible yatun? Dinisenio ni Jehova i planeta nga davvun nga egga i abilidadna nga iresiklo onu pabbalinan nga makabenefisio uli danatun nga ganna-gannug. Gigiammuattam i dua tatun nga kappabbaw i nikadiseniona nga siklo, i siklo na oxygen anna i siklo na danum.

5. Anni i siklo na oxygen, anna anni i pakurugan natun?

⁵ I oxygen ay gas nga kawagan na totolay anna aya-ayam tapenu mattalupaddian ira nga matolay. Natantia nga mangusa i pinaratu ira tu magatu nga billion nga tonelada na oxygen ta kada dagun. Danatun gapa nga pinaratu ay mangilawan tu gas nga magalan tu carbon dioxide. Ngem ariadda ufutan i ngamin nga oxygen, anna ari vuluvuga nga massossobra i atmospera tu carbon dioxide. Kunnasi nga posible yatun? Megafu ta pinaratu gapa ni Jehova i nadduruma i kadakalna nga mulu-mula nga mangiyusa tu carbon dioxide anna mangilawan tu oxygen. Pakurugan na siklo na oxygen i mabibbig ta Kingngua 17:24, 25: ‘I Dios i mangiyawa tu inango anna pattolay ta ngamin nga totolay.’

6. Anni i siklo na danum, anna anni i pakurugan natun? (Innan gapa i kahon nga “ I Siklo na Danum nga Regalu ni Jehova.”)

⁶ Megafu ta eksakto i distansia na planeta tam ta bilag, eksakto i temperatura natun tapenu likido i forma na danum. Nu mas aranni tu baddi i distansia natun, malluag anna umassug i ngamin nga danum yatutta mabbalin tu mapapatu, mamaga-maga i davvun, anna awan tu makapattolay tatun. Nu mas arayyu gapa tu baddi i distansia natun, managga i ngamin nga danum adde ta makallabban tu niebe anna yelo i planeta. Megafu ta nipay ni Jehova i planeta nga davvun ta eksakto nga lokasion, masustini na siklo na danum i inango. Pappatuan na bilag i danum ta bebay anna ta davvun yatutta umassug i danum anna mabbalin tu kunam. Ta kada dagun, mas aru nga danum i umassug anne ta ngamin nga danum na weg ira ta davvun. Kabalin nga umassug yatun nga danum, mattalupaddian yatun ta atmospera ta unag na mafulu nga aggaw nige nga maddanna bilang uran onu niebe. Sisinu nga manoli yatun nga danum ta bebay onu ta karuan paga nga paddannakanna anna kabalinna, mamegafu mangana i siklo. Dinisenio ni Jehova yatun nga siklo tapenu kanayun nga egga i danum ta planeta tam. Pakurugan natun nga masirib anna makapangngua si Jehova.​—Job 36:27, 28; Ecl. 1:7.

7. Anni i karuan nga makua tam tapenu mepasingan i appresasiottam ta regalu nga nadeskriba ta Salmo 115:16?

⁷ Kunnasi tam nga mas maappresia i kappabbaw nga planeta tam anna i ngamin nga makasta nga ganna-gannug nga egga tatun? (Bibbigan i Salmo 115:16.) Tadday nga makua tam ay gukaban na monag nga pannono ta pinaratu ira ni Jehova. Yatun i mamaguyu nittam nga kadaggaw nga mappabalo kani Jehova ta makasta ira nga gannug nga iyayawana nittam. Mepasingattam paga nga appresiattam i planeta tam gukaban na pamattalupaddiattam nga marenu ta paddianattam.

8. Ngatta makagi tam nga kappabbaw i nikadisenio na uto tam?

⁸ Kappabbaw i nikadisenio na uto na tolay.  Tagga ta egga ka pagalaman ta san na yenam, nabuu i uto mu segun ta nikadisenio natun, anna ginatu nga rivu nga bagu nga selula na uto i mabuu kada minuto! Tinantia na researcher ira nga maggi 100 billion nga espesial nga selula nga magalan tu neuron i egga ta uto na tadday nga adulto. Danatun nga selula i mabbuu ta uto tam nga ma-1.5 kilo i dammona. Ikonsidera i piga laman ta kappabbaw ira nga abilidad na uto.

