អត្ថបទសិក្សា ២១
តើអ្នកឲ្យតម្លៃចំពោះអំណោយដែលមកពីព្រះឬទេ?
«ឱព្រះយេហូវ៉ាដ៏ជាព្រះនៃទូលបង្គំអើយ ការអស្ចារ្យដែលទ្រង់បានធ្វើ នោះមានច្រើនណាស់ ព្រមទាំងគំនិតដែលទ្រង់នឹកដល់យើងខ្ញុំផង»។—ទំនុក. ៤០:៥
ចម្រៀងលេខ៥ ស្នាដៃដ៏អស្ចារ្យរបស់ព្រះ
សេចក្ដីសង្ខេប *
១-២. សមស្របតាមទំនុកតម្កើង ៤០:៥ តើព្រះយេហូវ៉ាបានឲ្យយើងនូវអំណោយអ្វីខ្លះ ហើយហេតុអ្វីយើងនឹងពិចារណាអំពីអំណោយទាំងនេះ?
ព្រះយេហូវ៉ាគឺជាព្រះដែលមានចិត្តទូលាយ។ សូមគិតអំពីអំណោយខ្លះដែលលោកបានផ្ដល់ឲ្យយើង ដូចជាផែនដីដែលជាទីលំនៅដ៏ពិសេសនិងស្រស់ស្អាត ខួរក្បាលដ៏អស្ចារ្យ និងគម្ពីរដែលជាបណ្ដាំដ៏ថ្លៃថ្លារបស់លោក។ ដោយសារព្រះយេហូវ៉ាបានផ្ដល់ឲ្យយើងនូវអំណោយទាំងបីនេះ យើងមានកន្លែងរស់នៅ មានសមត្ថភាពរិះគិតនិងប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយនឹងអ្នកឯទៀត ហើយយើងអាចទទួលចម្លើយចំពោះសំណួរដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងជីវិត។—សូមអាន ទំនុកតម្កើង ៤០:៥
២ ក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងពិចារណាអំពីអំណោយទាំងបីនេះ។ កាលដែលយើងរំពឹងគិតកាន់តែច្រើនអំពីអំណោយទាំងនោះ យើងនឹងឲ្យតម្លៃច្រើនជាងចំពោះអ្វីទាំងនោះ ហើយយើងក៏នឹងកាន់តែចង់ធ្វើឲ្យព្រះយេហូវ៉ាដែលជាអ្នកបង្កើតយើងពេញចិត្ត។ (បប. ៤:១១) យើងក៏នឹងកាន់តែចេះវែកញែកជាមួយនឹងពួកអ្នកដែលបានត្រូវបំភាន់ដោយទ្រឹស្ដីមិនពិតនៃការវិវត្តន៍។
ភពដ៏ល្អឯករបស់យើង
៣. ហេតុអ្វីផែនដីពិសេស?
៣ ប្រាជ្ញារបស់ព្រះសឲ្យឃើញតាមរបៀបដែលលោកបានបង្កើតផែនដីរបស់យើង។ (រ៉ូម ១:២០; ហេ. ៣:៤) មានភពផ្សេងៗក្រៅពីផែនដីដែលវិលជុំវិញព្រះអាទិត្យ ប៉ុន្តែផែនដីគឺខុសគ្នាពីភពទាំងនោះ ដោយសារផែនដីមានអ្វីៗទាំងអស់ដែលត្រូវការដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវិត។
៤. តើផែនដីបង្ហាញអំពីប្រាជ្ញារបស់ព្រះយ៉ាងដូចម្ដេច? សូមលើកឧទាហរណ៍។
៤ ក្នុងន័យម្យ៉ាងផែនដីយើងប្រៀបដូចជាទូកធំនៅលើមហាសមុទ្រដ៏ធំល្វឹងល្វើយ។ ប៉ុន្តែ ទូកធំដែលពេញដោយមនុស្សនោះ គឺខុសគ្នាពីផែនដី។ ជាឧទាហរណ៍ តើមនុស្សដែលនៅក្នុងទូកអាចរស់នៅបានយូរយ៉ាងណា បើពួកគេត្រូវបង្កើតអុកស៊ីហ៊្សែន ម្ហូបអាហារ និងទឹកដោយខ្លួនឯង ហើយបើពួកគេមិនអាចបោះចោលកាកសំណល់សោះ? មិនយូរ មនុស្សនៅក្នុងទូកនោះនឹងស្លាប់។ ផ្ទុយពីនេះ ផែនដីទ្រទ្រង់ភាវរស់រាប់ពាន់លាន។ ផែនដីផលិតអុកស៊ីហ៊្សែន អាហារ និងទឹកដែលយើងត្រូវការ ហើយអ្វីទាំងនោះមិនចេះអស់ទេ។ ទោះជាកាកសំណល់ទាំងអស់ផ្ទុកនៅលើផែនដីក្ដី ផែនដីនៅតែស្រស់ស្អាត ហើយជាកន្លែងដែលអាចរស់នៅបាន។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះព្រះយេហូវ៉ាបានបង្កើតផែនដីឲ្យចេះធ្វើឲ្យកាកសំណល់ប្រើប្រាស់ឡើងវិញបាន។ ស្ដីអំពីរឿងនេះ យើងនឹងពិនិត្យមើលវដ្ដដ៏អស្ចារ្យពីរ គឺវដ្ដអុកស៊ីហ៊្សែននិងវដ្ដទឹក។
៥. តើវដ្ដអុកស៊ីហ៊្សែនគឺជាអ្វី ហើយតើនេះសមស្របនឹងអ្វី?
៥ អុកស៊ីហ៊្សែនគឺជាឧស្ម័នដែលទ្រទ្រង់ភាវរស់ រួមទាំងយើងផងដែរ។ គេប៉ាន់ស្មានថា ក្នុងមួយឆ្នាំ ភាវរស់ស្រូបយកអុកស៊ីហ៊្សែនមួយសែនលានតោន។ ប៉ុន្តែ អុកស៊ីហ៊្សែនមិនចេះអស់ទេ។ ភាវរស់ទាំងនេះបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីត។ តែឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីតមិនដែលមានពេញក្នុងបរិយាកាសឡើយ។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះព្រះយេហូវ៉ាបានបង្កើតរុក្ខជាតិជាច្រើនប្រភេទ ទាំងធំទាំងតូចដែលស្រូបឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីត ហើយបញ្ចេញឧស្ម័នអុកស៊ីហ៊្សែន។ យ៉ាងនេះ វដ្ដអុកស៊ីហ៊្សែនសមស្របនឹងអ្វីដែលបានត្រូវកត់ទុកនៅសកម្មភាព ១៧:២៤, ២៥ ដែលថា៖ ‹ព្រះផ្ដល់ជីវិត និងដង្ហើមដល់មនុស្សគ្រប់រូប›។
៦. តើវដ្ដទឹកគឺជាអ្វី ហើយតើនេះបង្ហាញយ៉ាងណា? (សូមមើលផងដែរនូវប្រអប់ដែលមានចំណងជើងថា « វដ្ដទឹកជាអំណោយពីព្រះយេហូវ៉ា»)
៦ ទឹកអាចមាននៅលើផែនដីបាន ដោយសារផែនដីមានទីតាំងនៅចម្ងាយដ៏ល្អបំផុតពីព្រះអាទិត្យ។ បើជិតជាងបន្តិច ទឹកនឹងពុះរហូតដល់រីងអស់ ហើយគ្មានភាវរស់ណាអាចរស់នៅបានទេ។ បើវានៅឆ្ងាយបន្តិចពីព្រះអាទិត្យ ទឹកនឹងកក ហើយផែនដីទៅជាដុំទឹកកកមួយយ៉ាងធំ។ ដោយសារព្រះយេហូវ៉ាបានដាក់ផែនដីនៅទីតាំងដ៏ល្អបំផុត នោះវដ្ដទឹកអាចមានប្រយោជន៍ដល់ជីវិតទាំងឡាយនៅលើផែនដី។ កម្ដៅព្រះអាទិត្យបង្ហួតទឹកឡើង ហើយចំហាយទឹកនោះបង្កើតជាពពក។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ព្រះអាទិត្យបង្ហួតទឹកជិត៥០០.០០០គីឡូម៉ែត្រគូប។ * ទឹកនោះនៅក្នុងបរិយាកាសប្រហែលជា១០ថ្ងៃ រួចមកធ្លាក់ជាភ្លៀងឬព្រិល។ ក្រោយមក ទឹកនោះចូលក្នុងមហាសមុទ្រ ឬប្រភពទឹកផ្សេងៗទៀត ហើយវដ្ដទឹកកើតឡើងម្ដងទៀត។ វដ្ដទឹកនេះបង្ហាញថាព្រះយេហូវ៉ាមានប្រាជ្ញានិងឫទ្ធានុភាពដ៏ខ្លាំងក្លា។—យ៉ូប ៣៦:២៧, ២៨; សាស្ត. ១:៧
៧. តើតាមរបៀបណាខ្លះយើងអាចបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះអំណោយដែលបានត្រូវរៀបរាប់នៅទំនុកតម្កើង ១១៥:១៦?