9. Ngatta kurugammu nga regalu naggafu ta Dios i abilidad tam nga maguvovug?

⁹ Tadday nga milagro i abilidad tam nga maguvovug. Nonopan i mesimmu nu maguvovug ittam. Ta kada uvovug nga kagiammu, mawag na uto mu nga i-organisa i pagguyu na maturu tu 100 nga muscle ta zilam, karalong, simu, apangal, anna ta gakaw. Ngamin danatun nga muscle ay mawag nga makasta i patturunug na pagguyuda tapenu manawag nga mekagim i uvovug ira. Meyannung ta abilidad nga maka-uvovug tu lengguahe, ipasingan na tadday nga research nga nepublisa ta 2019 nga mapadduma na tadday nga beybi i kada uvovug. Suportan natun i kurugan na aru nga researcher nga neyana ittam nga egga i abilidad nga mapadduma anna makagigiammu tu lengguahe. Siguradu nga i abilidad tam nga maguvovug ay regalu naggafu ta Dios.​—Ex. 4:11.

10. Kunnasi tam mepasingan nga appresiattam i regalu na Dios nga paguvovug?

¹⁰ Tapenu mepasingan nga appresiattam i regalu nga paguvovug, iyesplika tam turi ira ta mangurug ta ebolusion nu ngatta mangurug ittam nga pinaratu na Dios i ngamin nga gannug. (Sal. 9:1; 1 Ped. 3:15) Danuri mangipoppoddu tatun nga doktrina ay kayàda nga kurugattam nga i planeta tam anna i ngamin nga inango ay gavva laman nga limittuag. Nu usattam i Biblia anna i karuan nga punto nga nagigiammu taw nga artikulo, medefensa tam i nelangitan nga Yama tam anna meyesplika tam ta totolay nga sigga-paran nga magginna nu ngatta kumbinsidu ittam nga si Jehova i Namaratu ta langi anna davvun.​—Sal. 102:25; Isa. 40:25, 26.

11. Ngatta kappabbaw i uto tam?

¹¹ I kapasidad tam nga makeraddam ay kappabbaw. Ta nappasa, tinantia na tadday nga autor nga egga i abilidad na uto na tolay nga keraddamman i informasion nga melugan ta 20 million nga libru. Ngem ta maddaggun, natantia nga mas dakal anne tatun i kapasidad na memoria tam. Megafu tatun nga kapasidad, anni i awayya tam nga makua?

12. Kunnasi ittam neruma ta aya-ayam megafu ta abilidad tam nga makala tu leksion?

¹² Ta ngamin nga pinaratu ta davvun, tolay laman i egga abilidadna nga makala tu leksion gukaban na pannono anna pangusito ta nesimmu nittam ta nappasa. Bilang resulta, magigiammu tam i mas makasta nga estandarte anna moli tam i appana-panono anna pattoletam. (1 Cor. 6:9-11; Col. 3:9, 10) Kakuruganna, masanay tam i konsensia tam tapenu mapadduma tam i fustu anna mali. (Heb. 5:14)  Makepasingan ittam tu aya, pangikallo, anna pangikabbi. Anna maparigattam i hustisia ni Jehova.

13. Segun ta Salmo 77:11, 12, kunnasi tam nakuan iyusa i regalu nga memoria?

¹³ Mapakurug tam nga appresiattam i regalu nga memoria gukaban na pannono tam ta tiempo ira nga zinuffunan anna binanna-bannayan ittam ni Jehova ta nappasa. Yatun i mamassikan ta komfiansa tam nga uffunanna gapa ittam ta mappange. (Bibbigan i Salmo 77:11, 12; 78:4, 7) Tadday paga nga makua tam ay gukaban na pannono anna pappabalo ta makasta ira nga kingngua na totolay para nittam. Nadiskubre na researcher ira nga mas magayayya danuri minappabalo. Makasta gapa nga parigattam si Jehova nga egga ira i gannug nga kattamanna. Angngariganna, perfekto i memoria ni Jehova, ngem nu mabbabawi ittam, pakomanna ittam anna kattamanna ngana i kamali tam. (Sal. 25:7; 130:3, 4) Ikayana gapa nga kunnatun i kuattam ta tanakuan ta nakuada ira nga kamali nga nakataki nittam.​—Mat. 6:14; Luc. 17:3, 4.