៧ តើអ្វីអាចជួយយើងកាន់តែឲ្យតម្លៃចំពោះភពដ៏អស្ចារ្យរបស់យើងនិងអ្វីល្អៗនៅលើផែនដី? (សូមអាន ទំនុកតម្កើង ១១៥:១៦) របៀបមួយគឺដោយរំពឹងគិតអំពីអ្វីៗដែលព្រះយេហូវ៉ាបានបង្កើត។ នេះនឹងជំរុញចិត្តយើងឲ្យអរគុណព្រះយេហូវ៉ាជារៀងរាល់ថ្ងៃចំពោះអ្វីល្អៗដែលលោកផ្ដល់ឲ្យយើង។ យើងក៏បង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះផែនដី ដោយរក្សាកន្លែងដែលយើងរស់នៅឲ្យបានស្អាត។
ខួរក្បាលដ៏អស្ចារ្យរបស់យើង
៨. ហេតុអ្វីយើងអាចនិយាយថាខួរក្បាលរបស់យើងបានត្រូវបង្កើតតាមរបៀបដ៏អស្ចារ្យ?
៨ ខួរក្បាលរបស់មនុស្សបានត្រូវបង្កើតឡើងតាមរបៀបដ៏អស្ចារ្យ។ ពេលយើងនៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយ ខួរក្បាលរបស់យើងបានលូតលាស់តាមការគ្រោងបង្កើត ហើយរាល់នាទី កោសិកាថ្មីរាប់ពាន់សម្រាប់ខួរក្បាលកកើតឡើង! អ្នកស្រាវជ្រាវប៉ាន់ស្មានថាខួរក្បាលរបស់មនុស្សពេញវ័យ ផ្ទុកកោសិកាពិសេសជិតមួយសែនលានកោសិកា។ កោសិកានោះហៅថាណឺរ៉ូន។ កោសិកាទាំងនេះមានទម្ងន់ប្រហែលជា១,៥គីឡូក្រាម។ សូមគិតអំពីសមត្ថភាពដ៏អស្ចារ្យមួយចំនួនរបស់ខួរក្បាល។
៩. ហេតុអ្វីអ្នកគិតថាសមត្ថភាពនិយាយគឺជាអំណោយពីព្រះ?
៩ សមត្ថភាពនិយាយគឺជាអ្វីដ៏អស្ចារ្យ។ សូមគិតអំពីរបៀបដែលរូបកាយដំណើរការពេលយើងនិយាយ។ ខួរក្បាលរបស់យើងត្រូវបញ្ជាសាច់ដុំប្រហែលជា១០០ រួមមានសាច់ដុំអណ្ដាត បំពង់ក បបូរមាត់ ថ្គាម និងទ្រូង ពេលយើងនិយាយពាក្យនីមួយៗ។ ដើម្បីឲ្យយើងនិយាយច្បាស់ សាច់ដុំទាំងនេះត្រូវតែដំណើរការតាមរបៀបរៀបរយនិងត្រូវពេល។ ការសិក្សាអំពីសមត្ថភាពនិយាយភាសាដែលបានត្រូវបោះពុម្ពផ្សាយនៅឆ្នាំ២០១៩ បង្ហាញថាទារកដែលទើបនឹងកើតអាចចំណាំនិងមានប្រតិកម្ម ពេលឮពាក្យមួយចំនួន។ ការសិក្សានេះគាំទ្រអ្វីដែលអ្នកស្រាវជ្រាវជាច្រើននាក់ជឿ គឺថាយើងកើតមកដោយមានសមត្ថភាពចងចាំនិងរៀនភាសា។ សមត្ថភាពនិយាយពិតជាអំណោយពីព្រះ។—និក្ខ. ៤:១១
១០. តើតាមរបៀបណាយើងអាចបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះសមត្ថភាពនិយាយ?
១០ របៀបមួយដែលយើងបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះសមត្ថភាពនិយាយ គឺដោយពន្យល់អំពីជំនឿរបស់យើងទៅលើព្រះដល់ពួកអ្នកដែលឆ្ងល់អំពីមូលហេតុដែលយើងមិនជឿលើទ្រឹស្ដីនៃការវិវត្តន៍។ (ទំនុក. ៩:១; ១ពេ. ៣:១៥) ពួកអ្នកដែលលើកស្ទួយទ្រឹស្ដីនេះចង់ឲ្យយើងជឿថា ផែនដីនិងជីវិតទាំងឡាយនៅលើផែនដីបានកើតឡើងដោយឯកឯង ឬដោយចៃដន្យ។ ដោយប្រើគម្ពីរនិងព័ត៌មានខ្លះដែលយើងបានពិភាក្សានៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងអាចនិយាយការពារបិតារបស់យើងដែលនៅស្ថានសួគ៌ ហើយពន្យល់ដល់ពួកអ្នកដែលសុខចិត្តស្ដាប់យើងអំពីមូលហេតុដែលយើងជឿថាព្រះយេហូវ៉ាជាអ្នកបង្កើតមេឃនិងផែនដី។—ទំនុក. ១០២:២៥; អេ. ៤០:២៥, ២៦
១១. តើអ្វីគឺជាមូលហេតុមួយដែលខួរក្បាលរបស់យើងគួរឲ្យកោតស្ងើច?
១១ សមត្ថភាពចងចាំរបស់យើងគឺគួរឲ្យកោតស្ងើច។ នៅអតីតកាល អ្នកនិពន្ធម្នាក់ប៉ាន់ស្មានថាខួរក្បាលរបស់មនុស្សអាចចងចាំព័ត៌មានស្មើនឹងសៀវភៅក្រាស់ៗ២០លានក្បាល។ ក៏ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ គេសន្និដ្ឋានថាសមត្ថភាពចងចាំរបស់យើងគឺមានច្រើនជាងនេះទៅទៀត។ ដោយសារយើងអាចចងចាំច្រើនដូចនេះ តើយើងមានសមត្ថភាពពិសេសអ្វី?
១២. តើសមត្ថភាពទាញមេរៀនធ្វើឲ្យយើងខុសពីសត្វយ៉ាងដូចម្ដេច?
១២ នៅលើផែនដី មានតែមនុស្សប៉ុណ្ណោះដែលមានសមត្ថភាពទាញមេរៀន ដោយចងចាំនិងថ្លឹងថ្លែងអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅអតីតកាល។ ជាលទ្ធផល យើងអាចមានគោលការណ៍សីលធម៌ដ៏ល្អប្រសើរជាង ហើយផ្លាស់ប្ដូររបៀបគិតគូរនិងរបៀបរស់នៅរបស់យើង។ (១កូ. ៦:៩-១១; កូឡ. ៣:៩, ១០) តាមពិត យើងអាចបង្វឹកបង្ហាត់សមត្ថភាពវិនិច្ឆ័យរបស់យើងឲ្យចេះសម្គាល់អ្វីដែលខុសនិងអ្វីដែលត្រូវ។ (ហេ. ៥:១៤) យើងអាចរៀនឲ្យបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់ មេត្តាករុណា និងចេះយល់អារម្មណ៍អ្នកឯទៀត។ យើងក៏អាចរៀនឲ្យចេះប្រព្រឹត្តដោយយុត្តិធម៌ដូចព្រះយេហូវ៉ាដែរ។
១៣. ស្របតាមទំនុកតម្កើង ៧៧:១១, ១២ តើយើងគួរប្រើសមត្ថភាពចងចាំរបស់យើងយ៉ាងដូចម្ដេច?
១៣ របៀបមួយដែលយើងបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះសមត្ថភាពចងចាំ គឺដោយព្យាយាមចងចាំអំពីពេលដែលព្រះយេហូវ៉ាបានជួយនិងសម្រាលទុក្ខយើងនៅអតីតកាល។ នេះនឹងពង្រឹងទំនុកចិត្តយើងថា នៅថ្ងៃអនាគតលោកក៏នឹងជួយយើងដែរ។ (សូមអាន ទំនុកតម្កើង ៧៧:១១, ១២; ៧៨:៤, ៧) របៀបមួយទៀតគឺដោយចងចាំអ្វីល្អៗដែលអ្នកឯទៀតធ្វើសម្រាប់យើង ហើយបង្ហាញចិត្តកតញ្ញូចំពោះពួកគេ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា មនុស្សដែលមានចិត្តកតញ្ញូច្រើនតែជាមនុស្សដែលសប្បាយចិត្តជាង។ ជាការល្អឲ្យយើងយកតម្រាប់ព្រះយេហូវ៉ាស្ដីអំពីអ្វីដែលលោកសម្រេចចិត្តបំភ្លេច។ ជាឧទាហរណ៍ ព្រះយេហូវ៉ាអាចនឹកចាំយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ ប៉ុន្តែបើយើងធ្វើខុស ហើយប្រែចិត្ត នោះព្រះយេហូវ៉ាសម្រេចចិត្តអភ័យទោសឲ្យយើងនិងបំភ្លេចកំហុសរបស់យើង។ (ទំនុក. ២៥:៧; ១៣០:៣, ៤) លោកក៏ចង់ឲ្យយើងធ្វើដូច្នេះចំពោះអ្នកឯទៀតដែរ ពេលដែលពួកគេសោកស្ដាយចំពោះកំហុសដែលពួកគេធ្វើមកលើយើង។—ម៉ាថ. ៦:១៤; លូក. ១៧:៣, ៤
យើងបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះខួរក្បាល ដោយប្រើខួរក្បាលរបស់យើងដើម្បីលើកតម្កើងព្រះយេហូវ៉ា (សូមមើលវគ្គ១៤) *
១៤. តើយើងអាចបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះខួរក្បាលរបស់យើងយ៉ាងដូចម្ដេច?
១៤ យើងអាចបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះខួរក្បាល ដោយប្រើខួរក្បាលរបស់យើងដើម្បីលើកតម្កើងបុគ្គលដែលបានឲ្យអំណោយនោះដល់យើង។ អ្នកខ្លះប្រើខួរក្បាលដើម្បីសម្រេចចិត្តអំពីអ្វីដែលខុសនិងអ្វីដែលត្រូវ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារព្រះយេហូវ៉ាបានបង្កើតយើង គឺសមហេតុសមផលដែលការសម្រេចចិត្តរបស់លោកអំពីអ្វីដែលខុសនិងអ្វីដែលត្រូវ នាំឲ្យមានលទ្ធផលល្អជាងការសម្រេចចិត្តរបស់យើង។ (រ៉ូម ១២:១, ២) ពេលយើងរស់នៅតាមការណែនាំពីលោក ជីវិតរបស់យើងមានសេចក្ដីសុខ។ (អេ. ៤៨:១៧, ១៨) យើងក៏មានគោលបំណងច្បាស់លាស់ចំពោះជីវិត ពោលគឺលើកតម្កើងបិតាដែលជាអ្នកបង្កើតយើង ហើយធ្វើឲ្យលោកមានមោទនភាពចំពោះយើង។—សុភ. ២៧:១១
គម្ពីរគឺជាអំណោយដ៏ថ្លៃថ្លា
១៥. ដោយផ្ដល់គម្ពីរឲ្យយើង តើនេះបង្ហាញយ៉ាងណាថាព្រះយេហូវ៉ាស្រឡាញ់មនុស្សជាតិ?