14. Kunnasi tam mepasingan i appresasion ta kappabbaw nga regalu nga uto tam?

¹⁴ Mepasingattam i appresasion ta kappabbaw nga regalu nga uto tam gukaban na pangiyusa tatun tapenu dayawan i Nangiyawa nittam tatun. Egga i karuan nga inusada i utoda tapenu maddisidi para ta baggida nu anni i fustu anna mali. Ngem megafu ta pinaratu ittam ni Jehova, rasonable gafu nga nonopan nga mas makasta i estandartena anne ta maski anni nga estandarte nga paddayattam para ta sarili tam. (Roma 12:1, 2) Memammo ittam nu tuttulattam si Jehova. (Isa. 48:17, 18) Anna mapeggan ittam tu manawag nga gakkag ta pattolay​—tapenu dayawan i Namaratu anna Yama tam anna tapenu mapagayayya tam yayya.​—Prov. 27:11.

15. Kunnasi nga masingan ta regalu nga Biblia i aya ni Jehova para ta totolay?

¹⁵ Niyawa na meddu nga Dios i Biblia. Ininspiran na nelangitan nga Yama tam i lallaki nga nattura tatun megafu ta kuruga ikavurunganna i neravvunan nga ánana. Gukaban na Biblia,  tabbagan ni Jehova i pinaka-importante ira nga pakkiavu tam, gitta na: Sitaw i naggafuattam? Anni i gakkag na pattolay? Anna anni i mesimmu ta mappange? Ikaya ni Jehova nga kannammuan na ngamin nga ánana i tabbag tatun ira nga pakkiavu yatutta pinaguyuna i totolay nga itransleyt i Biblia ta aru nga lengguahe. Ta maddaggun, i interu nga Biblia onu i parte natun ay mala ngana ta maturu tu 3,000 nga lengguahe! I Biblia i libru nga netransleyt ta pinaka-aru nga lengguahe anna netaneg ta pinaka-aru nga kopia ta interu historia. Maski nu sitaw nga maddian i totolay onu anni i paguvovugda, magaru i egga i oportunidadda nga makannammuan i mensahe na Biblia ta sarilida nga paguvovug.​—Innan i kahon nga “ Pangitransleyt tu Biblia ta Lengguahe ira ta Africa.”

16. Segun ta Mateo 28:19, 20 anna ta parapo, kunnasi tam mapakurug nga appresiattam i Biblia?

¹⁶ Mapakurug tam nga appresiattam i Biblia gukaban na kadaggaw nga pabbibbig tatun, monag nga pannono ta ituttuddu natun, anna pangngua ta adde na mawayya tam tapenu iyaplika i nagigiammu tam. Mepasingattam paga i pappabalo ta Dios gukaban na pangngua ta adde na mawayya tam tapenu ikagi i mensahe na Biblia ta mas aru nga totolay adde ta posible.​—Sal. 1:1-3; Mat. 24:14; bibbigan i Mateo 28:19, 20.

17. Anni ira nga regalu i nikonsidera tam taw nga artikulo, anna anni i gigiammuattam ta tumunug nga artikulo?

¹⁷ Taw nga artikulo, nikonsidera tam i regalu ira nga niyawa na Dios gitta na planeta nga paddianattam; i uto tam nga kappabbaw i nikadiseniona; anna i nainspiran nga Uvovug na Dios, i Biblia. Ngem egga paga i tanakuan ira nga regalu nga niyawa ni Jehova nittam nga ariattam masingan. Danatun nga ari masingan nga minas ay magigiammu ta tumunug nga artikulo.