១៥ គម្ពីរគឺជាអំណោយមួយដែលបង្ហាញអំពីសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះ។ បិតារបស់យើងដែលនៅស្ថានសួគ៌បានដឹកនាំបុរសមួយចំនួនឲ្យសរសេរគម្ពីរ ដោយសារលោកយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះយើងដែលជាកូនរបស់លោកនៅផែនដី។ តាមរយៈគម្ពីរ ព្រះយេហូវ៉ាផ្ដល់ចម្លើយចំពោះសំណួរសំខាន់បំផុតដែលយើងឆ្ងល់ ដូចជាតើយើងមកពីណា? តើអ្វីជាគោលបំណងនៃជីវិត? ហើយតើអនាគតនឹងទៅជាយ៉ាងណា? ព្រះយេហូវ៉ាចង់ឲ្យកូនៗទាំងអស់របស់លោកស្គាល់ចម្លើយចំពោះសំណួរទាំងនេះ ហេតុនេះហើយបានជាលោកបណ្ដាលចិត្តមនុស្សឲ្យបកប្រែគម្ពីរជាច្រើនភាសា។ សព្វថ្ងៃនេះ ផ្នែកខ្លះនៃគម្ពីរឬគម្ពីរទាំងមូលមានជាង៣.០០០ភាសា។ គម្ពីរជាសៀវភៅដែលបានត្រូវបកប្រែនិងចែកចាយច្រើនជាងគេបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ យ៉ាងនេះ មិនថាមនុស្សរស់នៅកន្លែងណាឬនិយាយភាសាអ្វីក្ដី ពួកគេភាគច្រើនមានឱកាសរៀនអំពីដំណឹងក្នុងគម្ពីរជាភាសាកំណើតរបស់ខ្លួន (សូមមើលប្រអប់ដែលមានចំណងជើងថា « ការបកប្រែគម្ពីរជាភាសាផ្សេងៗនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក»)។
១៦. យោងទៅតាមម៉ាថាយ ២៨:១៩, ២០ តើយើងអាចបង្ហាញយ៉ាងណាថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះគម្ពីរ?
១៦ យើងអាចបង្ហាញថាយើងឲ្យតម្លៃចំពោះគម្ពីរ ដោយអានគម្ពីរជារៀងរាល់ថ្ងៃ រំពឹងគិតអំពីអ្វីដែលគម្ពីរបង្រៀន និងខំព្យាយាមធ្វើតាមអ្វីដែលយើងបានរៀន។ ម្យ៉ាងទៀត យើងបង្ហាញចិត្តកតញ្ញូចំពោះព្រះ ដោយខំប្រឹងអស់ពីសមត្ថភាពប្រាប់មនុស្សឲ្យបានច្រើនបំផុតអំពីអ្វីដែលគម្ពីរចែង។—ទំនុក. ១:១-៣; ម៉ាថ. ២៤:១៤; សូមអាន ម៉ាថាយ ២៨:១៩, ២០
១៧. តើយើងបានពិចារណាអំពីអំណោយអ្វីខ្លះក្នុងអត្ថបទនេះ ហើយតើយើងនឹងពិចារណាអ្វីក្នុងអត្ថបទបន្ទាប់?
១៧ មកដល់ត្រឹមនេះ យើងបានពិចារណាអំពីអំណោយដែលមកពីព្រះ ដូចជាផែនដីដែលជាលំនៅរបស់យើង ខួរក្បាលរបស់យើងដែលបានត្រូវបង្កើតតាមរបៀបដ៏គួរឲ្យកោតស្ងើច និងគម្ពីរដែលបានត្រូវសរសេរក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក។ ប៉ុន្តែ មានអំណោយផ្សេងទៀតពីព្រះយេហូវ៉ាដែលយើងមើលមិនឃើញ។ យើងនឹងពិចារណាអំពីអំណោយទាំងនេះក្នុងអត្ថបទបន្ទាប់។
ចម្រៀងលេខ១២ ព្រះយេហូវ៉ាខ្លាំងក្លាមហិមា
^ វគ្គ 5 អត្ថបទនេះនឹងជួយយើងឲ្យកាន់តែមានចិត្តកតញ្ញូចំពោះព្រះយេហូវ៉ា និងឲ្យតម្លៃចំពោះអំណោយបីដែលលោកបានផ្ដល់ឲ្យយើង ហើយក៏ជួយយើងឲ្យចេះវែកញែកជាមួយនឹងពួកអ្នកដែលគិតថាគ្មានព្រះ។
^ វគ្គ 6 មួយគីឡូម៉ែត្រគូបស្មើនឹង១.០០០លានម៉ែត្រគូប។
^ វគ្គ 65 ការពណ៌នាអំពីរូបភាព: បងស្រីម្នាក់រៀនភាសាថ្មីដើម្បីបង្រៀនសេចក្ដីពិតអំពីបណ្ដាំរបស់ព្រះដល់ជនអន្តោប្រវេសន៍។
